tutmak
Turkish
[edit]Etymology
[edit]From Ottoman Turkish طوتمق (tutmak, “to hold, keep, catch, take, seize, capture, imprison, preserve, retain, occupy, fill, hire, esteem, account, advice, govern”), from Proto-Turkic *tut- (“to grasp”).[1]
Cognate with Old Turkic 𐱃𐰆𐱃 (tut-, “to keep, catch, own”), Azerbaijani tutmaq (“to catch, keep”), Bashkir тотоу (totow, “to keep, hold”), Chuvash тытма (tytma, “to keep, hold”), Khakas & Shor тударға (tudarğa, “to keep, hold, catch, seize, rule, hold back”), Kyrgyz тутуу (tutuu, “to catch”), Turkmen tutmak (“to hold, keep, catch, hire, fill”), Tuvan тудар (tudar, “to hold, catch, grab”), Uzbek tutmoq (“to take, hold, catch”), Yakut тут (tut, “to hold, seize, grab, catch”).
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]tutmak (third-person singular simple present tutar)
- (transitive) to hold; to take hold of; to grip; to grab
- (transitive) to catch, hunt
- (transitive) to rent, hire, take on, employ
- (transitive) to hold back; to restrain
- (transitive) to look after, watch over
- (transitive) to take up, cover, envelop, fill
- (transitive) to back, support, approve of, like
- (transitive) to keep (one's promise, one's word)
- (transitive) to accord with, be consistent with, jibe with, agree with
- (transitive) to do, make sth. (in a certain way)
- (intransitive) (for someone's curse) to be realized, come true, come to pass
- (intransitive) (for something) to total, come to a total of, come to, amount to, add up to
- (intransitive) (for an amount of time) to pass
- (intransitive) to stick, adhere
Conjugation
[edit]Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
Positive declarative | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
infinitive | tutmak | |||||||
impersonal participle | imperfective | tutan | ||||||
perfective | tutmuş | |||||||
prospective | tutacak | |||||||
personal participle | non-prospective | tuttuğum | tuttuğun | tuttuğu | tuttuğumuz | tuttuğunuz | tuttukları | |
prospective | tutacağım | tutacağın | tutacağı | tutacağımız | tutacağınız | tutacakları | ||
verbal noun | tutma | |||||||
way of doing | tutuş | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | tutarım | tutarsın | tutar | tutarız | tutarsınız | tutarlar |
imperfective | tutuyorum | tutuyorsun | tutuyor | tutuyoruz | tutuyorsunuz | tutuyorlar | ||
past | perfective | tuttum | tuttun | tuttu | tuttuk | tuttunuz | tuttular | |
imperfective | tutuyordum | tutuyordun | tutuyordu | tutuyorduk | tutuyordunuz | tutuyorlardı (or tutuyordular) | ||
future | tutacağım | tutacaksın | tutacak | tutacağız | tutacaksınız | tutacaklar | ||
future-in-the-past | definite | tutacaktım | tutacaktın | tutacaktı | tutacaktık | tutacaktınız | tutacaklardı | |
indefinite | tutardum | tutardun | tutardu | tutarduk | tutardunız | tutarlardı | ||
inferential | perfective | tutmışım | tutmışsın | tutmış | tutmışız | tutmışsınuz | tutmışlar | |
aorist | tutarmışım | tutarmışsın | tutarmış | tutarmışız | tutarmışsınız | tutarlarmış (or tutarmışlar) | ||
imperfective | tutuyormuşum | tutuyormuşsun | tutuyormuş | tutuyormuşuz | tutuyormuşsunuz | tutuyorlarmış | ||
conditional | simple | tutsam | tutsan | tutsa | tutsak | tutsanız | tutsalar | |
perfective | tutsaydım | tutsaydın | tutsaydı | tutsaydık | tutsaydınız | tutsaydılar | ||
optative | tutayım | tutasın | tuta | tutalım | tutasınız | tutalar | ||
progressive | tutmaktayım | tutmaktasın | tutmakta | tutmaktayız | tutmaktasınız | tutmaktalar | ||
necessitative | tutmalıyım | tutmalısın | tutmalı | tutmalıyız | tutmalısınız | tutmalılar | ||
imperative | tut | tutsun | tutun | tutsunlar | ||||
Positive interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | tutar mıyım? | tutar mısın? | tutar mı? | tutar mıyız? | tutar mısınız? | tutarlar mı? |
imperfective | tutuyor muyum? | tutuyor musun? | tutuyor mu? | tutuyor muyuz? | tutuyor musunuz? | tutuyorlar mı? | ||
past | perfective | tuttum mu? | tuttun mu? | tuttu mu? | tuttuk mu? | tuttunuz mu? | tuttular mı? | |
imperfective | tutuyor muydum? | tutuyor muydun? | tutuyor muydu? | tutuyor muyduk? | tutuyor muydunuz? | tutuyorlar mıydı? | ||
future | tutacak mıyım? | tutacak mısın? | tutacak mı? | tutacak mıyız? | tutacak mısınız? | tutacaklar mı? | ||
inferential | perfective | tutmuş muyum? | tutmuş musun? | tutmuş mu? | tutmuş muyuz? | tutmuş musunuz? | tutmuşlar mı? | |
aorist | tutar mıymuşım? | tutar mıymuşsın? | tutar mıymuş? | tutar mıymuşız? | tutar mıymuşsınız? | tutarlar mıymış? | ||
imperfective | tutuyor muymuşum? | tutuyor muymuşsun? | tutuyor muymuş? | tutuyor muymuşuz? | tutuyor muymuşsunuz? | tutuyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | tutsam mı? | tutsan mı? | tutsa mı? | tutsak mı? | tutsanız mı? | tutsalar mı? | |
perfective | tutsa mıydım? | tutsa mıydın? | tutsa mıydı? | tutsa mıydık? | tutsa mıydınız? | tutsalar mıydı? | ||
progressive | tutmakta mıyım? | tutmakta mısın? | tutmakta mı? | tutmakta mıyız? | tutmakta mısınız? | tutmaktalar mı? | ||
necessitative | tutmalı mıyım? | tutmalı mısın? | tutmalı mı? | tutmalı mıyız? | tutmalı mısınız? | tutmalılar mı? | ||
Negative declarative | ||||||||
infinitive | tutmamak | |||||||
impersonal participle | imperfective | tutmayan | ||||||
perfective | tutmamış | |||||||
prospective | tutmayacak | |||||||
personal participle | non-prospective | tutmadığım | tutmadığın | tutmadığı | tutmadığımız | tutmadığınız | tutmadıkları | |
prospective | tutmayacağım | tutmayacağın | tutmayacağı | tutmayacağımız | tutmayacağınız | tutmayacakları | ||
verbal noun | tutmama | |||||||
way of doing | tutmayuş | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | tutmam | tutmazsın | tutmaz | tutmayız | tutmazsınız | tutmazlar |
imperfective | tutmuyorum | tutmuyorsun | tutmuyor | tutmuyoruz | tutmuyorsunuz | tutmuyorlar | ||
past | perfective | tutmadım | tutmadın | tutmadı | tutmadık | tutmadınız | tutmadılar | |
imperfective | tutmuyordum | tutmuyordun | tutmuyordu | tutmuyorduk | tutmuyordunuz | tutmuyorlardı | ||
future | tutmayacağım | tutmayacaksın | tutmayacak | tutmayacağız | tutmayacaksınız | tutmayacaklar | ||
inferential | perfective | tutmamışım | tutmamışsın | tutmamış | tutmamışız | tutmamışsınız | tutmamışlar | |
aorist | tutmazmışım | tutmazmışsın | tutmazmış | tutmazmışız | tutmazmışsınız | tutmazlarmış | ||
imperfective | tutmuyormuşum | tutmuyormuşsun | tutmuyormuş | tutmuyormuşuz | tutmuyormuşsunuz | tutmuyorlarmış | ||
conditional | simple | tutmasam | tutmasan | tutmasa | tutmasak | tutmasanız | tutmasalar | |
perfective | tutmasaydım | tutmasaydın | tutmasaydı | tutmasaydık | tutmasaydınız | tutmasaydılar | ||
optative | tutmayayım | tutmayasın | tutmaya | tutmayalım | tutmayasınız | tutmayalar | ||
progressive | tutmamaktayım | tutmamaktasın | tutmamakta | tutmamaktayız | tutmamaktasınız | tutmamaktalar | ||
necessitative | tutmamalıyım | tutmamalısın | tutmamalı | tutmamalıyız | tutmamalısınız | tutmamalılar | ||
imperative | tutma | tutmasın | tutmayın | tutmasınlar | ||||
Negative interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | tutmaz mıyım? | tutmaz mısın? | tutmaz mı? | tutmaz mıyız? | tutmaz mısınız? | tutmazlar mı? |
imperfective | tutmuyor muyum? | tutmuyor musun? | tutmuyor mu? | tutmuyor muyuz? | tutmuyor musunuz? | tutmuyorlar mı? | ||
past | perfective | tutmadım mı? | tutmadın mı? | tutmadı mı? | tutmadık mı? | tutmadınız mı? | tutmadılar mı? | |
imperfective | tutmuyor muydum? | tutmuyor muydun? | tutmuyor muydu? | tutmuyor muyduk? | tutmuyor muydunuz? | tutmuyorlar mıydı? | ||
future | tutmayacak mıyım? | tutmayacak mısın? | tutmayacak mı? | tutmayacak mıyız? | tutmayacak mısınız? | tutmayacaklar mı? | ||
inferential | perfective | tutmamış mıyım? | tutmamış mısın? | tutmamış mı? | tutmamış mıyız? | tutmamış mısınız? | tutmamışlar mı? | |
aorist | tutmaz mıymışım? | tutmaz mıymışsın? | tutmaz mıymış? | tutmaz mıymışız? | tutmaz mıymışsınız? | tutmazlar mıymış? | ||
imperfective | tutmuyor muymuşum? | tutmuyor muymuşsun? | tutmuyor muymuş? | tutmuyor muymuşuz? | tutmuyor muymuşsunuz? | tutmuyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | tutmasam mı? | tutmasan mı? | tutmasa mı? | tutmasak mı? | tutmasanız mı? | tutmasalar mı? | |
perfective | tutmasa mıydım? | tutmasa mıydın? | tutmasa mıydı? | tutmasa mıydık? | tutmasa mıydınız? | tutmasalar mıydı? | ||
progressive | tutmamakta mıyım? | tutmamakta mısın? | tutmamakta mı? | tutmamakta mıyız? | tutmamakta mısınız? | tutmamaktalar mı? | ||
necessitative | tutmamalı mıyım? | tutmamalı mısın? | tutmamalı mı? | tutmamalı mıyız? | tutmamalı mısınız? | tutmamalılar mı? |
Derived terms
[edit]- tutma
- tutuş
- tutar
- tutucu
- tutuk
- tutacak
- tutak
- tutku
- tutum
- tutuklu
- tutanak
- tutarık
- tutulmak
- tutunmak
- tutturmak
- tutmamak
- tutamamak
- tutabilmek
Related terms
[edit]References
[edit]- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*tut-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
- Turkish terms inherited from Ottoman Turkish
- Turkish terms derived from Ottoman Turkish
- Turkish terms derived from Proto-Turkic
- Turkish terms with IPA pronunciation
- Turkish terms with audio pronunciation
- Turkish lemmas
- Turkish verbs
- Turkish transitive verbs
- Turkish intransitive verbs
- Turkish verbs with aorist in -V²r