This is a Swadesh list of Oghuz languages, specifically Proto-Turkic, Turkish, Azerbaijani, Turkmen and Ottoman Turkish, compared with that of English.
| № | English | Proto-Turkic
edit (197) | Turkish
türk dili
edit (207) | Azerbaijani
Azərbaycan dili
edit (207) | Turkmen
türkmen dili
edit (205) | Ottoman Turkish
لِسانِ عُثمانى
edit (10) |
|---|
| 1 | I (1sg) | *ben | ben | mən | men | بن |
| 2 | you (2sg) | *sen | sen, siz | sən | sen | سن |
| 3 | he, she, it (3sg) | *ol | o | o | ol | او |
| 4 | we (1pl) | *biŕ | biz | biz | biz | بز |
| 5 | you (2pl) | *siŕ | siz | siz | siz | سز |
| 6 | they (3pl) | | onlar | onlar | olar | اونلر |
| 7 | this | *bu(-n) | bu | bu | bu | بو |
| 8 | that | *ol | şu, o | o | şu, şol | شو |
| 9 | here | | burada | bura | şu taýda, onda, bäri | بورا |
| 10 | there | | şurada, orada | ora | ol ýerde, o taýda | اورا |
| 11 | who | *kem | kim | kim | kim | |
| 12 | what | *nē- | ne | nə | näme | |
| 13 | where | *kanta, *kanï | nerede | hara | nirede | |
| 14 | when | *kačan | ne zaman | haçan | haçan | |
| 15 | how | *nēče | nasıl | necə, nətər | nähili, niçik, häýsy* | |
| 16 | not | *ermeŕ | değil | deyil, -maz/-məz | däl | |
| 17 | all | *bütün, *kamug | bütün, tüm | bütün, hamı- | bary, hemme, ähli, her | |
| 18 | many | *ȫküĺ | çok | çox | köp | |
| 19 | some | | biraz, birkaç, bazı | bəzi*, bir neçə* | birnäçe, berentak | |
| 20 | few | *āŕ | az | az | az | |
| 21 | other | | başka, diğer, öbür, öteki | başqa, ayrı, digər* | başga | |
| 22 | one | *bīr | bir | bir | bir | |
| 23 | two | *ẹk(k)i | iki | iki | ikki | |
| 24 | three | *üč | üç | üç | üç | |
| 25 | four | *tȫrt | dört | dörd | dört | |
| 26 | five | *bẹ̄ĺ(k) | beş | beş | bäş, kelle | |
| 27 | big | *bedük | büyük | böyük | uly*, çişik | |
| 28 | long | *uŕak | uzun | uzun | uzyn | |
| 29 | wide | *gēŋ | geniş | geniş | giňiş, giň | |
| 30 | thick | *kalïŋ | kalın | sıx, qalın | galyň | |
| 31 | heavy | *iagïr | ağır | ağır | agyr | |
| 32 | small | *kičüg | küçük | kiçik, balaca | kiçi, kiçijik | |
| 33 | short | *kïsga | kısa | qısa | gysga | |
| 34 | narrow | *tïgïŕ | dar | dar | dar | |
| 35 | thin | *yiŋčge | ince | incə, nazik* | inçe | |
| 36 | woman | *xātun, *kï̄ŕ | kadın | qadın | heleý, aýal* | |
| 37 | man (adult male) | *ēr | adam | kişi | erkek, adam* | |
| 38 | man (human being) | *kiši | insan, kişi | kəs, insan*, adam* | ynsan, adam*, kişi | |
| 39 | child | *bāla, *urug | çocuk | bala, uşaq, çağa | çaga | |
| 40 | wife | *xātun | karı | arvad, əyal | aýal | |
| 41 | husband | | koca | ər | är, adam | |
| 42 | mother | *apa | anne, ana | ana | eje | |
| 43 | father | *ata | baba, ata | ata | kaka | |
| 44 | animal | *Ăŋ | hayvan | heyvan | haýwan | |
| 45 | fish | *bālïk | balık | balıq | balyk | |
| 46 | bird | *kuĺ | kuş | quş | guş | |
| 47 | dog | *köpek | köpek, it | it, köpək | it, köpek*, güýük | |
| 48 | louse | *bït | bit | bit | bit | |
| 49 | snake | *yï̄lan | yılan | ilan | ýylan | |
| 50 | worm | *kūrt | solucan, kurt | qurd | gurt, gurçuk | |
| 51 | tree | *ïgač | ağaç | ağac | bag, agaç | |
| 52 | forest | *orman | orman | meşə, orman | tokaý | |
| 53 | stick | *čï̄pč | çubuk, değnek, çıta | çubuq | çöp, taýak* | |
| 54 | fruit | *yẹ̄miĺč | meyve, meyva | meyvə | miwe | |
| 55 | seed | *urluk, *urug | tohum | çiyid, toxum | tohum | |
| 56 | leaf | *yapurgak, *bür | yaprak | yarpaq | ýaprak | |
| 57 | root | *kök | kök | kök, tüp | kök, düýp* | |
| 58 | bark (of a tree) | *kāpuk | kabuk | qabıq | gabyk | |
| 59 | flower | *čeček | çiçek | çiçək, gül | gül | |
| 60 | grass | *ot | ot, çimen, çim | ot | ot | |
| 61 | rope | *yip, *yïp | ip, halat | ip | tanap, ýüp, urgan* | |
| 62 | skin | *tẹri | deri, ten | dəri, gön* | deri*, ham* | |
| 63 | meat | *et | et | ət | et | |
| 64 | blood | *kiān | kan | qan | gan | |
| 65 | bone | *kemük, *siŋök | kemik | sümük | süňk | |
| 66 | fat (noun) | *semiŕ, *yāg | yağ | yağ | yağ | |
| 67 | egg | *yumurtka | yumurta | yumurta | ýumurtga | |
| 68 | horn | *burgu | boynuz | buynuz | şah* | |
| 69 | tail | *kudruk | kuyruk | quyruq | guýruk | |
| 70 | feather | *tǖk | tüy | tük | ýelek | |
| 71 | hair | *s(i)ač, *kïl | saç, kıl | saç, qıl* | saç, tüý, gyl | |
| 72 | head | *baĺč | baş, kafa | baş | baş | |
| 73 | ear | *kulkak | kulak | qulaq | gulak | |
| 74 | eye | *köŕ | göz | göz | көз | |
| 75 | nose | *burun | burun | burun | burun | |
| 76 | mouth | *āgïŕ | ağız | ağız | agyz | |
| 77 | tooth | *tīĺ | diş | diş | diş | |
| 78 | tongue (organ) | *til | dil | dil | dil | |
| 79 | fingernail | *dïrŋak | tırnak | dırnaq | dyrnak | |
| 80 | foot | *adak | ayak | ayaq | aýak | |
| 81 | leg | *būt | bacak | qıç | aýak | |
| 82 | knee | *topïk | diz | diz | dyz | |
| 83 | hand | *elig | el | əl | el | |
| 84 | wing | *kāynat | kanat | qanad | ganat | |
| 85 | belly | *kạrïn | karın, göbek | qarın | garyn | |
| 86 | guts | *bagïrsuk | bağırsak, barsak | bağırsaq | içege | |
| 87 | neck | *bōyn | boyun | boyun, süysün | boýun | |
| 88 | back | *kerü, *arka | arka, sırt | arxa, kürək, bel | arka, yagyrny | |
| 89 | breast | *köküŕ | göğüs | döş, göyüs | emjek | |
| 90 | heart | *yürek | yürek, kalp | ürək | ýürek | |
| 91 | liver | *biagïr | karaciğer, ciğer | ciyər*, bağır | bagyr | |
| 92 | to drink | *ič- | içmek | içmək | içmek | |
| 93 | to eat | *yē- | yemek | yemək | iýmek | |
| 94 | to bite | *ïsïr- | ısırmak | dişləmək* | dişlemek | |
| 95 | to suck | *em-, *simü- | emmek | əmmək | emmek | |
| 96 | to spit | *tüpkür- | tükürmek | tüpürmək | tüýkürmek | |
| 97 | to vomit | *kus- | kusmak | qusmaq | gusmak | |
| 98 | to blow | *ür- | üflemek | üfürmək | üflemek, öwüsmek | |
| 99 | to breathe | *tï̄n | soluk almak, solumak, nefes almak | nəfəs almaq | dem almak | |
| 100 | to laugh | *kül- | gülmek | gülmək | gülmek | |
| 101 | to see | *kör- | görmek | görmək | görmek | |
| 102 | to hear | *ẹĺit- | işitmek, duymak | eşitmək | eşitmek | |
| 103 | to know | *bil- | bilmek | bilmək | bilmek | |
| 104 | to think | *tüĺ-ün- | düşünmek | düşünmək, sanmaq | pikir etmek, saýmak, üýtmek | |
| 105 | to smell | | koklamak, kokmak | iyləmək, qoxumaq | ysgamak* | |
| 106 | to fear | *kork- | korkmak | qorxmaq | gorkmak, eýmenmek | |
| 107 | to sleep | *ūdï- | uyumak | yatmaq | uklamak | |
| 108 | to live | *dīri- | yaşamak, oturmak | yaşamaq | ýaşamak | |
| 109 | to die | *öl- | ölmek | ölmək | ölmek | |
| 110 | to kill | *öltür- | öldürmek | öldürmək | öldürmek | |
| 111 | to fight | *saba- | dövüşmek, kavga etmek | vuruşmaq, savaşmaq, döyüşmək | uruşmak*, söweşmek, göreşmek* | |
| 112 | to hunt | *ābla- | avlamak | ovlamaq | awlamak | |
| 113 | to hit | *ur- | vurmak | vurmaq | patlamak, urmak* | |
| 114 | to cut | *kes- | kesmek | kəsmək | kesmek | |
| 115 | to split | *yār- | yarmak, ayırmak | bölmək, yarmaq | ýarylmak | |
| 116 | to stab | *čok- | bıçaklamak | sancmaq, batırmaq | pyçaklamak, naýzalamak | |
| 117 | to scratch | *kạĺčï- | kaşımak | cızmaq, qaşımaq | dyrnaçaklamak | |
| 118 | to dig | *kaŕ- | kazmak | qazmaq | gazmak | |
| 119 | to swim | *yüŕ- | yüzmek | üzmək | ýüzmek | |
| 120 | to fly | *uč- | uçmak | uçmaq | uçmak | |
| 121 | to walk | *yüri- | yürümek | yürümək, gəzmək, yerimək | ýöremek, barmak | |
| 122 | to come | *kẹl- | gelmek | gəlmək | gelmek | |
| 123 | to lie (as in a bed) | *yat- | yatmak, uzanmak | uzanmaq, yatmaq | ýatmak, uzanmak | |
| 124 | to sit | *oltur- | oturmak | oturmaq | oturmak | |
| 125 | to stand | *dur- | durmak, dikilmek | durmaq | durmak | |
| 126 | to turn (intransitive) | *ebir- | dönmek, evirmek | dönmək | dönmek | |
| 127 | to fall | *düĺ- | düşmek | düşmək | ýykylmak | |
| 128 | to give | *bēr- | vermek | vermək | bermek | |
| 129 | to hold | *tut- | tutmak | tutmaq*, saxlamaq* | tutmak | |
| 130 | to squeeze | *sïk-, *kïs- | sıkmak | sıxmaq | sykmak | |
| 131 | to rub | *sür(-t)- | sürmek, sürtmek, uğmak | sürmək | oýkamak, sürtenmek | |
| 132 | to wash | *yu(b)- | yıkamak, yumak | yumaq | ýuwmak | |
| 133 | to wipe | *sīl- | silmek | silmək | süpürmek | |
| 134 | to pull | *tart- | çekmek | çəkmək | dartmak, çekmek | |
| 135 | to push | *it- | itmek | itələmək | itmek | |
| 136 | to throw | *ạt- | atmak | atmaq | atmak | |
| 137 | to tie | *b(i)ā- | bağlamak | bağlamaq | baglamak | |
| 138 | to sew | *tik- | dikmek | tikmək | tikmek | |
| 139 | to count | *sā(y)- | saymak | saymaq | sanamak | |
| 140 | to say | *āy- | demek, söylemek | demək | diýmek | |
| 141 | to sing | *tōj-, *öt-, *jaj- | şarkı söylemek | oxumaq | saýramak | |
| 142 | to play | *oy- | oynamak | oynamaq | oýnamak | |
| 143 | to float | *yüŕ- | yüzmek | üzmək | ýüzmek | |
| 144 | to flow | *ak- | akmak | axmaq | akmak | |
| 145 | to freeze | *toŋ- | donmak, dondurmak | donmaq | şatlamak, doňdurmak | |
| 146 | to swell | *sīĺč- | şişmek | şişmək | çişmek | |
| 147 | sun | *küneĺ | güneş | gün, günəş | gün | |
| 148 | moon | *āń(k) | ay | ay | aý | |
| 149 | star | *yulduŕ | yıldız | ulduz | ýyldyz | |
| 150 | water | *sub | su | su | suw | |
| 151 | rain | *yagmur | yağmur | yağış | ýagyş | |
| 152 | river | *yïrmak, *ögüŕ | ırmak, nehir | çay | derýa | |
| 153 | lake | *kȫl | göl | göl | köl | |
| 154 | sea | *teŋiŕ | deniz | dəniz | deňiz | |
| 155 | salt | *dūŕ | tuz | duz | duz | |
| 156 | stone | *tiāĺ | taş | daş | daş | |
| 157 | sand | *kum | kum | qum | gum, çäge | |
| 158 | dust | *tōz, *tōzan | toz | toz | çaň, toz, tozan | |
| 159 | earth | *yẹr | yer, yeryüzü, dünya | torpaq*, yer* | toprak | |
| 160 | cloud | *bulït | bulut | bulud | bulut | |
| 161 | fog | *bus, *būg | sis | duman | duman | |
| 162 | sky | *teŋri | gök, gökyüzü | göy | gök, asman | |
| 163 | wind | *yẹl | yel, rüzgâr | külək, yel | ýel | |
| 164 | snow | *kār | kar | qar | gar | |
| 165 | ice | *būŕ | buz | buz | buz | |
| 166 | smoke | *tuman | duman | tüstü | tüsse | |
| 167 | fire | *ōt | od, ateş | od | ot | |
| 168 | ash | *kül | kül | kül | kül | |
| 169 | to burn | *tam- | yakmak, yanmak | yanmaq | ötmek, otlamak, ýanmak | |
| 170 | road | *yōl | yol | yol | ýol | |
| 171 | mountain | *tāg, *k(i)aya | dağ | dağ | dag | |
| 172 | red | *kïŕïl | kızıl, kırmızı | qırmızı*, al | gyzyl | |
| 173 | green | *yāĺïl | yeşil | yaşıl | ýaşyl | |
| 174 | yellow | *siarïg | sarı | sarı | sary | |
| 175 | white | *ürüŋ, *āk | ak, beyaz | ağ | ak | |
| 176 | black | *kara, *qara | kara, siyah | qara | gara | |
| 177 | night | *kēče | gece | gecə | gije | |
| 178 | day | *kün | gün, gündüz | gün | gün | |
| 179 | year | *yāĺ, *yïl | yıl, sene | il | ýyl | |
| 180 | warm | *yïlïg | sıcak, ılık | ilıq | ýyly | |
| 181 | cold | *sogïk | soğuk, serin | soyuq | sowuk | |
| 182 | full | *tōl- | dolu | dolu | doly, dok* | |
| 183 | new | *yaŋï | yeni | yeni, təzə | täze* | |
| 184 | old | *es-(kü) | eski, yaşlı | köhnə, əski, qarı*, qoca* | köne*, garry* | |
| 185 | good | *edgü | iyi | yaxşı | ýagşy, gowy | |
| 186 | bad | *yaman | kötü | pis, yaman | (er)bet, pis, ýaman* | |
| 187 | rotten | *čẹr | çürük | çürük | çüýrük | |
| 188 | dirty | *kir | pis, kirli | çirkli, kirli | kirli, hapa | |
| 189 | straight | *tüŕ | düz, düzgün, doğru | düz | göni, dogry | |
| 190 | round | *yum, *tom, *deg, *dög, *dog | yuvarlak, toparlak | yumru | togalak, öwre | |
| 191 | sharp (as a knife) | *yiti | keskin | iti | ýiti, ötgür | |
| 192 | dull (as a knife) | | kör | küt | kütek | |
| 193 | smooth | *tekiŕ | pürüzsüz, düzgün | hamar, düz | tekiz | |
| 194 | wet | *ȫl | ıslak, nemli | nəm, yaş, islaq | çygly, öl* | |
| 195 | dry | *kūrïk | kuru | quru | qury | |
| 196 | correct | *kẹr-tü | doğru, gerçek | düzgün, doğru | dogry | |
| 197 | near | *yạguk | yakın | yaxın | ýakyn | |
| 198 | far | *uŕak | uzak | uzaq | uzak, alyş | |
| 199 | right | *oŋ | sağ | sağ | sag | |
| 200 | left | *sōl | sol | sol | çep | |
| 201 | at | | -da, -de, -a, -e | -da/-də | | |
| 202 | in | *-de | -da, -de, içinde, içerisinde | -da/-də | | |
| 203 | with | *bile | ile, -le | ilə, -la/-lə | bilen | |
| 204 | and | | ve, ile | və, da/də | we | |
| 205 | if | *-sa | -sa, -se, ise, eğer | -sa/-sə, əgər | eger | |
| 206 | because | *üčün, *učun | çünkü | çünki | çünki | |
| 207 | name | *āt | ad, isim | ad | at | |
| Swadesh lists |
|---|
| Individual languages |
|
|
| Language families, family branches, and geographic groupings |
|
|
| Constructed languages |
|
|
| Reconstructed proto-languages |
|
|
| (edit this template) |
