چرخیدن

Persian

Etymology

From (čarx, “wheel”) +‎ (-idan).

Pronunciation

(Classical Persian) IPA^(key): [t͡ʃaɾ.xiː.ˈðan]

(Dari, formal) IPA^(key): [t͡ʃʰäɾ.xiː.d̪ǽn]
- (Kabuli) IPA^(key): [t͡ʃʰäɾ.xiː.d̪ǽn]
- (Hazaragi) IPA^(key): [t͡ʃʰäɾ.xi.d̪ǽn]

(Iran, formal) IPA^(key): [t͡ʃʰæɹ.xiː.d̪ǽn]

(Tajik, formal) IPA^(key): [t͡ʃʰäɾ.χi.d̪ǽn]

Readings
Classical reading^?	čarxīḏan
Dari reading^?	čarxīdan
Iranian reading^?	čarxidan
Tajik reading^?	čarxidan

(Mashhad) IPA^(key): /t͡ʃeɾxiˈd̪æn/

Verb


Iranian Persian	چرخیدن
Dari	چرخیدن
Tajik	чархидан

چرخیدن • (čarxidan) (present stem چرخ (čarx)) (intransitive)

to rotate, turn, revolve, spin (to move around an axis)
Synonyms: گشتن (gaštan), گردیدن (gardidan)

be dowr-e xod čarxidan
to turn, spin (around)

be dowr-e mehvar-e xod čarxidan
to rotate about one’s axis

zamin be tur-e modâvem be dowr-e xod mi-čarxad.
The Earth is constantly spinning.

zamin yek bâr dar har bist-o-čahâr sâ'at be dowr-e xod mi-čarxad.
The Earth revolves once every 24 hours.
to spin (to rotate or turn around quickly)
Synonyms: گشتن (gaštan), گردیدن (gardidan)

tup bar ru-ye zamin be dowr-e xod mi-čarxad.
The ball is spinning around on the ground.

ân eskeyt-bâz bar ru-ye yax be dowr-e xod mi-čarxad.
That skater is spinning on the surface of the ice.
to circle (to travel in a circle or circles)
Synonyms: گشتن (gaštan), گردیدن (gardidan)

parande-hâ bâlâ-ye saremân mi-čarxidand.
The birds were circling above us.
to walk around, have a walk around
Synonyms: گشتن (gaštan), گردیدن (gardidan)

raftim birun be-čarxim.
We went out to walk around.

Conjugation

Conjugation of (literary Dari Persian)

infinitive		چرخیدن (čarxīdán)
stem	present	چرخ (čarx)
stem	past	چرخید (čarxīd)
participle	present	چرخنده (čarxindá)
participle	past	چرخیده (čarxīdá)
		singular			plural
		1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
indicative	aorist	چرخم (čarxam)	چرخی (čarxī)	چرخد (čarxad)	چرخیم (čarxēm)	چرخید (čarxēd)	چرخند (čarxand)
	present (imperfect)	می‌چرخم (mḗ-čarxam)	می‌چرخی (mḗ-čarxī)	می‌چرخد (mḗ-čarxad)	می‌چرخیم (mḗ-čarxēm)	می‌چرخید (mḗ-čarxēd)	می‌چرخند (mḗ-čarxand)
	present progressive	در حال چرخیدن استم (dar hāl-i čarxīdan astam)	در حال چرخیدن استی (dar hāl-i čarxīdan astī)	در حال چرخیدن است (dar hāl-i čarxīdan ast)	در حال چرخیدن استیم (dar hāl-i čarxīdan astēm)	در حال چرخیدن استید (dar hāl-i čarxīdan astēd)	در حال چرخیدن استند (dar hāl-i čarxīdan astand)
	present perfect	چرخیده‌ام (čarxīdá-am)	چرخیده‌ای (čarxīdá-ī)	چرخیده‌است (čarxīdá ast)	چرخیده‌ایم (čarxīdá-ēn)	چرخیده‌اید (čarxīdá-ēd)	چرخیده‌اند (čarxīdá-and)
	past	چرخیدم (čarxīdam)	چرخیدی (čarxīdī)	چرخید (čarxīd)	چرخیدیم (čarxīdēm)	چرخیدید (čarxīdēd)	چرخیدند (čarxīdand)
	past (imperfect)	می‌چرخیدم (mḗ-čarxīdam)	می‌چرخیدی (mḗ-čarxīdī)	می‌چرخید (mḗ-čarxīd)	می‌چرخیدیم (mḗ-čarxīdēm)	می‌چرخیدید (mḗ-čarxīdēd)	می‌چرخیدند (mḗ-čarxīdand)
	past progressive	در حال چرخیدن بودم (dar hāl-i čarxīdan būdam)	در حال چرخیدن بودی (dar hāl-i čarxīdan būdī)	در حال چرخیدن بود (dar hāl-i čarxīdan būd)	در حال چرخیدن بودیم (dar hāl-i čarxīdan būdēm)	در حال چرخیدن بودید (dar hāl-i čarxīdan būdēd)	در حال چرخیدن بودند (dar hāl-i čarxīdan būdand)
	pluperfect	چرخیده بودم (čarxīdá bū́dam)	چرخیده بودی (čarxīdá bū́dī)	چرخیده بود (čarxīdá būd)	چرخیده بودیم (čarxīdá bū́dēm)	چرخیده بودید (čarxīdá bū́dēd)	چرخیده بودند (čarxīdá bū́dand)
	future	خواهم چرخید (xāhám čarxīd)	خواهی چرخید (xāhī́ čarxīd)	خواهد چرخید (xāhád čarxīd)	خواهیم چرخید (xāhḗm čarxīd)	خواهید چرخید (xāhḗd čarxīd)	خواهند چرخید (xāhánd čarxīd)
subjunctive	present	بچرخم (bíčarxam)	بچرخی (bíčarxī)	بچرخد (bíčarxad)	بچرخیم (bíčarxēm)	بچرخید (bíčarxēd)	بچرخند (bíčarxand)
subjunctive	past	چرخیده باشم (čarxīdá bā́šam)	چرخیده باشی (čarxīdá bā́šī)	چرخیده باشد (čarxīdá bā́šad)	چرخیده باشیم (čarxīdá bā́šēm)	چرخیده باشید (čarxīdá bā́šēd)	چرخیده باشند (čarxīdá bā́šand)
imperative			بچرخ (bíčarx)			بچرخید (bíčarxēd)

Conjugation of (literary Iranian Persian)

infinitive		چرخیدن (čarxidán)
stem	present	چرخ (čarx)
stem	past	چرخید (čarxid)
participle	present	چرخنده (čarxandé)
participle	past	چرخیده (čarxidé)
		singular			plural
		1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
indicative	aorist	چرخم (čarxam)	چرخی (čarxi)	چرخد (čarxad)	چرخیم (čarxim)	چرخید (čarxid)	چرخند (čarxand)
	present (imperfect)	می‌چرخم (mí-čarxam)	می‌چرخی (mí-čarxi)	می‌چرخد (mí-čarxad)	می‌چرخیم (mí-čarxim)	می‌چرخید (mí-čarxid)	می‌چرخند (mí-čarxand)
	present progressive	دارم می‌چرخم (dấram mí-čarxam)	داری می‌چرخی (dấri mí-čarxi)	دارد می‌چرخد (dấrad mí-čarxad)	داریم می‌چرخیم (dấrim mí-čarxim)	دارید می‌چرخید (dấrid mí-čarxid)	دارند می‌چرخند (dấrand mí-čarxand)
	present perfect	چرخیده‌ام (čarxidé-am)	چرخیده‌ای (čarxidé-i)	چرخیده است (čarxidé ast)	چرخیده‌ایم (čarxidé-im)	چرخیده‌اید (čarxidé-id)	چرخیده‌اند (čarxidé-and)
	past	چرخیدم (čarxidam)	چرخیدی (čarxidi)	چرخید (čarxid)	چرخیدیم (čarxidim)	چرخیدید (čarxidid)	چرخیدند (čarxidand)
	past (imperfect)	می‌چرخیدم (mí-čarxidam)	می‌چرخیدی (mí-čarxidi)	می‌چرخید (mí-čarxid)	می‌چرخیدیم (mí-čarxidim)	می‌چرخیدید (mí-čarxidid)	می‌چرخیدند (mí-čarxidand)
	past progressive	داشتم می‌چرخیدم (dấštam mí-čarxidam)	داشتی می‌چرخیدی (dấšti mí-čarxidi)	داشت می‌چرخید (dâšt mí-čarxid)	داشتیم می‌چرخیدیم (dấštim mí-čarxidim)	داشتید می‌چرخیدید (dấštid mí-čarxidid)	داشتند می‌چرخیدند (dấštand mí-čarxidand)
	pluperfect	چرخیده بودم (čarxidé búdam)	چرخیده بودی (čarxidé búdi)	چرخیده بود (čarxidé bud)	چرخیده بودیم (čarxidé búdim)	چرخیده بودید (čarxidé búdid)	چرخیده بودند (čarxidé búdand)
	future	خواهم چرخید (xâhám čarxid)	خواهی چرخید (xâhí čarxid)	خواهد چرخید (xâhád čarxid)	خواهیم چرخید (xâhím čarxid)	خواهید چرخید (xâhíd čarxid)	خواهند چرخید (xâhánd čarxid)
subjunctive	present	بچرخم (béčarxam)	بچرخی (béčarxi)	بچرخد (béčarxad)	بچرخیم (béčarxim)	بچرخید (béčarxid)	بچرخند (béčarxand)
subjunctive	past	چرخیده باشم (čarxidé bấšam)	چرخیده باشی (čarxidé bấši)	چرخیده باشد (čarxidé bấšad)	چرخیده باشیم (čarxidé bấšim)	چرخیده باشید (čarxidé bấšid)	چرخیده باشند (čarxidé bấšand)
imperative			بچرخ (béčarx)			بچرخید (béčarxid)

Derived terms

چرخان (čarxân)
چرخش (čarxeš)