Jump to content

kłaść

From Wiktionary, the free dictionary
See also: kłasc

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *klàsti (stem *klad-). First attested in the end of the 14th century.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /kɫaɕt͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /kɫaɕt͡ɕ/

Verb

[edit]

kłaść impf (perfective położyć, frequentative kładać)

  1. (attested in Lesser Poland) to put (to place something somewhere)
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 32, 7:
      Slowem boszim nebosa sø sczwerdzona... Sgromadzaiø iaco w pøchirz wodi morske, cladø w zkarbech gløbocosci (ponens in thesauris abyssos)
      [Słowem bożym niebiosa są śćwierdzona... Zgromadzaję jako w pęchyrz wody morskie, kładę w skarbiech głębokości (ponens in thesauris abyssos)]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎[2], page 767:
      Svyaty Maczyey... pyrvey nyz vypyssal vmączenye boze..., klądzye hystorya o Iudaschu
      [Święty Maciej... pirwej niż wypisał umęczenie boże..., kładzie historyją o Judaszu]
  2. (attested in Sieradz-Łęczyca) to resist
    • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎[3], [4], [5], volume XXII, Łęczyca, page 16:
      Pugna, boy, lupis opponit, boyvge, naprzeczyw cladzye oves
      [Pugna, boj, lupis opponit, bojuje, naprzeciw kładzie oves]
  3. (attested in Greater Poland, Kuyavia) to give; to pay
    • 1959 [1420], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 1073, Poznań:
      Panu Nemerzy cladzono pol grzyvni, czo mu za ne Chwalatha raczyl
      [Panu Niemierzy kładziono poł grzywny, co mu za nie Chwalęta ręczył]
    • 1897 [1420], Teki Adolfa Pawińskiego‎[6], volume VII, number 1982, Brześć Kujawski Voivodeship:
      Hoc, quod stat in libro, legere iussimus, et circa hoc castellanus kladl memoriale, sed ipsum non receperunt
      [Hoc, quod stat in libro, legere iussimus, et circa hoc castellanus kładł memoriale, sed ipsum non receperunt]
  4. (attested in Greater Poland) to lay; to present, to show
    • 1959 [1436], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 1463, Poznań:
      Jze moya mathka k temu dzedzy[c]twu nycz nye ma, tu gdze poswy kladą
      [Iże moja matka k temu dziedzi[c]twu nic nie ma, tu gdzie pozwy kładą]
  5. to bring
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎[7], page 637:
      Kristus... kazal (sc. św. Piotrowi) myecz schovacz... Na tho kladzye svyąthy Maczyey *dolyczeny: Vschelky, ktory vezmye myecz..., od myecza zgynye
      [Krystus... kazał (sc. św. Piotrowi) miecz schować... Na to kładzie święty Maciej doliczeni: Wszelki, ktory weźmie miecz..., od miecza zginie]
  6. to assume, to base on something; to see in something, to consider, to judge, to reckon
    • 1874-1891 [Fifteenth century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎[8], [9], [10], volume XXII, page 234:
      Geny mowili, eze temu blogo, gen ma dossicz gymyenya... A trzeczy cladli blogoscz we czczy tego swyata a w mądrosczi
      [Jeni mowili, eże temu błogo, jen ma dosyć jimienia... A trzeci kładli błogość we czci tego świata a w mądrości]
    • 1885-2024 [Fifteenth century], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎[11], volume V, page 19:
      Clascz zle inputare
      [Kłaść źle (czy złe) inputare]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎[12], page 176:
      Nyektorzy od Bozego Narodzenya początek tego vyeku klądą (quidam ab Incarnatione Domini initium eius, sc. aetatis, ponunt)
      [Niektorzy od Bożego Narodzenia początek tego wieku kładą (quidam ab Incarnatione Domini initium eius, sc. aetatis, ponunt)]
  7. (attested in Lesser Poland) to make, to do
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[13], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 12, 2:
      Kaco dlugo clascz bødø radi w duszi moiey (quamdiu ponam consilia in anima mea) a bolescz w serczu moiem?
      [Kako długo kłaść będę rady w duszy mojej (quamdiu ponam consilia in anima mea) a boleść w siercu mojem?]
    • 1874-1891 [c. 1420], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎[14], [15], [16], volume XXIV, page 82:
      Przyrownano yeszth crolewszthwo nebeszke czlowecowi crolowi, yensze chczal lyczbø polozycz szwimi szlugami. A gdysz poczøl liczbø claszcz (cum coepisset rationem ponere Mat 18, 24), prziszedl yeszt k nemw yeden, yensze byl winen yemu dzeszøcz tyszøczy funtow szlotha albo szrzebra
      [Przyrownano jest krolewstwo niebieskie człowiekowi krolowi, jenże chciał liczbę położyć swymi sługami. A gdyż począł liczbę kłaść (cum coepisset rationem ponere Mat 18, 24), przyszedł jest k niemu jeden, jenże był winien jemu dziesięć tysięcy funtow złota albo śrzebra]
    • 1923 [1467], Helena Polaczkówna, editor, Najstarsza księga sądowa wsi Trześniowa 1419-1609‎[17], Trześniów, Podkarpackie Voivodeship, page 82:
      Inimicicias magnas ponunt vel potw[a]rz cladą
      [Inimicicias magnas ponunt vel potw[a]rz kładą]
    • 1930 [c. 1455], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎[18], section 49,1:
      Pokolena Levi nye licz any clacz svmi gich s sinmi israelskimi (neque pones summam eorum cum filiis Israel)
      [Pokolenia Lewi nie licz ani kładź sumy jich z synmi israelskimi (neque pones summam eorum cum filiis Israel)]
    • 1885-2024 [Fifteenth century], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎[19], volume V, page 22:
      Czynycz vel clascz inferre
      [Czynić vel kłaść inferre]
  8. (reflexive with się) to lie down (to put oneself in a horizontal position)
    • 1876-1929 [c. 1500], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎[20], volume X, page 358:
      Se signari [signo] sancte crucis cladvcz sya et surgendo
      [Se signari [signo] sancte crucis kładąc się et surgendo]

Derived terms

[edit]
verbs
verbs
[edit]
adjectives
adverbs
nouns
verbs

Descendants

[edit]
  • Polish: kłaść
  • Silesian: kłaść

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “kłaść”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “kłaść”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • Sławski, Franciszek (1958-1965) “kłaść”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “kłaść”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish kłaść.

Pronunciation

[edit]
 
  • Audio 1; “kłaść”:(file)
  • Audio 2; “kłaść się”:(file)
  • Rhymes: -aɕt͡ɕ
  • Syllabification: kłaść

Verb

[edit]

kłaść impf (perfective położyć, frequentative kładać)

  1. (transitive) to put, to lay (to place something somewhere)
  2. (transitive) to lay (to cause a person to take a horizontal position)
  3. (transitive) to put (to place someone somewhere for a longer period, particularly so that they may heal)
  4. (transitive) to put to bed (to help someone go to sleep)
  5. (transitive) to lay (to create fundamentals upon which other elements rest)
  6. (transitive) to lay (to cover a surface with something)
  7. (transitive) to put (to place hand-written text or a stamp on something)
  8. (transitive) to mess up (to execute something poorly)
  9. (transitive, card games) to deal
  10. (reflexive with się) to lie down (to put oneself in a horizontal position)
    Synonym: zalegać
    Antonyms: podnosić się, wstawać
  11. (reflexive with się) to be put (to place oneself somewhere for a longer period, particularly so that they may heal)
  12. (reflexive with się) to lie down (to go to bed)
    Synonym: wstawać
  13. (reflexive with się) to lean (to rest diagonally either entirely or completely)
    Synonyms: pokładać się, przechylać się, przewracać się
    Antonym: podnosić się
  14. (reflexive with się) to rest (to cover oneself in a lower position)
    Synonyms: rozsnuwać się, rozścielać się, rozściełać się, słać się, ścielić się

Conjugation

[edit]
Conjugation of kłaść impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive kłaść
present tense 1st kładę kładziemy
2nd kładziesz kładziecie
3rd kładzie kładą
impersonal kładzie się
past tense 1st kładłem,
-(e)m kładł 		kładłam,
-(e)m kładła 		kładłom,
-(e)m kładło 		kładliśmy,
-(e)śmy kładli 		kładłyśmy,
-(e)śmy kładły
2nd kładłeś,
-(e)ś kładł 		kładłaś,
-(e)ś kładła 		kładłoś,
-(e)ś kładło 		kładliście,
-(e)ście kładli 		kładłyście,
-(e)ście kładły
3rd kładł kładła kładło kładli kładły
impersonal kładziono
future tense 1st będę kładł,
będę kłaść 		będę kładła,
będę kłaść 		będę kładło,
będę kłaść 		będziemy kładli,
będziemy kłaść 		będziemy kładły,
będziemy kłaść
2nd będziesz kładł,
będziesz kłaść 		będziesz kładła,
będziesz kłaść 		będziesz kładło,
będziesz kłaść 		będziecie kładli,
będziecie kłaść 		będziecie kładły,
będziecie kłaść
3rd będzie kładł,
będzie kłaść 		będzie kładła,
będzie kłaść 		będzie kładło,
będzie kłaść 		będą kładli,
będą kłaść 		będą kładły,
będą kłaść
impersonal będzie kłaść się
conditional 1st kładłbym,
bym kładł 		kładłabym,
bym kładła 		kładłobym,
bym kładło 		kładlibyśmy,
byśmy kładli 		kładłybyśmy,
byśmy kładły
2nd kładłbyś,
byś kładł 		kładłabyś,
byś kładła 		kładłobyś,
byś kładło 		kładlibyście,
byście kładli 		kładłybyście,
byście kładły
3rd kładłby,
by kładł 		kładłaby,
by kładła 		kładłoby,
by kładło 		kładliby,
by kładli 		kładłyby,
by kładły
impersonal kładziono by
imperative 1st niech kładę kładźmy
2nd kładź kładźcie
3rd niech kładzie niech kładą
active adjectival participle kładący kładąca kładące kładący kładące
passive adjectival participle kładziony kładziona kładzione kładzeni kładzione
contemporary adverbial participle kładąc
verbal noun kładzenie

Derived terms

[edit]
adjective
noun
verbs
verbs
[edit]
adjectives
adverbs
nouns
verbs

Further reading

[edit]
  • kłaść in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • kłaść in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “kłaść”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “kłaść się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • “KŁAŚĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2015 January 19
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “kłaść”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “kłaść”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “kłaść”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 369
  • kłaść in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Silesian

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish kłaść.

Pronunciation

[edit]

Verb

[edit]

kłaść impf

  1. (transitive) to put (to place something somewhere)

Conjugation

[edit]

This verb needs an inflection-table template.

Further reading

[edit]
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=kłaść&oldid=82617174"