Jump to content

Appendix:Siberian Turkic Swadesh lists

From Wiktionary, the free dictionary

This is a Swadesh list of Siberian Turkic languages, specifically Proto-Turkic, Yakut, Tuvan, Khakas, Northern Altai, Shor and Old Turkic, compared with that of English.

EnglishProto-Turkic
edit (197)
Yakut
саха тыла (saqa tıla)
edit (207)
Tuvan
тыва дыл (tıva dıl)
edit (207)
Khakas
хакас тілі (xakas tìlì)
edit (204)
Northern Altai
тӱндӱк алтай тил (tündük altay til)
edit (207)
Shor
шор тили
edit (302)
Old Turkic
𐱅𐰇𐰼𐰚 (t²ür²k)
edit (103)
1I (1sg)*benminmenminmen, minменmn², b²n²
2you (2sg)*senensensinsen, sinсенs²n²
3he, she, it (3sg)*olkiniololol, ulолul¹
4we (1pl)*biŕbihigibispispisписb²iz
5you (2pl)*siŕehigisilersirersner, snirсилерs²iz
6they (3pl)kinilerolarolaranar, anïr, onorылар
7this*bu(-n)bubopupu, po, bo, biyeпоb¹u
8that*olol, sol*ololol, on, oол, тиги, анзыul¹
9heremannamında, bo çerdemındamïndaмындаb¹unta
10thereonnoındaandaandaандаnta
11who*kemkimkımkemkemкемkm
12what*nē-tuoqçüü*nimenime, neme, mi, čüge, čüg, tʹüg, čüнооn²a
13where*kanta, *kanïqannakaydaxaydakayda, kayyaқайдаqn¹i
14when*kačanqahankajanxacankadžan, kaydžan, kačan, kažen, kašanқачан
15how*nēčeqaydaqkandıgxaydikandïg, kandïh, kandïy, kandïnʺ, kandï, kandiқайдеn²at²g
16not*ermeŕsuoqeves, çoknimes, çoxčok, eves, emes, tʹokэбес
17all*bütün, *kamugbarı, bütünbügü, xamık, şuptu, dögerepray, tikci, toozabarčan, barčïn, baršïn, parčanтоозаqmǧ
18many*ȫküĺelbeq, ügüsxöy, kövey*köpköpкöпüks², ükš
19someqas da, qannık ere, ağıyaq*kaş*, bir kaş, şala, kaşkıynanince-de, köp nimes*, salaasкöп эбес
20few*āŕağıyaqeveeş, biçii, as*asasасz
21otheratınöske, ıındı, başka*pasxabaška, paška, öskö, öskeпашқа
22one*bīrbiirbirpirbir, pir, vir, mirпирb²ir²
23two*ẹk(k)iikkiiyiikieki, ekkiийгиki
24three*üčüsüşüsüč, üšӱшüč
25four*tȫrttüörtdörttörttörtтӧртt²ür²t²
26five*bẹ̄ĺ(k)biesbeşpisbeš, pešпешb²s² (bes), b²is², b²iš
27big*bedükulaqanuluguluğulug, ulu, piikулуғ, поғдаul¹ǧ
28long*uŕakuhunuzunuzunuzunузунuzn¹
29wide*gēŋkieñ, ketitdelgem, kalbak, algıg*çalbax, allığkenʺкең, энниг, чалбақ
30thick*kalïŋqalıñkılınxalınkalïnқалын, чоонql¹n¹, y²uǧn¹
31heavy*iagïrıar, ıaraqanaaraaraar, uurаарǧr¹
32small*kičügkıra, kuccuguy, kıccıgıybiçe, biçiikiçicekkičeč, kičenek, kičigeš, kičih, kičik, kičeš, kičinegešкичигkičg
33short*kïsgakılgasçoldak, kıskaxısxakïskaқысқа
34narrow*tïgïŕkıarağas, sinnyigestar, kızııniske*, tar*tarтaр
35thin*yiŋčgesinnyiges, caraas*çiñge, çugaçuğacax, çuğa, niskečičkeчишке, чуғаy²nčga, y¹uy¹qa
36woman*xātun, *kï̄ŕjaqtarxereejen, kaday, xereejen kijiipçi kizikaat, katтижи кижи
37man (adult male)*ērer kihier (kiji)ir kizierэр кижи
38man (human being)*kišikihikijikizikiži, adam*кижиkis²i, kiši
39child*bāla, *urugoğourugpala, olğanpala, balaпалаuǧl¹
40wife*xātunoyoq, kergenkaday, amdıı kijiipçizikaatэпчи, эмдеги, қат
41husbanderer, aşakirierэр
42mother*apaiyeie, avaice, ineeneэне, ичеüg
43father*ataağaada, açaaba, adaada, ava, agaада, аба
44animal*Ăŋkııl, qaramayañ-meñ, **anʺаң-қуш, мал-қушkiy²ik, y¹il¹qi
45fish*bālïkbalıkbalıkpalıxbalïk, palïkпалық
46bird*kuĺkötör, cııcaaq*kuşxuskušқушqus¹
47dog*köpekıtıtaday*it, eger, egir, igirадай, эгерit¹
48louse*bïtbıtbıtpitpitпит
49snake*yï̄lanmoğoy, erien üönçılançılančïlan, tʹïlanчыланy¹il¹n¹
50worm*kūrtüönkurt, şıylaşkınxurtkurtқурт
51tree*ïgačmas*ıyaşağasagač, agaš, aačағашiǧč
52forest*ormantıa, oyuurarga, arıg, ezimağasagaš, čïš, tʹïšағаш, чышy²iš, y¹is¹
53stick*čï̄pčmas, baalkı*, tayaqbuduk, dayangıış, sıptayaxčïbïkтайақ
54fruit*yẹ̄miĺčfrukt*çimisfrukt, nimis-фрукт
55seed*urluk, *urugtuoraaq, burdukürezinürenürenӱрен
56leaf*yapurgak, *bürsebirdeqbürüpürtʹalbïrakпӱр
57root*köksilis, tördö*dazılçilege, tazıltazïlтазыл, тӧс, чылтыс
58bark (of a tree)*kāpukqatırıkçövüreexaxpas, xabıxčobïrgaқақпаш
59flower*čečeksibekki, cecik*çeçekçaxayax, porçočedžek, dʹakayak, čakayakчақкийек
60grass*ototòtotölönʺот, öлең
61rope*yip, *yïpbıaxendir, çep, arkan, bagpağ, arğamcıbag, pagпағ
62skin*tẹritiriikeş, algı*teertereтере
63meat*etetètitetэт
64blood*kiānqaanxanxankanқанqn¹
65bone*kemük, *siŋökuñuoqsööksööksöökсööкs²üŋp̊
66fat (noun)*semiŕ, *yāgsıaüs, çagçağ, simis, üsdʹu, dʹagчағ
67egg*yumurtkasımııtçuurganımırxanʹïmïrtka, nʹurtkaныбыртқа
68horn*burgumuosmıyısmüusmüüsмӱус
69tail*kudrukkuturukkudurukxuzuruxkuyruk, koyrugқузуруқqud¹r¹uq̊¹
70feather*tǖktüü, kuorsunçügçügtük, sïsчӱг
71hair*s(i)ač, *kïlbattaq, as, tüü, kıl*çaş, dük, xılsas, xılčaš, čač, kïlшашs¹č
72head*baĺčtöbö, basbaşpasbaš, pašпашb¹š
73ear*kulkakkulgaaqkulakxulaxkulakқулақq̊¹ul¹qq
74eye*köŕqaraqkarakxaraxkarak, kozқарақküz
75nose*burunmurun, munnudumçukpurun, tumzux, tuncuxtanak, tunčukпурун
76mouth*āgïŕayaqaasaasagïs, uus, oozаас, ақсыǧz
77tooth*tīĺtiisdiştistišтиш
78tongue (organ)*tiltıldıltiltilтил
79fingernail*dïrŋaktıñıraqdırgaktırğaxtïrgak, tïrbakтырбақ
80foot*adakataqdavan, tavangay, butazaxayakтабан
81leg*būtbuut*but, döñmek*azax, but*put, butазақd¹q
82knee*topïktobukdiskektizektobïk, tobuk, tizeтизеt²iz
83hand*eligiliixolxolkolқол
84wing*kāynatkınatçalgınxanatkanatқанатqn¹t¹
85belly*kạrïnisijin, xırınxarın, ictikarïnқарын, қурсақqr¹n¹, qur¹uǧs¹q
86guts*bagïrsukohoğosşöyündüiçegeidžege, idže, ičekичеге
87neck*bōynmoonnyu, mooymoyunmoyınmoyun, moyïnмойун
88back*kerü, *arkakelin, arğaoorgauça, arğa, pilarka, arga, pil, bilкöксӱ
89breast*köküŕemiiyemigimjekkögüsтöш
90heart*yüreksüreqçürekçürekčürek, tʹürek, tʹürökчӱрекy²ür²k
91liver*biagïrbıarbaarpaarpaarпаар
92to drink*ič-isijerizergeиш
93to eat*yē-ahaa, sieçiirçirgedʹi, či, če, tʹi, čiyчииy²i
94to bite*ïsïr-ıtırızırar, tutkulaarızırarğa, tudarğatišteergeызыр
95to suck*em-, *simü-emsorar, emer*sorarğa, emerğesorсор
96to spit*tüpkür-silleedükpürertükürerğetükürтӱккӱр
97to vomit*kus-qotuolatkuzarxuzarğakusқус
98to blow*ür-ürürer*, xadıır*ürerğe*, übürerğeurӱбӱр, салғына
99to breathe*tï̄ntııntınartınarğatïnтын
100to laugh*kül-külkattırarxatxırarga, külergekül, külüқатқыр
101to see*kör-körköörkörergekörкöрk̥ür², kür²
102to hear*ẹĺit-ihitdıñnaaristergeukуқs²id²
103to know*bil-bilbilirpilergebil, pilпилb²il²
104to think*tüĺ-ün-sanaabodaar, bodanır, sagışsıraar*sağınarğasanaпöгӱн, толанs¹qn¹
105to smellsıttaa*çıttaar*çıstanarğa*dʹït, tʹït, yïdïчыста
106to fear*kork-kuttankorgarxorığarğakoruk, korïk, korgïқоруқqur¹q
107to sleep*ūdï-utuyuduuruzirğauyta, uyuktaузуud¹
108to live*dīri-olor, sırıtçurttaarçurtirğačažaчурта, чатy¹š
109to die*öl-ölölürölergeöl, ül, üülöлül²
110to kill*öltür-ölörölürerödirergeöttür, ötür, öltiröдӱрül²r²
111to fight*saba-oqsus, tuhun, kırgıs, seriilesdemisejir, çaalajar, dayıldajırkürezerge, xarbazarğa, çaalazarğa*kürešчаалаш, кӱреш, тудушs²üŋš
112to hunt*ābla-bultaaañnaar, añnıırañnirğaanʺla, anʺnaаңна
113to hit*ur-oğus, sırbatkagar, sogar, şançarcabarğa, teerge, urunarğasok, ürшап, соқur¹
114to cut*kes-kıs, bıskezerkizergekesкесks², b¹ič
115to split*yār-qayıtçarar, oondaktaarçararğa, oodarğa*čar, dʹar, tʹar, yar, pol, kadaчаар, кезе шап, ӱле
116to stab*čok-batarı saaybijekteer, şançar, şişteersazarğakadaқаза, тоорs¹nč
117to scratch*kạĺčï-tarbaa, tıñıraqtaadırbaktaartırbaxtirğatïrba, tïrbaktaтырбақта
118to dig*kaŕ-qaskazarxazarğakasқас
119to swim*yüŕ-uhun, qarbaaeştirçüzergečüzчӱc, ық чöр
120to fly*uč-kötujaruçugarğa, , üčучуқ
121to walk*yüri-bar, qaampbaar, çoruur*pararğa, çörergetʹör-, čür-чöрy¹ur¹i
122to come*kẹl-kelkelirkilergekelкелkl²
123to lie (as in a bed)*yat-sıtçıdarçadarğačat, dʹat, tʹat, džat, yatчатy¹t¹
124to sit*oltur-olorolurarodırarğaotïrодурul¹r¹
125to stand*dur-turturarturarğaturтурt¹ur¹
126to turn (intransitive)*ebir-ergit, eriyeer, ergildireraylan(dır)arğa, aylandırı bızarğaaylanпур, пурул
127to fall*düĺ-tüsdüjertüzergetüšтӱш, чығыл, уш
128to give*bēr-bierbeerpirergeber, perперb²r²
129to hold*tut-tuttudartudarğatutтутt¹ut¹
130to squeeze*sïk-, *kïs-ıkkızarxızarğakïsқыза тут
131to rub*sür(-t)-aal, sot*dürbüür, ögeerçızarğačiš, yïšчос
132to wash*yu(b)-suuyçuurçuurğačunчун
133to wipe*sīl-sotçodar, aştaar*çızarğa-чос
134to pull*tart-tarttırtarsörtirge, tartarğatartтарт
135to push*it-üt, asideriderge, sazarğaiytит
136to throw*ạt-bıraq, kebis, tamnaa*oktaar, dajaartastirğa, silergeatташта, шел
137to tie*b(i)ā-baaybaglaarpalğirğapaglaпағлаb¹a
138to sew*tik-tikdaaraartigergetikтик
139to count*sā(y)-aaq, aqsaanna aaqsanaarsanirğasanaтоола, сана
140to say*āy-et, dieçugaalar, sögleer, deerçooxtirğa, çoxtanarğate, aytайтt²i,
141to sing*tōj-, *öt-, *jaj-ıllaaırlaarırlirğa, sarnirğasarnaырла, сарна
142to play*oy-oonnyoooynaaroynirğaoyna, oynoойна
143to float*yüŕ-uhun*, ustsaldaarçüzerge, ağarğaakық, ақ
144to flow*ak-süüragar*, töktür*ağarğaakақ
145to freeze*toŋ-toñdoñartoorğatonʺтоң, тоо
146to swell*sīĺč-ihen tağıs, is, köbeöıjar, dörteer, xapıyar*sizerge, köbergeköp, tižiшиш, кöп
147sun*küneĺkünxünkünkün, kuyašкӱн, қуйашkün²
148moon*āń(k)ıyayayayай
149star*yulduŕsulussıldısçıltısyïldïs, čiltïs, dʹïldïsчылтыс
150water*subuusugsuğsuu, sug, suug, суғs¹ub¹
151rain*yagmursamıır, ardaqçàsnañmırnʹanmïr, nʹanʺmïr, nʹïnʺmïrнағбур
152river*yïrmak, *ögüŕörüsxemsuğsugсуғ, чулатügz
153lake*kȫlküölxölkölkölкöлkül²
154sea*teŋiŕbayğaldalay*talay*tenʺisталайt¹l¹uy¹
155salt*dūŕtuusdustustuz, tusтус
156stone*tiāĺtaasdaştastašташt¹š
157sand*kumkumaqkum, elezin*xumkubak, kumқумақ
158dust*tōz, *tōzanbııl*doozuntozıntozïnтозунt¹uz
159earth*yẹrsir, buordovurak, xörzüntobırax, çirtobrak, čer, tʹyer, dʹyer, yerтобрақ, чер
160cloud*bulïtbılıtbulutpulutbulut, pulutпулутb¹ul¹it¹
161fog*bus, *būgtumantumantubantuman, tubanтубанt¹umn¹
162sky*teŋriqallaandeertigirtegri, tegre, tehre, tehri, tenʺyere, tenʺyeri, tenʺir, tenʺreтегриt²ŋr²s²
163wind*yẹltıalxat*, salgınçilyel, salgïnсалғын
164snow*kārqaarxarxarkarқарqr¹
165ice*būŕmuusdoşpusbus, pus, pusмус
166smoke*tumanburuoıştüdün, ıstüdün, tüdin, ïšыш, тӱдӱн
167fire*ōtuototototотut¹
168ash*külkülxülkülkül, gülкӱл
169to burn*tam-umay*, umat*, uotta*kıvar, örttenirköyerğeküyкöй
170road*yōlsuolorukçoltʹol, čol, dʹol, yolчолy¹ul¹
171mountain*tāg, *k(i)ayaqayadagtağtagтағt¹ǧ
172red*kïŕïlkıhılkızılxızılkïsïl, kïzïlқызылq̊²izl¹
173green*yāĺïlküöqnogaan*(ot) kök, noğan, çazılčažïl, dʹažïlчажыл
174yellow*siarïgarağas, saharqaysarıgsarığsarï, saarïсарығs¹r¹ǧ
175white*ürüŋ, *ākürüñ, mağanakaxakақaq, ür²üŋ
176black*kara, *qaraqarakaraxarakaraқараqr¹a
177night*kēčetüündüntün, xaraatünтӱнt²ün²
178day*künkünxünkünkünкӱн, кӱндӱсkün², k̥ün²t²z
179year*yāĺ, *yïlsıl, jılçılçılčïl, yïl, dʹïl, čaš, dʹašчылy²il¹
180warm*yïlïgsılaasçılıgçılığyïlïg, čïlu, dʹïlu, čïlïgчылығ
181cold*sogïkmülüün, tımnıısooksooxsuukсооқ
182full*tōl-tolorudolutoldıratola, toloтолдура
183new*yaŋïsañaçaanaačanʺï, dʹanʺï, dʹaa, yaaнаа
184old*es-(kü)erge, kırjağas*ergi, kırgan*irgi, kirì*karïgan, eskiэски
185good*edgüücügey, ütüöekiçaxsıčakšï, tʹakšï, yakšï, dʹakšïчақшыd²gü
186bad*yamankuhağan, jaabıbak, bagayxomay, çabalnemen, yaman, nʹaman, dʹamanчабалy¹b¹l¹q, y¹b¹z
187rotten*čẹrsıtıybıtirik, çıdıgçızığ, çızaan*, ìrìk*irik, čirikирик
188dirty*kirkirdeeq, badaraanxirlig, boktugkirlig, purtaxkirligкирлиг
189straight*tüŕkönödort, xönükönitüsтӱс
190round*yum, *tom, *deg, *dög, *dogtögürüktögerik, tırıkıtoğılax, tegilek, terpektoglak, togolokтоғалақ
191sharp (as a knife)*yitisıtııçidig, ötkürçitigötkürчидиг, уштығ
192dull (as a knife)sıppaqdögey, şaptı, muguromasötpösалығ
193smooth*tekiŕdeqsideski, tastüstüsсылағай, айғы
194wet*ȫlinceğey, uulaaq, siikteeqöl, şık, möön, şalölsu, sug, öл
195dry*kūrïkkuraanaqkurgagxuruğkurugқуруғ
196correct*kẹr-tüsöp, söptööq, tabaşın, ılaptıgsın, ortašinшынап
197near*yạgukcugasçookçağıntʹagïnчағынy¹ǧq̊¹
198far*uŕakıraaqırakıraxïrakырақir¹q
199right*oŋuñaonʺоң
200left*sōlqañassolagaysolsolсол
201at-га/-ҕа-да/-де, -та/-те-да/-де/-та/-те-да/-деӱстӱндеüza
202in*-deihiger-да/-де, -та/-те, iştinde-да/-де/-та/-те-да/-деиштинде
203with*bilekıtta, kıtarı-bile, -bile kadı/kataybïlaқапшыра
204anduonnabile, bolgaş, bazadaa, taala, le, vla, vle, да/депазоқ
205if*-sabuollağına, öskö-за/-са, -зе/-се, bolza, bir eves*-за/-зеэде полза
206because*üčün, *učunihin*çüge deerge, ooñujunušunанаң аара
207name*ātaatatatatат
Swadesh lists
Individual languages
Language families, family branches, and geographic groupings
Constructed languages
Reconstructed proto-languages
(edit this template)