Appendix:Iranian Swadesh lists
This is a Swadesh list of Iranian languages, specifically Avestan, Old Persian, Middle Persian, Persian, Tajik, Pashto, Ossetian, Sangisari, Zazaki, Northern Kurdish and Central Kurdish, compared with that of English.
List
[edit]| № | English | Avestan edit (40) | Old Persian edit (30) | Middle Persian edit (190) | Persian فارسی edit (207) | Tajik edit (207) | Pashto پښتو edit (207) | Ossetian Ирон (Iron) edit (207) | Ossetian Дигорон (Digoron) edit (207) | Sangisari edit (190) | Zazaki edit (207) | Northern Kurdish edit (207) | Central Kurdish edit (207) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | I (1sg) | 𐬀𐬰𐬇𐬨 (azə̄m) | 𐎠𐎭𐎶 (a-d-m /adam/) | an, man | من (man) | ман (man) | زه (zə) | ӕз (æz) | ӕз (æz) | a | ez, ed, mı* | ez | من (min) |
| 2 | you (2sg) | 𐬙𐬏𐬨 (tūm), 𐬙𐬏 (tū)* | 𐎬𐎺𐎶 (tu-v-m /tuvam/) | tō | تو (to) | ту (tu) | ته (tə) | ды (dy) | ду (du) | ta | tı, to* | tu, ti | تۆ (to) |
| 3 | he, she, it (3sg) | 𐏃𐎢𐎺 (h-u-v /hauv/) | ōy | او (u) | ӯ (ü), вай (vay) | دی (day)*, دا (dā)* | уый (wyj), уй (uj) | е (e), ейӕ (ejæ) | no | o | ew | ئەو (ew) | |
| 4 | we (1pl) | amāh | ما (mâ) | мо (mo) | موږ (muǵ) | мах (max), махтӕ (maxtæ) | мах (max) | ham | ma | em | ئێمە (ême) | ||
| 5 | you (2pl) | ašmāh | شما (šomâ) | шумо (šumo) | تاسو (tāso), تاسې (tāse) | сымах (symax), сымахтӕ (symaxtæ), уӕ (wæ), уын (wyn), дытӕ (dytæ) | сумах (sumax), уӕ (wæ), уин (win) | xā | şıma | hûn, hîn, engo | ئێوە (êwe) | ||
| 6 | they (3pl) | awēšān | آنها (ânhâ) | онҳо (onho) | دوی (duy) | уыдон (wydon), уыдонтӕ (wydontæ), уыдӕттӕ (wydættæ), уыйтӕ (wyjtæ) | етӕ (etæ) | enun | ee | ew, ewan | ئەوان (ewan) | ||
| 7 | this | 𐬀𐬌𐬌𐬇𐬨 (aiiə̄m), 𐬀𐬉𐬨 (aēm)* | 𐎡𐎹𐎶 (i-y-m /iyam/) | ēn | این (in) | ин (in) | دغه (dağə) | ай (aj), ацы (acy) | айӕ (ajæ), а (a), аци (aci) | yun | na | ev | ئەمە (eme) |
| 8 | that | ān | آن (ân) | он (on) | هغه (hağə) | уый (wyj), уй (uj), уыцы (wycy) | е (e), еци (eci), уоци (uoci), и (i) | nehun | no, o | ew | ئەوە (ewe) | ||
| 9 | here | ēdar | اینجا (injâ) | инҷо (injo) | دلته (daltə) | ам (am), амыты (amyty), мӕнӕ (mænæ) | ами (ami), мӕнӕ (mænæ) | enju | tiya | li vir, vir | ئێرە (êre) | ||
| 10 | there | ānōh | آنجا (ânjâ) | онҷо (onjo) | هلته (haltə) | уым (wym), уымыты (wymyty), уӕртӕ (wærtæ), уырдӕм (wyrdæm), уырдӕмыты (wyrdæmyty) | уоми (uomi), уомити (uomiti), уӕртӕ (wærtæ), уордӕмӕ (uordæmæ) | nehunje | tade, uca | wê derê, wir | ئەوێ (ewê) | ||
| 11 | who | kē | کی (ki), که (ke) | кӣ (ki) | څوک (śok) | чи (ḱi), читӕ (ḱitæ), кӕцы ( kæcy), кӕцытӕ (kæcytæ) | ка (ka), катӕ (katæ), кӕци (kæci), кӕцитӕ (kæcitæ) | ki | kam* | kê, kî | کێ (kê) | ||
| 12 | what | čē | چه (če) | чӣ (či) | څه (śə) | цы (cy), цытӕ (cytæ), цӕй (cæj), цӕйты (cæjty) | ци (ci), цитӕ (citæ), цӕй (cæj), цити (citi), цӕйти (cæjti) | se, çıçi* | çî, çi | چی (çî), چ (çi) | |||
| 13 | where | kū | کجا (kojâ) | куҷо (kujo) | چېرته (śertə), چیری (śeri), چېرې (śere) | кӕм (kæm), кӕмыты (kæmyty), кӕдӕм (kædæm), кӕдӕмты (kædæmty) | кӕми (kæmi), кӕмити (kæmiti), кумӕ (kumæ) | kei | koti, sera* | kwê, kêrê | کوێ (kwê) | ||
| 14 | when | kay | کی (key) | кай (kay) | کله (kala), څه وخت (śə wakht) | кӕд (kæd), куы (k°y) | кӕд (kæd), ку (ku) | če gudar | çımahal, key, çıweğt* | kengi, key | کەی (key) | ||
| 15 | how | čiyōn | چطور (četowr) | чихел (čixel) | څنګه (śangə) | куыд (k°yd), куыдтытӕ (k°ydtytæ) | куд (kud), кудтитӕ (kudtitæ) | čečam | seni* | çewan, çon, ku | چۆن (çon) | ||
| 16 | not | nē | نِـ (ne)*, نَـ (na)* | на (na) | نه (nə) | нӕ (næ), нӕтӕ (nætæ) | нӕ (næ) | na- | niyo* | na, ne | نا (na), نە (ne) | ||
| 17 | all | 𐬬𐬍𐬯𐬞𐬀 (vīspa) | wisp | همه (hame) | ҳама (hama) | ټول (ṭol) | ӕгас (ægas), иууылдӕр (iwwyldær), ӕппӕт (æppæt), алцы (alcy), алцытӕ (alcytæ), ӕнӕ́хъӕн (ænǽqæn) | ӕгас (ægas), еугурӕй (ewguræj), ӕппӕт (æppæt), ӕнккӕт (ænkkæt), алци (alci), алцитӕ (alcitæ) | jā | hemi, peero | xirr, pirrani, gişt, hemu | هەموو (hemû), گشت (gişt) | |
| 18 | many | was | خیلی (xeyli), زیاد (ziyâd) | бисёр (bisyor) | ډېر (ḍer) | бирӕ (biræ), бирӕтӕ (birætæ) | берӕ (beræ), беурӕ (bewræ) | čundin | bol | zor, mişe, zaf, pirr | زۆر (zor) | ||
| 19 | some | čand | بعضی (ba'zi), چند (čand) | ягон (yagon) | ځينې (źine) | цалдӕр (caldær), цасдӕр (casdær) | цалдӕр (caldær) | qatu | teney | hindek | هەندێک (hendêk), کەمێک (kemêk) | ||
| 20 | few | kam | کم (kam), اندک (andak) | кам (kam) | لږ (laǵ) | гӕзӕмӕ (gæzæmæ), чысыл (ḱysyl), цъус (c’us) | гӕзӕмӕ (gæzæmæ), мӕнги (mængi), мӕнкъӕй (mænk’æj) | qate | tay | pîçek | کەم (kem) | ||
| 21 | other | abārīg | دیگر (digaɾ) | дигар (digar) | بل (bal), نور (nor) | ӕндӕр (ændær), иннӕ (innæ) | ӕндӕр (ændær), иннӕ (innæ) | digar | zewbi | din, dî, tir, ke | تر (tir), دیکە (dîke) | ||
| 22 | one | 𐬀𐬉𐬎𐬎𐬀 (aēuua) | 𐎠𐎡𐎺 (a-i-v /aiva/) | ēk | یک (yek) | як (yak) | يو (yaw) | иу (iw) | еу (ew) | ke | zu, zew | yek | یەک (yek) |
| 23 | two | 𐬛𐬎𐬎𐬀 (duua) | dō | دو (do) | ду (du) | دوه (dwa) | дыууӕ (dywwæ) | дууӕ (duwæ) | du | dıdı | du | دوو (dû) | |
| 24 | three | 𐬚𐬭𐬌 (θri) | sē | سه (se) | се (se) | درې (dre) | ӕртӕ (ærtæ ) | ӕртӕ (ærtæ) | še | hiree | sê | سێ (sê) | |
| 25 | four | 𐬗𐬀𐬚𐬡𐬀𐬭 (caθβar) | čahār | چهار (čhahâr) | чор (čor) | څلور (śalor) | цыппар (cyppar) | цуппaр (cuppar) | čār | çehar | çar | چوار (çwar) | |
| 26 | five | 𐬞𐬀𐬧𐬗𐬀 (paṇca) | *𐎱𐎨 (*p-c /*paⁿča/) | panǰ | پنج (panj) | панҷ (panj) | پنځه (pinźə) | фондз (fonʒ) | фондз (fonʒ) | panj | panc | pênc | پێنج (pênc) |
| 27 | big | 𐬨𐬀𐬰𐬀 (maza) | wazurg | بزرگ (bozorg) | калон (kalon) | لوی (loy), غټ (ǧaṭ) | ӕстыр (æstyr), стыр (styr), егъау (eǧaw), дынджыр (dynǵyr) | устур (ustur), стур (stur), ӕстур (æstur), егъау (eǧaw) | mas | gırd | mezin, gir | گەورە (gewre) | |
| 28 | long | 𐬛𐬀𐬭𐬆𐬔𐬀 (darəga) | 𐎭𐎼𐎥𐎶 (d-r-g-m /dargam/) | drāz | دراز (derâz) | дароз (daroz) | اوږد (uǵd) | даргъ (darǧ) | даргъ (darǧ) | derāz | derg | dirêj | درێژ (drêj) |
| 29 | wide | 𐬞𐬆𐬭𐬆𐬚𐬎 (pərəθu) | frāx | وسیع (vasi'), پهن (pahn), فراخ (farâx) | фарох (farox) | پراخ (prākh) | фӕтӕн (fætæn), уӕрӕх (wæræx) | фӕтӕн (fætæn), уӕрӕх (wæræx) | peyun | hera | pan | پان (pan) | |
| 30 | thick | ضخیم (zaxim), کلفت (koloft) | ғафс (ġafs) | پريړ (pariṛ), نرۍ (narəy) | ставд (stavd), бӕзджын (bæzǵyn) | ставд (stavd), ӕставд (æstavd), бӕзгин (bæzgin) | keloft | qelaw | stur | ئەستوور (estûr) | |||
| 31 | heavy | garān | سنگین (sangin) | вазнин (vaznin), сангин (sangin) | دروند (drund) | уӕззау (wæzzaw) | уӕззау (wæzzaw) | sangin | gran | qurs, giran | قورس (qurs) | ||
| 32 | small | kōdag, xwurd, kūč | کوچک (kuček) | хурд (xurd) | وړوکی (waṛukay) | гыццыл (gyccyl), гыцъыл) (gyc’yl)), къаннӕг (k’annæg), чысыл (ḱysyl) | минги (mingi), минкъий (mink’ij), мингий (mingij), мӕнгӕй (mængæj), мӕнкъи (mænk’i) | kasunu | werdı | bçîk, çikole | بچووک (bçûk) | ||
| 33 | short | gisnag, kūk | کوتاه (kutâh) | кӯтоҳ (kütoh), паст (past) | لنډ (lanḍ) | цыбыр (cybyr) | цубур (cubur) | kol | kılm | kurt, qule | کورت (kurt) | ||
| 34 | narrow | tang | باریک (bârik) | танг (tang) | نازک (nāzak) | уынгӕг (wyngæg), нарӕг (naræg) | унгӕг (ungæg), нарӕг (naræg) | borik | teng | barîk, zirav, narîn | تەسک (tesk) | ||
| 35 | thin | bārīg | لاغر (lâğar) | тунук (tunuk) | ډنګر (ḍəngar) | тӕнӕг (tænæg), мӕллӕг (mællæg), цола (cola), къӕсхуыр (k’æsx°yr), фыдхуыз (fydx°yz) | тӕнӕг (tænæg), мӕллӕг (mællæg), цола (cola), къӕсхур (k’æsxur), фудхуз (fudxuz) | nāzok | barı | tenik, tesik | لەڕ (lerr) | ||
| 36 | woman | zan | زن (zan) | зан (zan) | ښځه (x̌aźə) | сылгоймаг (sylgojmag), ус (us) | силгоймаг (silgojmag), уосӕ (uosæ) | šekein | ceni | jin | ژن (jin) | ||
| 37 | man (adult male) | 𐎶𐎼𐎫𐎡𐎹 (m-r-t-i-y /martiya/) | mard | مرد (mard) | мард (mard) | سړی (saṛáy), نارینه (nārinə) | нӕлгоймаг (nælgojmag), лӕг (læg) | нӕлгоймаг (nælgojmag), лӕг (læg) | morkein | Cameerd | mêr | پیاو (pyaw) | |
| 38 | man (human being) | kas | انسان (ensân), آدمی (âdami) | инсон (inson), одам (odam) | اوګړى (wagaṛay), انسان (insān) | адӕймаг (adæjmag), лӕг (læg), удгоймаг (udgojmag) | адӕймаг (adæjmag), лӕг (læg), уодгоймаг (uodgojmag) | teni | insan, merdım | mirov | مرۆڤ (mrov), پیاو (pyaw), ئینسان (însan) | ||
| 39 | child | 𐎱𐎢𐏂 (p-u-ç /puça/) | waččag | بچه (bačče), کودک (kudak) | кӯдак (küdak) | ماشوم (mashum), کمکۍ (kamkay) | сывӕллон (syvællon), саби (sabi), хъӕбул (qæbul) | сувӕллон (suvællon), сабий (sabij) | kote | qeçek | zarok, zarr | منداڵ (mindall) | |
| 40 | wife | zan | زن (zan) | зан (zan) | ښځه (x̌aźa) | ус (us), бинойнаг (binojnag) | уосӕ (uosæ) | žen | pirık | jin, xêzan | ژن (jin) | ||
| 41 | husband | gādār, šōy | شوهر (šowhar) | шавҳар (šavhar) | میړه (merə) | мой (moj) | мойнӕ (mojnæ), лӕг (læg) | šui | merde | mêr, mêrd | شوو (şû), مێرد (mêrd) | ||
| 42 | mother | 𐎶𐎠𐎫𐎠 (m-a-t-a /mātā/) | mād, mādar* | مادر (mâdar) | модар (modar) | مور (mor) | мад (mad) | мадӕ (madæ) | moi | ma, da | dayik, daye | دایک (dayk) | |
| 43 | father | 𐎱𐎡𐎫𐎠 (p-i-t-a /pitā/) | pid, pidar* | پدر (pedar) | падар (padar) | پلار (plār) | фыд (fyd) | фидӕ (fidæ) | peše | pi, kalık | bav, bab | باوک (bawk) | |
| 44 | animal | gyānwar | حیوان (heyvân), جانور (jânvar) | ҷонвар (jonvar) | څاروی (śārwi) | цӕрӕгой (cærægoj), сырд (syrd) | цӕрӕгой (cærægoj), сирд (sird) | heyvun | heywan | ajel, huvî | ئاژەڵ (ajell) | ||
| 45 | fish | māhīg | ماهی (mâhi) | моҳӣ (mohi) | کب (kab) | кӕсаг (kæsag), кӕф (kæf) | кӕсалгӕ (kæsalgæ), кӕф (kæf) | māii | mase | masî | ماسی (masî) | ||
| 46 | bird | 𐬬𐬀𐬌𐬌 (vaii), 𐬨𐬆𐬭𐬆𐬖𐬀 (mərəγa) | murw, way | پرنده (parande) | парранда (parranda) | مرغه (marǧa) | маргъ (marǧ), цъиу (c’iw) | маргъ (marǧ) | merq | mıriçık | çîvanok, kêjule, mel | باڵندە (ballinde), پەلەوەر (pelewer) | |
| 47 | dog | 𐬯𐬞𐬀𐬥 (span) | sag | سگ (sag) | саг (sag) | سپی (spay) | куыдз (k°yʒ) | куй (kuj) | espeh | kutuk, del | kuti, kuçik | سەگ (seg) | |
| 48 | louse | spiš | شپش (šepeš) | шипиш (šipiš) | سپږه (spaǧa) | сыст (syst) | систӕ (sistæ) | espaz | espıc | qêç, spî | ئەسپێ (espê) | ||
| 49 | snake | mār, garzag | مار (mâr) | мор (mor) | مار (mār) | калм (kalm) | калм (kalm) | mehor | mar | mar | مار (mar) | ||
| 50 | worm | kirm | کرم (kerm) | кирм (kirm) | کڼه (kaṇə) | зулкъ (zulk’), калм (kalm) | кӕлмӕ (kælmæ) | kerm | lolık | kirm | کرم (kirm) | ||
| 51 | tree | dār, draxt | درخت (deraxt) | дарахт (daraxt) | ونه (wəna) | бӕлас (bælas) | бӕласӕ (bælasæ) | dār | dar | dar | دار (dar), درەخت (drext) | ||
| 52 | forest | razūr | جنگل (jangal) | беша (beša) | ځنګل (śangəl) | хъӕд (qæd) | гъӕдӕ (ǧædæ) | jangal | meeşe | lêrr, daristan | دارستان (daristan) | ||
| 53 | stick | čōb | چوب (čub) | чӯб (čüb) | لرګۍ (largaj) | лӕдзӕг (læʒæg) | къуӕцӕл (k’wæcæl) | çuwe, sıvur | gopal, ço, şiv | دار (dar), چێو (çêw) | |||
| 54 | fruit | mēwag, bar | میوه (mive) | мева (meva) | مېوه (mewa) | дыргъ (dyrǧ) | рӕзӕ (ræzæ) | mive | meywe | fêqîh, terre | میوە (mîwe) | ||
| 55 | seed | čihr, dān, tōm | بذر (bazr), تخم (toxm) | тухм (tuxm) | زڼی (zaṇay), تخم (tokhm) | тауинаг (tawinag) | tum | toğım | danewêlle, dank | تۆو (tow) | |||
| 56 | leaf | walg, warg | برگ (barg) | барг (barg) | پاڼه (pāṇa) | сыф (syf) | сифӕ (sifæ) | valg | per | pelk, gella | گەڵا (gella) | ||
| 57 | root | rēšag | ریشه (riše) | реша (reša) | ریښه (rex̌a) | уидаг (widag) | бундзарӕ (bunʒaræ) | riše | reeçe | reh, nêrk, çîl | ڕەگ (reg), ڕیشە (rîşe) | ||
| 58 | bark (of a tree) | tōz, pōst | پوست (pust) | пӯсти дарахт (püst-i daraxt) | پوستکۍ (pustakay) | цъар (c’ar) | kabığ | tukl, berg | توێکڵ (twêkill) | ||||
| 59 | flower | škōfag, gul | گل (gol) | гул (gul) | ګل (gul) | дидинӕг (didinæg) | деден (deden), деденӕг (dedenæg) | gol | vılık | kulilk, gul | گوڵ (gull) | ||
| 60 | grass | giyā | چمن (čaman), علف ('alaf) | сабза (sabza) | واښه (wāx̌a), چمن (chaman) | кӕрдӕг (kærdæg) | кӕрдӕг (kærdæg), дзедзо (ʒeʒo) | sowz | vas | gîya | گیا (gya) | ||
| 61 | rope | rasan, wandag, rištag, arwēs | نخ (nax) | арғамчин (arġamčin) | تار (tār) | бӕндӕн (bændæn) | рӕвӕйнӕ (rævæjnæ) | tenāft | la, resen | petk, gurîs, kindir | گوریس (gurîs), پەت (pet), تەناف (tenaf) | ||
| 62 | skin | čarm, pōst, tōz | پوست (pust) | пӯст (püst) | څرمن (śarmən), پوستکۍ (pustakay) | царм (carm) | дзар (ʒar) | pust | post | kewl, pêst, pîst | پێست (pêst) | ||
| 63 | meat | gōšt, pid | گوشت (gušt) | гӯшт (güšt) | غوښه (ǧwax̌a) | фыд (fyd) | gušt | gost | goşt | گۆشت (goşt) | |||
| 64 | blood | 𐬬𐬊𐬵𐬎𐬥𐬍 (vohunī) | xōn | خون (xun) | хун (xun) | وينه (wina) | туг (tug) | xun | goni | zux, xwîn | خوێن (xwên) | ||
| 65 | bone | 𐬀𐬯𐬙 (ast) | ast | استخوان (ostoxân) | устухон (ustuxon) | هډوکى (haɖukai) | стӕг (stæg ) | askeh | este | pêşe, hestî | ئێسک (êsk), پێشە (pêşe) | ||
| 66 | fat (noun) | čarbišn | چربی (čarbi), پیه (pih) | чарб (čarb) | غوړي (ǧwaṛi) | сой (soj) | čāqene | ron, ruwen | bez | چەوری (çewrî), بەز (bez) | |||
| 67 | egg | 𐬀𐬉𐬨 (aēm) | xāyag | تخم (toxm), خایه (xâye) | тухм (tuxm) | هګۍ (hagay) | айк (ajk) | morqene | haak, aag | hêk, êg, hêlke | هێلکە (hêlke) | ||
| 68 | horn | srū | شاخ (šâx) | шох (šox) | ښکر (x̌kar) | сыкъа (syk’a) | šāx | estere | stro, qoç, şax | شاخ (şax), قۆچ (qoç) | |||
| 69 | tail | dumb | دم (dom) | дум (dum) | لکی (lakay) | дымӕг (dymæg) | dom | poçık | kilk, boç, duv | کلک (kilk) | |||
| 70 | feather | parr | پر (par) | пар (par) | بڼکی (baṇaki) | сис (sis) | par | mu | perr, perremuç | پەڕ (perr) | |||
| 71 | hair | mōy | مو (mu) | мӯй (müy) | ويښته (wex̌tə) | хъуын (qwyn), хъис (qis) | muy | por | pirç, por | قژ (qij), موو (mû), تووک (tûk) | |||
| 72 | head | sar | سر (sar) | сар (sar) | ککرۍ (kakray), سر (sar) | сӕр (sær) | kale | sere | ser, pope | سەر (ser) | |||
| 73 | ear | 𐬔𐬀𐬊𐬱𐬀 (gaoša), 𐬐𐬀𐬭𐬆𐬥𐬀 (karəna) | gōš | گوش (guš) | гӯш (güš) | غوږ (ǧwaǵ) | хъус (qus) | guš | goş | guh, gwê | گوێ (gwê), گوێچکە (gwêçke) | ||
| 74 | eye | 𐬀𐬱𐬌 (aši)*, 𐬗𐬀𐬱𐬨𐬀𐬥 (cašman), 𐬛𐬋𐬌𐬚𐬭𐬀 (dōiθra) | 𐎨𐏁𐎠𐎶𐎴 (c-š-a-m-n /cašman-/) | čašm | چشم (češm) | чашм (čašm) | سترګه (starga) | цӕст (cæst) | čaš | çım | çav, çaw | چاو (çaw) | |
| 75 | nose | 𐎴𐎠𐏃𐎶 (n-a-h-m /nāham/) | wēnīg | بینی (bini) | бинӣ (bini) | پوزه (puza) | фындз (fynʒ), бырынкъ (byrynk’) | xuni | zınci, pırnık | difin, poz, kep | لووت (lût) | ||
| 76 | mouth | dahān | دهان (dahân) | даҳон (dahon) | خوله (xwla) | дзых (ʒyx) | āl | fek | dev, dew, dem | دەم (dem) | |||
| 77 | tooth | dandān | دندان (dandân) | дандон (dandon) | غاښ (ǧāx̌) | дӕндаг (dændag) | dandun | dendan | dan, didan | ددان (ddan) | |||
| 78 | tongue (organ) | uzwān | زبان (zabân) | забон (zabon) | ژبه (žəba) | ӕвзаг (ævzag) | zevun | zon, zuwan | ziman | زمان (zman) | |||
| 79 | fingernail | nāxun | ناخن (nâxon) | нохун (noxun) | نوک (nuk) | ных (nyx) | kal anguštu | nengu | nînok | نینۆک (nînok) | |||
| 80 | foot | pāy | پا (pâ) | пой (poy) | پښه (px̌a) | фад (fad) | pe | lıng | pê | پێ (pê) | |||
| 81 | leg | pāy | ساق (sâq), ران (rân)* | линг (ling) | لېنګی (lengi) | къах (k’ax) | lang | saqe | laq, qaç | قاچ (qaç), لاق (laq) | |||
| 82 | knee | snūg | زانو (zânu) | зону (zonu) | زنګون (zangun) | зоныг (zonyg) | zune | çok | çok, ejno | ئەژنۆ (ejno), چۆک (çok) | |||
| 83 | hand | 𐎭𐎿𐎫 (d-s-t /dasta/) | dast | دست (dast) | даст (dast) | لاس (lâs) | къух (k’ux) | dast | dest | pel, lip, dest | دەست (dest) | ||
| 84 | wing | parrag, parr | بال (bâl) | бол (bol) | وزر (wazár) | базыр (bazyr) | bāl | perzane | bal | باڵ (ball) | |||
| 85 | belly | 𐬎𐬛𐬀𐬭𐬀 (udara), 𐬨𐬀𐬭𐬱𐬏 (maršū), 𐬨𐬆𐬭𐬆𐬰𐬁𐬥𐬀 (mərəzāna) | aškomb | شکم (šekam) | шикам (šikam) | خیټه (xeṭa), نس (nas) | гуыбын (g°ybyn) | хъӕстӕ (qæstæ) | tal | pize | nêk, zik | سک (sik), ورگ (wirg) | |
| 86 | guts | rōdīg | روده (rude), شکمبه (šekambe), دل (del) | рӯда (rüda) | لړمون (laṛmun), کولمی (kolmi) | тъанг (t’ang) | хӕлорӕ (xæloræ) | ruye | loqra | henav, wirg | ڕیخۆڵە (rîxolle) | ||
| 87 | neck | gardan | گردن (gardan) | гардан (gardan) | غاړه (ğâṛa) | ӕфцӕг (æfcæg) | ӕвгӕрдӕн (ævgærdæn) | geri | mıl | hevk, mil | مل (mil) | ||
| 88 | back | 𐬞𐬀𐬭𐬱𐬙𐬀 (paršta) | pušt | پشت (pošt) | пушт (pušt) | شا (ʃâ) | фӕсонтӕ (fæsontæ) | keft | pey, mıyane | pişt | پشت (pişt) | ||
| 89 | breast | 𐬬𐬀𐬭𐬀𐬵 (varah), 𐬟𐬱𐬙𐬁𐬥𐬀 (fštāna)* | sēn, sēnag, pestān, war | سینه (sine) | сина (sina) | غېږ (ǧeǵ) | риу (riw), дзидзи (ʒiʒi)* | gum | seene | berok, sîng | مەمک (memk) | ||
| 90 | heart | dil | دل (del), قلب (qalb) | дил (dil) | زړه (zra) | зӕрдӕ (zærdæ) | dal | zerri, qelb | dil | دڵ (dill) | |||
| 91 | liver | ǰagar | جگر (jegar) | ҷигар (jigar) | ځيګر (źigar) | игӕр (igær) | kezeb | cîger, kezeb | جەرگ (cerg) | ||||
| 92 | to drink | 𐬓𐬀𐬭𐬀𐬌𐬙𐬌 (xᵛaraiti) | xwārīdan | نوشیدن (nušidan) | нӯшидан (nüšidan) | څکل (śkəl) | нуазын (nwazyn) | vāxortan | sımıten | vexwarin, xwarewe | خواردنەوە (xwardnewe) | ||
| 93 | to eat | xwardan | خوردن (xordan) | хӯрдан (xürdan) | خوړل (khoṛəl) | хӕрын (xæryn) | bexortan | weren | xwarin | خواردن (xwardin) | |||
| 94 | to bite | gazīdan | جویدن (javidan) | газидан (gazidan) | زدول (zdowəl) | хӕцын (xæcyn) | gāz begertetan | gaz kerden | gezî | گەستن (gestin) | |||
| 95 | to suck | mēzīdan | مکیدن (mekidan) | макидан (makidan) | روول (rowəl) | дӕйын (dæjyn) | vāsoftetan | anceyen | mijîn | مژین (mjîn) | |||
| 96 | to spit | تف انداختن (tof andâxtan) | туф кардан (tuf kardan) | لاړی توکول (lāṛi to kawəl) | ту кӕнын (tu kænyn) | tuf kartan | pakerden | tifand, helawêşt | تفین (tfîn), تفکردن (tifkirdin) | ||||
| 97 | to vomit | wāmīdan | استفراغ کردن (estefarâğ kardan) | қай кардан (qay kardan) | کانګې کول (kangi kawəl) | омын (omyn) | bevāzenetan | vıreecen | helawêşt, rişawe | ڕشانەوە (rşanewe) | |||
| 98 | to blow | 𐬬𐬁𐬌𐬙𐬌 (vāiti) | daftan | وزیدن (vazidan), دمیدن (damidan) | пуф кардан (puf kardan) | پړسول (paṛ sawəl) | дымын (dymyn) | fu kartetan | pıf kerden | helda, frêda | دەمین (demîn), فووکردن (fûkirdin) | ||
| 99 | to breathe | daftan | نفس کشیدن (nafas kešidan) | нафас кашидан (nafas kašidan) | ساه اخیستل (sāh akhestəl) | улӕфын (ulæfyn) | dam beyetan | nefes groten | henaseda, bêhnda | هەناسەدان (henasedan) | |||
| 100 | to laugh | xandīdan | خندیدن (xandidan) | хандидан (xandidan) | خندل (khandəl) | худын (xudyn) | bexuyetetan | huweyen | keni, pêkeni | پێکەنین (pêkenîn) | |||
| 101 | to see | dīdan | دیدن (didan) | дидан (didan) | ليدل (lidəl) | уынын (wynyn) | bedidetan | vinayen | dîtin | دیتن (dîtin), بینین (bînîn) | |||
| 102 | to hear | ašnūdan | شنیدن (šenidan) | шунидан (šunidan) | اورول (awrawəl), اوریدل (awredəl)* | хъусын (qusyn) | bešnundetan | asnawen | bîstin | بیستن (bîstin) | |||
| 103 | to know | dānistan*, šnāxtan* | دانستن (dânestan)*, شناختن (šenâxtan)* | донистан (donistan) | پوهیدل (pohedəl) | зонын (zonyn) | фӕсмӕрун (fæsmærun) | bezunātetan | zanen | zanîn | زانین (zanîn), ناسین (nasîn) | ||
| 104 | to think | handēsidan, menīdan | فکر کردن (fekr kardan) | андешидан (andešidan) | فکر کول (feker kawəl) | хъуыды кӕнын (qwydy kænyn) | ferk hākartetan | ğeyalkerden | bîr | بیرکردنەوە (bîrkirdnewe) | |||
| 105 | to smell | bōyīdan | بوییدن (buyidan) | бӯй кардан (büy kardan) | بوی کول (bui kawəl) | ӕмбудын (æmbudyn) | buy večindetan | boy kerden | bon kird | بۆنکردن (bonkirdin) | |||
| 106 | to fear | 𐎫𐎼𐎿𐎫𐎡𐎹 (t-r-s-t-i-y /tạrsatiy/) | tarsīdan | ترسیدن (tarsidan) | тарсидан (tarsidan) | ډاریدل (ḍāridəl) | тӕрсын (tærsyn ) | betarsetetan | tersayen | tirsîn, toqî | ترسان (tirsan) | ||
| 107 | to sleep | xuftan | خوابیدن (xâbidan) | хобидан (xobidan) | ویده کیدل (wida kedəl) | хуыссын (x°yssyn) | bexotetan | rakewten | nivistin, xewt | خەوتن (xewtin), نووستن (nûstin) | |||
| 108 | to live | 𐎪𐎡𐎺𐎫𐎡𐎹 (ji-i-v-t-i-y /jīvatiy/) | zīstan | زندگی کردن (zendegi kardan) | зистан (zistan), зиндагӣ кардан (zindagi kardan) | ژوند کول (zhwand kawəl) | цӕрын (cæryn) | zendegi hākartetan | weşeyen | jîyan | ژیان (jyan) | ||
| 109 | to die | 𐬌𐬭𐬌𐬚𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬌 (iriθiieiti), 𐬨𐬌𐬭𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬈 (miriieite) | murdan | مردن (mordan) | мурдан (murdan) | مړ کیدل (maṛ kedəl) | мӕлын (mælyn) | bemartetan | merden | mirin | مردن (mirdin) | ||
| 110 | to kill | kuštan | کشتن (koštan) | куштан (kuštan) | مړ کول (maṛ kawəl) | марын (maryn) | bekoštetan | kısayen | kuştin | کوشتن (kuştin) | |||
| 111 | to fight | ēraxtan, nibardīdan | جنگیدن (jangidan) | ҷангидан (jangidan) | جنګی دل (jangi dəl) | тох кӕнын (tox kænyn) | bejangetetan | lec kerden | şer kird | جەنگین (cengîn), شەڕکردن (şerrkirdin) | |||
| 112 | to hunt | شکار کردن (šekâr kardan) | шикор кардан (šikor kardan) | ښکار کول (x̌kār kawəl) | цуан кӕнын (cwan kænyn) | eškār bežetan | kıştayen | raw kird | ڕاوکردن (rawkirdin) | ||||
| 113 | to hit | zadan | زدن (zadan) | задан (zadan) | وهل (wahəl) | цӕвын (cævyn) | bežetetan | pırodayen | lêda | لێدان (lêdan) | |||
| 114 | to cut | 𐬐𐬆𐬭𐬆𐬥𐬙𐬀𐬌𐬙𐬌 (kərəntaiti) | brīdan, tāšīdan | بریدن (boridan) | бурридан (burridan) | پری کول (pri kawəl) | кӕрдын (kærdyn) | berbindetan | cıkerden | qirta, qut kir | بڕین (brrîn), قرتاندن (qirtandin) | ||
| 115 | to split | darrīdan | شکافتن (šekâftan) | шикофтан (šikoftan) | نیم کول (nem kawəl) | уарын (waryn) | lāp kartetan | verışten | let kird | لەتکردن (letkirdin) | |||
| 116 | to stab | چاقو زدن (châqu zadan) | корд задан (kord zadan) | نن ویستل (nan westəl) | садзын (saʒyn) | berindetan | kardi keden | engawt | چەقاندن (çeqandin) | ||||
| 117 | to scratch | randīdan | خراشیدن (xarâšidan) | ханҷол кардан (xanjol kardan) | ګرږل (garǵəl) | хыртт-хыртт кӕнын (xyrtt-xyrtt kænyn) | vārkišetan | wıreynayen | ruçinand | ڕووشان (rûşan), کڕانەوە (krranewe), ڕنین (rnîn) | |||
| 118 | to dig | 𐬐𐬀𐬥- (kan-), 𐬎𐬯𐬐𐬆𐬧𐬙𐬌 (uskəṇti)* | kandan | کندن (kandan) | кофтан (koftan) | ش کول (š kawəl) | къахын (k’axyn) | ӕзгелун (æzgelun) | vāktundetan | kenden | kolî, kêla | کەندن (kendin), کۆڵین (kollîn) | |
| 119 | to swim | snāzīdan | شنا کردن (šenâ kardan) | шино кардан (šino kardan) | لامبل (lāmbəl) | ленк кӕнын (lenk kænyn) | накӕ кӕнун (nakæ kænun) | šenow kartetan | asnaw kerden | ajne kirin | مەلەکردن (melekirdin) | ||
| 120 | to fly | wāyīdan | پریدن (paridan) | паридан (paridan) | الوتل (alwətəl) | тӕхын (tæxyn) | par vegertetan | perayen | firrîn | فڕین (frrîn) | |||
| 121 | to walk | رفتن (raftan), شدن (šodan) | гаштан (gaštan) | تلل (tləl), ګرځېدل (gərźedəl), قدم وهل (qadam wahəl) | цӕуын (cæwyn) | rebešoten | warwayen | pîase | ڕۆیشتن (royiştin), گەڕان (gerran), ڕێکردن (rêkirdin) | ||||
| 122 | to come | āmadan | آمدن (âmadan) | омадан (omadan) | راتلل (rātlәl) | ӕрцӕуын (ærcæwyn), цӕуын (cæwyn) | bemetan | ameyen | hatin | هاتن (hatin) | |||
| 123 | to lie (as in a bed) | nibastan | دراز کشیدن (derâz kešidan) | дароз кашидан (daroz kašidan) | غځیدل (ǧaźedәl) | хуыссын (x°yssyn) | derāz eyetan | kewten, derg bıyayen* | razan | ڕاکشان (rakşan), پاڵکەوتن (pallkewtin) | |||
| 124 | to sit | nišastan | نشستن (nešastan) | нишастан (nišastan), шиштан (šištan) | کیناستل (kenastəl) | бадын (badyn) | penestetan | ronışten* | danîşt | دانیشتن (danîştin) | |||
| 125 | to stand | ēstadan, awištādan | ایستادن (istâdan) | истодан (istodan) | درېدل (dredә́l), ولاړیدل (walaredəl) | лӕууын (læwwyn) | истун (istun) | beštetetan | werışten*, werzayen* | hesta, westyîa | وەستان (westan) | ||
| 126 | to turn (intransitive) | waštan | گشتن (gaštan) | чархидан (čarxidan) | ګرځیدل (garźidəl) | здахын (zdaxyn) | bečarxetetan | peyser ameyen | zivrrî, surawe | سووڕانەوە (sûrranewe) | |||
| 127 | to fall | ōftādan, kaftan | افتادن (oftâdan) | афтодан (aftodan) | لویدل (lowedəl) | хауын (xawyn) | žir sartetan | kewten | ke(f)tin | کەوتن (kewtin) | |||
| 128 | to give | dādan | دادن (dâdan) | додан (dodan) | ورکول (warkawә́l) | дӕттын (dættyn) | bedetan | dayen | da | دان (dan) | |||
| 129 | to hold | dāštan, griftan | نگه داشتن (negah dâštan) | гирифтан (giriftan) | ساتل (sātәl) | дарын (daryn) | yādārtetan | tepışten | girtin | ڕاگرتن (ragirtin) | |||
| 130 | to squeeze | فشردن (fešordan) | фишор кардан (fišor kardan) | زبیښل (zbex̌əl) | ӕлхъивын (ælqivyn) | pıloğnayen | quşî | گووشین (gûşîn) | |||||
| 131 | to rub | muštan, sūdan | مالیدن (mâlidan) | молидан (molidan) | موښل (mox̌əl) | хафын (xafyn) | bemālenetan | sawen | glofî, firkand, perxand, germrand | ماڵین (mallîn), شێلان (şêlan) | |||
| 132 | to wash | šustan | شستن (šostan) | шустан (šustan) | مینځل (mendzəl) | ӕхсын (æxsyn) | bešoštetan | şıwayen | şord, şuşt | شتن (ştin) | |||
| 133 | to wipe | awestardan | زدودن (zodudan), پاک کردن (pâk kardan) | пок кардан (pok kardan) | پاکول (pākwəl) | сӕрфын (særfyn) | bezdundetan | besteren | malî, sirrîewe | سڕین (srrîn) | |||
| 134 | to pull | kešīdan | کشیدن (kešidan) | кашидан (kašidan) | ویستل (westəl) | ивазын (ivazyn) | behetan | anten | rakêşa | ڕاکێشان (rakêşan) | |||
| 135 | to push | rānēnīdan | فشار دادن (fešâr dâdan), هل دادن (hol dâdan) | тела додан (tela dodan) | ټیل وهل (tel wahəl) | схойын (sxojyn) | xus bedetan | cıkuwen | pal da | پاڵنان (pallnan) | |||
| 136 | to throw | abgandan | انداختن (andâxtan), افکندن (afkandan) | партофтан (partoftan), андохтан (andoxtan) | اچول (achwəl) | ӕппарын (æpparyn) | гӕлдзун (gælʒun) | bečpindetan | çekerden | helda, havêşt | خستن (xistin), هاوێشتن (hawêştin) | ||
| 137 | to tie | bastan | بستن (bastan), گره زدن (gereh zadan) | бастан (bastan) | غوټه کول (ǧota kawəl) | баттын (battyn) | gıredayen | şetek da, best | بەستن (bestin), گرێدان (grêdan) | ||||
| 138 | to sew | dōxtan | دوختن (duxtan) | дӯхтан (düxtan) | ګنډل (gandəl) | хуийын (xwijyn ) | lālu bedutetan | ronayen | durî | دروون (drûn) | |||
| 139 | to count | ōšmurdan | شمردن (šomordan) | шумурдан (šumurdan) | شمیرل (shmerəl) | нымайын (nymajyn) | bešmortetan | amoren | jimartin, hejmartin | ژماردن (jmardin) | |||
| 140 | to say | guftan, wāxtan | گفتن (goftan) | гуфтан (guftan) | خبری کول (khabri kawəl) | дзурын (ʒuryn) | bevātan | vaten | gotin, bejî, wut | گوتن (gutin) | |||
| 141 | to sing | srūdan | خواندن (xândan) | сурудан (surudan) | ویل (wayəl) | зарын (zaryn) | bexundetan | deyr vaten | çirrî, sitran | خوێندن (xwêndin) | |||
| 142 | to play | wāzīdan | بازی کردن (bâzi kardan), نواختن (navâxtan)* | бозӣ кардан (bozi kardan) | لوبی کول (lobi kawəl) | хъазын (qazyn) | āhang bežetan | kay keden | leîzî, yarî kird | لێدان (lêdan), یاریکردن (yarîkirdin), گەمەکردن (gemekirdin) | |||
| 143 | to float | شناور بودن (šenâvar budan) | шиновар шудан (šinovar šudan) | لامبو وهل (lambo wahəl) | наудзу кӕнын (nawʒu kænyn) | vaydeyen | serav bu | سەرئاوکەوتن (ser'awkewtin) | |||||
| 144 | to flow | rēxtan, taxtan | جاری بودن (jâri budan) | равон шудан (ravon šudan) | بهېدل (bahedəl) | кӕлын (kælyn) | rodayen | rîja | ڕژان (rjan) | ||||
| 145 | to freeze | afsārdan | یخ زدن (yax zadan) | ях кардан (yax kardan) | ساړو وهل (sāro wahəl) | сӕлын (sælyn) | cemdiyayen*, cemdınayen* | tezî, sirr bu | بەستن (bestin) | ||||
| 146 | to swell | باد کردن (bâd kardan) | омосидан (omosidan) | ګرد کول (gard kawəl) | дымын (dymyn) | how beyetan | masayen | bel bu, penma | ئاوسان (awsan) | ||||
| 147 | sun | 𐎢𐎺𐎼 (u-v-r /ʰuvar/) | xwaršēd | آفتاب (âftâb), خورشید (xoršid) | хуршед (xuršed), офтоб (oftob) | لمر (lmar) | хур (xur) | xor | tici | roj, [Term?] | خۆر (xor) | ||
| 148 | moon | 𐎶𐎠𐏃 (m-a-h /māh/) | māh | ماه (mâh) | моҳ (moh) | سپوږمۍ (spoǵməy) | мӕй (mæj) | mung | aşmi | mah, heyv | مانگ (mang) | ||
| 149 | star | stārag | ستاره (setâre) | ситора (sitora) | ستوری (storay) | стъалы (st’aly) | setāre | ıstare | stêre, estêre | ئەستێرە (estêre) | |||
| 150 | water | āb | آب (âb) | об (ob) | اوبه (obə) | дон (don) | vo | aw | av, aw | ئاو (aw) | |||
| 151 | rain | wārān | باران (bârân) | борон (boron) | شيګره (šigara) | уарын (waryn) | vāraš | yağer | baran, şilî | باران (baran) | |||
| 152 | river | rōd | رودخانه (rudxâne), رود (rud) | рӯд (rüd), дарё (daryo) | سیند (sind) | цӕугӕдон (cæwgædon) | ruxuneh | ro | ro, çem, rubar | چەم (çem), ڕووبار (rûbar) | |||
| 153 | lake | war | دریاچه (daryâče) | кӯл (kül) | ډڼډ (dand) | цад (cad) | deryāče | dol | gom | گۆم (gom), دەریاچە (deryaçe) | |||
| 154 | sea | 𐎭𐎼𐎹 (d-r-y /draya/) | zrēy, drayā | دریا (daryâ) | баҳр (bahr), дарё (daryo) | سمندر (samandar) | денджыз (denǵyz) | deryā | derya | zerîa | دەریا (derya) | ||
| 155 | salt | namak | نمک (namak) | намак (namak) | مالګه (malga) | цӕхх (cæxx) | nemak | sol | xwê | خوێ (xwê) | |||
| 156 | stone | 𐎠𐎰𐎥 (a-θ-g /aθaⁿgaʰ/) | sang | سنگ (sang) | санг (sang) | تیږه (teǵa), کاڼی (kaṇay) | дур (dur) | sang | si | ber, kevir | بەرد (berd) | ||
| 157 | sand | rēg | شن (šen), ریگ (rig) | рег (reg) | شګه (šəga) | змис (zmis) | kum | zîx, lim | خۆڵ (xoll) | ||||
| 158 | dust | 𐬞𐬄𐬯𐬥𐬎 (pąsnu) | gard | گرد (gard) | чанг (čang) | دوړی (doṛi) | рыг (ryg) | gardulax | toz | toz, xol | تۆز (toz) | ||
| 159 | earth | 𐬰𐬀𐬨 (zam), 𐬠𐬏𐬨𐬌 (būmi) | 𐏏 (BU /būmiš/) | xāk | زمین (zamin), خاک (xâk) | замин (zamin) | ځمکه (źməka) | зӕхх (zæxx) | zamin | erd | erd, zevî | زەوی (zewî) | |
| 160 | cloud | 𐬨𐬀𐬉𐬖𐬀 (maēγa), 𐬀𐬡𐬭𐬀 (aβra), 𐬯𐬥𐬀𐬊𐬜𐬀 (snaoδa), 𐬛𐬎𐬥𐬨𐬀𐬥 (dunman) | abr | ابر (abr) | абр (abr) | وریزه (woreza) | ӕврагъ (ævraǧ) | arb | hor, hewr | ewr | هەور (hewr) | ||
| 161 | fog | مه (meh) | туман (tuman) | غبار (ǧbār) | мигъ (miǧ) | mıc | mij | تەم (tem) | |||||
| 162 | sky | 𐎠𐎿𐎶𐎠 (a-s-m-a /asmā/) | āsmān | آسمان (âsmân) | осмон (osmon) | آسمان (āsmān) | арв (arv) | арв (arv) | āsemun | azmin | asman | ئاسمان (asman) | |
| 163 | wind | wād | باد (bâd) | бод (bod) | شمال (shmāl) | уад (wad) | ve | rızgar, va | ba | با (ba) | |||
| 164 | snow | wafr | برف (barf) | барф (barf) | واوره (wāwra) | мит (mit) | varf | vor, vewr | befr, berf | بەفر (befr) | |||
| 165 | ice | یخ (yax) | ях (yax) | یخ (yakh) | их (ix) | yax | cemed | sehol | سەهۆڵ (seholl) | ||||
| 166 | smoke | dūd | دود (dud) | дуд (dud) | دود (dud) | фӕздӕг (fæzdæg) | хъуӕцӕ (qwæcæ) | dun | dukel | دووکەڵ (dûkell) | |||
| 167 | fire | 𐎠𐎫𐎼 (a-t-r /ātar/) | ādur, ātaxš | آتش (âtaš) | оташ (otaš) | اور (or) | арт (art) | ātaš | koz, adır | agir, ar | ئاگر (agir) | ||
| 168 | ash | 𐬁𐬙𐬭𐬌𐬌𐬀 (ātriia)* | ādurestar | خاکستر (xâkestar) | хокистар (xokistar) | هیره (hera) | ӕртхутӕг (ærtxutæg) | wel | xolemêş, xoli | خۆڵەمێش (xollemêş) | |||
| 169 | to burn | 𐬛𐬀𐬲𐬌𐬌𐬈𐬙𐬈 (dažiiete)* | waxšīdan*, sōxtan*, tāftan* | سوختن (suxtan) | сӯхтан (süxtan) | سوزېدل (swazedəl) | судзын (suʒyn) | цӕфсун (cæfsun) | besutetan | veşnayen | suta, sot | سووتان (sûtan) | |
| 170 | road | rāh | راه (râh) | роҳ (roh) | لار (lār) | фӕндаг (fændag), балц (balc) | над (nad) | jāde | ray | rê, rêge | ڕێگە (rêge) | ||
| 171 | mountain | 𐎣𐎢𐎳 (k-u-f /kaufa/) | kōf, gar | کوه (kuh) | кӯҳ (küh) | غر (ǧar) | хох (xox ) | ku | kol | çiya | کێو (kêw), چیا (çya), شاخ (şax) | ||
| 172 | red | suxr, karmīr | سرخ (sorx), قرمز (qermez) | сурх (surx) | سور (sur) | сырх (syrx) | sur | sur | sor | سوور (sûr) | |||
| 173 | green | sabz | سبز (sabz) | сабз (sabz) | شين (šin) | цъӕх (c’æx) | sowz | kho | kesk, heşîn | سەوز (sewz) | |||
| 174 | yellow | zard | زرد (zard) | зард (zard) | ژېړ (žeṛ) | бур (bur ) | zart | zerd | zer | زەرد (zerd) | |||
| 175 | white | spēd, arus | سفید (sefid) | сафед (safed) | سپين (spin) | урс (urs) | espi | sıpe | spî | سپی (spî) | |||
| 176 | black | 𐬯𐬁𐬨𐬀 (sāma), 𐬯𐬌𐬁𐬎𐬎𐬀 (siāuua) | syā | سیاه (siyâh) | сиёҳ (siyoh) | تور (tor) | сау (saw) | so | tarı, siyah | reş | ڕەش (reş) | ||
| 177 | night | 𐎧𐏁𐎱 (x-š-p /xšapa/) | šab | شب (šab) | шаб (šab) | شپه (špa) | ӕхсӕв (æxsæv) | šow | şew | şev | شەو (şew) | ||
| 178 | day | 𐬀𐬌𐬌𐬀𐬭 (aiiar) | 𐎼𐎢𐎨𐏃 (r-u-c-h /raučah/) | rōz | روز (ruz) | рӯз (rüz) | ورځ (wraz) | бон (bon) | ruž | roc | roj | ڕۆژ (roj) | |
| 179 | year | 𐎰𐎼𐎭 (θ-r-d /θarda/) | sāl | سال (sâl) | сол (sol) | کال (kāl) | афӕдз (afæʒ) | sāl | serr | sal | ساڵ (sall) | ||
| 180 | warm | garm | گرم (garm) | гарм (garm) | توده (tawdə), ګرمه (garmə) | хъарм (qarm) | garm | germ | germ | گەرم (germ) | |||
| 181 | cold | 𐬯𐬀𐬭𐬆𐬙𐬀 (sarəta), 𐬀𐬊𐬙𐬀 (aota) | sard | سرد (sard) | хунук (xunuk), сард (sard) | سړه (sara), یخه (yakha) | уазал (wazal) | sard | serd | sar | سارد (sard) | ||
| 182 | full | purr | پر (por) | пур (pur) | ډک (ḍak) | дзаг (ʒag) | mašt | pır | tije, tijî | پڕ (pirr) | |||
| 183 | new | nōg | نو (now), جدید (jadid) | нав (nav) | نوی (naway) | нӕуӕг (næwæg) | tāže | newe | nû | نوێ (nwê) | |||
| 184 | old | kahwan, pīr | قدیمی (qadimi)*, پیر (pir)* | кӯҳна (kühna)*, пир (pir)* | زوړ (zoṛ) | зӕронд (zærond) | pir | kehan | kevn | کۆن (kon), پیر (pîr) | |||
| 185 | good | weh, hudāg, xūb | خوب (xub) | нағз (naġz), хуб (xub) | ښه (x̌a) | хорз (xorz) | xāre | rınd, weş | baş, rind | باش (baş), چاک (çak) | |||
| 186 | bad | 𐬀𐬐𐬀 (aka), 𐬀𐬖𐬀 (aγa) | wad | بد (bad), زشت (zešt) | бад (bad), ганда (ganda) | خراب (kharāb) | ӕвзӕр (ævzær) | xerte | aar | bed | خراپ (xrap) | ||
| 187 | rotten | pūdag | فاسد (fâsed), پوسیده (puside) | пӯсида (püsida) | مردار سوی (mordār sawi) | ӕмбыд (æmbyd ) | puç | rizî | گەنیو (genîw), ڕزیو (rzîw) | ||||
| 188 | dirty | 𐬁𐬵𐬍𐬙𐬀 (āhīta) | rēman | کثیف (kasif) | чиркин (čirkin) | مردار (mordār) | чъизи (ḱ’izi) | цъумур (c’umur) | plašt | pis, [[#Zazaki|]] | pîs | پیس (pîs) | |
| 189 | straight | rāst | راست (râst) | рост (rost) | راسته (rāsta) | раст (rast) | xadeng | duz | rêk | ڕاست (rast) | |||
| 190 | round | gird | گرد (gerd) | гирд (gird) | غونډ (ǧwənḍ) | тымбыл (tymbyl) | kılor, klıorek | xirr | خڕ (xirr) | ||||
| 191 | sharp (as a knife) | tēz | تیز (tiz) | тез (tez) | تیره (tera) | цыргъ (cyrǧ) | tiždam | nu | tîj | تیژ (tîj) | |||
| 192 | dull (as a knife) | کند (kond) | кунд (kund) | پڅ (paś) | къуымых (k’°ymyx) | las | kor | kul | کول (kul) | ||||
| 193 | smooth | صاف (sâf) | суфта (sufta) | لشم (lasham) | лӕгъз (læǧz) | narm | pak | lus | لووس (lûs) | ||||
| 194 | wet | تر (tar), نم (nam) | тар (tar) | لوند (lond) | хуылыдз (x°ylyʒ) | namaneh | hi | şil terr | تەڕ (terr) | ||||
| 195 | dry | 𐬵𐬎𐬱𐬐𐬀 (huška) | hušk | خشک (xošk) | хушк (xušk) | وچ (wach) | хус (xus) | xošk | wışk | zuha, hîşk, wuşk | وشک (wişk) | ||
| 196 | correct | درست (dorost), راست (râst) | дуруст (durust) | سم (sam) | раст (rast) | derast | raşt | drust | ڕاست (rast), دروست (drust) | ||||
| 197 | near | نزدیک (nazdik) | наздик (nazdik) | نږدې (niǵde) | фарсмӕ (farsmæ), цур (cur) | naqzdik | nezdı | nizîk | نزیک (nzîk) | ||||
| 198 | far | دور (dur) | дур (dur) | لری (lari) | дард (dard) | изол (izol) | dur | duri | dur, dur | دوور (dûr) | |||
| 199 | right | راست (râst) | рост (rost) | راسته (rāsta) | раст (rast) | rāst | raşt | and, rast | ڕاست (rast) | ||||
| 200 | left | hōy | چپ (čap) | чап (čap) | چپه (chapa) | галиу (galiw ) | čap | çep | çep | چەپ (çep) | |||
| 201 | at | pad | به (be)* | ба (ba) | کی (ki) | цур (cur) | mun | -de, -a, -e | le, ji | لە (le) | |||
| 202 | in | andar | در (dar) | дар (dar) | کی (ki) | -ы (-y)* | danu | -de, miyande | di ... de, di | لە (le), لەناو (lenaw) | |||
| 203 | with | 𐏃𐎭𐎠 (h-d-a /hadā/) | abāg | با (bâ) | бо (bo) | سره (sara) | ӕд (æd), -имӕ (-imæ)* | ӕд (æd) | mun | ya, ya piya | digel, legel, wêrrai | بە (be), لەگەڵ (legell) | |
| 204 | and | 𐬗𐬀 (ca), 𐬗𐬁 (cā) | 𐎢𐎫𐎠 (u-t-a /utā/) | ud | و (o, va) | у (u) | او (aw) | æмæ, дӕр (dær) | дӕр (dær) | o | u | u, we | و (û) |
| 205 | if | agar | اگر (agar) | агар (agar) | که (kə) | куы (k°y) | ку (ku) | nara, eger ... ise, -se | heke | ئەگەر (eger) | |||
| 206 | because | 𐬰𐬍 (zī) | rāy | چون (čon) | чунки (čunk-i) | ځکه (źəka) | уымӕн (wymæn), æмæ, уымӕ (wymæ) | уомӕн ӕма (uomæn æma), уомӕ (uomæ) | čunku | çünkü | ji ber ku | چون (çun) | |
| 207 | name | 𐎴𐎠𐎶 (n-a-m /nāma/) | nām | اسم (esm), نام (nâm) | ном (nom) | نوم (num) | ном (nom) | ном (nom) | name | nav, nam | ناو (naw) |