گشتن

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
See also: کشتن and كسبن

Persian

[edit]

Etymology

[edit]
    Etymology tree
    Proto-Iranian *gártati
    Persian گَشْتَن

    From Middle Persian [Book Pahlavi needed] (gltyt /⁠gardēd⁠/), from Proto-Iranian *gártati (“to turn”), possibly a merger with *gárati (“to turn, wind”) and *wártati (“to turn”), the former being of uncertain origin and the latter from Proto-Indo-European *wert- (“to turn”).[1] Cognate with Tat gəştən and akin to the Iranian borrowings: Old Armenian վաշտ (vašt), Old Georgian ვაშტი (vašṭi).

    Pronunciation

    [edit]
     

    Readings
    Classical reading? gaštan
    Dari reading? gaštan
    Iranian reading? gaštan
    Tajik reading? gaštan

    Verb

    [edit]
    Dari گشتن
    Iranian Persian
    Tajik гаштан

    گشتن • (gaštan) (present stem گرد (gard))

    1. (intransitive) to rotate, turn, revolve, spin (to move around an axis)
      Synonyms: چرخیدن (čarxidan), گردیدن (gardidan)
      به دور خود گشتن ― be dowr-e xod gaštan ― to turn, spin (around)
      زمین به طور مداوم به دور خود می‌گردد.
      zamin be tur-e modâvem be dowr-e xod mi-gardad
      The Earth is constantly spinning.
      زمین یک بار در هر بیست و چهار ساعت به دور خود می‌گردد.
      zamin yek bâr dar har bist-o-čahâr sâ'at be dowr-e xod mi-gardad
      The Earth revolves once every 24 hours.
    2. (intransitive) to spin (to rotate or turn around quickly)
      Synonyms: چرخیدن (čarxidan), گردیدن (gardidan)
      توپ بر روی زمین به دور خود می‌گردد.
      tup bar ru-ye zamin be dowr-e xod mi-gardad
      The ball is spinning on the ground.
    3. (intransitive) to circulate (to move in a circuit, for example blood, air)
      Synonyms: گردیدن (gardidan), در گردش بودن (dar gardeš budan)
      هوا در فضای خانه می‌گردد.
      havâ dar fazâ-ye xâne mi-gardad
      The air is circulating around the house (space).
    4. (intransitive) to circle (to travel in a circle or circles)
      Synonyms: چرخیدن (čarxidan), گردیدن (gardidan)
      پرنده‌ها بالای سرمان می‌گشتند.
      parande-hâ bâlâ-ye saremân mi-gaštand
      The birds were circling above us.
    5. (intransitive) to walk around, have a walk around
      Synonyms: چرخیدن (čarxidan), گردیدن (gardidan)
      بیا برویم بگردیم. ― biyâ be-ravim be-gardim ― Let’s go walk around.
      رفتیم بیرون بگردیم. ― raftim birun be-gardim ― We went out to walk around.
    6. to become, to be changed
      • c. 1260s, Jalāl ad-Dīn Mohammad Rūmī, translated by Reynold A. Nicholson, مثنوی معنوی [Masnavi-ye-Ma'navi], volume II, verse 639:
        هر که سردت کرد میدان کاو در اوست
        دیو پنهان گشته اندر زیر پوست
        har ki sardat kard mē-dān k-ō dar ō-st
        dēw pinhān gašta andar zēr-i pōst.
        Whoever makes you cold (damps your spiritual ardour) know that he (Satan) is in him:
        the Devil has become hidden beneath his skin.
        (Classical Romanization)

    Conjugation

    [edit]
    Conjugation of گشتن (gaštán) (literary Iranian Persian)
    infinitive گشتن
    (gaštán)
    stem present گرد‎
    (gard)
    past گشت
    (gašt)
    participle present گرد‎نده
    (gardandé)
    past گشته
    (gašté)
    singular plural
    1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
    indicative aorist گرد‎م
    (gárdam)     		گرد‎ی
    (gárdi)     		گرد‎د
    (gárdad)     		گرد‎یم
    (gárdim)     		گرد‎ید
    (gárdid)     		گرد‎ند
    (gárdand)
    present (imperfect) می‌گرد‎م
    (mí-gardam)     		می‌گرد‎ی
    (mí-gardi)     		می‌گرد‎د
    (mí-gardad)     		می‌گرد‎یم
    (mí-gardim)     		می‌گرد‎ید
    (mí-gardid)     		می‌گرد‎ند
    (mí-gardand)
    present progressive دارم می‌گرد‎م
    (dấram mí-gardam)     		داری می‌گرد‎ی
    (dấri mí-gardi)     		دارد می‌گرد‎د
    (dấrad mí-gardad)     		داریم می‌گرد‎یم
    (dấrim mí-gardim)     		دارید می‌گرد‎ید
    (dấrid mí-gardid)     		دارند می‌گرد‎ند
    (dấrand mí-gardand)
    present perfect گشته‌ام
    (gašté-am)     		گشته‌ای
    (gašté-i)     		گشته است
    (gašté ast)     		گشته‌ایم
    (gašté-im)     		گشته‌اید
    (gašté-id)     		گشته‌اند
    (gašté-and)
    past گشتم
    (gáštam)     		گشتی
    (gášti)     		گشت
    (gašt)     		گشتیم
    (gáštim)     		گشتید
    (gáštid)     		گشتند
    (gáštand)
    past (imperfect) می‌گشتم
    (mí-gaštam)     		می‌گشتی
    (mí-gašti)     		می‌گشت
    (mí-gašt)     		می‌گشتیم
    (mí-gaštim)     		می‌گشتید
    (mí-gaštid)     		می‌گشتند
    (mí-gaštand)
    past progressive داشتم می‌گشتم
    (dấštam mí-gaštam)     		داشتی می‌گشتی
    (dấšti mí-gašti)     		داشت می‌گشت
    (dâšt mí-gašt)     		داشتیم می‌گشتیم
    (dấštim mí-gaštim)     		داشتید می‌گشتید
    (dấštid mí-gaštid)     		داشتند می‌گشتند
    (dấštand mí-gaštand)
    pluperfect گشته بودم
    (gašté búdam)     		گشته بودی
    (gašté búdi)     		گشته بود
    (gašté bud)     		گشته بودیم
    (gašté búdim)     		گشته بودید
    (gašté búdid)     		گشته بودند
    (gašté búdand)
    future خواهم گشت
    (xâhám gašt)     		خواهی گشت
    (xâhí gašt)     		خواهد گشت
    (xâhád gašt)     		خواهیم گشت
    (xâhím gašt)     		خواهید گشت
    (xâhíd gašt)     		خواهند گشت
    (xâhánd gašt)
    subjunctive present بگرد‎م
    (bégardam)     		بگرد‎ی
    (bégardi)     		بگرد‎د
    (bégardad)     		بگرد‎یم
    (bégardim)     		بگرد‎ید
    (bégardid)     		بگرد‎ند
    (bégardand)
    past گشته باشم
    (gašté bấšam)     		گشته باشی
    (gašté bấši)     		گشته باشد
    (gašté bấšad)     		گشته باشیم
    (gašté bấšim)     		گشته باشید
    (gašté bấšid)     		گشته باشند
    (gašté bấšand)
    imperative بگرد‎
    (bégard)     		بگرد‎ید
    (bégardid)
    Conjugation of گشتن (gaštán) (colloquial Tehrani)
    infinitive گشتن
    (gaštán)
    stem present گرد‎
    (gard)
    past گشت
    (gašt)
    participle present گرد‎نده
    (gardandé)
    past گشته
    (gašté)
    singular plural
    1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
    indicative aorist گرد‎م
    (gárdam)     		گرد‎ی
    (gárdi)     		گرد‎ه
    (gárde)     		گرد‎یم
    (gárdim)     		گرد‎ین
    (gárdin)     		گرد‎ن
    (gárdan)
    present (imperfect) می‌گرد‎م
    (mí-gardam)     		می‌گرد‎ی
    (mí-gardi)     		می‌گرد‎ه
    (mí-garde)     		می‌گرد‎یم
    (mí-gardim)     		می‌گرد‎ین
    (mí-gardin)     		می‌گرد‎ن
    (mí-gardan)
    present progressive دارم می‌گرد‎م
    (dấram mí-gardam)     		داری می‌گرد‎ی
    (dấri mí-gardi)     		داره می‌گرد‎ه
    (dấre mí-garde)     		داریم می‌گرد‎یم
    (dấrim mí-gardim)     		دارین می‌گرد‎ین
    (dấrin mí-gardin)     		دارن می‌گرد‎ن
    (dấran mí-gardan)
    present perfect گشته‌ام
    (gaštám)     		گشته‌ای
    (gaští)     		گشته
    (gašté)     		گشته‌ایم
    (gaštím)     		گشته‌این
    (gaštín)     		گشته‌ان
    (gaštán)
    past گشتم
    (gáštam)     		گشتی
    (gášti)     		گشت
    (gášt)     		گشتیم
    (gáštim)     		گشتین
    (gáštin)     		گشتن
    (gáštan)
    past (imperfect) می‌گشتم
    (mí-gaštam)     		می‌گشتی
    (mí-gašti)     		می‌گشت
    (mí-gašt)     		می‌گشتیم
    (mí-gaštim)     		می‌گشتین
    (mí-gaštin)     		می‌گشتن
    (mí-gaštan)
    past progressive داشتم می‌گشتم
    (dấštam mí-gaštam)     		داشتی می‌گشتی
    (dấšti mí-gašti)     		داشت می‌گشت
    (dấšt mí-gašt)     		داشتیم می‌گشتیم
    (dấštim mí-gaštim)     		داشتین می‌گشتین
    (dấštin mí-gaštin)     		داشتن می‌گشتن
    (dấštan mí-gaštan)
    pluperfect گشته بودم
    (gašté búdam)     		گشته بودی
    (gašté búdi)     		گشته بود
    (gašté bud)     		گشته بودیم
    (gašté búdim)     		گشته بودین
    (gašté búdin)     		گشته بودن
    (gašté búdan)
    subjunctive present بگرد‎م
    (bégardam)     		بگرد‎ی
    (bégardi)     		بگرد‎ه
    (bégarde)     		بگرد‎یم
    (bégardim)     		بگرد‎ین
    (bégardin)     		بگرد‎ن
    (bégardan)
    past گشته باشم
    (gašté bấšam)     		گشته باشی
    (gašté bấši)     		گشته باشه
    (gašté bấše)     		گشته باشیم
    (gašté bấšim)     		گشته باشین
    (gašté bấšin)     		گشته باشن
    (gašté bấšan)
    imperative بگرد‎
    (bégard)     		بگرد‎ین
    (bégardin)

    Derived terms

    [edit]
    [edit]

    References

    [edit]
    1. ^ Cheung, Johnny (2007) “*gart”, in Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 110-111
    Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=گشتن&oldid=82522369"