چرخیدن

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Persian

[edit]

Etymology

[edit]

From چرخ (čarx, “wheel”) +‎ ـیدن (-idan).

Pronunciation

[edit]
 

Readings
Classical reading? čarxīḏan
Dari reading? čarxīdan
Iranian reading? čarxidan
Tajik reading? čarxidan
  • (Mashhad) IPA(key): /t͡ʃeɾxiˈd̪æn/

Verb

[edit]
Dari چرخیدن
Iranian Persian
Tajik чархидан

چرخیدن • (čarxidan) (present stem چرخ (čarx)) (intransitive)

  1. to rotate, turn, revolve, spin (to move around an axis)
    Synonyms: گشتن (gaštan), گردیدن (gardidan)
    به دور خود چرخیدن
    be dowr-e xod čarxidan
    to turn, spin (around)
    به دور محور خود چرخیدن
    be dowr-e mehvar-e xod čarxidan
    to rotate about one’s axis
    زمین به طور مداوم به دور خود می‌چرخد.
    zamin be tur-e modâvem be dowr-e xod mi-čarxad.
    The Earth is constantly spinning.
    زمین یک بار در هر بیست و چهار ساعت به دور خود می‌چرخد.
    zamin yek bâr dar har bist-o-čahâr sâ'at be dowr-e xod mi-čarxad.
    The Earth revolves once every 24 hours.
  2. to spin (to rotate or turn around quickly)
    Synonyms: گشتن (gaštan), گردیدن (gardidan)
    توپ بر روی زمین به دور خود می‌چرخد.
    tup bar ru-ye zamin be dowr-e xod mi-čarxad.
    The ball is spinning around on the ground.
    آن اسکیت‌باز بر روی یخ به دور خود می‌چرخد.
    ân eskeyt-bâz bar ru-ye yax be dowr-e xod mi-čarxad.
    That skater is spinning on the surface of the ice.
  3. to circle (to travel in a circle or circles)
    Synonyms: گشتن (gaštan), گردیدن (gardidan)
    پرنده‌ها بالای سرمان می‌چرخیدند.
    parande-hâ bâlâ-ye saremân mi-čarxidand.
    The birds were circling above us.
  4. to walk around, have a walk around
    Synonyms: گشتن (gaštan), گردیدن (gardidan)
    رفتیم بیرون بچرخیم.
    raftim birun be-čarxim.
    We went out to walk around.

Conjugation

[edit]
Conjugation of چرخیدن (čarxīdán) (literary Dari Persian)
infinitive چرخیدن
(čarxīdán)
stem present چرخ
(čarx)
past چرخید
(čarxīd)
participle present چرخنده
(čarxindá)
past چرخیده
(čarxīdá)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative aorist چرخم
(čarxam) 		چرخی
(čarxī) 		چرخد
(čarxad) 		چرخیم
(čarxēm) 		چرخید
(čarxēd) 		چرخند
(čarxand)
present (imperfect) می‌چرخم
(mḗ-čarxam) 		می‌چرخی
(mḗ-čarxī) 		می‌چرخد
(mḗ-čarxad) 		می‌چرخیم
(mḗ-čarxēm) 		می‌چرخید
(mḗ-čarxēd) 		می‌چرخند
(mḗ-čarxand)
present progressive در حال چرخیدن استم
(dar hāl-i čarxīdan astam) 		در حال چرخیدن استی
(dar hāl-i čarxīdan astī) 		در حال چرخیدن است
(dar hāl-i čarxīdan ast) 		در حال چرخیدن استیم
(dar hāl-i čarxīdan astēm) 		در حال چرخیدن استید
(dar hāl-i čarxīdan astēd) 		در حال چرخیدن استند
(dar hāl-i čarxīdan astand)
present perfect چرخیده‌ام
(čarxīdá-am) 		چرخیده‌ای
(čarxīdá-ī) 		چرخیده‌است
(čarxīdá ast) 		چرخیده‌ایم
(čarxīdá-ēn) 		چرخیده‌اید
(čarxīdá-ēd) 		چرخیده‌اند
(čarxīdá-and)
past چرخیدم
(čarxīdam) 		چرخیدی
(čarxīdī) 		چرخید
(čarxīd) 		چرخیدیم
(čarxīdēm) 		چرخیدید
(čarxīdēd) 		چرخیدند
(čarxīdand)
past (imperfect) می‌چرخیدم
(mḗ-čarxīdam) 		می‌چرخیدی
(mḗ-čarxīdī) 		می‌چرخید
(mḗ-čarxīd) 		می‌چرخیدیم
(mḗ-čarxīdēm) 		می‌چرخیدید
(mḗ-čarxīdēd) 		می‌چرخیدند
(mḗ-čarxīdand)
past progressive در حال چرخیدن بودم
(dar hāl-i čarxīdan būdam) 		در حال چرخیدن بودی
(dar hāl-i čarxīdan būdī) 		در حال چرخیدن بود
(dar hāl-i čarxīdan būd) 		در حال چرخیدن بودیم
(dar hāl-i čarxīdan būdēm) 		در حال چرخیدن بودید
(dar hāl-i čarxīdan būdēd) 		در حال چرخیدن بودند
(dar hāl-i čarxīdan būdand)
pluperfect چرخیده بودم
(čarxīdá bū́dam) 		چرخیده بودی
(čarxīdá bū́dī) 		چرخیده بود
(čarxīdá būd) 		چرخیده بودیم
(čarxīdá bū́dēm) 		چرخیده بودید
(čarxīdá bū́dēd) 		چرخیده بودند
(čarxīdá bū́dand)
future خواهم چرخید
(xāhám čarxīd) 		خواهی چرخید
(xāhī́ čarxīd) 		خواهد چرخید
(xāhád čarxīd) 		خواهیم چرخید
(xāhḗm čarxīd) 		خواهید چرخید
(xāhḗd čarxīd) 		خواهند چرخید
(xāhánd čarxīd)
subjunctive present بچرخم
(bíčarxam) 		بچرخی
(bíčarxī) 		بچرخد
(bíčarxad) 		بچرخیم
(bíčarxēm) 		بچرخید
(bíčarxēd) 		بچرخند
(bíčarxand)
past چرخیده باشم
(čarxīdá bā́šam) 		چرخیده باشی
(čarxīdá bā́šī) 		چرخیده باشد
(čarxīdá bā́šad) 		چرخیده باشیم
(čarxīdá bā́šēm) 		چرخیده باشید
(čarxīdá bā́šēd) 		چرخیده باشند
(čarxīdá bā́šand)
imperative بچرخ
(bíčarx) 		بچرخید
(bíčarxēd)
Conjugation of چرخیدن (čarxidán) (literary Iranian Persian)
infinitive چرخیدن
(čarxidán)
stem present چرخ
(čarx)
past چرخید
(čarxid)
participle present چرخنده
(čarxandé)
past چرخیده
(čarxidé)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative aorist چرخم
(čarxam) 		چرخی
(čarxi) 		چرخد
(čarxad) 		چرخیم
(čarxim) 		چرخید
(čarxid) 		چرخند
(čarxand)
present (imperfect) می‌چرخم
(mí-čarxam) 		می‌چرخی
(mí-čarxi) 		می‌چرخد
(mí-čarxad) 		می‌چرخیم
(mí-čarxim) 		می‌چرخید
(mí-čarxid) 		می‌چرخند
(mí-čarxand)
present progressive دارم می‌چرخم
(dấram mí-čarxam) 		داری می‌چرخی
(dấri mí-čarxi) 		دارد می‌چرخد
(dấrad mí-čarxad) 		داریم می‌چرخیم
(dấrim mí-čarxim) 		دارید می‌چرخید
(dấrid mí-čarxid) 		دارند می‌چرخند
(dấrand mí-čarxand)
present perfect چرخیده‌ام
(čarxidé-am) 		چرخیده‌ای
(čarxidé-i) 		چرخیده است
(čarxidé ast) 		چرخیده‌ایم
(čarxidé-im) 		چرخیده‌اید
(čarxidé-id) 		چرخیده‌اند
(čarxidé-and)
past چرخیدم
(čarxidam) 		چرخیدی
(čarxidi) 		چرخید
(čarxid) 		چرخیدیم
(čarxidim) 		چرخیدید
(čarxidid) 		چرخیدند
(čarxidand)
past (imperfect) می‌چرخیدم
(mí-čarxidam) 		می‌چرخیدی
(mí-čarxidi) 		می‌چرخید
(mí-čarxid) 		می‌چرخیدیم
(mí-čarxidim) 		می‌چرخیدید
(mí-čarxidid) 		می‌چرخیدند
(mí-čarxidand)
past progressive داشتم می‌چرخیدم
(dấštam mí-čarxidam) 		داشتی می‌چرخیدی
(dấšti mí-čarxidi) 		داشت می‌چرخید
(dâšt mí-čarxid) 		داشتیم می‌چرخیدیم
(dấštim mí-čarxidim) 		داشتید می‌چرخیدید
(dấštid mí-čarxidid) 		داشتند می‌چرخیدند
(dấštand mí-čarxidand)
pluperfect چرخیده بودم
(čarxidé búdam) 		چرخیده بودی
(čarxidé búdi) 		چرخیده بود
(čarxidé bud) 		چرخیده بودیم
(čarxidé búdim) 		چرخیده بودید
(čarxidé búdid) 		چرخیده بودند
(čarxidé búdand)
future خواهم چرخید
(xâhám čarxid) 		خواهی چرخید
(xâhí čarxid) 		خواهد چرخید
(xâhád čarxid) 		خواهیم چرخید
(xâhím čarxid) 		خواهید چرخید
(xâhíd čarxid) 		خواهند چرخید
(xâhánd čarxid)
subjunctive present بچرخم
(béčarxam) 		بچرخی
(béčarxi) 		بچرخد
(béčarxad) 		بچرخیم
(béčarxim) 		بچرخید
(béčarxid) 		بچرخند
(béčarxand)
past چرخیده باشم
(čarxidé bấšam) 		چرخیده باشی
(čarxidé bấši) 		چرخیده باشد
(čarxidé bấšad) 		چرخیده باشیم
(čarxidé bấšim) 		چرخیده باشید
(čarxidé bấšid) 		چرخیده باشند
(čarxidé bấšand)
imperative بچرخ
(béčarx) 		بچرخید
(béčarxid)

Derived terms

[edit]
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=چرخیدن&oldid=80153122"