atmak
Appearance
Turkish
[edit]Etymology
[edit]From Ottoman Turkish آتمق (atmak, “to cast, throw, eject, shoot, fire”),[1] from Proto-Turkic *at-, *ạt- (“to throw, shoot”).[2]
Cognate with Old Turkic [script needed] (at-), Azerbaijani atmaq (“to shoot, throw”), Chuvash ывӑтма (yvătma, “to throw”), Kazakh ату (atu, “to shoot”), Kyrgyz атуу (atuu, “to shoot, fire”), Turkmen atmak (“to throw”), Tuvan адар (adar, “to shoot”), Uyghur ئاتماق (atmaq, “to throw, shoot”), Uzbek otmoq (“to shoot, eject”), Yakut ыт (ıt, “to shoot, fire”).
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]atmak (third-person singular simple present atar)
- (transitive) to throw, cast, fire
- Bana kartopu attılar.
- They threw a snowball at me.
- (transitive) to throw away, discard
- (transitive) abandon, give up
- (transitive) to reject, expel
- (transitive) to impute, to blame on
- (intransitive, frequently with yalan) to lie, make up stories
- Yalan atma !
- Don’t lie!
- (intransitive) to pulsate, beat
- Kalbi atıyor mu?
- Is his heart beating?
Conjugation
[edit]Conjugation of atmak (aorist in -V²r)
Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
Positive declarative | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
infinitive | atmak | |||||||
impersonal participle | imperfective | atan | ||||||
perfective | atmış | |||||||
prospective | atacak | |||||||
personal participle | non-prospective | attığım | attığın | attığı | attığımız | attığınız | attıkları | |
prospective | atacağım | atacağın | atacağı | atacağımız | atacağınız | atacakları | ||
verbal noun | atma | |||||||
way of doing | atış | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | atarım | atarsın | atar | atarız | atarsınız | atarlar |
imperfective | atıyorum | atıyorsun | atıyor | atıyoruz | atıyorsunuz | atıyorlar | ||
past | perfective | attım | attın | attı | attık | attınız | attılar | |
imperfective | atıyordum | atıyordun | atıyordu | atıyorduk | atıyordunuz | atıyorlardı (or atıyordular) | ||
future | atacağım | atacaksın | atacak | atacağız | atacaksınız | atacaklar | ||
future-in-the-past | definite | atacaktım | atacaktın | atacaktı | atacaktık | atacaktınız | atacaklardı | |
indefinite | atardım | atardın | atardı | atardık | atardınız | atarlardı | ||
inferential | perfective | atmışım | atmışsın | atmış | atmışız | atmışsınız | atmışlar | |
aorist | atarmışım | atarmışsın | atarmış | atarmışız | atarmışsınız | atarlarmış (or atarmışlar) | ||
imperfective | atıyormuşum | atıyormuşsun | atıyormuş | atıyormuşuz | atıyormuşsunuz | atıyorlarmış | ||
conditional | simple | atsam | atsan | atsa | atsak | atsanız | atsalar | |
perfective | atsaydım | atsaydın | atsaydı | atsaydık | atsaydınız | atsaydılar | ||
optative | atayım | atasın | ata | atalım | atasınız | atalar | ||
progressive | atmaktayım | atmaktasın | atmakta | atmaktayız | atmaktasınız | atmaktalar | ||
necessitative | atmalıyım | atmalısın | atmalı | atmalıyız | atmalısınız | atmalılar | ||
imperative | at | atsın | atın | atsınlar | ||||
Positive interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | atar mıyım? | atar mısın? | atar mı? | atar mıyız? | atar mısınız? | atarlar mı? |
imperfective | atıyor muyum? | atıyor musun? | atıyor mu? | atıyor muyuz? | atıyor musunuz? | atıyorlar mı? | ||
past | perfective | attım mı? | attın mı? | attı mı? | attık mı? | attınız mı? | attılar mı? | |
imperfective | atıyor muydum? | atıyor muydun? | atıyor muydu? | atıyor muyduk? | atıyor muydunuz? | atıyorlar mıydı? | ||
future | atacak mıyım? | atacak mısın? | atacak mı? | atacak mıyız? | atacak mısınız? | atacaklar mı? | ||
inferential | perfective | atmış mıyım? | atmış mısın? | atmış mı? | atmış mıyız? | atmış mısınız? | atmışlar mı? | |
aorist | atar mıymışım? | atar mıymışsın? | atar mıymış? | atar mıymışız? | atar mıymışsınız? | atarlar mıymış? | ||
imperfective | atıyor muymuşum? | atıyor muymuşsun? | atıyor muymuş? | atıyor muymuşuz? | atıyor muymuşsunuz? | atıyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | atsam mı? | atsan mı? | atsa mı? | atsak mı? | atsanız mı? | atsalar mı? | |
perfective | atsa mıydım? | atsa mıydın? | atsa mıydı? | atsa mıydık? | atsa mıydınız? | atsalar mıydı? | ||
progressive | atmakta mıyım? | atmakta mısın? | atmakta mı? | atmakta mıyız? | atmakta mısınız? | atmaktalar mı? | ||
necessitative | atmalı mıyım? | atmalı mısın? | atmalı mı? | atmalı mıyız? | atmalı mısınız? | atmalılar mı? | ||
Negative declarative | ||||||||
infinitive | atmamak | |||||||
impersonal participle | imperfective | atmayan | ||||||
perfective | atmamış | |||||||
prospective | atmayacak | |||||||
personal participle | non-prospective | atmadığım | atmadığın | atmadığı | atmadığımız | atmadığınız | atmadıkları | |
prospective | atmayacağım | atmayacağın | atmayacağı | atmayacağımız | atmayacağınız | atmayacakları | ||
verbal noun | atmama | |||||||
way of doing | atmayış | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | atmam | atmazsın | atmaz | atmayız | atmazsınız | atmazlar |
imperfective | atmıyorum | atmıyorsun | atmıyor | atmıyoruz | atmıyorsunuz | atmıyorlar | ||
past | perfective | atmadım | atmadın | atmadı | atmadık | atmadınız | atmadılar | |
imperfective | atmıyordum | atmıyordun | atmıyordu | atmıyorduk | atmıyordunuz | atmıyorlardı | ||
future | atmayacağım | atmayacaksın | atmayacak | atmayacağız | atmayacaksınız | atmayacaklar | ||
inferential | perfective | atmamışım | atmamışsın | atmamış | atmamışız | atmamışsınız | atmamışlar | |
aorist | atmazmışım | atmazmışsın | atmazmış | atmazmışız | atmazmışsınız | atmazlarmış | ||
imperfective | atmıyormuşum | atmıyormuşsun | atmıyormuş | atmıyormuşuz | atmıyormuşsunuz | atmıyorlarmış | ||
conditional | simple | atmasam | atmasan | atmasa | atmasak | atmasanız | atmasalar | |
perfective | atmasaydım | atmasaydın | atmasaydı | atmasaydık | atmasaydınız | atmasaydılar | ||
optative | atmayayım | atmayasın | atmaya | atmayalım | atmayasınız | atmayalar | ||
progressive | atmamaktayım | atmamaktasın | atmamakta | atmamaktayız | atmamaktasınız | atmamaktalar | ||
necessitative | atmamalıyım | atmamalısın | atmamalı | atmamalıyız | atmamalısınız | atmamalılar | ||
imperative | atma | atmasın | atmayın | atmasınlar | ||||
Negative interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | atmaz mıyım? | atmaz mısın? | atmaz mı? | atmaz mıyız? | atmaz mısınız? | atmazlar mı? |
imperfective | atmıyor muyum? | atmıyor musun? | atmıyor mu? | atmıyor muyuz? | atmıyor musunuz? | atmıyorlar mı? | ||
past | perfective | atmadım mı? | atmadın mı? | atmadı mı? | atmadık mı? | atmadınız mı? | atmadılar mı? | |
imperfective | atmıyor muydum? | atmıyor muydun? | atmıyor muydu? | atmıyor muyduk? | atmıyor muydunuz? | atmıyorlar mıydı? | ||
future | atmayacak mıyım? | atmayacak mısın? | atmayacak mı? | atmayacak mıyız? | atmayacak mısınız? | atmayacaklar mı? | ||
inferential | perfective | atmamış mıyım? | atmamış mısın? | atmamış mı? | atmamış mıyız? | atmamış mısınız? | atmamışlar mı? | |
aorist | atmaz mıymışım? | atmaz mıymışsın? | atmaz mıymış? | atmaz mıymışız? | atmaz mıymışsınız? | atmazlar mıymış? | ||
imperfective | atmıyor muymuşum? | atmıyor muymuşsun? | atmıyor muymuş? | atmıyor muymuşuz? | atmıyor muymuşsunuz? | atmıyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | atmasam mı? | atmasan mı? | atmasa mı? | atmasak mı? | atmasanız mı? | atmasalar mı? | |
perfective | atmasa mıydım? | atmasa mıydın? | atmasa mıydı? | atmasa mıydık? | atmasa mıydınız? | atmasalar mıydı? | ||
progressive | atmamakta mıyım? | atmamakta mısın? | atmamakta mı? | atmamakta mıyız? | atmamakta mısınız? | atmamaktalar mı? | ||
necessitative | atmamalı mıyım? | atmamalı mısın? | atmamalı mı? | atmamalı mıyız? | atmamalı mısınız? | atmamalılar mı? |
Derived terms
[edit]See also
[edit]References
[edit]- ^ Nişanyan, Sevan (2015-07-06) “at-”, in Nişanyan Sözlük
- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*p`ā̀t`à”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
Categories:
- Turkish terms inherited from Ottoman Turkish
- Turkish terms derived from Ottoman Turkish
- Turkish terms inherited from Proto-Turkic
- Turkish terms derived from Proto-Turkic
- Turkish terms with IPA pronunciation
- Turkish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Turkish/mɑk
- Rhymes:Turkish/mɑk/2 syllables
- Turkish lemmas
- Turkish verbs
- Turkish transitive verbs
- Turkish terms with usage examples
- Turkish intransitive verbs
- Turkish verbs with aorist in -V²r