ötmek
Crimean Tatar
[edit]Etymology 1
[edit]From Proto-Turkic *et-mek (“bread”). Cognate with Turkish ekmek.
Noun
[edit]ötmek
- bread
- beyaz ötmek ― white bread
Declension
[edit]singular | plural | |
---|---|---|
nominative | ötmek | ötmekler |
genitive | ötmekniñ | ötmeklerniñ |
dative | ötmekke | ötmeklerge |
accusative | ötmekni | ötmeklerni |
locative | ötmekte | ötmeklerde |
ablative | ötmekten | ötmeklerden |
Etymology 2
[edit]From Proto-Turkic *öt-. Compare Turkish ötmek below.
Verb
[edit]ötmek
References
[edit]Turkish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Ottoman Turkish اوتمك (ütmek, “to resound, ring, echo, to sing; crow”), from Proto-Turkic *öt- (“to sing (of birds), say, ask”).[1]
Cognate with Old Turkic [script needed] (öt-, “(of animals) to sing, make noise”), [script needed] (ötün-, “to ask, request”), Chagatai [script needed] (ötmek, “to say”), Chuvash авӑтма (avătma, “to sing”), Turkmen ötünmek (“to apologise”), Yakut эт (et, “to say”).
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]ötmek (third-person singular simple present öter)
- (intransitive) (of a bird) to sing; (of a cock) to crow
- Bir çöplükte iki horoz ötmez. ― Two roosters won't crow in the same dump. (A similar proverb to “If two ride on a horse, one must ride behind.”)
- (intransitive) (of a horn, a whistle) to blow, toot, hoot
- (intransitive) to chatter noisily, gab, babble
- (transitive, slang) to let the cat out of the bag, to spill the beans, to snitch
Conjugation
[edit]Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
Positive declarative | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
infinitive | ötmek | |||||||
impersonal participle | imperfective | öten | ||||||
perfective | ötmüş | |||||||
prospective | ötecek | |||||||
personal participle | non-prospective | öttüğüm | öttüğün | öttüğü | öttüğümüz | öttüğünüz | öttükleri | |
prospective | öteceğim | öteceğin | öteceği | öteceğimiz | öteceğiniz | ötecekleri | ||
verbal noun | ötme | |||||||
way of doing | ötüş | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | öterim | ötersin | öter | öteriz | ötersiniz | öterler |
imperfective | ötüyorum | ötüyorsun | ötüyor | ötüyoruz | ötüyorsunuz | ötüyorlar | ||
past | perfective | öttüm | öttün | öttü | öttük | öttünüz | öttüler | |
imperfective | ötüyordum | ötüyordun | ötüyordu | ötüyorduk | ötüyordunuz | ötüyorlardı (or ötüyordular) | ||
future | öteceğim | öteceksin | ötecek | öteceğiz | öteceksiniz | ötecekler | ||
future-in-the-past | definite | ötecektim | ötecektin | ötecekti | ötecektik | ötecektiniz | öteceklerdi | |
indefinite | öterdüm | öterdün | öterdü | öterdük | öterdüniz | öterlerdi | ||
inferential | perfective | ötmişim | ötmişsin | ötmiş | ötmişiz | ötmişsinüz | ötmişler | |
aorist | ötermişim | ötermişsin | ötermiş | ötermişiz | ötermişsiniz | öterlermiş (or ötermişlar) | ||
imperfective | ötüyormuşum | ötüyormuşsun | ötüyormuş | ötüyormuşuz | ötüyormuşsunuz | ötüyorlarmış | ||
conditional | simple | ötsem | ötsen | ötse | ötsek | ötseniz | ötseler | |
perfective | ötseydim | ötseydin | ötseydi | ötseydik | ötseydiniz | ötseydiler | ||
optative | öteyim | ötesin | öte | ötelim | ötesiniz | öteler | ||
progressive | ötmekteyim | ötmektesin | ötmekte | ötmekteyiz | ötmektesiniz | ötmekteler | ||
necessitative | ötmeliyim | ötmelisin | ötmeli | ötmeliyiz | ötmelisiniz | ötmeliler | ||
imperative | öt | ötsün | ötün | ötsünler | ||||
Positive interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | öter miyim? | öter misin? | öter mi? | öter miyiz? | öter misiniz? | öterler mi? |
imperfective | ötüyor muyum? | ötüyor musun? | ötüyor mu? | ötüyor muyuz? | ötüyor musunuz? | ötüyorlar mı? | ||
past | perfective | öttüm mü? | öttün mü? | öttü mü? | öttük mü? | öttünüz mü? | öttüler mi? | |
imperfective | ötüyor muydum? | ötüyor muydun? | ötüyor muydu? | ötüyor muyduk? | ötüyor muydunuz? | ötüyorlar mıydı? | ||
future | ötecek miyim? | ötecek misin? | ötecek mi? | ötecek miyiz? | ötecek misiniz? | ötecekler mi? | ||
inferential | perfective | ötmüş müyüm? | ötmüş müsün? | ötmüş mü? | ötmüş müyüz? | ötmüş müsünüz? | ötmüşler mi? | |
aorist | öter miymüşim? | öter miymüşsin? | öter miymüş? | öter miymüşiz? | öter miymüşsiniz? | öterler miymiş? | ||
imperfective | ötüyor muymuşum? | ötüyor muymuşsun? | ötüyor muymuş? | ötüyor muymuşuz? | ötüyor muymuşsunuz? | ötüyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | ötsem mi? | ötsen mi? | ötse mi? | ötsek mi? | ötseniz mi? | ötseler mi? | |
perfective | ötse miydim? | ötse miydin? | ötse miydi? | ötse miydik? | ötse miydiniz? | ötseler miydi? | ||
progressive | ötmekte miyim? | ötmekte misin? | ötmekte mi? | ötmekte miyiz? | ötmekte misiniz? | ötmekteler mi? | ||
necessitative | ötmeli miyim? | ötmeli misin? | ötmeli mi? | ötmeli miyiz? | ötmeli misiniz? | ötmeliler mi? | ||
Negative declarative | ||||||||
infinitive | ötmemek | |||||||
impersonal participle | imperfective | ötmeyen | ||||||
perfective | ötmemiş | |||||||
prospective | ötmeyecek | |||||||
personal participle | non-prospective | ötmediğim | ötmediğin | ötmediği | ötmediğimiz | ötmediğiniz | ötmedikleri | |
prospective | ötmeyeceğim | ötmeyeceğin | ötmeyeceği | ötmeyeceğimiz | ötmeyeceğiniz | ötmeyecekleri | ||
verbal noun | ötmeme | |||||||
way of doing | ötmeyüş | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | ötmem | ötmezsin | ötmez | ötmeyiz | ötmezsiniz | ötmezler |
imperfective | ötmüyorum | ötmüyorsun | ötmüyor | ötmüyoruz | ötmüyorsunuz | ötmüyorlar | ||
past | perfective | ötmedim | ötmedin | ötmedi | ötmedik | ötmediniz | ötmediler | |
imperfective | ötmüyordum | ötmüyordun | ötmüyordu | ötmüyorduk | ötmüyordunuz | ötmüyorlardı | ||
future | ötmeyeceğim | ötmeyeceksin | ötmeyecek | ötmeyeceğiz | ötmeyeceksiniz | ötmeyecekler | ||
inferential | perfective | ötmemişim | ötmemişsin | ötmemiş | ötmemişiz | ötmemişsiniz | ötmemişler | |
aorist | ötmezmişim | ötmezmişsin | ötmezmiş | ötmezmişiz | ötmezmişsiniz | ötmezlermiş | ||
imperfective | ötmüyormuşum | ötmüyormuşsun | ötmüyormuş | ötmüyormuşuz | ötmüyormuşsunuz | ötmüyorlarmış | ||
conditional | simple | ötmesem | ötmesen | ötmese | ötmesek | ötmeseniz | ötmeseler | |
perfective | ötmeseydim | ötmeseydin | ötmeseydi | ötmeseydik | ötmeseydiniz | ötmeseydiler | ||
optative | ötmeyeyim | ötmeyesin | ötmeye | ötmeyelim | ötmeyesiniz | ötmeyeler | ||
progressive | ötmemekteyim | ötmemektesin | ötmemekte | ötmemekteyiz | ötmemektesiniz | ötmemekteler | ||
necessitative | ötmemeliyim | ötmemelisin | ötmemeli | ötmemeliyiz | ötmemelisiniz | ötmemeliler | ||
imperative | ötme | ötmesin | ötmeyin | ötmesinler | ||||
Negative interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | ötmez miyim? | ötmez misin? | ötmez mi? | ötmez miyiz? | ötmez misiniz? | ötmezler mi? |
imperfective | ötmüyor muyum? | ötmüyor musun? | ötmüyor mu? | ötmüyor muyuz? | ötmüyor musunuz? | ötmüyorlar mı? | ||
past | perfective | ötmedim mi? | ötmedin mi? | ötmedi mi? | ötmedik mi? | ötmediniz mi? | ötmediler mi? | |
imperfective | ötmüyor muydum? | ötmüyor muydun? | ötmüyor muydu? | ötmüyor muyduk? | ötmüyor muydunuz? | ötmüyorlar mıydı? | ||
future | ötmeyecek miyim? | ötmeyecek misin? | ötmeyecek mi? | ötmeyecek miyiz? | ötmeyecek misiniz? | ötmeyecekler mi? | ||
inferential | perfective | ötmemiş miyim? | ötmemiş misin? | ötmemiş mi? | ötmemiş miyiz? | ötmemiş misiniz? | ötmemişler mi? | |
aorist | ötmez miymişim? | ötmez miymişsin? | ötmez miymiş? | ötmez miymişiz? | ötmez miymişsiniz? | ötmezler miymiş? | ||
imperfective | ötmüyor muymuşum? | ötmüyor muymuşsun? | ötmüyor muymuş? | ötmüyor muymuşuz? | ötmüyor muymuşsunuz? | ötmüyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | ötmesem mi? | ötmesen mi? | ötmese mi? | ötmesek mi? | ötmeseniz mi? | ötmeseler mi? | |
perfective | ötmese miydim? | ötmese miydin? | ötmese miydi? | ötmese miydik? | ötmese miydiniz? | ötmeseler miydi? | ||
progressive | ötmemekte miyim? | ötmemekte misin? | ötmemekte mi? | ötmemekte miyiz? | ötmemekte misiniz? | ötmemekteler mi? | ||
necessitative | ötmemeli miyim? | ötmemeli misin? | ötmemeli mi? | ötmemeli miyiz? | ötmemeli misiniz? | ötmemeliler mi? |
Derived terms
[edit]See also
[edit]References
[edit]- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*ŏ́t`è (~-t-)”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
Further reading
[edit]- “ötmek”, in Turkish dictionaries, Türk Dil Kurumu
- Nişanyan, Sevan (2002–) “ötmek”, in Nişanyan Sözlük
- Ayverdi, İlhan (2010) “ötmek”, in Misalli Büyük Türkçe Sözlük, a reviewed and expanded single-volume edition, Istanbul: Kubbealtı Neşriyatı
- Crimean Tatar terms inherited from Proto-Turkic
- Crimean Tatar terms derived from Proto-Turkic
- Crimean Tatar lemmas
- Crimean Tatar nouns
- Crimean Tatar terms with collocations
- Crimean Tatar verbs
- Turkish terms inherited from Ottoman Turkish
- Turkish terms derived from Ottoman Turkish
- Turkish terms inherited from Proto-Turkic
- Turkish terms derived from Proto-Turkic
- Turkish terms with IPA pronunciation
- Turkish lemmas
- Turkish verbs
- Turkish intransitive verbs
- Turkish terms with usage examples
- Turkish transitive verbs
- Turkish slang
- Turkish verbs with aorist in -V²r