yıkamak

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Turkish

[edit]

Etymology

[edit]

From Ottoman Turkish یایقامق (yaykamak, “to wash”). There are two theories about the further etymology:

  • According to Nişanyan and Clauson it is derived from Old Turkic [script needed] (yayık, “agitation, playful, unstable”), derived from Old Turkic [script needed] (yay-, “to shake, rinse”),[1][2] therefore it must be a secondary form derived from Proto-Turkic *yāń- (“to shake”). See yayık.
  • Altaicists construct Proto-Turkic *yańka- (“to shake, bring into motion”), and derive it (compare Mongolian найгах (najgax, “to shake, sway”)) from a Proto-Altaic root meaning "to incline, sway, shake".[3] However, the Altaic theory is now widely discredited.

Compare çalkalamak for a similar semantic reach. Cognate with Old Turkic 𐰖𐰪 (yań-, “to scatter”), Khalaj yâmaq (“to churn butter”), Azerbaijani yaxalamaq (“to rinse”), Turkmen yāymak (“to churn butter”).

Verb

[edit]

yıkamak (third-person singular simple present yıkar)

  1. (transitive) to wash
    Arabamı yıkayacağım. ― I will wash my car.

Conjugation

[edit]
The template Template:tr-conj-v does not use the parameter(s): 
4=yıkar
5=a
Please see Module:checkparams for help with this warning.

Conjugation of yıkamak

Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.

Positive declarative
infinitive yıkamak
impersonal participle imperfective yıkayan
perfective yıkamış
prospective yıkayacak
personal participle non-prospective yıkadığım yıkadığın yıkadığı yıkadığımız yıkadığınız yıkadıkları
prospective yıkayacağım yıkayacağın yıkayacağı yıkayacağımız yıkayacağınız yıkayacakları
verbal noun yıkama
way of doing yıkayış
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist yıkarım yıkarsın yıkar yıkarız yıkarsınız yıkarlar
imperfective yıkıyorum yıkıyorsun yıkıyor yıkıyoruz yıkıyorsunuz yıkıyorlar
past perfective yıkadım yıkadın yıkadı yıkadık yıkadınız yıkadılar
imperfective yıkıyordum yıkıyordun yıkıyordu yıkıyorduk yıkıyordunuz yıkıyorlardı
future yıkayacağım yıkayacaksın yıkayacak yıkayacağız yıkayacaksınız yıkayacaklar
inferential perfective yıkamışım yıkamışsın yıkamış yıkamışız yıkamışsınız yıkamışlar
aorist yıkarmışım yıkarmışsın yıkarmış yıkarmışız yıkarmışsınız yıkarmışlar
imperfective yıkıyormuşum yıkıyormuşsun yıkıyormuş yıkıyormuşuz yıkıyormuşsunuz yıkıyormuşlar
conditional simple yıkasam yıkasan yıkasa yıkasak yıkasanız yıkasalar
perfective yıkasaydım yıkasaydın yıkasaydı yıkasaydık yıkasaydınız yıkasaydılar
optative yıkayayım yıkayasın yıkaya yıkayalım yıkayasınız yıkayalar
progressive yıkamaktayım yıkamaktasın yıkamakta yıkamaktayız yıkamaktasınız yıkamaktalar
necessitative yıkamalıyım yıkamalısın yıkamalı yıkamalıyız yıkamalısınız yıkamalılar
imperative yıka yıkasın yıkayın yıkasınlar
Positive interrogative
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist yıkar mıyım? yıkar mısın? yıkar mı? yıkar mıyız? yıkar mısınız? yıkarlar mı?
imperfective yıkıyor muyum? yıkıyor musun? yıkıyor mu? yıkıyor muyuz? yıkıyor musunuz? yıkıyorlar mı?
past perfective yıkadım mı? yıkadın mı? yıkadı mı? yıkadık mı? yıkadınız mı? yıkadılar mı?
imperfective yıkıyor muydum? yıkıyor muydun? yıkıyor muydu? yıkıyor muyduk? yıkıyor muydunuz? yıkıyorlar mıydı?
future yıkayacak mıyım? yıkayacak mısın? yıkayacak mı? yıkayacak mıyız? yıkayacak mısınız? yıkayacaklar mı?
inferential perfective yıkamış mıyım? yıkamış mısın? yıkamış mı? yıkamış mıyız? yıkamış mısınız? yıkamışlar mı?
aorist yıkar mıymışım? yıkar mıymışsın? yıkar mıymış? yıkar mıymışız? yıkar mıymışsınız? yıkarlar mıymış?
imperfective yıkıyor muymuşum? yıkıyor muymuşsun? yıkıyor muymuş? yıkıyor muymuşuz? yıkıyor muymuşsunuz? yıkıyorlar mıymış?
conditional simple yıkasam mı? yıkasan mı? yıkasa mı? yıkasak mı? yıkasanız mı? yıkasalar mı?
perfective yıkasa mıydım? yıkasa mıydın? yıkasa mıydı? yıkasa mıydık? yıkasa mıydınız? yıkasalar mıydı?
progressive yıkamakta mıyım? yıkamakta mısın? yıkamakta mı? yıkamakta mıyız? yıkamakta mısınız? yıkamaktalar mı?
necessitative yıkamalı mıyım? yıkamalı mısın? yıkamalı mı? yıkamalı mıyız? yıkamalı mısınız? yıkamalılar mı?
Negative declarative
infinitive yıkamamak
impersonal participle imperfective yıkamayan
perfective yıkamamış
prospective yıkamayacak
personal participle non-prospective yıkamadığım yıkamadığın yıkamadığı yıkamadığımız yıkamadığınız yıkamadıkları
prospective yıkamayacağım yıkamayacağın yıkamayacağı yıkamayacağımız yıkamayacağınız yıkamayacakları
verbal noun yıkamama
way of doing yıkamayış
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist yıkamam yıkamazsın yıkamaz yıkamayız yıkamazsınız yıkamazlar
imperfective yıkamıyorum yıkamıyorsun yıkamıyor yıkamıyoruz yıkamıyorsunuz yıkamıyorlar
past perfective yıkamadım yıkamadın yıkamadı yıkamadık yıkamadınız yıkamadılar
imperfective yıkamıyordum yıkamıyordun yıkamıyordu yıkamıyorduk yıkamıyordunuz yıkamıyordular
future yıkamayacağım yıkamayacaksın yıkamayacak yıkamayacağız yıkamayacaksınız yıkamayacaklar
inferential perfective yıkamamışım yıkamamışsın yıkamamış yıkamamışız yıkamamışsınız yıkamamışlar
aorist yıkamazmışım yıkamazmışsın yıkamazmış yıkamazmışız yıkamazmışsınız yıkamazmışlar
imperfective yıkamıyormuşum yıkamıyormuşsun yıkamıyormuş yıkamıyormuşuz yıkamıyormuşsunuz yıkamıyormuşlar
conditional simple yıkamasam yıkamasan yıkamasa yıkamasak yıkamasanız yıkamasalar
perfective yıkamasaydım yıkamasaydın yıkamasaydı yıkamasaydık yıkamasaydınız yıkamasaydılar
optative yıkamayayım yıkamayasın yıkamaya yıkamayalım yıkamayasınız yıkamayalar
progressive yıkamamaktayım yıkamamaktasın yıkamamakta yıkamamaktayız yıkamamaktasınız yıkamamaktalar
necessitative yıkamamalıyım yıkamamalısın yıkamamalı yıkamamalıyız yıkamamalısınız yıkamamalılar
imperative yıkama yıkamasın yıkamayın yıkamasınlar
Negative interrogative
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist yıkamaz mıyım? yıkamaz mısın? yıkamaz mı? yıkamaz mıyız? yıkamaz mısınız? yıkamazlar mı?
imperfective yıkamıyor muyum? yıkamıyor musun? yıkamıyor mu? yıkamıyor muyuz? yıkamıyor musunuz? yıkamıyorlar mı?
past perfective yıkamadım mı? yıkamadın mı? yıkamadı mı? yıkamadık mı? yıkamadınız mı? yıkamadılar mı?
imperfective yıkamıyor muydum? yıkamıyor muydun? yıkamıyor muydu? yıkamıyor muyduk? yıkamıyor muydunuz? yıkamıyorlar mıydı?
future yıkamayacak mıyım? yıkamayacak mısın? yıkamayacak mı? yıkamayacak mıyız? yıkamayacak mısınız? yıkamayacaklar mı?
inferential perfective yıkamamış mıyım? yıkamamış mısın? yıkamamış mı? yıkamamış mıyız? yıkamamış mısınız? yıkamamışlar mı?
aorist yıkamaz mıymışım? yıkamaz mıymışsın? yıkamaz mıymış? yıkamaz mıymışız? yıkamaz mıymışsınız? yıkamazlar mıymış?
imperfective yıkamıyor muymuşum? yıkamıyor muymuşsun? yıkamıyor muymuş? yıkamıyor muymuşuz? yıkamıyor muymuşsunuz? yıkamıyorlar mıymış?
conditional simple yıkamasam mı? yıkamasan mı? yıkamasa mı? yıkamasak mı? yıkamasanız mı? yıkamasalar mı?
perfective yıkamasa mıydım? yıkamasa mıydın? yıkamasa mıydı? yıkamasa mıydık? yıkamasa mıydınız? yıkamasalar mıydı?
progressive yıkamamakta mıyım? yıkamamakta mısın? yıkamamakta mı? yıkamamakta mıyız? yıkamamakta mısınız? yıkamamaktalar mı?
necessitative yıkamamalı mıyım? yıkamamalı mısın? yıkamamalı mı? yıkamamalı mıyız? yıkamamalı mısınız? yıkamamalılar mı?

Synonyms

[edit]

Derived terms

[edit]
[edit]

References

[edit]
  1. ^ Nişanyan, Sevan (2002–) “yıka-”, in Nişanyan Sözlük
  2. ^ Clauson, Gerard (1972) “yayka:-”, in An Etymological Dictionary of pre-thirteenth-century Turkish, Oxford: Clarendon Press, page 981
  3. ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill: “*leńa”
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=yıkamak&oldid=77678829"