Appendix:Iranian Swadesh lists
This is a Swadesh list of Iranian languages, specifically Proto-Iranian, Avestan, Old Persian, Persian, Tajik, Pashto, Central Kurdish, Northern Kurdish, Ossetian, Sangisari and Zazaki, compared with that of English.
List
[edit]| № | English | Proto-Iranian edit (83) | Avestan edit (90) | Old Persian 𐎠𐎼𐎹 (a-r-y) edit (46) | Persian فارسی edit (207) | Tajik Тоҷикӣ (Tojiki) edit (207) | Pashto پښتو edit (207) | Central Kurdish کوردیی ناوەندی (kurdîy nawendî) edit (207) | Northern Kurdish کورمانجی (kurmancî) edit (207) | Ossetian Ирон (Iron) edit (207) | Sangisari سنگسری edit (190) | Zazaki Zazakî edit (207) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | I (1sg) | *ajám | 𐬀𐬰𐬇𐬨 (azə̄m) | 𐎠𐎭𐎶 (a-d-m /adam/) | من (man) | ман (man) | زه (zə) | من (min) | ez | ӕз (æz) | a | ez, ed, mı* |
| 2 | you (2sg) | 𐬙𐬏𐬨 (tūm), 𐬙𐬏 (tū)*, 𐬙𐬎𐬎𐬇𐬨 (tuuə̄m)* | 𐎬𐎺𐎶 (tu-v-m /tuvam/) | تو (to) | ту (tu) | ته (tə) | تۆ (to) | tu, ti | ды (dy) | ta | tı, to* | |
| 3 | he, she, it (3sg) | 𐏃𐎢𐎺 (h-u-v /hauv/) | او (u), وی (vey) | ӯ (ü), вай (vay) | دی (day), هغه (hağa), دا (dā), هغې (hağe), دغه (dağa) | ئەو (ew) | ew | уый (wyj), уй (uj) | no | o | ||
| 4 | we (1pl) | 𐬬𐬀𐬉𐬨 (vaēm), 𐬬𐬁 (vā)*, 𐬀𐬵𐬨𐬀 (ahma)*, 𐬥𐬃 (nā̊)* | ما (mâ) | мо (mo) | موږ (muǵ) | ئێمە (ême) | em | мах (max), махтӕ (maxtæ) | ham | ma | ||
| 5 | you (2pl) | 𐬫𐬏𐬲𐬆𐬨 (yūžəm), 𐬬𐬃 (vā̊)* | شما (šomâ) | шумо (šumo) | تاسو (tāso), تاسې (tāse) | ئێوە (êwe) | hûn, hîn, engo | сымах (symax), сымахтӕ (symaxtæ), уӕ (wæ), уын (wyn), дытӕ (dytæ) | xā | şıma | ||
| 6 | they (3pl) | آنها (ânhâ), ایشان (išân) | онҳо (onho), эшон (ešon) | دوی (duy), هغوی (hağuy) | ئەوان (ewan) | ew, ewan | уыдон (wydon), уыдонтӕ (wydontæ), уыдӕттӕ (wydættæ), уыйтӕ (wyjtæ) | enun | ee | |||
| 7 | this | 𐬵𐬀 (ha), 𐬀𐬌𐬌𐬇𐬨 (aiiə̄m), 𐬀𐬉𐬨 (aēm)*, 𐬙𐬀 (ta) | 𐎡𐎹𐎶 (i-y-m /iyam/), 𐎠𐎡𐎫 (a-i-t /aita/) | این (in) | ин (in) | دغه (dağa) | ئەمە (eme) | ev | ай (aj), ацы (acy) | yun | na | |
| 8 | that | 𐬀𐬎𐬎𐬀 (auua), 𐬙𐬀 (ta) | آن (ân) | он (on) | هغه (hağa) | ئەوە (ewe) | ew | уый (wyj), уй (uj), уыцы (wycy) | nehun | no, o | ||
| 9 | here | 𐎡𐎭𐎠 (i-d-a /idā/) | اینجا (injâ) | инҷо (injo) | دلته (dəlta) | ئێرە (êre) | li vir, vir | ам (am), амыты (amyty), мӕнӕ (mænæ) | enju | tiya | ||
| 10 | there | 𐎠𐎺𐎭𐎠 (a-v-d-a /avadā/) | آنجا (ânjâ) | онҷо (onjo) | هلته (halta) | ئەوێ (ewê) | wê derê, wir | уым (wym), уымыты (wymyty), уӕртӕ (wærtæ), уырдӕм (wyrdæm), уырдӕмыты (wyrdæmyty) | nehunje | tade, uca | ||
| 11 | who | 𐬐𐬀 (ka) | 𐏃𐎹𐎠 (h-y-a) | کی (ki), که (ke) | кӣ (ki) | څوک (śok) | کێ (kê) | kê, kî | чи (ḱi), читӕ (ḱitæ), кӕцы ( kæcy), кӕцытӕ (kæcytæ) | ki | kam* | |
| 12 | what | 𐏃𐎹𐎠 (h-y-a) | چه (če) | чӣ (či) | څه (śə) | چی (çî), چ (çi) | çî, çi | цы (cy), цытӕ (cytæ), цӕй (cæj), цӕйты (cæjty) | se, çıçi* | |||
| 13 | where | کجا (kojâ) | куҷо (kujo) | چېري (čeri), چېرته (čerta) | کوێ (kwê) | kwê, kêrê | кӕм (kæm), кӕмыты (kæmyty), кӕдӕм (kædæm), кӕдӕмты (kædæmty) | kei | koti, sera* | |||
| 14 | when | کی (key) | кай (kay) | کله (kəla) | کەی (key) | kengi, key | кӕд (kæd), куы (k°y) | če gudar | çımahal, key, çıweğt* | |||
| 15 | how | چطور (četowr) | чӣ тавр (či tavr), чӣ хел (či xel) | څنګه (śənga) | چۆن (çon) | çewan, çon, ku | куыд (k°yd), куыдтытӕ (k°ydtytæ) | čečam | seni* | |||
| 16 | not | *a-, *an- | 𐎴𐎡𐎹 (n-i-y /naiy/) | نِـ (ne)*, نَـ (na)* | на (na) | نه (nə) | نا (na), نە (ne) | na, ne | нӕ (næ), нӕтӕ (nætæ) | na- | niyo* | |
| 17 | all | 𐬬𐬍𐬯𐬞𐬀 (vīspa), 𐬵𐬀𐬎𐬭𐬎𐬎𐬀 (hauruua)* | همه (hame) | ҳама (hama) | ټول (ṭol), ساپټ (sāpaṭ), غونډ (ǧwənḍ) | هەموو (hemû), گشت (gişt) | xirr, pirrani, gişt, hemu | ӕгас (ægas), иууылдӕр (iwwyldær), ӕппӕт (æppæt), алцы (alcy), алцытӕ (alcytæ), ӕнӕ́хъӕн (ænǽqæn) | jā | hemi, peero | ||
| 18 | many | 𐎱𐎽𐎢𐎺 (p-ru-u-v) | خیلی (xeyli), زیاد (ziyâd), بسیار (besyâr) | бисёр (bisyor) | ډېر (ḍer) | زۆر (zor) | zor, mişe, zaf, pirr | бирӕ (biræ), бирӕтӕ (birætæ) | čundin | bol | ||
| 19 | some | بعضی (ba'zi), چند (čand) | ягон (yagon) | ځينې (źine) | هەندێک (hendêk), کەمێک (kemêk) | hindek | цалдӕр (caldær), цасдӕр (casdær) | qatu | teney | |||
| 20 | few | کم (kam), اندک (andak) | кам (kam) | لږ (ləǵ) | کەم (kem) | pîçek | гӕзӕмӕ (gæzæmæ), чысыл (ḱysyl), цъус (c’us) | qate | tay | |||
| 21 | other | 𐬀𐬥𐬌𐬌𐬀 (aniia), 𐬀𐬧𐬙𐬀𐬭𐬀 (aṇtara) | 𐎠𐎴𐎡𐎹 (a-n-i-y /aniya/) | دیگر (digaɾ) | дигар (digar) | بل (bəl), نور (nor) | تر (tir), دیکە (dîke) | din, dî, tir, ke | ӕндӕр (ændær), иннӕ (innæ) | digar | zewbi | |
| 22 | one | 𐬀𐬉𐬎𐬎𐬀 (aēuua) | 𐎠𐎡𐎺 (a-i-v /aiva/) | یک (yek) | як (yak) | يو (yaw) | یەک (yek) | yek | иу (iw) | ke | zu, zew | |
| 23 | two | *dwi- | 𐬛𐬎𐬎𐬀 (duua) | دو (do) | ду (du) | دوه (dwa) | دوو (dû) | du | дыууӕ (dywwæ) | du | dıdı | |
| 24 | three | *θráyah | 𐬚𐬭𐬌 (θri) | سه (se) | се (se) | درې (dre) | سێ (sê) | sê | ӕртӕ (ærtæ ) | še | hiree | |
| 25 | four | *čaθwā́rah | 𐬗𐬀𐬚𐬡𐬀𐬭 (caθβar) | چهار (čhahâr) | чор (čor) | څلور (śalor) | چوار (çwar) | çar | цыппар (cyppar) | čār | çehar | |
| 26 | five | *pánča | 𐬞𐬀𐬧𐬗𐬀 (paṇca) | پنج (panj) | панҷ (panj) | پنځه (pinźə) | پێنج (pênc) | pênc | фондз (fonʒ) | panj | panc | |
| 27 | big | *stuHráh | 𐬨𐬀𐬰𐬀 (maza) | 𐎺𐏀𐎼𐎣 (v-z-r-k /vazạrka/) | بزرگ (bozorg) | калон (kalon), бузург (buzurg) | لوی (loy), ستر (stər), غټ (ǧaṭ) | گەورە (gewre) | mezin, gir | ӕстыр (æstyr), стыр (styr), егъау (eǧaw), дынджыр (dynǵyr) | mas | gırd |
| 28 | long | *draHǰáh, *dr̥Hgáh | 𐬛𐬀𐬭𐬆𐬔𐬀 (darəga) | 𐎭𐎼𐎥 (d-r-g /darga/), 𐎭𐎼𐎥𐎶 (d-r-g-m /dargam/) | دراز (derâz) | дароз (daroz) | اوږد (uǵd) | درێژ (drêj) | dirêj | даргъ (darǧ) | derāz | derg |
| 29 | wide | 𐬞𐬆𐬭𐬆𐬚𐬎 (pərəθu) | وسیع (vasi'), پهن (pahn), فراخ (farâx) | фарох (farox) | پراخ (prāx) | پان (pan) | pan | фӕтӕн (fætæn), уӕрӕх (wæræx) | peyun | hera | ||
| 30 | thick | ضخیم (zaxim), کلفت (koloft) | ғафс (ġafs) | نرۍ (narəy) | ئەستوور (estûr) | stur | ставд (stavd), бӕзджын (bæzǵyn) | keloft | qelaw | |||
| 31 | heavy | 𐬔𐬊𐬎𐬭𐬎𐬱 (gouruš)* | سنگین (sangin) | вазнин (vaznin), сангин (sangin) | دروند (drund), درنه (drəna) | قورس (qurs) | qurs, giran | уӕззау (wæzzaw) | sangin | gran | ||
| 32 | small | *kacúš | کوچک (kuček), خرد (xord) | хурд (xurd) | وړوکی (waṛukay), کوچنی (kučnay) | بچووک (bçûk) | bçîk, çikole | гыццыл (gyccyl), гыцъыл) (gyc’yl)), къаннӕг (k’annæg), чысыл (ḱysyl) | kasunu | werdı | ||
| 33 | short | کوتاه (kutâh) | кӯтоҳ (kütoh), паст (past) | لنډ (lanḍ) | کورت (kurt) | kurt, qule | цыбыр (cybyr) | kol | kılm | |||
| 34 | narrow | باریک (bârik), تنگ (tang) | танг (tang) | نازک (nāzok) | تەسک (tesk) | barîk, zirav, narîn | уынгӕг (wyngæg), нарӕг (naræg) | borik | teng | |||
| 35 | thin | لاغر (lâğar), تنک (tonok) | тунук (tunuk) | ډنګر (ḍangər) | لەڕ (lerr) | tenik, tesik | тӕнӕг (tænæg), мӕллӕг (mællæg), цола (cola), къӕсхуыр (k’æsx°yr), фыдхуыз (fydx°yz) | nāzok | barı | |||
| 36 | woman | *ǰánHh | 𐬯𐬙𐬭𐬍 (strī), 𐬥𐬁𐬌𐬭𐬍 (nāirī) | زن (zan) | зан (zan) | ښځه (x̌əźa) | ژن (jin) | jin | сылгоймаг (sylgojmag), ус (us) | šekein | ceni | |
| 37 | man (adult male) | *wiHráh | 𐬥𐬀𐬭 (nar), 𐬬𐬍𐬭𐬀 (vīra) | 𐎶𐎼𐎫𐎡𐎹 (m-r-t-i-y /martiyaʰ/), 𐏀𐎴 (z-n /zana/) | مرد (mard) | мард (mard) | سړی (saṛáy), نارينه (nārina) | پیاو (pyaw) | mêr | нӕлгоймаг (nælgojmag), лӕг (læg) | morkein | Cameerd |
| 38 | man (human being) | 𐬨𐬀𐬥𐬎𐬱 (manuš), 𐬨𐬀𐬴𐬌𐬌𐬀 (maṣ̌iia) | 𐎶𐎼𐎫𐎡𐎹 (m-r-t-i-y /martiyaʰ/) | انسان (ensân), آدم (âdam) | инсон (inson), одам (odam) | وګړی (wəgəṛay), انسان (insān) | مرۆڤ (mrov), پیاو (pyaw), ئینسان (însan) | mirov | адӕймаг (adæjmag), лӕг (læg), удгоймаг (udgojmag) | teni | insan, merdım | |
| 39 | child | بچه (bačče), کودک (kudak) | кӯдак (küdak) | ماشوم (māšum), کمکۍ (kamkay) | منداڵ (mindall) | zarok, zarr | сывӕллон (syvællon), саби (sabi), хъӕбул (qæbul) | kote | qeçek | |||
| 40 | wife | *ǰánHh | زن (zan) | зан (zan) | ښځه (x̌əźa) | ژن (jin) | jin, xêzan | ус (us), бинойнаг (binojnag) | žen | pirık | ||
| 41 | husband | 𐬞𐬀𐬌𐬙𐬌 (paiti) | شوهر (šowhar) | шавҳар (šavhar) | سړی (saṛáy), مېړۀ (meṛə) | شوو (şû), مێرد (mêrd) | mêr, mêrd | мой (moj) | šui | merde | ||
| 42 | mother | *máHtā | 𐬠𐬀𐬭𐬆𐬚𐬭𐬍 (barəθrī), 𐬨𐬁𐬙𐬀𐬭 (mātar) | 𐎶𐎠𐎫𐎠 (m-a-t-a /mātā/) | مادر (mâdar) | модар (modar) | مور (mor) | دایک (dayk) | dayik, daye | мад (mad) | moi | ma, da |
| 43 | father | *pHtā́ | 𐬞𐬌𐬙𐬀𐬭 (pitar), 𐬰𐬄𐬚𐬀𐬭 (ząθar) | 𐎱𐎡𐎫𐎠 (p-i-t-a /pitā/) | پدر (pedar) | падар (padar) | پلار (plār) | باوک (bawk) | bav, bab | фыд (fyd) | peše | pi, kalık |
| 44 | animal | *pácu | حیوان (heyvân), جانور (jânvar) | ҳайвон (hayvon), ҷонвар (jonvar) | څاروی (śārwi) | ئاژەڵ (ajell) | ajel, huvî | цӕрӕгой (cærægoj), сырд (syrd) | heyvun | heywan | ||
| 45 | fish | 𐬨𐬀𐬯𐬌𐬌𐬀 (masiia) | ماهی (mâhi) | моҳӣ (mohi) | کب (kab), ماهی (māhay) | ماسی (masî) | masî | кӕсаг (kæsag), кӕф (kæf) | māii | mase | ||
| 46 | bird | *mr̥gáh | 𐬬𐬀𐬌𐬌 (vaii), 𐬨𐬆𐬭𐬆𐬖𐬀 (mərəγa) | پرنده (parande) | паранда (paranda) | مرغه (marǧə) | باڵندە (ballinde), پەلەوەر (pelewer) | çîvanok, kêjule, mel | маргъ (marǧ), цъиу (c’iw) | merq | mıriçık | |
| 47 | dog | *cwā́, *kútah | 𐬯𐬞𐬀𐬥 (span) | سگ (sag) | саг (sag) | سپی (spay) | سەگ (seg) | kuti, kuçik | куыдз (k°yʒ) | espeh | kutuk, del | |
| 48 | louse | *cwíšah | شپش (šepeš) | шипиш (šipiš) | سپږه (spəǵa) | ئەسپێ (espê) | qêç, spî | сыст (syst) | espaz | espıc | ||
| 49 | snake | *Háǰiš | 𐬀𐬲𐬌 (aži) | مار (mâr) | мор (mor) | مار (mār) | مار (mar) | mar | калм (kalm) | mehor | mar | |
| 50 | worm | کرم (kerm) | кирм (kirm) | کڼه (kaṇa) | کرم (kirm) | kirm | зулкъ (zulk’), калм (kalm) | kerm | lolık | |||
| 51 | tree | *dā́ru, *dā́rukah | 𐬬𐬀𐬭𐬆𐬱𐬀 (varəša) | درخت (deraxt) | дарахт (daraxt) | ونه (wəna) | دار (dar), درەخت (drext) | dar | бӕлас (bælas) | dār | dar | |
| 52 | forest | *márgaH | جنگل (jangal), بیشه (biše) | ҷангал (jangal), беша (beša) | ځنګل (śəngal) | دارستان (daristan) | lêrr, daristan | хъӕд (qæd) | jangal | meeşe | ||
| 53 | stick | *dā́rukah | چوب (čub) | чӯб (čüb) | لرګۍ (largaj) | دار (dar), چێو (çêw) | gopal, ço, şiv | лӕдзӕг (læʒæg) | çuwe, sıvur | |||
| 54 | fruit | میوه (mive) | мева (meva) | مېوه (mewa) | میوە (mîwe) | fêqîh, terre | дыргъ (dyrǧ) | mive | meywe | |||
| 55 | seed | *táwxma | بذر (bazr), تخم (toxm) | тухм (tuxm) | زڼی (zəṇay), تخم (toxm) | تۆو (tow) | danewêlle, dank | тауинаг (tawinag) | tum | toğım | ||
| 56 | leaf | برگ (barg) | барг (barg) | پاڼه (pāṇa) | گەڵا (gella) | pelk, gella | сыф (syf) | valg | per | |||
| 57 | root | ریشه (riše) | реша (reša) | ریښه (rix̌a) | ڕەگ (reg), ڕیشە (rîşe) | reh, nêrk, çîl | уидаг (widag) | riše | reeçe | |||
| 58 | bark (of a tree) | پوست (pust) | пӯсти дарахт (püst-i daraxt) | پوستکۍ (pustakəy) | توێکڵ (twêkill) | tukl, berg | цъар (c’ar) | kabığ | ||||
| 59 | flower | *wardah | گل (gol) | гул (gul) | ګل (gul) | گوڵ (gull) | kulilk, gul | дидинӕг (didinæg) | gol | vılık | ||
| 60 | grass | *márgaH | چمن (čaman), علف ('alaf), سبزه (sabze) | сабза (sabza) | واښه (wāx̌ə), چمن (čaman) | گیا (gya) | gîya | кӕрдӕг (kærdæg) | sowz | vas | ||
| 61 | rope | نخ (nax), ارغمچین (arğamčin) | арғамчин (arġamčin) | تار (tār) | گوریس (gurîs), پەت (pet), تەناف (tenaf) | petk, gurîs, kindir | бӕндӕн (bændæn) | tenāft | la, resen | |||
| 62 | skin | *čárma | پوست (pust) | пӯст (püst) | څرمن (śarmən), پوستکۍ (pustakəy) | پێست (pêst) | kewl, pêst, pîst | царм (carm) | pust | post | ||
| 63 | meat | *gawštaH | 𐬔𐬀𐬊 (gao) | گوشت (gušt) | гӯшт (güšt) | غوښه (ǧwax̌a) | گۆشت (goşt) | goşt | фыд (fyd) | gušt | gost | |
| 64 | blood | *wahūnī | 𐬬𐬊𐬵𐬎𐬥𐬍 (vohunī) | خون (xun) | хун (xun) | وينه (wina) | خوێن (xwên) | zux, xwîn | туг (tug) | xun | goni | |
| 65 | bone | *HástH | 𐬀𐬯𐬙 (ast) | استخوان (ostoxân) | устухон (ustuxon) | هډوکى (haḍukay) | ئێسک (êsk), پێشە (pêşe) | pêşe, hestî | стӕг (stæg ) | askeh | este | |
| 66 | fat (noun) | چربو (čarbu), چربی (čarbi), پیه (pih) | чарбу (čarbu), пиҳ (pih) | غوړي (ǧwaṛi) | چەوری (çewrî), بەز (bez) | bez | сой (soj) | čāqene | ron, ruwen | |||
| 67 | egg | *Hāwyám | 𐬀𐬉𐬨 (aēm) | تخم (toxm), خایه (xâye) | тухм (tuxm) | ويه (waya), هګۍ (hagəy) | هێلکە (hêlke) | hêk, êg, hêlke | айк (ajk) | morqene | haak, aag | |
| 68 | horn | شاخ (šâx) | шох (šox) | ښکر (x̌kar) | شاخ (şax), قۆچ (qoç) | stro, qoç, şax | сыкъа (syk’a) | šāx | estere | |||
| 69 | tail | دم (dom) | дум (dum) | لکی (lakay) | کلک (kilk) | kilk, boç, duv | дымӕг (dymæg) | dom | poçık | |||
| 70 | feather | پر (par) | пар (par) | بڼکه (baṇəka) | پەڕ (perr) | perr, perremuç | сис (sis) | par | mu | |||
| 71 | hair | *Hráwma | مو (mu) | мӯ (mü) | وېښته (wex̌tə) | قژ (qij), موو (mû), تووک (tûk) | pirç, por | хъуын (qwyn), хъис (qis) | muy | por | ||
| 72 | head | 𐬯𐬁𐬭𐬀 (sāra) | سر (sar) | сар (sar) | ککرۍ (kakrəy), سر (sar) | سەر (ser) | ser, pope | сӕр (sær) | kale | sere | ||
| 73 | ear | *HušíH* | 𐬔𐬀𐬊𐬱𐬀 (gaoša), 𐬐𐬀𐬭𐬆𐬥𐬀 (karəna) | گوش (guš) | гӯш (güš) | غوږ (ǧwaǵ) | گوێ (gwê), گوێچکە (gwêçke) | guh, gwê | хъус (qus) | guš | goş | |
| 74 | eye | *čášma | 𐬀𐬱𐬌 (aši)*, 𐬗𐬀𐬱𐬨𐬀𐬥 (cašman), 𐬛𐬀𐬉𐬨𐬀𐬥 (daēman) | 𐎨𐏁𐎠𐎶𐎴 (c-š-a-m-n /cašman-/) | چشم (češm) | чашм (čašm) | سترګه (stərga) | چاو (çaw) | çav, çaw | цӕст (cæst) | čaš | çım |
| 75 | nose | 𐎴𐎠𐏃𐎶 (n-a-h-m /nāham/) | بینی (bini) | бинӣ (bini) | پزه (pazə) | لووت (lût) | difin, poz, kep | фындз (fynʒ), бырынкъ (byrynk’) | xuni | zınci, pırnık | ||
| 76 | mouth | دهان (dahân) | даҳон (dahon) | خوله (xwlə) | دەم (dem) | dev, dew, dem | дзых (ʒyx) | āl | fek | |||
| 77 | tooth | *Hdántah, *Hdántā | دندان (dandân) | дандон (dandon) | غاښ (ǧāx̌) | ددان (ddan) | dan, didan | дӕндаг (dændag) | dandun | dendan | ||
| 78 | tongue (organ) | *hižwáH, *hižwáHkaH | 𐬵𐬌𐬰𐬎𐬎𐬁 (hizuuā) | 𐏃𐏀𐎠𐎴𐎶 (h-z-a-n-m /hazānam, hizānam/)* | زبان (zabân) | забон (zabon) | ژبه (žəba) | زمان (zman) | ziman | ӕвзаг (ævzag) | zevun | zon, zuwan |
| 79 | fingernail | *Hnā́xš | ناخن (nâxon) | нохун (noxun) | نوک (nuk) | نینۆک (nînok) | nînok | ных (nyx) | kal anguštu | nengu | ||
| 80 | foot | *pā́dah | 𐬞𐬀𐬛 (pad), 𐬞𐬁𐬜𐬀 (pāδa) | 𐎱𐎠𐎭 (p-a-d /pādaʰ/) | پا (pâ) | по (po) | پښه (px̌a) | پێ (pê) | pê | фад (fad) | pe | lıng |
| 81 | leg | پا (pâ), لنگ (leng), ساق (sâq), ران (rân) | линг (ling) | لېنګی (lengi) | قاچ (qaç), لاق (laq) | laq, qaç | къах (k’ax) | lang | saqe | |||
| 82 | knee | *jā́nu | 𐬰𐬁𐬥𐬎 (zānu) | زانو (zânu) | зону (zonu) | زنګون (zangun) | ئەژنۆ (ejno), چۆک (çok) | çok, ejno | зоныг (zonyg) | zune | çok | |
| 83 | hand | 𐬰𐬀𐬯𐬙𐬀 (zasta) | 𐎭𐎿𐎫 (d-s-t /dasta/) | دست (dast) | даст (dast) | لاس (lās) | دەست (dest) | pel, lip, dest | къух (k’ux) | dast | dest | |
| 84 | wing | بال (bâl) | бол (bol) | وزر (wazár) | باڵ (ball) | bal | базыр (bazyr) | bāl | perzane | |||
| 85 | belly | 𐬎𐬛𐬀𐬭𐬀 (udara), 𐬨𐬀𐬭𐬱𐬏 (maršū), 𐬨𐬆𐬭𐬆𐬰𐬁𐬥𐬀 (mərəzāna) | شکم (šekam) | шикам (šikam) | خېټه (xeṭa), نس (nas) | سک (sik), ورگ (wirg) | nêk, zik | гуыбын (g°ybyn) | tal | pize | ||
| 86 | guts | روده (rude), شکمبه (šekambe), دل (del) | рӯда (rüda) | لړمون (ləṛmun), کولمې (kolme) | ڕیخۆڵە (rîxolle) | henav, wirg | тъанг (t’ang) | ruye | loqra | |||
| 87 | neck | گردن (gardan) | гардан (gardan) | غاړه (ğāṛa) | مل (mil) | hevk, mil | ӕфцӕг (æfcæg) | geri | mıl | |||
| 88 | back | *pr̥štáh | 𐬞𐬀𐬭𐬱𐬙𐬀 (paršta) | پشت (pošt) | пушт (pušt) | شا (ʃā) | پشت (pişt) | pişt | фӕсонтӕ (fæsontæ) | keft | pey, mıyane | |
| 89 | breast | 𐬬𐬀𐬭𐬀𐬵 (varah), 𐬟𐬱𐬙𐬁𐬥𐬀 (fštāna)* | سینه (sine) | сина (sina) | غېږ (ǧeǵ) | مەمک (memk) | berok, sîng | риу (riw), дзидзи (ʒiʒi)* | gum | seene | ||
| 90 | heart | *jŕ̥dayam | 𐬰𐬆𐬭𐬆𐬛 (zərəd) | دل (del), قلب (qalb) | дил (dil) | زړه (zṛə) | دڵ (dill) | dil | зӕрдӕ (zærdæ) | dal | zerri, qelb | |
| 91 | liver | *yákr̥ | جگر (jegar) | ҷигар (jigar) | ځيګر (źigar) | جەرگ (cerg) | cîger, kezeb | игӕр (igær) | kezeb | |||
| 92 | to drink | 𐬓𐬀𐬭𐬀𐬌𐬙𐬌 (xᵛaraiti) | نوشیدن (nušidan) | нӯшидан (nüšidan) | څکل (śkəl) | خواردنەوە (xwardnewe) | vexwarin, xwarewe | нуазын (nwazyn) | vāxortan | sımıten | ||
| 93 | to eat | 𐬀𐬛 (ad) | خوردن (xordan) | хӯрдан (xürdan) | خوړل (xoṛəl) | خواردن (xwardin) | xwarin | хӕрын (xæryn) | bexortan | weren | ||
| 94 | to bite | گاز گرفتن (javidan), گزیدن (gazidan) | газидан (gazidan) | چيچل (čičəl), داړل (dāṛəl), زدول (zdowəl) | گەستن (gestin) | gezî | хӕцын (xæcyn) | gāz begertetan | gaz kerden | |||
| 95 | to suck | *dáwxti, *dáwxšati | مکیدن (mekidan) | макидан (makidan) | روتل (rowtəl) | مژین (mjîn) | mijîn | дӕйын (dæjyn) | vāsoftetan | anceyen | ||
| 96 | to spit | تف انداختن (tof andâxtan) | туф кардан (tuf kardan) | لاړیتو کول (lāṛito kawəl) | تفین (tfîn), تفکردن (tifkirdin) | tifand, helawêşt | ту кӕнын (tu kænyn) | tuf kartan | pakerden | |||
| 97 | to vomit | استفراغ کردن (estefarâğ kardan) | қай кардан (qay kardan) | کانګې کول (kange kawəl) | ڕشانەوە (rşanewe) | helawêşt, rişawe | омын (omyn) | bevāzenetan | vıreecen | |||
| 98 | to blow | 𐬬𐬁𐬌𐬙𐬌 (vāiti) | وزیدن (vazidan), دمیدن (damidan) | вазидан (vazidan) | بادول (bādawəl), سا اخیستل (sā axistəl) | دەمین (demîn), فووکردن (fûkirdin) | helda, frêda | дымын (dymyn) | fu kartetan | pıf kerden | ||
| 99 | to breathe | نفس کشیدن (nafas kešidan) | нафас кашидан (nafas kašidan) | ساه اخیستل (sāh axestəl) | هەناسەدان (henasedan) | henaseda, bêhnda | улӕфын (ulæfyn) | dam beyetan | nefes groten | |||
| 100 | to laugh | خندیدن (xandidan) | хандидан (xandidan) | خندل (xandəl) | پێکەنین (pêkenîn) | keni, pêkeni | худын (xudyn) | bexuyetetan | huweyen | |||
| 101 | to see | دیدن (didan) | дидан (didan) | ليدل (lidəl) | دیتن (dîtin), بینین (bînîn) | dîtin | уынын (wynyn) | bedidetan | vinayen | |||
| 102 | to hear | شنیدن (šenidan) | шунидан (šunidan) | اورول (awrawəl), اوریدل (awredəl)* | بیستن (bîstin) | bîstin | хъусын (qusyn) | bešnundetan | asnawen | |||
| 103 | to know | *wayd- | 𐬰𐬁𐬥𐬀𐬌𐬙𐬌 (zānaiti), 𐬬𐬌𐬛 (vid) | دانستن (dânestan)*, شناختن (šenâxtan)* | донистан (donistan), шинохтан (šinoxtan) | پېژندل (pežandəl) | زانین (zanîn), ناسین (nasîn) | zanîn | зонын (zonyn) | bezunātetan | zanen | |
| 104 | to think | *mányatay | فکر کردن (fekr kardan) | андешидан (andešidan), фикр кардан (fikr kardan) | فکر کول (fakr kawəl) | بیرکردنەوە (bîrkirdnewe) | bîr | хъуыды кӕнын (qwydy kænyn) | ferk hākartetan | ğeyalkerden | ||
| 105 | to smell | بوییدن (buyidan) | бӯйидан (büyidan) | بوی کول (bui kawəl) | بۆنکردن (bonkirdin) | bon kird | ӕмбудын (æmbudyn) | buy večindetan | boy kerden | |||
| 106 | to fear | 𐎫𐎼𐎿𐎫𐎡𐎹 (t-r-s-t-i-y /tạrsatiy/) | ترسیدن (tarsidan) | тарсидан (tarsidan) | وېرېدل (weredəl) | ترسان (tirsan) | tirsîn, toqî | тӕрсын (tærsyn ) | betarsetetan | tersayen | ||
| 107 | to sleep | *hwápati | خوابیدن (xâbidan) | хобидан (xobidan) | ویده کیدل (widə kedəl) | خەوتن (xewtin), نووستن (nûstin) | nivistin, xewt | хуыссын (x°yssyn) | bexotetan | rakewten | ||
| 108 | to live | 𐬘𐬎𐬎𐬀𐬌𐬙𐬌 (juuaiti) | 𐎪𐎡𐎺𐎫𐎡𐎹 (ji-i-v-t-i-y /jīvatiy/) | زندگی کردن (zendegi kardan) | зистан (zistan), зиндагӣ кардан (zindagi kardan) | ژوند کول (žwand kawəl) | ژیان (jyan) | jîyan | цӕрын (cæryn) | zendegi hākartetan | weşeyen | |
| 109 | to die | 𐬌𐬭𐬌𐬚𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬌 (iriθiieiti), 𐬨𐬌𐬭𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬈 (miriieite) | مردن (mordan) | мурдан (murdan) | مړ کیدل (maṛ kedəl) | مردن (mirdin) | mirin | мӕлын (mælyn) | bemartetan | merden | ||
| 110 | to kill | کشتن (koštan) | куштан (kuštan) | وژل (wažəl) | کوشتن (kuştin) | kuştin | марын (maryn) | bekoštetan | kısayen | |||
| 111 | to fight | جنگیدن (jangidan) | ҷангидан (jangidan) | جګړول (jagṛawəl) | جەنگین (cengîn), شەڕکردن (şerrkirdin) | şer kird | тох кӕнын (tox kænyn) | bejangetetan | lec kerden | |||
| 112 | to hunt | شکار کردن (šekâr kardan) | шикор кардан (šikor kardan) | ښکار کول (x̌kār kawəl) | ڕاوکردن (rawkirdin) | raw kird | цуан кӕнын (cwan kænyn) | eškār bežetan | kıştayen | |||
| 113 | to hit | زدن (zadan) | задан (zadan) | وهل (wahəl) | لێدان (lêdan) | lêda | цӕвын (cævyn) | bežetetan | pırodayen | |||
| 114 | to cut | 𐬐𐬆𐬭𐬆𐬥𐬙𐬀𐬌𐬙𐬌 (kərəntaiti) | بریدن (boridan) | буридан (buridan) | پری کول (pri kawəl) | بڕین (brrîn), قرتاندن (qirtandin) | qirta, qut kir | кӕрдын (kærdyn) | berbindetan | cıkerden | ||
| 115 | to split | شکافتن (šekâftan) | шикофтан (šikoftan) | نیم کول (nim kawəl) | لەتکردن (letkirdin) | let kird | уарын (waryn) | lāp kartetan | verışten | |||
| 116 | to stab | چاقو زدن (châqu zadan) | корд задан (kord zadan) | نن ویستل (nan westəl) | چەقاندن (çeqandin) | engawt | садзын (saʒyn) | berindetan | kardi keden | |||
| 117 | to scratch | خراشیدن (xarâšidan) | харошидан (xarošidan), ханҷол кардан (xanjol kardan) | ګرږل (garǵəl) | ڕووشان (rûşan), کڕانەوە (krranewe), ڕنین (rnîn) | ruçinand | хыртт-хыртт кӕнын (xyrtt-xyrtt kænyn) | vārkišetan | wıreynayen | |||
| 118 | to dig | 𐬐𐬀𐬥- (kan-), 𐬎𐬯𐬐𐬆𐬧𐬙𐬌 (uskəṇti)* | کندن (kandan) | кандан (kandan), кофтан (koftan) | شکول (škawəl) | کەندن (kendin), کۆڵین (kollîn) | kolî, kêla | къахын (k’axyn) | vāktundetan | kenden | ||
| 119 | to swim | شنا کردن (šenâ kardan) | шино кардан (šino kardan) | لامبل (lāmbəl) | مەلەکردن (melekirdin) | ajne kirin | ленк кӕнын (lenk kænyn) | šenow kartetan | asnaw kerden | |||
| 120 | to fly | پریدن (paridan) | паридан (paridan) | الوتل (alwətəl) | فڕین (frrîn) | firrîn | тӕхын (tæxyn) | par vegertetan | perayen | |||
| 121 | to walk | راه رفتن (râh raftan), گشتن (gaštan) | роҳ рафтан (roh raftan), гаштан (gaštan) | تلل (tləl), ګرځېدل (gərźedəl), قدم وهل (qadam wahəl) | ڕۆیشتن (royiştin), گەڕان (gerran), ڕێکردن (rêkirdin) | pîase | цӕуын (cæwyn) | rebešoten | warwayen | |||
| 122 | to come | 𐬔𐬀𐬨 (gam) | آمدن (âmadan) | омадан (omadan) | راتلل (rātlәl) | هاتن (hatin) | hatin | ӕрцӕуын (ærcæwyn), цӕуын (cæwyn) | bemetan | ameyen | ||
| 123 | to lie (as in a bed) | دراز کشیدن (derâz kešidan) | дароз кашидан (daroz kašidan) | غځیدل (ǧaźedәl) | ڕاکشان (rakşan), پاڵکەوتن (pallkewtin) | razan | хуыссын (x°yssyn) | derāz eyetan | kewten, derg bıyayen* | |||
| 124 | to sit | نشستن (nešastan) | нишастан (nišastan), шиштан (šištan) | کیناستل (kenastəl) | دانیشتن (danîştin) | danîşt | бадын (badyn) | penestetan | ronışten* | |||
| 125 | to stand | ایستادن (istâdan) | истодан (istodan) | درېدل (dredә́l), ولاړیدل (walaredəl) | وەستان (westan) | hesta, westyîa | лӕууын (læwwyn) | beštetetan | werışten*, werzayen* | |||
| 126 | to turn (intransitive) | گشتن (gaštan) | чархидан (čarxidan), гаштан (gaštan) | تاوول (tāwawә́l), څرخول (śarxawəl), اړول (aṛawәl) | سووڕانەوە (sûrranewe) | zivrrî, surawe | здахын (zdaxyn) | bečarxetetan | peyser ameyen | |||
| 127 | to fall | افتادن (oftâdan) | афтодан (aftodan) | لویدل (lwedəl) | کەوتن (kewtin) | ke(f)tin | хауын (xawyn) | žir sartetan | kewten | |||
| 128 | to give | 𐬛𐬁 (dā), 𐬛𐬀𐬛𐬁𐬌𐬙𐬌 (dadāiti) | 𐎭𐎭𐎠𐎬𐎢𐎺 (d-d-a-tu-u-v)* | دادن (dâdan) | додан (dodan) | ورکول (warkawә́l) | دان (dan) | da | дӕттын (dættyn) | bedetan | dayen | |
| 129 | to hold | *dāráyati, *yasáti, *yāmáyati | 𐎭𐎠𐎼𐎹𐎫𐎡𐎹 (d-a-r-y-t-i-y /dārayatiy/) | نگه داشتن (negah dâštan) | доштан (doštan), гирифтан (giriftan) | ساتل (sātәl) | ڕاگرتن (ragirtin) | girtin | дарын (daryn) | yādārtetan | tepışten | |
| 130 | to squeeze | فشردن (fešordan) | фишурдан (fišurdan) | کېښکودل (kex̌kodəl), زبیښل (zbex̌əl) | گووشین (gûşîn) | quşî | ӕлхъивын (ælqivyn) | pıloğnayen | ||||
| 131 | to rub | مالیدن (mâlidan) | молидан (molidan) | مښل (mx̌əl) | ماڵین (mallîn), شێلان (şêlan) | glofî, firkand, perxand, germrand | хафын (xafyn) | bemālenetan | sawen | |||
| 132 | to wash | 𐬥𐬀𐬉𐬥𐬌𐬲𐬀𐬌𐬙𐬌 (naēnižaiti)* | شستن (šostan) | шустан (šustan) | مینځل (mindzəl) | شتن (ştin) | şord, şuşt | ӕхсын (æxsyn) | bešoštetan | şıwayen | ||
| 133 | to wipe | زدودن (zodudan), پاک کردن (pâk kardan) | пок кардан (pok kardan) | پاکول (pākəwəl) | سڕین (srrîn) | malî, sirrîewe | сӕрфын (særfyn) | bezdundetan | besteren | |||
| 134 | to pull | کشیدن (kešidan) | кашидан (kašidan) | ویستل (wistəl) | ڕاکێشان (rakêşan) | rakêşa | ивазын (ivazyn) | behetan | anten | |||
| 135 | to push | فشار دادن (fešâr dâdan), هل دادن (hol dâdan) | тела додан (tela dodan) | ټیل وهل (tel wahəl) | پاڵنان (pallnan) | pal da | схойын (sxojyn) | xus bedetan | cıkuwen | |||
| 136 | to throw | انداختن (andâxtan), افکندن (afkandan) | партофтан (partoftan), андохтан (andoxtan) | غورځول (ǧorźawəl), اچول (ačawəl) | خستن (xistin), هاوێشتن (hawêştin) | helda, havêşt | ӕппарын (æpparyn) | bečpindetan | çekerden | |||
| 137 | to tie | *θanǰáyati | بستن (bastan), گره زدن (gereh zadan) | бастан (bastan) | تړل (taṛəl) | بەستن (bestin), گرێدان (grêdan) | şetek da, best | баттын (battyn) | gıredayen | |||
| 138 | to sew | دوختن (duxtan) | дӯхтан (düxtan) | ګنډل (gandəl) | دروون (drûn) | durî | хуийын (xwijyn ) | lālu bedutetan | ronayen | |||
| 139 | to count | شمردن (šomordan) | шумурдан (šumurdan) | شمیرل (šmerəl) | ژماردن (jmardin) | jimartin, hejmartin | нымайын (nymajyn) | bešmortetan | amoren | |||
| 140 | to say | *gáwbati* | 𐎰𐎠𐎫𐎡𐎹 (θ-a-t-i-y /θātiy/) | گفتن (goftan) | гуфтан (guftan) | خبری کول (xabri kawəl) | گوتن (gutin) | gotin, bejî, wut | дзурын (ʒuryn) | bevātan | vaten | |
| 141 | to sing | خواندن (xândan) | сурудан (surudan), хондан (xondan) | ویل (wayəl) | خوێندن (xwêndin) | çirrî, sitran | зарын (zaryn) | bexundetan | deyr vaten | |||
| 142 | to play | بازی کردن (bâzi kardan), نواختن (navâxtan)* | бозӣ кардан (bozi kardan), навохтан (navoxtan) | لوبول (lobawəl) | لێدان (lêdan), یاریکردن (yarîkirdin), گەمەکردن (gemekirdin) | leîzî, yarî kird | хъазын (qazyn) | āhang bežetan | kay keden | |||
| 143 | to float | شناور بودن (šenâvar budan) | шиновар шудан (šinovar šudan) | لامبو وهل (lambo wahəl) | سەرئاوکەوتن (ser'awkewtin) | serav bu | наудзу кӕнын (nawʒu kænyn) | vaydeyen | ||||
| 144 | to flow | جاری بودن (jâri budan) | равон шудан (ravon šudan), ҷорӣ шудан (jori šudan) | بهېدل (bəhedəl) | ڕژان (rjan) | rîja | кӕлын (kælyn) | rodayen | ||||
| 145 | to freeze | یخ زدن (yax zadan) | ях кардан (yax kardan) | ساړو وهل (sāṛo wahəl) | بەستن (bestin) | tezî, sirr bu | сӕлын (sælyn) | cemdiyayen*, cemdınayen* | ||||
| 146 | to swell | آماسیدن (âmâsidan), باد کردن (bâd kardan) | омосидан (omosidan), варам кардан (varam kardan) | ګرد کول (gard kawəl) | ئاوسان (awsan) | bel bu, penma | дымын (dymyn) | how beyetan | masayen | |||
| 147 | sun | *húHar | 𐬓𐬀𐬥 (xᵛan), 𐬵𐬎𐬎𐬀𐬭𐬆 (huuarə) | 𐎢𐎺𐎼 (u-v-r /ʰuvar/) | خورشید (xoršid), آفتاب (âftâb) | хуршед (xuršed), офтоб (oftob) | لمر (lmar) | خۆر (xor) | roj, [Term?] | хур (xur) | xor | tici |
| 148 | moon | *mā́Hah | 𐬨𐬁𐬵 (māh) | 𐎶𐎠𐏃 (m-a-h /māh/) | ماه (mâh) | моҳ (moh) | سپوږمۍ (spoǵməy), اوږم (oǵm) | مانگ (mang) | mah, heyv | мӕй (mæj) | mung | aşmi |
| 149 | star | *Hstā́ | 𐬯𐬙𐬀𐬭 (star) | ستاره (setâre) | ситора (sitora) | ستوری (storay) | ئەستێرە (estêre) | stêre, estêre | стъалы (st’aly) | setāre | ıstare | |
| 150 | water | *Hā́fš, *Hā́pākaH | 𐬀𐬞 (ap), 𐬁𐬞𐬋 (āpō) | 𐎠𐎱𐎡𐎹𐎠 (a-p-i-y-a /apiyā/)* | آب (âb) | об (ob) | اوبه (obə) | ئاو (aw) | av, aw | дон (don) | vo | aw |
| 151 | rain | باران (bârân) | борон (boron) | اورښت (awrəx̌t), شيګره (šigara), باران (bārān) | باران (baran) | baran, şilî | уарын (waryn) | vāraš | yağer | |||
| 152 | river | *hráwtah | رودخانه (rudxâne), رود (rud) | рӯд (rüd), дарё (daryo) | سيند (sind) | چەم (çem), ڕووبار (rûbar) | ro, çem, rubar | цӕугӕдон (cæwgædon) | ruxuneh | ro | ||
| 153 | lake | دریاچه (daryâče), کول (kul) | кӯл (kül) | ډڼډ (ḍanḍ) | گۆم (gom), دەریاچە (deryaçe) | gom | цад (cad) | deryāče | dol | |||
| 154 | sea | 𐬰𐬭𐬀𐬌𐬌𐬀𐬢𐬵 (zraiiaŋh) | 𐎭𐎼𐎹 (d-r-y /draya/) | دریا (daryâ) | баҳр (bahr), дарё (daryo) | سمندر (samandar) | دەریا (derya) | zerîa | денджыз (denǵyz) | deryā | derya | |
| 155 | salt | نمک (namak) | намак (namak) | مالګه (malga) | خوێ (xwê) | xwê | цӕхх (cæxx) | nemak | sol | |||
| 156 | stone | *Hacangáh | 𐎠𐎰𐎥 (a-θ-g /aθaⁿgaʰ/), 𐎠𐎿𐎴 (a-s-n /asan/) | سنگ (sang) | санг (sang) | تیږه (teǵa), کاڼی (kaṇay), ډبره (ḍabara) | بەرد (berd) | ber, kevir | дур (dur) | sang | si | |
| 157 | sand | شن (šen), ریگ (rig) | рег (reg) | شګه (šaga) | خۆڵ (xoll) | zîx, lim | змис (zmis) | kum | ||||
| 158 | dust | 𐬞𐬄𐬯𐬥𐬎 (pąsnu) | گرد (gard) | гард (gard), чанг (čang) | خاوره (xāwra), مټه (maṭa) | تۆز (toz) | toz, xol | рыг (ryg) | gardulax | toz | ||
| 159 | earth | *jáHs | 𐬰𐬀𐬨 (zam), 𐬠𐬏𐬨𐬌 (būmi) | 𐏏 (BU /būmiš/) | زمین (zamin), خاک (xâk) | замин (zamin) | ځمکه (źməka), مځکه (mźəka) | زەوی (zewî) | erd, zevî | зӕхх (zæxx) | zamin | erd |
| 160 | cloud | *abráh | 𐬨𐬀𐬉𐬖𐬀 (maēγa), 𐬀𐬡𐬭𐬀 (aβra), 𐬯𐬥𐬀𐬊𐬜𐬀 (snaoδa), 𐬛𐬎𐬥𐬨𐬀𐬥 (dunman) | ابر (abr) | абр (abr) | وریزه (woreza) | هەور (hewr) | ewr | ӕврагъ (ævraǧ) | arb | hor, hewr | |
| 161 | fog | *HmíčaH | مه (meh) | меғ (meġ), меҳ (meh), туман (tuman) | لړه (ləṛa) | تەم (tem) | mij | мигъ (miǧ) | mıc | |||
| 162 | sky | *Hácmā | 𐬛𐬫𐬀𐬊𐬱 (dyaoš)* | 𐎠𐎿𐎶𐎴 (a-s-m-n /asman/) | آسمان (âsmân) | осмон (osmon) | آسمان (āsmān) | ئاسمان (asman) | asman | арв (arv) | āsemun | azmin |
| 163 | wind | *HwáHatah | 𐬬𐬁𐬙𐬀 (vāta) | باد (bâd) | бод (bod) | وو (wo), باد (bād), سېلۍ (seləj) | با (ba) | ba | уад (wad) | ve | rızgar, va | |
| 164 | snow | *wafrah | 𐬯𐬥𐬀𐬉𐬲𐬀𐬌𐬙𐬌 (snaēžaiti)* | برف (barf) | барф (barf) | واوره (wāwra) | بەفر (befr) | befr, berf | мит (mit) | varf | vor, vewr | |
| 165 | ice | *Háyxam | یخ (yax) | ях (yax) | یخ (yax) | سەهۆڵ (seholl) | sehol | их (ix) | yax | cemed | ||
| 166 | smoke | دود (dud) | дуд (dud) | دود (dud) | دووکەڵ (dûkell) | dukel | фӕздӕг (fæzdæg) | dun | ||||
| 167 | fire | *Hagníṣ, *HáHtr̥š | 𐬁𐬙𐬀𐬭 (ātar) | 𐎠𐎫𐎼 (a-t-r /ātar/) | آتش (âtaš) | оташ (otaš) | اور (or) | ئاگر (agir) | agir, ar | арт (art) | ātaš | koz, adır |
| 168 | ash | 𐬁𐬙𐬭𐬌𐬌𐬀 (ātriia)* | خاکستر (xâkestar) | хокистар (xokistar) | هیره (hira) | خۆڵەمێش (xollemêş) | xolemêş, xoli | ӕртхутӕг (ærtxutæg) | wel | |||
| 169 | to burn | 𐬛𐬀𐬲𐬀𐬌𐬙𐬌 (dažaiti), 𐬛𐬀𐬲𐬌𐬌𐬈𐬙𐬈 (dažiiete)* | سوختن (suxtan) | сӯхтан (süxtan) | سوزېدل (swazedəl) | سووتان (sûtan) | suta, sot | судзын (suʒyn) | besutetan | veşnayen | ||
| 170 | road | *Hrāθáh | راه (râh) | роҳ (roh) | لار (lār), سړک (səṛək) | ڕێگە (rêge) | rê, rêge | фӕндаг (fændag), балц (balc) | jāde | ray | ||
| 171 | mountain | *gr̥Híš, *káwfš, *kawfáh | 𐬐𐬀𐬊𐬟𐬀 (kaofa), 𐬔𐬀𐬌𐬭𐬌 (gairi), 𐬞𐬀𐬎𐬭𐬎𐬎𐬀𐬙𐬁 (pauruuatā) | 𐎣𐎢𐎳 (k-u-f /kaufaʰ/) | کوه (kuh) | кӯҳ (küh) | غر (ǧar) | کێو (kêw), چیا (çya), شاخ (şax) | çiya | хох (xox ) | ku | kol |
| 172 | red | *cuxráh | سرخ (sorx), قرمز (qermez) | сурх (surx) | سور (sur) | سوور (sûr) | sor | сырх (syrx) | sur | sur | ||
| 173 | green | *axšáyHnah | سبز (sabz) | сабз (sabz) | شين (šin), زرغون (zərǧun) | سەوز (sewz) | kesk, heşîn | цъӕх (c’æx) | sowz | kho | ||
| 174 | yellow | زرد (zard) | зард (zard) | ژېړ (žeṛ) | زەرد (zerd) | zer | бур (bur ) | zart | zerd | |||
| 175 | white | *cwaytáh, *cwiθráh | 𐬯𐬞𐬀𐬉𐬙𐬀 (spaēta) | سفید (sefid) | сафед (safed) | سپين (spin) | سپی (spî) | spî | урс (urs) | espi | sıpe | |
| 176 | black | *cyaHwáh | 𐬯𐬁𐬨𐬀 (sāma), 𐬯𐬌𐬁𐬎𐬎𐬀 (siāuua) | سیاه (siyâh) | сиёҳ (siyoh) | تور (tor) | ڕەش (reş) | reş | сау (saw) | so | tarı, siyah | |
| 177 | night | *xšáfš, *xšápā | 𐬑𐬴𐬀𐬞 (xṣ̌ap), 𐬑𐬴𐬀𐬞𐬀𐬥 (xṣ̌apan), 𐬥𐬀𐬑𐬙𐬎 (naxtu) | 𐎧𐏁𐎱 (x-š-p /xšapa/) | شب (šab) | шаб (šab) | شپه (špa) | شەو (şew) | şev | ӕхсӕв (æxsæv) | šow | şew |
| 178 | day | *ráwčah | 𐬀𐬯𐬀𐬭𐬆 (asarə)*, 𐬑𐬴𐬀𐬞𐬀𐬭𐬀 (xṣ̌apara)* | 𐎼𐎢𐎨𐏃 (r-u-c-h /raucah/) | روز (ruz) | рӯз (rüz) | ورځ (wraz) | ڕۆژ (roj) | roj | бон (bon) | ruž | roc |
| 179 | year | *carHdáh | 𐬫𐬁𐬭𐬆 (yārə) | 𐎰𐎼𐎭 (θ-r-d /θarda/) | سال (sâl) | сол (sol) | کال (kāl) | ساڵ (sall) | sal | афӕдз (afæʒ) | sāl | serr |
| 180 | warm | *garmáh* | گرم (garm) | гарм (garm) | توده (tawdə), تود (tod) | گەرم (germ) | germ | хъарм (qarm) | garm | germ | ||
| 181 | cold | *jimáh | 𐬯𐬀𐬭𐬆𐬙𐬀 (sarəta), 𐬀𐬊𐬙𐬀 (aota) | سرد (sard) | хунук (xunuk), сард (sard) | سړه (saṛa), سوړ (soṛ) | سارد (sard) | sar | уазал (wazal) | sard | serd | |
| 182 | full | *pr̥Hnáh | پر (por) | пур (pur) | ډک (ḍak) | پڕ (pirr) | tije, tijî | дзаг (ʒag) | mašt | pır | ||
| 183 | new | *náwah | نو (now), جدید (jadid) | нав (nav) | نوی (nawəy) | نوێ (nwê) | nû | нӕуӕг (næwæg) | tāže | newe | ||
| 184 | old | 𐬞𐬆𐬭𐬆𐬥𐬁𐬌𐬌𐬎 (pərənāiiu) | قدیمی (qadimi)*, پیر (pir)*, کهنه (kohne) | кӯҳна (kühna)*, пир (pir)* | زوړ (zoṛ) | کۆن (kon), پیر (pîr) | kevn | зӕронд (zærond) | pir | kehan | ||
| 185 | good | *Hhu-, *HhuHā́pah | 𐬵𐬎 (hu), 𐬟𐬭𐬌𐬌𐬀 (friia) | خوب (xub) | нағз (naġz), хуб (xub) | ښه (x̌ə) | باش (baş), چاک (çak) | baş, rind | хорз (xorz) | xāre | rınd, weş | |
| 186 | bad | *duš- | 𐬀𐬐𐬀 (aka), 𐬀𐬖𐬀 (aγa), 𐬀𐬢𐬭𐬀 (aŋra) | بد (bad), زشت (zešt) | бад (bad), ганда (ganda) | خراب (xarāb), بد (bad) | خراپ (xrap) | bed | ӕвзӕр (ævzær) | xerte | aar | |
| 187 | rotten | فاسد (fâsed), پوسیده (puside) | пӯсида (püsida) | خيرن (xirən), سخا (sxā), مردار (mərdār) | گەنیو (genîw), ڕزیو (rzîw) | rizî | ӕмбыд (æmbyd ) | puç | ||||
| 188 | dirty | 𐬁𐬵𐬍𐬙𐬀 (āhīta) | کثیف (kasif), چرکین (čerkin) | чиркин (čirkin) | مردار (mərdār), وروست (wrost) | پیس (pîs) | pîs | чъизи (ḱ’izi) | plašt | pis, Iranian Swadesh lists | ||
| 189 | straight | *druwištah | راست (râst) | рост (rost) | نیغ (niǧ) | ڕاست (rast) | rêk | раст (rast) | xadeng | duz | ||
| 190 | round | گرد (gerd) | гирд (gird) | غونډ (ǧwənḍ), ګردی (gərday) | خڕ (xirr) | xirr | тымбыл (tymbyl) | kılor, klıorek | ||||
| 191 | sharp (as a knife) | تیز (tiz) | тез (tez) | تېرۀ (terə) | تیژ (tîj) | tîj | цыргъ (cyrǧ) | tiždam | nu | |||
| 192 | dull (as a knife) | کند (kond) | кунд (kund) | پڅ (paś) | کول (kul) | kul | къуымых (k’°ymyx) | las | kor | |||
| 193 | smooth | صاف (sâf) | суфта (sufta) | لشم (lašam) | لووس (lûs) | lus | лӕгъз (læǧz) | narm | pak | |||
| 194 | wet | تر (tar), نم (nam) | тар (tar) | لوند (lund) | تەڕ (terr) | şil terr | хуылыдз (x°ylyʒ) | namaneh | hi | |||
| 195 | dry | 𐬵𐬎𐬱𐬐𐬀 (huška) | خشک (xošk) | хушк (xušk) | وچ (wəč) | وشک (wişk) | zuha, hîşk, wuşk | хус (xus) | xošk | wışk | ||
| 196 | correct | *Hhaθyáh | 𐬆𐬭𐬆𐬱 (ərəš), 𐬵𐬀𐬌𐬚𐬌𐬌𐬀 (haiθiia) | 𐏃𐏁𐎡𐎹𐎶 (h-š-i-y-m /hašiyam/)* | درست (dorost), راست (râst) | дуруст (durust) | سم (sam) | ڕاست (rast), دروست (drust) | drust | раст (rast) | derast | raşt |
| 197 | near | *názdah | نزدیک (nazdik) | наздик (nazdik) | نږدې (niǵde) | نزیک (nzîk) | nizîk | фарсмӕ (farsmæ), цур (cur) | naqzdik | nezdı | ||
| 198 | far | 𐬛𐬏𐬌𐬭𐬉 (dūirē) | دور (dur) | дур (dur) | لرې (lare) | دوور (dûr) | dur, dur | дард (dard) | dur | duri | ||
| 199 | right | *Hraštáh | 𐬛𐬀𐬱𐬌𐬥𐬀 (dašina) | راست (râst) | рост (rost) | راسته (rāsta) | ڕاست (rast) | and, rast | раст (rast) | rāst | raşt | |
| 200 | left | 𐬵𐬀𐬎𐬎𐬌𐬌𐬀 (hauuiia) | چپ (čap) | чап (čap) | چپه (čapa) | چەپ (çep) | çep | галиу (galiw ) | čap | çep | ||
| 201 | at | به (be)* | ба (ba) | کې (ke), کښې (kx̌e) | لە (le) | le, ji | цур (cur) | mun | -de, -a, -e | |||
| 202 | in | 𐬀𐬧𐬙𐬀𐬭𐬀 (aṇtara), 𐬀𐬧𐬙𐬀𐬭𐬆 (aṇtarə) | 𐎠𐎫𐎼 (a-t-r /aⁿtar/) | در (dar) | дар (dar) | کې (ke), کښې (kx̌e) | لە (le), لەناو (lenaw) | di ... de, di | -ы (-y)* | danu | -de, miyande | |
| 203 | with | 𐬞𐬀𐬌𐬭𐬌 (pairi) | 𐏃𐎭𐎠 (h-d-a /hadā/) | با (bâ) | бо (bo) | سره (səra) | بە (be), لەگەڵ (legell) | digel, legel, wêrrai | ӕд (æd), -имӕ (-imæ)* | mun | ya, ya piya | |
| 204 | and | *-ča | 𐬗𐬀 (ca)*, 𐬗𐬁 (cā), 𐬎𐬙𐬁 (utā) | 𐎢𐎫𐎠 (u-t-a /utā/), -𐎨𐎠 (-c-a /-cā/) | و (o, va) | у (u), ва (va) | او (aw) | و (û) | u, we | æмæ, дӕр (dær) | o | u |
| 205 | if | اگر (agar) | агар (agar) | که (kə) | ئەگەر (eger) | heke | куы (k°y) | nara, eger ... ise, -se | ||||
| 206 | because | 𐬰𐬍 (zī) | 𐎹𐎰𐎠 (y-θ-a /yaθā/) | چون (čon) | чунки (čunk-i), зеро (zero) | ځکه (źəka) | چون (çun) | ji ber ku | уымӕн (wymæn), æмæ, уымӕ (wymæ) | čunku | çünkü | |
| 207 | name | *Hnā́ma | 𐬥𐬁𐬨𐬀𐬥 (nāman) | 𐎴𐎠𐎶 (n-a-m /nāma/)*, 𐎴𐎠𐎶𐎠 (n-a-m-a /nāmā/)* | اسم (esm), نام (nâm) | ном (nom) | نوم (num) | ناو (naw) | nav, nam | ном (nom) | name |