przekład

Old Polish

Etymology

Deverbal from przekładać. First attested in 1410.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pr̝ɛkɫaːt/
• IPA^(key): (15^th CE) /pr̝ɛkɫɒt/

Noun

przekład m animacy unattested

1. (attested in Lesser Poland) rescheduling of a court date
   • 1934 [1487], Leon Białkowski, editor, Lubelska księga podkomorska piętnastego wieku. Liber succamerarii terrae Lublinensis saeculi XV‎^[1], Lublin, page 110:

     Pro quibus graniciebus ipsum (sc. Andream) citaverat (sc. Elizabeth)..., non advertens diem transposicionis al. przekladą..., qua transposicione in diem alterum et tempus, et terminum dominus succamerarius dederat

     [Pro quibus graniciebus ipsum (sc. Andream) citaverat (sc. Elizabeth)..., non advertens diem transposicionis al. przekłada..., qua transposicione in diem alterum et tempus, et terminum dominus succamerarius dederat]

2. (attested in Lesser Poland, Southern Borderlands) iron bars dividing a hearth from an ash pan
   • 1450, rkps Archiwum i Biblioteki Krakowskiej Kapituły Katedralnej o sygn. KP 224., Uście Solne, Lviv:

     Andena, id est ferrum, super quo ponuntur ligna in fornace vlg. przeclad

     [Andena, id est ferrum, super quo ponuntur ligna in fornace vlg. przekład]

3. (attested in Sieradz-Łęczyca) The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
   1. type of plow or moldboard
      • 1897 [1410], Teki Adolfa Pawińskiego‎^[2], volume IV, number 1891, Łęczyca Land:

        Jako przydø Stiborius w moy dom w me ogrodzene porøbyl my quatuor quercus y dwye szosze wszøl y przeklath gwalthem

        [Jako przydę Stiborius w moj dom w me ogrodzenie porąbił mi quatuor quercus i dwie sosze wziął i przekład gwałtem]

4. (attested in Greater Poland) The meaning of this term is uncertain.
   • 1908 [c. 1500], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490‎^[3], Lubiń, page 79:

     Przeklad asillum

     [Przekład asillum]

Related terms

verbs

• kładać impf
• kłaść impf
• przekładać impf

Descendants

• Polish: przekład

References

• Bańkowski, Andrzej (2000) “przekład”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “przekład”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish przekład. By surface analysis, deverbal from przekładać.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈpʂɛ.kwat/

• (Middle Polish) IPA^(key): (16^th c.) /ˈpr̝ɛ.kɫɒt/, (17^th–18^th c.) /ˈpʂɛ.kɫɒt/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛkwat
• Syllabification: prze‧kład

Noun

przekład m inan (abbreviation przekł.)

1. (uncountable, translation studies) translation (act of translating between languages)

   Synonyms: tłumaczenie, translacja

2. (countable, translation studies) translation (result of translating between languages)

   Synonyms: tłumaczenie, translacja

3. translation (conversion of something from one form or medium to another)
4. (obsolete) explanation, justification

   Synonyms: wyjaśnienie, wytłumaczenie

Declension

Declension of przekład

	singular	plural
nominative	przekład	przekłady
genitive	przekładu	przekładów
dative	przekładowi	przekładom
accusative	przekład	przekłady
instrumental	przekładem	przekładami
locative	przekładzie	przekładach
vocative	przekładzie	przekłady

Derived terms

adjectives

• przekładny
• przekładowy

noun

• przekładoznawstwo

Related terms

adjectives

• przekładalny
• przekładkowy
• przekładnikowy
• przekładniowy
• przekładowczy

adverbs

• przekładkowo
• przekładowo

nouns

• przekładacz
• przekładalność
• przekładaniec
• przekładanka
• przekładca
• przekładka
• przekładnia
• przekładnica
• przekładnik
• przekładność
• przekładowca
• przekładowczyni
• przekładowość
• przekładzina

verbs

• kładać impf
• kłaść impf
• przekładać impf
• przekłaść pf

Further reading

• przekład in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• przekład in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przekład”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “przekład”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “przekład”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “przekład”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 5, Warsaw, page 108