دمیدن

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Persian

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Middle Persian [Book Pahlavi needed] (dmytn' /⁠damīdan⁠/), regularized form of [Book Pahlavi needed] (dptn' /⁠daftan⁠/), from Proto-Iranian *damH- (“to breathe, to blow”), from Proto-Indo-European *dʰemH-.[1] Cognate with Sanskrit धमति (dhamati, “to blow”), Lithuanian dumti (“to blow”).

Pronunciation

[edit]
 

Readings
Classical reading? damīḏan
Dari reading? damīdan
Iranian reading? damidan
Tajik reading? damidan

Verb

[edit]
Dari دمیدن
Iranian Persian
Tajik дамидан

دمیدن • (damidan) (present stem دم (dam))

  1. (transitive) to breathe (into), to blow
  2. (intransitive) to swell, to swell up
  3. (intransitive) to appear, to dawn
  4. (intransitive) to sprout, to grow, to shoot
    • c. 1390, Shams-ud-Dīn Muḥammad Ḥāfiẓ, “Ghazal 416”, in دیوان حافظ‎[1]:
      به عشق روی تو روزی که از جهان بروم
      ز تربتم بدمد سرخ گل به جای گیاه
      ba išq-i rō-yi tu rōzē ki az jahān birawam
      zi turbatam bidamad surx gul ba jā-yi giyāh
      When I leave this world, out of love for your face,
      Red roses instead of grass will sprout upon my grave.
      (Classical Persian transliteration)

Conjugation

[edit]
Conjugation of دمیدن (damidán) (literary Iranian Persian)
infinitive دمیدن
(damidán)
stem present دم
(dam)
past دمید
(damid)
participle present دمنده
(damandé)
past دمیده
(damidé)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative aorist دمم
(damam) 		دمی
(dami) 		دمد
(damad) 		دمیم
(damim) 		دمید
(damid) 		دمند
(damand)
present (imperfect) می‌دمم
(mí-damam) 		می‌دمی
(mí-dami) 		می‌دمد
(mí-damad) 		می‌دمیم
(mí-damim) 		می‌دمید
(mí-damid) 		می‌دمند
(mí-damand)
present progressive دارم می‌دمم
(dấram mí-damam) 		داری می‌دمی
(dấri mí-dami) 		دارد می‌دمد
(dấrad mí-damad) 		داریم می‌دمیم
(dấrim mí-damim) 		دارید می‌دمید
(dấrid mí-damid) 		دارند می‌دمند
(dấrand mí-damand)
present perfect دمیده‌ام
(damidé-am) 		دمیده‌ای
(damidé-i) 		دمیده است
(damidé ast) 		دمیده‌ایم
(damidé-im) 		دمیده‌اید
(damidé-id) 		دمیده‌اند
(damidé-and)
past دمیدم
(damidam) 		دمیدی
(damidi) 		دمید
(damid) 		دمیدیم
(damidim) 		دمیدید
(damidid) 		دمیدند
(damidand)
past (imperfect) می‌دمیدم
(mí-damidam) 		می‌دمیدی
(mí-damidi) 		می‌دمید
(mí-damid) 		می‌دمیدیم
(mí-damidim) 		می‌دمیدید
(mí-damidid) 		می‌دمیدند
(mí-damidand)
past progressive داشتم می‌دمیدم
(dấštam mí-damidam) 		داشتی می‌دمیدی
(dấšti mí-damidi) 		داشت می‌دمید
(dâšt mí-damid) 		داشتیم می‌دمیدیم
(dấštim mí-damidim) 		داشتید می‌دمیدید
(dấštid mí-damidid) 		داشتند می‌دمیدند
(dấštand mí-damidand)
pluperfect دمیده بودم
(damidé búdam) 		دمیده بودی
(damidé búdi) 		دمیده بود
(damidé bud) 		دمیده بودیم
(damidé búdim) 		دمیده بودید
(damidé búdid) 		دمیده بودند
(damidé búdand)
future خواهم دمید
(xâhám damid) 		خواهی دمید
(xâhí damid) 		خواهد دمید
(xâhád damid) 		خواهیم دمید
(xâhím damid) 		خواهید دمید
(xâhíd damid) 		خواهند دمید
(xâhánd damid)
subjunctive present بدمم
(bédamam) 		بدمی
(bédami) 		بدمد
(bédamad) 		بدمیم
(bédamim) 		بدمید
(bédamid) 		بدمند
(bédamand)
past دمیده باشم
(damidé bấšam) 		دمیده باشی
(damidé bấši) 		دمیده باشد
(damidé bấšad) 		دمیده باشیم
(damidé bấšim) 		دمیده باشید
(damidé bấšid) 		دمیده باشند
(damidé bấšand)
imperative بدم
(bédam) 		بدمید
(bédamid)
Conjugation of دمیدن (damidán) (colloquial Tehrani)
infinitive دمیدن
(damidán)
stem present دم
(dam)
past دمید
(damid)
participle present دمنده
(damandé)
past دمیده
(damidé)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative aorist دمم
(damam) 		دمی
(dami) 		دمه
(dame) 		دمیم
(damim) 		دمین
(damin) 		دمن
(daman)
present (imperfect) می‌دمم
(mí-damam) 		می‌دمی
(mí-dami) 		می‌دمه
(mí-dame) 		می‌دمیم
(mí-damim) 		می‌دمین
(mí-damin) 		می‌دمن
(mí-daman)
present progressive دارم می‌دمم
(dấram mí-damam) 		داری می‌دمی
(dấri mí-dami) 		داره می‌دمه
(dấre mí-dame) 		داریم می‌دمیم
(dấrim mí-damim) 		دارین می‌دمین
(dấrin mí-damin) 		دارن می‌دمن
(dấran mí-daman)
present perfect دمیده‌ام
(damidám) 		دمیده‌ای
(damidí) 		دمیده
(damidé) 		دمیده‌ایم
(damidím) 		دمیده‌این
(damidín) 		دمیده‌ان
(damidán)
past دمیدم
(damidam) 		دمیدی
(damidi) 		دمید
(damid) 		دمیدیم
(damidim) 		دمیدین
(damidin) 		دمیدن
(damidan)
past (imperfect) می‌دمیدم
(mí-damidam) 		می‌دمیدی
(mí-damidi) 		می‌دمید
(mí-damid) 		می‌دمیدیم
(mí-damidim) 		می‌دمیدین
(mí-damidin) 		می‌دمیدن
(mí-damidan)
past progressive داشتم می‌دمیدم
(dấštam mí-damidam) 		داشتی می‌دمیدی
(dấšti mí-damidi) 		داشت می‌دمید
(dấšt mí-damid) 		داشتیم می‌دمیدیم
(dấštim mí-damidim) 		داشتین می‌دمیدین
(dấštin mí-damidin) 		داشتن می‌دمیدن
(dấštan mí-damidan)
pluperfect دمیده بودم
(damidé búdam) 		دمیده بودی
(damidé búdi) 		دمیده بود
(damidé bud) 		دمیده بودیم
(damidé búdim) 		دمیده بودین
(damidé búdin) 		دمیده بودن
(damidé búdan)
subjunctive present بدمم
(bédamam) 		بدمی
(bédami) 		بدمه
(bédame) 		بدمیم
(bédamim) 		بدمین
(bédamin) 		بدمن
(bédaman)
past دمیده باشم
(damidé bấšam) 		دمیده باشی
(damidé bấši) 		دمیده باشه
(damidé bấše) 		دمیده باشیم
(damidé bấšim) 		دمیده باشین
(damidé bấšin) 		دمیده باشن
(damidé bấšan)
imperative بدم
(bédam) 		بدمین
(bédamin)
Conjugation of دمیدن (damīdán) (literary Dari Persian)
infinitive دمیدن
(damīdán)
stem present دم
(dam)
past دمید
(damīd)
participle present دمنده
(damindá)
past دمیده
(damīdá)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative aorist دمم
(damam) 		دمی
(damī) 		دمد
(damad) 		دمیم
(damēm) 		دمید
(damēd) 		دمند
(damand)
present (imperfect) می‌دمم
(mḗ-damam) 		می‌دمی
(mḗ-damī) 		می‌دمد
(mḗ-damad) 		می‌دمیم
(mḗ-damēm) 		می‌دمید
(mḗ-damēd) 		می‌دمند
(mḗ-damand)
present progressive در حال دمیدن استم
(dar hāl-i damīdan astam) 		در حال دمیدن استی
(dar hāl-i damīdan astī) 		در حال دمیدن است
(dar hāl-i damīdan ast) 		در حال دمیدن استیم
(dar hāl-i damīdan astēm) 		در حال دمیدن استید
(dar hāl-i damīdan astēd) 		در حال دمیدن استند
(dar hāl-i damīdan astand)
present perfect دمیده‌ام
(damīdá-am) 		دمیده‌ای
(damīdá-ī) 		دمیده‌است
(damīdá ast) 		دمیده‌ایم
(damīdá-ēn) 		دمیده‌اید
(damīdá-ēd) 		دمیده‌اند
(damīdá-and)
past دمیدم
(damīdam) 		دمیدی
(damīdī) 		دمید
(damīd) 		دمیدیم
(damīdēm) 		دمیدید
(damīdēd) 		دمیدند
(damīdand)
past (imperfect) می‌دمیدم
(mḗ-damīdam) 		می‌دمیدی
(mḗ-damīdī) 		می‌دمید
(mḗ-damīd) 		می‌دمیدیم
(mḗ-damīdēm) 		می‌دمیدید
(mḗ-damīdēd) 		می‌دمیدند
(mḗ-damīdand)
past progressive در حال دمیدن بودم
(dar hāl-i damīdan būdam) 		در حال دمیدن بودی
(dar hāl-i damīdan būdī) 		در حال دمیدن بود
(dar hāl-i damīdan būd) 		در حال دمیدن بودیم
(dar hāl-i damīdan būdēm) 		در حال دمیدن بودید
(dar hāl-i damīdan būdēd) 		در حال دمیدن بودند
(dar hāl-i damīdan būdand)
pluperfect دمیده بودم
(damīdá bū́dam) 		دمیده بودی
(damīdá bū́dī) 		دمیده بود
(damīdá būd) 		دمیده بودیم
(damīdá bū́dēm) 		دمیده بودید
(damīdá bū́dēd) 		دمیده بودند
(damīdá bū́dand)
future خواهم دمید
(xāhám damīd) 		خواهی دمید
(xāhī́ damīd) 		خواهد دمید
(xāhád damīd) 		خواهیم دمید
(xāhḗm damīd) 		خواهید دمید
(xāhḗd damīd) 		خواهند دمید
(xāhánd damīd)
subjunctive present بدمم
(bídamam) 		بدمی
(bídamī) 		بدمد
(bídamad) 		بدمیم
(bídamēm) 		بدمید
(bídamēd) 		بدمند
(bídamand)
past دمیده باشم
(damīdá bā́šam) 		دمیده باشی
(damīdá bā́šī) 		دمیده باشد
(damīdá bā́šad) 		دمیده باشیم
(damīdá bā́šēm) 		دمیده باشید
(damīdá bā́šēd) 		دمیده باشند
(damīdá bā́šand)
imperative بدم
(bídam) 		بدمید
(bídamēd)
Conjugation of دمیدن (damīdán) (colloquial Kabuli)
infinitive دمیدن
(damīdán)
stem present دم
(dam)
past دمید
(damīd)
participle present دمنده
(damindá)
past دمیده
(damīdá)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative aorist دمم
(damum) 		دمی
(damī) 		دمه
(dama) 		دمیم
(damēm) 		دمین
(damēn) 		دمن
(daman)
present (imperfect) می‌دمم
(mḗ-damum) 		می‌دمی
(mḗ-damī) 		می‌دمه
(mḗ-dama) 		می‌دمیم
(mḗ-damēm) 		می‌دمین
(mḗ-damēn) 		می‌دمن
(mḗ-daman)
present progressive ده آل دمیدن استم
(da āl-i damīdan astum) 		ده آل دمیدن استی
(da āl-i damīdan astī) 		ده آل دمیدن است
(da āl-i damīdan ast) 		ده آل دمیدن استیم
(da āl-i damīdan astēm) 		ده آل دمیدن استین
(da āl-i damīdan astēn) 		ده آل دمیدن استن
(da āl-i damīdan astan)
present perfect دمیدم
(damīdám) 		دمیدی
(damīdī́) 		دمیداست
(damīdást) 		دمیدیم
(damīdḗm) 		دمیدین
(damīdḗn) 		دمیدن
(damīdán)
past دمیدم
(damīdum) 		دمیدی
(damīdī) 		دمیده
(damīda) 		دمیدیم
(damīdēm) 		دمیدین
(damīdēn) 		دمیدن
(damīdan)
past (imperfect) می‌دمیدم
(mḗ-damīdum) 		می‌دمیدی
(mḗ-damīdī) 		می‌دمیده
(mḗ-damīda) 		می‌دمیدیم
(mḗ-damīdēm) 		می‌دمیدین
(mḗ-damīdēn) 		می‌دمیدن
(mḗ-damīdan)
past progressive ده آل دمیدن بودم
(da āl-i damīdan būdum) 		ده آل دمیدن بودی
(da āl-i damīdan būdī) 		ده آل دمیدن بود
(da āl-i damīdan būd) 		ده آل دمیدن بودیم
(da āl-i damīdan būdēm) 		ده آل دمیدن بودین
(da āl-i damīdan būdēn) 		ده آل دمیدن بودن
(da āl-i damīdan būdan)
pluperfect دمیده بودم
(damīdá bū́dum) 		دمیده بودی
(damīdá bū́dī) 		دمیده بوده
(damīdá būda) 		دمیده بودیم
(damīdá bū́dēm) 		دمیده بودین
(damīdá bū́dēn) 		دمیده بودن
(damīdá bū́dan)
future خوایم دمید
(xāyyúm damīd) 		خوایی دمید
(xāyyī́ damīd) 		خوایه دمید
(xāyyá damīd) 		خواییم دمید
(xāyyḗm damīd) 		خوایین دمید
(xāyyḗn damīd) 		خواین دمید
(xāyyán damīd)
subjunctive present بدمم
(bídamum) 		بدمی
(bídamī) 		بدمه
(bídama) 		بدمیم
(búdamēm) 		بدمین
(bídamēn) 		بدمن
(bídaman)
past دمیده باشم
(damīdá bā́šam) 		دمیده باشی
(damīdá bā́šī) 		دمیده باشه
(damīdá bā́ša) 		دمیده باشیم
(damīdá bā́šēm) 		دمیده باشین
(damīdá bā́šēn) 		دمیده باشن
(damīdá bā́šan)
imperative بدم
(bídam) 		بدمین
(bídamēn)

Derived terms

[edit]

References

[edit]
  1. ^ Cheung, Johnny (2007) Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 55
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=دمیدن&oldid=80634272"