Appendix:Hrusish comparative vocabulary lists
(Redirected from Appendix:Hrusish comparative vocabulary list)
The Hrusish languages are:
- Hruso
- Western Miji (Dammai)
- Eastern Miji (Namrei)
- Northern Miji (Bangru)
Bodt & Lieberherr (2015)
[edit]The comparative word list below for Hrusish languages, along with Proto-Hrusish, is from Bodt & Lieberherr (2015) [Appendix C].
Abbreviations
[edit]- (SA): Simon (1993 [1970]) Hruso Aka
- Transcription modifications by Bodt & Lieberherr (2015): th = [θ~tʰ], dh = [ð~dʰ], ng = [ŋ], ñ = [ɲ], zh = [ʒ], ts = [t͡s], dz = [d͡z], sh = [ʃ], tsh = [t͡sʰ], c = [t͡ʃ], ch = [t͡ʃʰ], j= [d͡ʒ], hl = [ɬ], ll = [ɭ], -h = ʔ, aw = [au], iw = [iu], y = [j].
- Citation: Simon, Ivan Martin. 1993 [1970]. Aka Language Guide. Shillong: Directorate of Research, Government of Arunachal Pradesh.
- (SM): Simon (1979) ‘Western’ Miji
- Transcription modifications by Bodt & Lieberherr (2015): hh = [x], gh = [ɣ], ny = [ɲ], ng = [ŋ] or vng = ṽ, í = [ə], sh = [ʃ], zh = [ʒ], ú = [y], j = [d͡ʒ], c = [t͡ʃ], ch = [t͡ʃʰ], ts= [t͡s], dz = [d͡z], ks = [k͡s], gz = [g͡z], e = [e] or [ɛ], o = [o] or [ɔ].
- Citation: Simon, Ivan Martin. 1979. Miji Language Guide. Shillong: Directorate of Research, Government of Arunachal Pradesh.
- (LD): Li (2003) Bangru data
- Citation: Lǐ, Dàqín 李大勤. 2003. Bēngrú-yǔ gaìkuàng (Bangru language overview) 崩如语概况. In Mínzú Yǔwén (Minority Languages) 民族语文 5: 64–80.
List
[edit]| Gloss | Bangru | Eastern Miji | Western Miji | Hruso | Proto-Hrusish |
|---|---|---|---|---|---|
| aconite | nәpõː | – | nəpʰaŋ (SM) | – | *nə-paŋ |
| ant | səɲiː | ɕəni | ʃiŋiŋ ~ siɲi | siɲi | *si-ni |
| awake | piː | – | pʰrəu (SM) | pʰi (SA) | *pri |
| axe | pərd͡ʑɛiŋ ~ purud͡ʑin | pə̆lə ~ pʰĕlu | bulu ~ blu | pʰod͡ʒe (SA) | *bə-ru(d͡ziŋ) |
| bad | mənɛ̃ĩ(ŋ) | məni | məni ~ məɲi ~ aɲirə | mau | *mə-niŋ |
| bamboo (big) | baː | brau ~ brə | brau ~ bro ~ dʒiu | sə | *bra |
| bark (tree) | gəpjaː | – | oupʰri̬ (SM) | ʃokʰu (SA) | *(g)o-prja |
| bear | sət͡ɕõː | ʃitʃaŋ | ʃitʃaŋ ~ ʃi-staŋ; ʃut͡sang | ʃətʃo; sət͡so (SA) | *sə-t͡saŋ |
| bee | maìʔ | miʔ ~ mai | miʔ ~ mei | mădʒəd̪u | *majk |
| big (thick, wide) | mədua; məbjaː ~ məbɛː | mədəbu ~ mədo | mədo ~ ado ~ məhiŋ | djo; dɛu (SA) | *mə-doʔ |
| bird | pәd͡ʑuː | bədʒi ~ pəɕə | bədʒə ~ budʒuʔ ~ bəzii; buzu̬ (SM) | musə | *bə-dow |
| bite | toː | ta ~ taʔna | tʰai ~ tʰaʔ | tʰodʒo | *taʔ |
| bitter | kəkjoː | məkʰu | akʰu ~ məkʰu | kamʃo | *kam |
| blanket | kambol | kombolo | kombolo(u) | kombolo | – |
| blood | jaː | medʒai ~ ʒi | ʒi ~ dʒai | ʃə; iʃə (SA) | *jaC |
| blow | màìʔ | – | – | – | – |
| body | məd͡ʑòʔ | ʒai | zaʔ | ʔoso; əso (SA) | – |
| body hair, feather | məməŋ | – | umu | (u/i)mu (SA) | *mə-muC |
| boil (water) | luː | dʒom ~ zəmna | dʒən ~ dʒrən; ʒiu (SM) | xuʃəʃe; lusu (SA) | *lu |
| bone | məriː | mariaŋ | miliaŋ | ʔə̆xə̆be; erəbje (SA) | *mə-ri-jaŋ |
| bow | kəràìʔ | kə̆rai | kʰiri ~ g(ə)ri | kʰiri | *gə-raj |
| breath | sòʔ | – | ditʰu (SM) | – | – |
| breast; milk | mənəŋ | mənaŋ ~ nag | ʃufunu ~ ʃunovə; ɲu̬ (SM) | apʰu | *mə-nuŋ |
| broom | sjaː | namʃoi ~ namɕoirə | naʃi ~ nesi | ɲeso | *(nam)sjaj |
| burn | (mɛː) d͡ʑoː; blɤ⁵³ (LD) | frəna | fra(n/ŋ) ~ peneʔ; pʰrjaŋ ~ pʰen (SM) | pejo; pʰwa (SA) | – |
| cane; rope | suː ~ ɕuː | – | ʃu (SM) | ʃu (SA) | *su |
| chicken | doː | dou | dok ~ doʔ ~ dup | dʒuo | *dowC |
| child | məd͡ʑuː | – | amai (SM) | sa (SA) | – |
| chin | məguː | gutʃa(ʔ) | gutʃa(ʔ) | ʔĕgado; gad͡ʒo (SA) | *mə-ga-daʔ |
| cloth | gìʔ | gije | gije ~ gəri ~ grə | gije | *gi-le |
| cloud | waːwəː | maimaŋ ~ maimər | miemy ~ mimu; meimiu (SM) | məmə; mum(u) (SA) | *majməwŋ |
| coal | mjɛːpeːziŋ ~ mɛːpəziŋ | – | – | – | – |
| cook | kuː | kə ~ kʰu | kʰə ~ kʰu | kʰu; kʰo (SA) | *ku |
| cooking oil | tiːliː ~ t͡ɕənɛː | pandʒaŋvə | pʰeŋdʒanrə; pʰenʒaŋvu (SM) | luboxu | – |
| copula | wi | – | – | – | – |
| cow | səː | ʃufə | ʃufu ~ dʒufu ~ dərfu | pʰolxu; fulxu (SA) | *su |
| cry | k(j)eː | krəmna | kʰə̆ | kʃo | *kraC |
| cut | tɛ ~ tæ | taina ~ rap ~ voăna | tʰai(ne) | dʒojo; d͡ʒɛ (SA) | *taj |
| day | aguː | gijaŋtaŋ | dʒaŋtaŋ ~ hũe | jo | *ga |
| dead body | sәmoː | – | – | d͡zu (SA) | – |
| deep | mərjuː | mərə | arək ~ məruʔ ~ merik | ɾju | *mə-ruk |
| die | tai | teina | tʃi | dʒudʒo; d͡za/i (SA) | *θəj |
| dig | taː | – | tʰa̬u̬ (SM) | t͡ʃi (SA) | *taC |
| dirty | ɲət͡ɕi̤ | – | ni͡tʃi (SM) | ɲit͡s kriɲiu (SA) | *ni-t͡ɕi |
| do | ruː | rəna ~ ru | ru ~ rutʃine ~ tʰerore | dadʒo | *ru |
| door | nepãĩ | banpi ~ vapʰi | vimpʰi ~ vapʰi; banpʰik | ɲĕgdəʃe ~ ɲekd͡ʒusi (SA) | *piŋ |
| dream | tjamәː | taimat ~ taiməna | tʰeme(ma) ~ tʰaimeʔ | tʃʰimijo | *tai-mə |
| drink | toŋ ~ tuŋ | tʰoŋ ~ toŋna | tʰoŋ ~ tʰoŋme; tʰuŋ (SM) | tʰudʒo | *tuŋ |
| eat | t͡ɕùʔ ~ t͡ɕə̀ʔ | tʃu ~ tʃəna | tʃu; t͡su̬ (SM) | tʃadʒo; t͡sa (SA) | *t͡ɕa |
| egg | doːrɛiŋ | doriŋ ~ doriet | dori(ŋ) | dʒedʒe | *do-riŋ |
| eight | sәgàìʔ | ɕəgə | t͡ʃigə ~ səgə | ʃəgdʒə; səg͡zə (SA) | *sə-giC |
| elder brother | akoː | kəvoi | akʰəvo ~ akəvo ~ kʰəvoʔ | ʔaja; ā́-khī(elder), ā́-yǎ(younger, AS) | *(a/mə)ko |
| elephant | sətɛː ~ sətəː | atai | atʃi | atʃʰə | – |
| empty | məheː (ruaroŋ) | mihijaŋ | (a/mi)kʰijaŋ | ʔəϕo; ufou (SA) | *mə-hi-laŋ |
| excrete, defecate | (lai)t͡ɕai | – | – | t͡si (SA) | *t͡səj |
| excrement | lai | – | – | – | – |
| eye | mejàʔ | mẽ | məri ~ meʔ ~ mer | ʔiɲi | *mə-jaʔ |
| far | arəŋ | mərən | maraŋ ~ arən ~ mərən | ʔəxə; əra (SA) | *mə-rəŋ |
| fat (n) | məbaː | məmbau ~ məmbou | membau | ʔə̆bi | *mə-baC |
| fear | ɲirimɛ̀ʔ | – | rin (SM) | rije (SA) | *ri |
| few | miːgəmɛ | mija | meʔ ~ mija | meʔ | *mejʔ |
| fight | warɛː | – | nau-ri (SM) | tʰo-ri (SA) | *rəj |
| finger | məgɛit͡ɕoa | gitʃoʔ ~ ditʃo | gitʃoʔ ~ gitʰə; git͡so̬ (SM) | ʔĕdʒətʃə; eg͡zət͡sə (SA) | *mə-guC-t͡ɕoʔ |
| fire | mɛː | mai | mai | mi | *maj |
| fireplace | làʔ | – | dətʰle̬ (SM) | hukʰije (SA) | *laC |
| fish | t͡səd͡zəmɛː | tʃoi | tʰ(r)i; tʰui ~ t͡ʃui (SM) | tʃʰe; t͡ʃʰi (SA) | *trV |
| five | pəŋuː | puŋu | boŋu ~ buŋu ~ pugu | pom; pum (SA) | *bə-ŋu |
| flow | saː | – | – | – | – |
| flower | məbuaː | gəbo | uboʔ | ʃoba | *mə-boC |
| friend | mәd͡ʑua | mədʒo | mədʒo ~ madʒro ~ adʒo | ʔodʒo; d͡ʒɛ (SA) | *mə-d͡ʑoC |
| frog | d͡ʑəː | dʒou | dʒou | ʃedʒa; ʃəza (SA) | *d͡ʑuC |
| fruit | mətɛ̃ː | gutan | utʰen | ʃə̆dʒe | *θai |
| four | puruwɛ̃ĩ | pəlei | bəlei ~ bli | psə̌xi; pʰiri (SA) | *bə-ləj |
| full | ləŋbəla | ləndaŋ ~ len | lən ~ len ~ pʰiɬaŋ; olin (SM) | gu | *liŋ |
| garlic, onion | jəkɛ̃ĩ | kiomu ~ kemoŋ | kʰikmo ~ pəkʰemu; kʰjo̬mu (SM) | sukum (SA) | *kikmuŋ |
| give | bai | bai ~ beina | pʰebi ~ biʔna ~ bi | dʒidʒo | *bəj |
| goat | səpɛ̃ĩ | ʃəpen ~ ɕuprem | tʃeprem ~ ʃəpʰə̆rən; ʃupʰrin (SM) | kʰəʃə; kʰisi (SA) | *se-preN |
| grandfather | məloː ~ aloː | – | alu (SM) | – | – |
| grandmother | aseː ~ məseː | – | aʒui (SM) | – | – |
| grass | rəsjaːrɛː ~ rəsɛːrɛː | – | t͡sen (SM) | bije ~ t͡sə ~ suso (SA) | – |
| grind, crush | ràìʔ | – | ri̬ (SM) | ri (SA) | *rajC |
| guts | mələguː | – | luŋ (SM) | – | *mə-luŋ |
| hair | gə́pɨ̀ | gopal ~ gopə | upʰiu ~ wopʰijo | ʔeketʃe; ikʰijet͡ʃʰi (SA) | *go-pu |
| hard | məloː | – | məgaŋ (SM) | goɣou(AA); gorou | *mə-gaŋ-lo |
| hammer | martolə | tʃəmpo | tʃəmpo; t͡simpʰo̬ (SM) | martăl | – |
| hand, arm | məgɛ̀ìʔ | gi | gi | ʔagdʒə; eg͡zə (SA) | *mə-guC |
| have, exist | duː | – | du (SM) | du (SA) | *du |
| head | goːkɛ̃ĩŋ | (mo)gou | dəkʰijaŋ ~ uː ~ tokijaŋ | ʔekʰje | *mə-go-kuŋ |
| heart | məloŋwəː | loŋvə ~ luŋvəuk | luŋvəuk ~ kebaŋlaŋ ~ məɲijo | ʔə̆lə̆biu | *mə-luŋ-wəwC |
| heavy | latəŋ | məlei | məji ~ məiʔ ~ ai | ju; liu (SA) | *mə-ləj |
| horn | mәsu | (məsə)zuŋ/ʃoŋ | (mə/a)(ʃu/ʃi) ʃoŋ/dʒuŋ | ʔəʃəbdʒa; səb͡zə (SA) | *mə-su |
| horse | goːraː | – | ʃugro (SM) | fugra (SA) | – |
| house | neː | nam | ɲan ~ ɲe ~ ɲeon; nen (SM) | ɲe | *nam |
| how many | kəɲəruː | kʰəɲa | (kə/gə)ɲo | kʰəɲa | *kə-na |
| human | ləwəː ~ nəwəː | ɲijə | ɲiuʔ; ɲi̬ (SM) | nə̆na | *niC |
| hundred | ləŋ | pəloŋ | bluŋ ~ beluŋ | ϕoxa; pʰuɣu (SA) | *bə-luŋ |
| ill | nua ~ noa | – | no (SM) | na (SA) | *noC |
| insect | bәːloŋ | bilo ~ biluŋ | biluŋ | bŭlːu; bilu (SA) | *bəw-luŋ |
| iron | səː | – | sen (SM) | sə (SA) | *suN |
| itch | kəd͡ʑùʔ | – | gud͡zu (SM) | səd͡zu (SA) | *gə-d͡ʑuk |
| kick | paː | təgeŋna | laitegeŋ ~ dəgrən ~ tekraŋ | gədrə; gəd͡ʒu (SA) | *dəgraŋ |
| kill | gjaː | gaina | wai ~ waitʃo(strike, beat?) | gə (SA) | *gajC |
| knife | wɛːt͡səŋ | vaitʃoŋʒi | vetʃin ~ vaitʃoŋʒi; vait͡sən (SM) | betʃasa; vet͡sə (SA) | *vaj-t͡suŋ |
| know | niː | nina ~ nĭ | nĭ ~ ŋintʃina ~ nintʃe; ɲi (SM) | d̪aŋxudʒo; hosə (SA) | *ni |
| laugh | tua | tona | tʰo ~ tʰou | tʃʰəjo; t͡ʃi (SA) | *toC |
| leaf | mərjɛ̀ʔ | məlam ~ golap | məle ~ uleʔ | ʔə̆xe; ʃere (SA) | *mə-rajC |
| leech | ləwɛ̀ʔ | – | dəve̬ (SM) | – | *lə-wajC |
| leg | məlɛː | lei | lai | əʃi ləbu (SA) | *laj |
| lick | kəloː | – | – | – | – |
| lift | lõ(ŋ) | jan ~ ijaŋna | jan ~ ʃaŋ | lo (SA) | *laŋ |
| light | lətõː | mənətaŋ | malətʰaŋ ~ alitʰaŋ ~ mədətʰaŋ | lə̆to; lutʰou (SA) | *mə-lə-taŋ |
| liquor | t͡ɕiː | (pə̆)tʃaŋ | tʃaŋ | tʃə; t͡si (SA) | *t͡ɕi |
| listen, hear | rɛi | roina | rei | dʒədʒo; d͡zəxu (SA) | *rej |
| live, grow up | səŋ | – | ʃən (SM) | əʃə (SA) | *siŋ |
| liver/lungs | mətɛ̃ĩ | – | mətʰən (SM) | ě-djǔ(AS) | *mə-θin ‘liver’ |
| long | məpaŋ; mə³¹braŋ⁵⁵ (LD) | məpijaŋ | məpijaŋ | pʃu; psiu (SA) | *mə-pjaŋ |
| look, see | gõː | gaŋna | waŋ | hodʒo | *gaŋ |
| louse | sàʔ | – | fi̬ (SM) | ʃə (SA) | *saC |
| make; do | da ~ dɛː | – | – | d̪adʒo | *daj |
| man (male) | ɲəwiː | ɲəjə | ɲiju ~ nuʔ ~ nuvə; nuvu (SM) | mə̆hu; muxu nəna (SA) | *niC |
| meat | sùʔ ~ ɕùʔ | sĭkijuŋ | ʃitʃuŋ | ϕu; t͡sə, sə (SA) | *su |
| medicine | doːwai | dawa | dawa | d̪oxa | – |
| melt | ŋua ~ gua; d͡ʑɛː | – | – | – | – |
| month | lùʔ | lə | lə ~ lu | kʰobe | *lu |
| moon | aloː ləbai | lə | lɛ ~ lu | hŏbe; hubje (SA) | *lu |
| mountain | gaŋ ~ səpiː | poŋ | pʰuŋ ~ poŋ | pʰu; pʰudeu (SA) | – |
| mouth; language | məɲəŋ | ɲek ~ ɲeləi | niwi ~ nui | ʔə̆nzu; und͡zu (SA) | *mə-nuŋ |
| mortar | ləraː | – | dəlo (SM) | rulu (SA) | *lu-lV |
| mother | mәɲɛː ~ aɲɛː | aɲe | anai ~ aɲi | aɲi | *me-naj |
| name | məmjəŋ | mə̃rn | mə̃rn | ʔəɲəɲə; ʔaɲiɲi (SA) | *mə-mjiŋ |
| near | mərɛː | məroi | məni ~ aɲiŋ | ʔəɲisə | *mə-nej |
| negative imperative | tu- | – | tʰa- (SM) | d͡ʒu- (SA) | *ta- |
| new | məkərəː | məkərə | məgəniu ~ agənu | ʔə̆kə̆n; əkʰən (SA) | *mə-gə-nu |
| night | nəgaː ~ agaː | (k/g)eŋgau | (dʒaŋ/tʃaŋ)gau | ɲegi | *nə-gaC |
| nine | sətəŋ | ɕətan | sətən | st̪ə; stʰə (SA) | *sə-tiŋ |
| nose | mikoː ~ məɲəkoː | nebijoŋ | nibuŋ ~ nibiuŋ ~ nebijoŋ | ʔuʃə; (un/nu) su (SA) | – |
| old | məɕuaː | məʃoʔ | (a/mə)ʃoʔ | ʔə̆me; emije (SA) | *mə-ɕoʔ |
| one | akə̃ː ~ akɨː | aŋ ~ akʰijo ~ akoʰowa | akʰeʔ ~ akʰijo ~ akʰo ~ atro | ʔa | *a-ken |
| otter | sẽː | – | – | size (SA) | – |
| paddy rice | ɛ̃ː | ŋam | enʃo ~ aɲsoʔ ~ an | ʔo | *an |
| penis | məlòʔ | – | – | – | – |
| pestle | pəlaː | – | bəlau (SM) | – | *bə-laC |
| pig | jùʔ | dʒo(ʔ) | dʒio ~ dʒuo ~ dʒoʔ; ʒo (SM) | ʋo; vo (SA) | *jowʔ |
| pillow | gokɛ̃ĩ | gokəm | ukʰum ~ (nu/wo) kʰən | dĭkʃo | *go-kuN |
| pull | saː | bre ~ ɕaana | roʔ ~ horo | byjo | – |
| put | wuː ~ vuː | – | rou (SM) | – | – |
| rain | nədiː | fro | fro; pʰrjo (SM) | jedʒăʃə; ɲed͡zəʃi (SA) | *nə-dəj; *pro |
| red | jat͡ɕòʔ | mətʃi | mətʃə ~ mətʃu ~ atʃu | tʃu | *t͡ɕaʔ |
| revenge | raː | – | – | – | – |
| ring | gəleʔ | gilan | gile ~ gilan | (gzət͡sə/dʒə̆tʃe) lje | *gə-leC |
| river | wəgoː | vəjaŋ ~ vədo | vəjaŋ ~ vədo | kʰu; xudɛu (SA) | – |
| road | rɛːbõ | labaŋ | labaŋ ~ lembaŋ | xabo; rabo (SA) | *lam-baŋ |
| root | məkɛ̃ĩ ~ məltù | məkʰən ~ gokʰrən | kʰrən ~ okʰriŋ ~ ukʰən | ʔə̆kʃe; əkʰrə (SA) | *mə-kriŋ |
| round | məwəː | mədəriu | mədəriu | od͡ʒou; ud͡ʒərəu (SA) | *mə-də-rəw |
| rub | pəsɛi | – | – | – | – |
| run | biː | – | ʒum (SM) | – | – |
| sago palm | ləwoː | – | – | – | – |
| salt | ruː | lə | lu | xu; ru ~ ɣu (SA) | *lu |
| sand | səgaiʔ | ɕəgəroi | bai; balji (SM) | bali | *sə-gə-raj |
| seed | mətɛ̃ː | tailoi | tʰe-li ~ ăli ~ tʰedʒo ~ ma-lai | ʔə̌sə | *mə-θai |
| sell | laː | laəna ~ kʰau | lao ~ pʰekʰo ~ tʃoŋret | dɹu | *laC |
| seven | məwàìʔ | mija | mija(k) | mɹo; mrjo (SA) | *mə-ljak |
| sew | kàìʔ | gəikʰrə ~ kʰrəmna | (grə‑)kʰri ~ kʰrə | kʃijo | *k(r)iC |
| short | mərõŋ; mə³¹ŋoŋ⁵⁵ (LD) | məruŋ | məruŋ ~ aruŋ | ʔĕtʃesa; udu (SA) (SA) | *mə-nuŋ |
| shoulder | (mə)potɕ(i̤) | – | pastuŋ (SM) | – | – |
| sister (elder) | amaː ~ momoa | ʔama | amo ~ amu; momo (SM) | ʔama | *mə-ma |
| sit, stay | d͡ʑùʔ | gijoŋ ~ gijona | deŋradʒuŋ ~ dʒuʔ ~ gijoŋ | xowe; ɣɔ ~ ro (SA) | *d͡ʑuC |
| six | rèʔ | ra(m) | re(ʔ) | xe; rijɛ (SA) | *reC |
| skin | məpjaː | məpə ~ məpre | məpre | ʔə̆tʃʰə | *mə-prja |
| sky | ɲədəluː | gijaŋ | (na)d͡ʒang | med͡ze; ɲed͡zə (SA) | *nə-də-laŋ |
| sleep | d͡ʑeː | dʒi(na) | dʒi | dɹumudʒo; d͡ʒu (SA) | *d͡ʑV |
| smell (v) | rɛ̃ː | – | ɲen (SM) | sohu (SA) | – |
| smoke (n) | mɛkəː | maikʰən | maikʰən | mŭkʃə | *maj-kən |
| snake | bəː | bəu | bʰu ~ nabu ~ ɲabəu | by | *bəw |
| snow | tərɛ̃ː | – | dəlen (SM) | tʰĩɲo (SA) | *dəren |
| soft, smooth | ləpəriː ~ ləpriː | – | məbəlja̬ (SM) | d͡ʒu; nə (SA) | *mə-lə-prjuC |
| soil | nòʔ | naʔ | naʔ | no | *naʔ |
| speak | teː | ta ~ reena | ʃoʔ ~ tʃoʔ ~ tʰroʔ; tʰe(n) (SM) | tʃʰedʒo | *təwC |
| spear | gət͡ɕəŋ | dʒoŋ ~ dʒoʔ | dʒuŋ; d͡zuŋ (SM) | tʃudʒu | *d͡ʑuŋ |
| spicy | sәː | məʃu | məʃu ~ aʃiu ~ məʃiu | nəsə; nəʃə (SA) | *məsu |
| spittle | jèʔ | – | ʒe̬ (SM) | zem d͡ʒi (SA) | *jeʔ |
| split | prjɛː ~ prɛː | – | – | – | – |
| stab, punch | koː | – | rəŋ ~ rən (SM) | k͡ʃi (SA) | – |
| stand | giː | gijon ~ gəroŋ | gijon ~ magarangiu | gudʒu | *gu |
| star | lət͡ɕɨː | mətʃoŋbijaŋ ~ nitʃobijoŋ | dətʃuŋ | lə̆t͡sə | *lə-t͡ɕuŋ |
| steal | ləkəː | ʃikʰau ~ tʃəkʰə | (t͡ʃi)kʰə | kʃatʃudʒo; sak͡sə ~ t͡sak͡sə (SA) | *kə |
| storehouse, granary | t͡ɕuː | – | t͡ʃuŋ (SM) | – | *t͡ɕuŋ |
| straight | məkəroː | – | mugəraŋ (SM) | gədou (SA) | *mə-gə-raŋ |
| suck | pənuŋ | – | bənu (SM) | – | *bə-nuŋ |
| sun | d͡ʑùʔ | dʒoʔ | dʒoʔ; zuʔ (SM) | dɹu; d͡ʒu (SA) | *d͡ʑuʔ |
| swallow | pəlja ~ pɛː | – | bəɭui (SM) | – | *bə-ljaC |
| sweet | d͡ʑaŋ | mədʒan ~ məzaŋ | adʒaŋ ~ mədʒa(n/ŋ) ~ mədʒijaŋ | dʃə̆mtʃu; d͡ʒimt͡ʃiu (SA) | *mə-jaŋ |
| swell | ləŋ | – | olin (SM) | – | *liŋ |
| (swidden) field | waː | – | vaw (SM) | – | *wa |
| swim | d͡ʑaː | brəona ~ vəsaŋna | ju ~ tʃiaŋ ~ ʃaŋ | hudɹo; d͡ʒo (SA) | *d͡ʑaC |
| tail | mələwjaː | mənəmə(re/rai) | adəmai ~ adɛmek ~ mədərə; dimra̬i̬ (SM) | ʔexem; ərim (SA) | *mə-lə-mrjaj |
| take | ləː | ləna ~ miniroi | lə ~ ɬəʔne ~ hoɬə; lu̬ (SM) | ladʒo | *ləw |
| tell | t͡ɕatə | tʃo ~ tʃoana | tʰroʔmo ~ tʃua ~ tʰe | tru; t͡ʃʰe (SA) | *t͡ɕaC |
| ten | rəŋ | lən | ɬən ~ lən | xə; ɣə ~ rə (SA) | *rəŋ |
| that | pɛt͡ɕi̤ | paitʃia ~ paitʃəlo | paitʃəlo ~ pʰetʃilo ~ pʰetʃoi | tʰose | *paj-t͡ɕi |
| that (lower) | put͡ɕ(i̤) | – | pʰut͡su (SM) | – | *pu-t͡ɕi |
| thigh | məruː | – | lu̬ (SM) | – | *mə-lu |
| think | miː | – | mjen, ʃu (SM) | – | – |
| this | həŋ | huŋlo ~ hə̃ŋai | huŋlo ~ huŋji | heji; huŋlo (SA) | *huŋ |
| thread | nùʔ ~ nuː | kəbo | kŭpo ~ dʒaŋ ~ kəbo | məʃin | – |
| three | kətɛ̃ĩ | kʰətəm | gətən ~ kətʰən ~ kʰətəm | dʒə; d͡zə (SA) | *gə-θəm |
| thorn | kəd͡ʑə̀ʔ | (kʰə/gə)zau | (gə)d͡ʒik/d͡ʒu | kut͡ʃu | *gə-d͡ʑuC |
| thousand | ləŋrəŋ; d͡ʑər akɨː | hazari | hazari | hădʒaxa | – |
| tongue | məɲəŋ pəljaː | jakʰe ~ jakʰijoi | dʒakihi ~ jaʔkʰi ~ lakʃi; ʒe̬gʰi (SM) | ʔedʒabla; zebla (SA) | *bə-laj |
| tooth | mətuː | tə | tʰu ~ tu | ʔetʰu; ət͡ʃu (SA) | *mə-taC |
| tree | gənɛː | (ge/go)noi | uɲi ~ uniʔ ~ oʔni; ou (SM) | ʃoɲi; ʃõn (SA) | *(g)o-naj |
| turquoise | juː | – | – | – | – |
| two | kərɛi | kəran ~ kʰerə | geni ~ gərin | kʃə; k͡sə (SA) | *gə-niC |
| uncooked rice | ɛ̃ːlәgɛ̃ĩ | ŋamnəgam | andəgən ~ an | ʔolgə | *an-lə-giN |
| vegetable | peː | – | pʰen̬ (SM) | pʰijɛ (SA) | *pen |
| vomit | muː | – | mu (SM) | – | *mu |
| walk | djaː ~ dɛi | daiʔna | dai ~ naidaidu ~ daidewo ~ daiʔna | d͡ʒe (SA); dʒu | *daj |
| hot, warm | it͡ɕòʔ ~ jət͡ɕòʔ | mədʒu ~ məzi ~ mələ | adʒiu ~ mədʒ(i)u; məʒiu (SM) | ʃu; ʃəu (SA) | *t͡ɕaC |
| water | wiː | və | və | kʰu | *wi |
| waterfall | kuase(ŋ) | – | – | k͡sət͡su (SA) | *kua-suʔ |
| weave | t͡sai ~ t͡ɕai | tʃomna ~ gəitʃom | ɕən ~ tʰrən ~ (grə/zan)triŋ | tʰijo | *traj |
| what | təŋ | tən | tan ~ tin ~ tʰen; tʰin (SM) | ha | *tiŋ |
| where | kəː | kʰək ~ kʰroi | kʰəjo ~ kʰija | hagə; hago (SA) | *kəʔ |
| white | ləpuː | mugram ~ məgijaŋ | mugram ~ magəran ~ magəran | gro | *mə-gə-raN |
| who | tiːwoː | təə | tʃʰu ~ tʃiu | dʒu; d͡zu (SA) | *θu |
| wind | loa | jo | jo | lau (SA) | *low |
| window | iːriŋ; paːruŋ ~ puaːruŋ | kʰirki | kʰirki | kʰirki | – |
| wing | mət͡ɕùʔ | – | gət͡ʃi (SM) | – | *gə/mə-t͡ɕəwC |
| with | d͡ʑərə | – | d͡ʒoru (SM) | -d͡ʒa (SA) | *d͡ʑVru |
| wood | goː | go ~ ge | u ~ oʔ | ʃo | *(g)o |
| woman | ɲəwɛː | nəmrai | nəmeg ~ nəmrai ~ numazə | mim(i) | *nəməraj |
| year | anәŋnәŋ | dəraŋ | dure(n) | ʔodʒe; lid͡zə (SA) | *də-niŋ |
| yesterday | tәgaː | təganogo | degau | ϕu; fwu (SA) | *də-gaC |
| younger sibling | mәrәː | raŋ ~ rəː | (mə/ɲa)nu | ʔonu; ɲiu (SA) | *mə-nuŋ |
| 1SG | ɲoː | ɲijaŋ | nijaŋ ~ ɲijaŋ; ɲaŋ (SM) | no | *na(-jaŋ) |
| 2SG | niː ~ ɲiː | ni | ni | bʰa | *ni |
| 3SG | pɛt͡ɕi̤ | ai | i ~ pʰet͡ʃu | ʔi | *ʔi |
| 1DU | ka:re: | – | – | – | – |
| 1PL | kaɲiː ~ kaniː | ani ~ animihõŋ | ani ~ aɲijaahuŋ | ɲi; ani (SA) | *ka-ni |
| 2PL | niː; d͡ʑeː | dʒimihõŋ ~ dʒei | dʒi ~ ina ~ dʒiməʃuŋ | dʒo | *d͡ʑV |
| 3PL | d͡ʑeː(mələŋ/kadɨ) | aira | inamehijaŋ ~ pʰaina ~ airaahuŋ | na | *na |
Abraham, et al. (2018)
[edit]Abraham, et al. (2018) document the following 6 Hrusish lects.
- Hruso Aka (Jamiri)
- Miji (Nafra)
- Dammai (Rurang)
- Dammai (Dibin)
- Namrei (Nabolang)
- Namrei (Bisai)
Locations
[edit]The Hruso and Miji dialect locations, all of which are in West Kameng and East Kameng districts of Arunachal Pradesh, are (Abraham, et al. 2018: 9):
| Language | Village | Circle HQ | District |
|---|---|---|---|
| Hruso Aka | Jamiri | Rupa | West Kameng |
| Miji | Dibin | Nafra | West Kameng |
| Miji | Rurang | Nafra | West Kameng |
| Miji | Bisai | Lada | East Kameng |
| Miji | Nabolang | Lada | East Kameng |
| Miji | Nafra | Nafra | West Kameng |
List
[edit]| No. | Gloss | Hruso Aka (Jamiri) | Miji (Nafra) | Dammai (Rurang) | Dammai (Dibin) | Namrei (Nabolang) | Namrei (Bisai) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | sky | medze | nadʒaŋ | dʒaŋ | nadʒəŋ | gijaŋ | gijaŋ |
| 2 | sun | dɹu | dʒoʔ | dʒoʔ | dʒoʔ | dʒoʔ | dʒoʔ; ʃovogram |
| 3 | moon | hŏbe | lu | lə | lə | lə | lə; ʃudʒoŋbijoŋ |
| 4 | star | lə̆tsə | dətʃuŋ | dətʃuŋ | dətʃuŋ | mətʃoŋbijaŋ | nitʃoŋbijoŋ |
| 5 | cloud | məmə | miemy | mimu | mimu | maimər | maimaŋ |
| 6 | rain | jedʒăʃə | fro | fro | fro | fro | fro |
| 7 | rainbow | ɲedʒiləgo | dʒumodəkhre | rumudəkhre | dʒimodəkhe | jomonəkəi | jomonəkəi |
| 8 | wind | ɲedʒĕʃə | jo | jo | jo | jo | jo |
| 9 | lightning | ɲelogo | dʒambuloʔ | dʒambuloʔ | nadʒabule | gijaŋbərija | gijaŋbərija |
| 10 | thunder | ɲedʒĕbjo | dʒaŋgən | nadʒaŋgaŋ | nadʒaŋgəŋ | gijaŋgərom | gijaŋbəra |
| 11 | sea | – | stərilu | və | fə | ɕətərəlou | ɕətərəlou |
| 12 | mountain | phu | phuŋ | poŋ | phuŋ | poŋ | poŋ |
| 13 | water | khu | və | və | və | və | və |
| 14 | river | khu | vədo | və | vijaŋ | vədo | vəjaŋ |
| 15 | soil/ground | no | naʔ | naʔ | naʔ | naʔ | naʔ |
| 16 | mud | nogzə | nagdʒu | nagdʒu | nakdʒo | nagdʒu | nakhədʒo |
| 17 | dust | nolmo | nadəmo | nadəmo | bərən | nanəmoʔ; pəʃambəlam | nanəmoʔ |
| 18 | stone | khunu | huloŋ | gəloŋ | gəloŋ | kə̆loŋ | kə̆loŋ |
| 19 | sand | bali | bai | bai | bai | ɕəgəroi | ɕəgəroi |
| 20 | gold | ʃə | sen | ʃə | sen | seʔ | san |
| 21 | silver | ləmə | dəman | dəme | demaŋ | nəmə | laman |
| 22 | today | jo | huŋhu | huŋgə | hũe | huŋgə | huŋgə |
| 23 | yesterday | ɸu | degau | degau | degau | təganogo | təganogo |
| 24 | tomorrow | dɹaha; dʒaha | nawo | dawo | nawo | nanəgo | nanəgo |
| 25 | week | ɲegimu | dʒoŋgomija | dʒoŋgomija | dʒaŋkhomija | geŋgəmija | geŋgəmija |
| 26 | month | khobe | lu | lə | lə | lə | lə |
| 27 | year | ʔodʒe | dure | dure | duren | dəraŋ | dəraŋ |
| 28 | day | jow; ɲetho | dʒaŋtaŋ | dʒaŋtaŋ | hũe | gijaŋtaŋ | gijaŋtaŋ |
| 29 | morning | saxa | meiduo | midʒu | meduwo | nəgou | nəgoja |
| 30 | noon | xumdʒu | mogolu | məgəlou | agəluluŋ | məgəlou | məgəlobom |
| 31 | evening | dʒid̪u | gejin | geji | gəjiŋ | kəjen | kəjen |
| 32 | night | ɲegi | dʒaŋgau | dʒaŋgau | tʃaŋgau | geŋgau | keŋgau |
| 33 | paddy rice | ʔo | aɲsoʔ | enʃo | an | ŋam | ŋam |
| 34 | uncooked rice | ʔolgə | andəgən | andəgən | an | ŋamnəgam | |
| 35 | cooked rice | ʔăʋa | tʃavoʔ | tʃavəkhə | tʃavoʔ | atʃan | |
| 36 | wheat | phu | phijo | phijo | phijo | phijo | |
| 37 | corn | sə̆be | sibeʔ | sibeʔ | sibeʔ | ɕə̆ban | ʃibat |
| 38 | potato | lasaɲekʃi | lasiɲio | lasiɲio | lasiɲau | laɕoɲija | laʃoɲija |
| 39 | cauliflower | – | – | kobi | kobi | kobi | kobi |
| 40 | cabbage | – | – | kobi | kobi | kobi | kobi |
| 41 | eggplant | khatʃo | penthu | baigon | baigon | baigon | baigon |
| 42 | peanut | badam | badam | badam | badam | badam | badam |
| 43 | tree | ʃoɲi | oʔni | uɲi | uniʔ | genoi | gonoi |
| 44 | branch | ʔoɸotsa; ʃoɸo | odətʃaŋ | mətʃitʃau | udətʃa | mənətʃaŋ | gonotʃaŋ |
| 45 | leaf | ʔə̆xe | uleʔ | məle | uleʔ | məlam | golap |
| 46 | thorn | kutʃu | gədʒu | bitʃu | gədʒik | khəzau | gəzau |
| 47 | root | ʔə̆kʃe | okhriŋ | khrən | ukhən | məkhən | gokhrən |
| 48 | bamboo | sə | dʒiu | brau | bro | brə | brau |
| 49 | fruit | ʃə̆dʒe | uthen | uthen | uthen | gutan | gutan |
| 50 | jack fruit | kotal | dʒagutan | ||||
| 51 | coconut (ripe) | – | – | naɾikol | naɾijal | naɾikol | naɾikol |
| 52 | banana | xol̪o | rilaŋ | rilaŋ | rilaŋ | ləlaŋ | ləlaŋ |
| 53 | mango | am | –; am | am | am | ||
| 54 | flower | ʃoba | uboʔ | uboʔ | uboʔ | gəbo | gəbo |
| 55 | seed | ʔə̆sə | thedʒo; theli | malai | ăli | tailoi | tailoi |
| 56 | sugarcane | d̪ŭgo | gəlaŋdʒaŋ | gəlaŋdʒaŋ | gedaŋ | kəlaŋdʒan | kəlaŋdʒan |
| 57 | betelnut | ʃetə | tamul | tamalan | tamalan | tamalan | tamalan |
| 58 | lime (for betelnut) | tʃhun; tʃun | tʃuna | tʃhun; tʃun | tʃina; tʃun | tʃun | tʃun |
| 59 | liquor | tʃə | tʃaŋ | tʃaŋ | tʃaŋ | tʃaŋ | pə̆tʃaŋ |
| 60 | milk | aphu | dut̪ | ʃunovə | ʃufunu | nag | mənaŋ |
| 61 | oil | luboxu | pheŋdʒanrə | tel | pheŋdʒanrə | pandʒaŋvə | pandʒaŋvə |
| 62 | meat | ɸu | ʃitʃuŋ | ʃitʃuŋ | ʃitʃuŋ | sĭkijuŋ | sĭkijuŋ |
| 63 | salt | xu | lu | lu | lu | lə | lə |
| 64 | onion | pjas | piaʒ | pjas | pəkhemu | pias; tʃoŋ | pias; tʃoŋ |
| 65 | garlic | lasan | khikmo | khikmo | pəkhemu | kiomu | kemoŋ |
| 66 | red pepper | adə | dʒau | dʒau | dʒaju | dʒaijo | dʒaijo |
| 67 | elephant | atʃhə | atʃi | atʃi | atʃi | atai | atai |
| 68 | tiger | ʃə̆kʃə | tiŋgraŋ | tiŋgraŋ | tiŋdraŋ | təgraŋ | keŋgraŋ |
| 69 | bear | ʃə̆tʃo | ʃistaŋ | ʃitʃaŋ | ʃitʃaŋ | ʃitʃaŋ | ʃitʃaŋ |
| 70 | deer | ɸumi | ʃistʃu | ʃistʃu | ʃitʃu | ʃiʃə | ʃitʃu |
| 71 | monkey | ʃoɸu | ʃudo | ʃubo | ʃubo | ʃəbo | ʃubo |
| 72 | rabbit | pohapohu | – | – | dʒuk | ʃidʒam | kaɾgos |
| 73 | snake | by | ɲabəu | nabu | bhu | bəu | bəu |
| 74 | crocodile | ʃebdʒa | vəphi | vəphi | vəphi | vəpi | vəpi |
| 75 | house lizard (gecko) | dadʒə | busimən | bitʃaptʃi | bətʃabətʃi | gusuman | – |
| 76 | turtle | katʃo | adʒiro | adʒiro | adʒario | dʒazero | dʒazero |
| 77 | frog | ʃedʒa | dʒou | dʒou | dʒou | dʒou | dʒou |
| 78 | dog | ʃyjo | ʃazeʔ | sadʒi | ʃadʒik | zazai | zazai |
| 79 | cat | ăʃa | gaʃu | kaʃu | gaʃu | kaʃə | kaʃu |
| 80 | cow | pholxu | dərfu | dʒufu | ʃufu | ʃufə | ʃufə |
| 81 | buffalo | ɸəmə | ʃukhre | ʃukhre | ʃəkhen | ɕəkham | ɕəkəram |
| 82 | horn (of buffalo) | ʔə̆ʃə̆bdʒa | ʃudʒuŋ | məsəʃoŋ | aʃidʒuŋ | məsəʃoŋ | məsəzuŋ |
| 83 | tail | ʔexem | mədərə | adəmai | adəmek | mənəmərai | mənəməre |
| 84 | goat | khəʃə | ʃəphə̆rən | tʃeprem | tʃeprem | ʃəpen | ɕuprem |
| 85 | pig | ʋo | dʒuo | dʒio | dʒoʔ | dʒoʔ | dʒo |
| 86 | rat | rh̥umo | dʒək | dʒəu | dʒək | dʒəu | dʒək |
| 87 | chicken | dʒuo | doʔ | dok | dup | dou | dou |
| 88 | egg | dʒedʒe | doriŋ | dori | doriŋ | doriŋ | doriet |
| 89 | fish | tʃhə | thri | thri | tri | tʃoi | tʃoi |
| 90 | duck | ʔosa | husõ | ũso | muso | ũso | ũso |
| 91 | bird | musə | budʒuʔ | bədʒə | bəzii | bədʒi | pəɕə |
| 92 | insect | bŭlːu | biluŋ | biluŋ | trəkhuŋ | biluŋ | bilo |
| 93 | cockroach | thumtʃə | zaŋzia | dʒaŋdʒi | dʒaŋdʒi | zaŋzia | zaŋzia |
| 94 | bee | mădʒəd̪u | miʔ | gəvoʔ | mei | miʔ | mai |
| 95 | fly | tʃhələbjo | bədʒuŋlo | bədʒuŋlo | bədʒuŋlo | pədʒoŋlo | pədʒoŋlo |
| 96 | spider | ʃagəxa | basidərgiaŋ | baʃidərgau | batʃibəgau | nərija | nərijanam |
| 97 | ant | siɲi | siɲi | ʃiŋiŋ | ʃiŋiŋ | ɕəni | ɕəni |
| 98 | mosquito | səxən | suriŋdaŋ | sirijaŋdo | sərədaŋ | sirdoŋmai | sirijoŋdaŋmai |
| 99 | head | ʔekhje | uː | tokijaŋ | dəkhijaŋ | gou | mogou |
| 100 | face | ʔokhumo | gamija | gamija | gamija | khamija | khamija |
| 101 | neck | ʔənəxo | dumu | demitraŋ | dəmu | domə | domə |
| 102 | hair | ʔeketʃe | uphiu | wophijo | umu | gopə | gopal |
| 103 | eye | ʔiɲi | məri | mər | meʔ | mẽ | mẽ |
| 104 | nose | ʔuʃə | nibiuŋ | nebijoŋ | nibuŋ | nebijoŋ | nebijoŋ |
| 105 | ear | ʔĕɸə | dʒuo | dʒo | dʒoʔ | dʒo | dʒo |
| 106 | cheek | ʔekhimoʔadʒu | gamijeadʒiŋ | gamijatʃə | gəmijaatʃuŋ | kəmijeadʒen | kəmijeadʒen |
| 107 | chin | ʔĕgado | gutʃaʔ | gutʃa | gutʃa | gutʃaʔ | gutʃa |
| 108 | mouth | ʔə̆nzu | go | niwi | nui | ɲeləi | ɲek |
| 109 | tongue | ʔedʒabla | dʒakihi | lakʃi | jaʔkhi | jakhijoi | jakhe |
| 110 | tooth | ʔethu | thu | thu | tu | tə | tə |
| 111 | elbow | apobe | patʃiŋku | paŋtrəŋkhu | gi | paʔtʃəŋkaŋ | patʃeka |
| 112 | hand | ʔagdʒə | gi | gi | giphijoŋ | gi | gi |
| 113 | palm | ʔə̆gdʒəkhu | giphijaŋ | giphijaŋ | gitʃo | gineluŋ | gineluŋ |
| 114 | finger | ʔĕdʒətʃə | gitʃoʔ | gitʃoʔ | githə | gitʃoʔ | ditʃo |
| 115 | fingernail | ʔĕdʒitʃə | giten | giten | legəphu | giten | giten |
| 116 | knee | ʔəʃpə | lekəpiu | legəphu | leikhu | lekəpiu | lekəpiu |
| 117 | foot | ʔə̆ʃə̆ku | leikhu | lai | ajem | lei | lei |
| 118 | bone | ʔə̆xə̆be | miliaŋ | miliaŋ | abau | mariaŋ | mariaŋ |
| 119 | fat | ʔə̆bi | məmbau | məmbau | aʔphri | məmbau | məmbou |
| 120 | skin | ʔə̆tʃhə | nuphri | məpre | zəai | məpə | məpre |
| 121 | blood | ʃə | dʒai | ʒi | fənʃo | ʒi | medʒai |
| 122 | sweat | ʔə̆ɸu | frən | fenʃo | ruk | fen | fen |
| 123 | belly | ʔə̆ləxo | rok | ruk | luŋ | nəgəʔ | nəgu |
| 124 | heart (organ) | ʔə̆lə̆biu | luŋvəuk | məɲijo | kəbaŋlaŋ | loŋvə | luŋvəuk |
| 125 | back | ʔə̆tʃəbo | gəbaŋ | məgəbaŋ | za | kəbaŋ | kəbaŋ |
| 126 | body | ʔoso | zaʔ | zaʔ | ʒai | ʒai | |
| 127 | person | nə̆na | ɲiuʔ | ɲiuʔ | ethego | ɲijə | ɲijə |
| 128 | man | mə̆hu | nuvə | ɲiju | nuʔ | ɲəjə | ɲəjə |
| 129 | woman | mimi | nəmeg | nəmrai | numazə | nəmrai | nəmrai |
| 130 | father | ʔau | abo | abo | abu | aba | aba |
| 131 | mother | aɲi | aɲi | aɲi | anai | aɲe | aɲe |
| 132 | husband | ʔəlʃi | dewai | mədewai | duwai | nəgai | nəgai |
| 133 | wife | ʔoɸom | zi | zəvə | gi | zi | zi |
| 134 | son | ʔosa | zəvə | zəvə | nuvəzi | ʒəvəi | zəvə |
| 135 | daughter | ʔosam | zəmrə | zəmrə | giəmai | ʒəmrai | zəmrai |
| 136 | elder brother (gen) | ʔaja | khəvoʔ | akhəvo | akəvo | kəvoi; avaŋ | kəvoi |
| 137 | elder sister (gen) | ʔama | amo | amo | amu | ʔama | ʔama |
| 138 | younger brother (gen) | ʔonu | nu | ɲijaŋɲiw | ɲanu | rəə | raŋ |
| 139 | younger sister (gen) | ʔoɲum | ne | ɲijaŋha | ɲijaɲe | rəai | raŋai |
| 140 | friend (male) | ʔodʒo | mədʒo | madʒro | adʒo | mədʒo | mədʒo |
| 141 | name | ʔəɲəɲə | mə̃rn | mə̃rn | mə̃rn | mə̃rn | mə̃rn |
| 142 | village | ɲətʃhə | gabijaŋ | gabijaŋ | kabijaŋ | kabijaŋ | kabijaŋ |
| 143 | house | ɲe | ɲan | ɲe | ɲeon | nam | nam |
| 144 | door | ɲĕgdəʃe | vaphi | vimphi | banphik | vaphi | banpi |
| 145 | window | khirki | khirki | khirki | khirki | khirki | khirki |
| 146 | roof | ɲeltʃə | neipuŋ | tikhijoŋla | dikhijoŋphuŋ | tikijuŋ | təkroŋ |
| 147 | wall of house | ɲetəkʃə | phai | ʃamphai | gihuŋphai | taipai | baŋbijaŋ |
| 148 | pillow | dĭkʃo | nukhən | wokhən | ukhum | gokəm | gokəm |
| 149 | blanket | kombolo | kombolo | gombul | gəpho | gombolo | kombulou |
| 150 | ring (on finger) | dʒə̆tʃelje | gile | gile | gilan | gilan | gilan |
| 151 | clothing | gijeʃjo | horigri | gərwari | geibeloŋ | gabugəi | gəigal |
| 152 | cloth | gije | grə | gəri | gije | gije | gije |
| 153 | medicine | d̪oxa | dao | dawa | dawa | dawa | dawa |
| 154 | paper | khakho | ʃadʒipriʔ | ʃadʒipriʔ | sidʒipeʔ | sidʒipeʔ | ʃasi |
| 155 | needle | səkʃə | duedʒuʔ | duedʒuʔ | duwazi | tigamsərei | tigamsərei |
| 156 | thread | məʃin | dʒaŋ | kəbo | kŭpo | kəbo | kəbo |
| 157 | broom | ɲeso | nesi | naʃi | naʃi | namɕoirə | namʃoi |
| 158 | spoon (for eating) | dʒagba | phentʃuʔ | dʒembu | pantʃo | pantʃo | pantʃo |
| 159 | knife (to cut meat) | betʃasa | vetʃin | vaitʃoŋʒi | vaitʃoŋʒi | vaitʃoŋʒi | vaitʃoŋʒi |
| 160 | hammer | martăl | tʃəmpo | tʃəmpo | tʃəmpo | tʃəmpo | tʃəmpo |
| 161 | axe | phodʒe | blu | bulu | blu | pə̆lə | phĕlu |
| 162 | bow | khiri | gri | geri | khiri | kə̆rai | kə̆rai |
| 163 | arrow | mə̆tʃhə | nə | nələn | nələn | nə | nə |
| 164 | spear | tʃudʒu | dʒuŋ | dʒuŋ | dʒuŋ | dʒoŋ | dʒoʔ |
| 165 | fire | mi | mai | mai | mai | mai | mai |
| 166 | ashes | mjoŋmu | mailodəbuʔ | mailodəbuʔ | maibu | lonobou | lonobou |
| 167 | smoke | mŭkʃə | maikhən | maikhən | maikhən | maikhən | maikhən |
| 168 | candle | mumbati | – | mairiaŋ | mairiaŋ | mairiaŋ | mumbati |
| 169 | boat | ly | ru | ijen | ijen | ijen | jam |
| 170 | road | motoxabo | lembaŋ | lembaŋ | labaŋ | labaŋ | labaŋ |
| 171 | path | xabo | lembaŋ | lembaŋ | labaŋ | labaŋ | labaŋ |
| 172 | to go | dʒejobei | dai | daina | dai | daina | dai |
| 173 | to come | agə; ago | hokaʔ | khanam | hodei | kona | kha |
| 174 | to stand | gudʒu | gijon | magarangiu | gijon | gijon | gəroŋ |
| 175 | to sit | xowe | dʒuʔ | deŋradʒuŋ | gijoŋ | gijona | gijoŋ |
| 176 | to rest | ʔə̆xə | dʒukaŋ | dʒoŋkhaŋ | dʒuŋam | hamna | reivija |
| 177 | to walk | dʒu | dai | daidəwo | naidaidu | kona | daiʔna |
| 178 | to fly | odɹo | gəndai | ganei | ganei | kənoina | kənoina |
| 179 | to enter | dʒimjo | buluŋdai | məloijandaina | aluŋ | dailena | məloijandaina |
| 180 | to kick | gədɹə | dəgrən | tekraŋ | laitegeŋ | təgeŋna | təgeŋna |
| 181 | to swim | hudɹo | ʃaŋ | tʃiaŋ | ju | brəona | vəsaŋna |
| 182 | to see | hodʒo | waŋ | waŋ | waŋ | gaŋna | gaŋna |
| 183 | to hear | dʒədʒo | rei | rei | rei | roina | roina |
| 184 | to wait | xokʃu | rə̆dʒan | raŋbija | khandʒaŋ | kənna | kherdʒaŋna |
| 185 | to cry | kʃo | khə̆ | krəmna | krəmna | krəmna | krəmna |
| 186 | to cook | khu | khu | khu | khəne | kəna | khu |
| 187 | to boil (water) | xuʃəʃə | dʒən | dʒɹən | dʒən | zəmna | dʒom |
| 188 | to eat | tʃadʒo | tʃu | tʃu | tʃu | tʃəna | tʃu |
| 189 | to drink | thudʒo | thoŋ | thoŋ | thoŋme | toŋna | thoŋ |
| 190 | to sing | nuxədʒo | dʒu | dʒiu | dʒiu | jeena | kada |
| 191 | to bite | thodʒo | thaʔ | thai | thai | taʔna | ta |
| 192 | to laugh | tʃhəjo | thou | tho | tho | tona | tona |
| 193 | to speak | tʃhedʒo | throʔ | ʃoʔ | tʃoʔ | reena | ta |
| 194 | to tell | tru | throʔmo | the | tʃua | tʃoana | tʃo |
| 195 | to know | d̪aŋxudʒo | nĭ | ŋintʃina | nintʃe | nina | nĭ |
| 196 | to forget | khoʃadʒo | thlaŋ | ɬaŋtʃo | saŋtʃo | ɬaŋ | ɬaŋ |
| 197 | to sleep | dɹumudʒo | dʒi | dʒi | dʒi | dʒina | dʒi |
| 198 | to dream | tʃhimijo | thaimeʔ | theme | themema | taiməna | taimat |
| 199 | to do/make | d̪adʒo | ru | rutʃine | therore | naŋna; rəna | ru |
| 200 | to work | d̪adʒo | theiroru | therorutʃine | therore | tairorəna | theiroru |
| 201 | to play | st̪udʒo | sŭthu | suthə | səthe | ɕutuna | ʃətə |
| 202 | to dance | nukʃəd̪adʒo | zai | dʒai | dʒai | dʒaina; zai | dʒai |
| 203 | to throw | dʒowadʒo | ɕa | ɕai | ʃantʃo | kədəina | khədoi |
| 204 | to lift | loljo | jan | ʃaŋ | iroru | ijaŋna | jan |
| 205 | to push | d̪hədʒo | siru | siriu | phetʃuru | seruna | səri |
| 206 | to pull | byjo | roʔ | roʔ | horo | ɕaana | bre |
| 207 | to tie | phjoxojo | dʒo | dʒogə | va | dʒoana | dʒo |
| 208 | to wipe | dɹagdɹa | sə̆khiu | simə | sii | ʃeena | ʃepo |
| 209 | to weave (on loom) | thijo | thrən | ɕən | grətriŋ; zantriŋ | tʃomna | gəitʃom |
| 210 | to sew | kʃijo | khrə | khri | grəkhri | khrəmna | gəikhrə |
| 211 | to wash | tʃejo | mədʒo | matʃorə | adʒo | tʃeena; phijaŋna | lei |
| 212 | to take bath | sotʃejo | tʃhe | dʒatʃe | dʒatʃeŋ | leiʔna | dʒalei |
| 213 | to cut something | dʒojo | thai | thaine | thai | taina; voăna | rap |
| 214 | to burn | pejo | fran | peneʔ | fraŋ | frəna | |
| 215 | to buy | phəʃəlo | phen | phan | phen | phənʔna | pan |
| 216 | to sell | dɹu | lao | tʃoŋret | phekho | laəna | khau |
| 217 | to steal | kʃatʃudʒo | tʃəkhə | tʃikhə | tʃikhu | tʃəkhəna | ʃikhau |
| 218 | to lie, fib | mălo | labotʃoʔ | ɹiu | dʒiu | khloina | dʒau |
| 219 | to take | ladʒo | lə | ɬəʔne | hoːɬə | ləna | miniroi |
| 220 | to give | dʒidʒo | bi | biʔne | phebi | beina | bai |
| 221 | to kill | ʃidʒo | wai | waitʃo | wai | gaina | gaina |
| 222 | to die | dʒudʒo | tʃi | tʃi | tʃi | teina | teina |
| 223 | to love | ʔedʒadadʒo; nalbo | luŋdʒaŋ | matʃodori | avirə | mədʒovəna; luŋʒaŋ | loraŋ |
| 224 | to hate | mazuvjo | dəkhə | minime | aŋiru | minimena | miniroi |
| 225 | one | ʔa | akheʔ | akhijo | atro; akho | aŋ; akhowa | akhijo |
| 226 | two | kʃə | geni | geni | gərin | kherə | kəran |
| 227 | three | dʒə | gətən | khətəm | kəthən | khətəm | khətəm |
| 228 | four | psə̆xi | bli | bəlei | bli | pəlei | pəlei |
| 229 | five | pom | pugu | boŋu | buŋu | puŋu | puŋu |
| 230 | six | xe | reʔ | re | re | ram | ra |
| 231 | seven | mɹo | mija | mijak | mija | mija | mija |
| 232 | eight | ʃəgdʒə | səgəi | tʃigə | səgə | ɕəgə | ɕəgə |
| 233 | nine | st̪ə | sətən | sətən | sətən | ɕətan | ɕətan |
| 234 | ten | xə | lən | ɬən | lən | lən | lən |
| 235 | eleven | xəjoʔa | lenuŋ | lijaŋ | liŋun | lənkhijo | lənkhijo |
| 236 | twelve | xəjokʃe | ləngəni | legĕreŋ | liŋgeriŋ | ləkhəraŋ | lankəŋ |
| 237 | twenty | bə̆ʃa | gənilən | gənilən | gerlem | kərənlən | kərətan |
| 238 | hundred | ɸoxa | bluŋ | bəluŋ | bluŋ | pəloŋ | pəloŋ |
| 239 | thousand | hădʒaxa | hazari | hazari | hazari | hazari | hazari |
| 240 | few | meʔ | meʔ | mija | mija | mija | mija |
| 241 | some | xama | themade | thimadi | thiin | mai | themade |
| 242 | many | ʔaɲe | meno | mənau | anau | mənau | mənau |
| 243 | all | vjo | məsuŋ | vendaŋ | ahuŋ | mihuŋ; məvəu | mihijoŋ |
| 244 | big | djo | məhiŋ | mədo | ado | mədo | mədəbu |
| 245 | small | ʔĕmisa | mezuʔ | mijadʒui | mijadʒui | mijadʒui | mijadʒui |
| 246 | long | pʃu | məpijaŋ | məpijaŋ | məpijaŋ | məpijaŋ | məpijaŋ |
| 247 | short (length) | ʔĕtʃesa | məruŋ | maderiu | aruŋ | məruŋ | məruŋ |
| 248 | heavy | ju | məiʔ | məji | ai | məlei | məlei |
| 249 | light (not heavy) | lə̆to | mədəthaŋ | maləthaŋ | alithaŋ | mənətaŋ | mənətaŋ |
| 250 | fat | d̪jo | mədəbu | mədəbu | aduo | mədəbou | mədəbou |
| 251 | thin | ʔĕd̪ə̆xasa | məsəni | məsəniŋ | mijazə | məsərei | mobu |
| 252 | wide, broad | texo | mədəlou | madəvijaŋ | aphijaŋ | mədoŋ; mətəlo | mətərə |
| 253 | narrow | ʔemiʃa | mezuʔ | madəɲe | aru | məbəu | mərək |
| 254 | deep | ɾju | məruʔ | marik | arək | mərə | mərə |
| 255 | shallow | bə̆so | məruʔmaŋ | marikmaŋ | arukmaŋ | mətə̆vijo; məbəu | matrio |
| 256 | full | gu | len | phiːɬaŋ | lən | ləndaŋ | len |
| 257 | empty | ʔəɸo | mikhijaŋ | mikhijaŋ | akhijaŋ | mihijaŋ | mihijaŋ |
| 258 | hungry | loxoʃə | frantʃi | ventʃi | fentʃi | frentei | frentei |
| 259 | thirsty | lukɾo | luŋkhijam | loŋkhijaŋ | luŋkhijaŋ | loŋkhijaŋ | loŋkhijaŋ |
| 260 | sweet | dʃə̆mtʃu | mədʒan | mədʒijaŋ | adʒaŋ | mezaŋ | mədʒan |
| 261 | sour | kʃo | mətʃuŋ | mətʃuŋ | atʃuʔ | mətʃuŋ | mətʃuŋ |
| 262 | bitter | kamʃo | məkhu | məkhu | akhu | məkhu; məfai | məkhu |
| 263 | spicy, hot | nəsə | məʃu | məʃiu | aʃiu | məʃu | məʃu |
| 264 | ripe | ɲju | məɾə̆n | məmrem | ameŋ | mena | məɾə̆n |
| 265 | rotten (fruit) | xəɲjo | mərən | məren | arən | roma | ram |
| 266 | fast | kətʃo | məgdʒa | mabədʒa | agəthup | məkhəgija; məkheto | məkheto |
| 267 | slow | ʃau | dəm | dumo | dumo | məʃaʃo; nəroi | nomo |
| 268 | same | dʒexjũ | akhi | akhendə̆re | zendi | ʒanroi; nəroi | ʒanroi |
| 269 | different | ʔədɹo | ʃizun | tʃudʒundʒun | siziŋ | sizaŋ | sizaŋ |
| 270 | dry | kɹo | məkhəjam | mekhijan | akhijaŋ | mekhijan | mekhijan |
| 271 | wet | dɹu | məbilija | məgeru | ablija | məgəjo | məgəro |
| 272 | hot | ʃu | mədʒu | mədʒiu | adʒiu | mələ; məzi | mədʒu |
| 273 | cold | nəŋu | mətʃou | mətʃo | atʃo | mətʃou | məlai |
| 274 | good | ʔu | məvi | mavi | avirə | məvi | məvi |
| 275 | bad | mau | məni | məɲi | aɲirə | məni | məni |
| 276 | new | ʔə̆kə̆n | məgəniu | məgəniu | agənu | məkərə | məkərə |
| 277 | old | ʔə̆me | məʃoʔ | məʃoʔ | aʃoʔ | məʃoʔ | məʃoʔ |
| 278 | broken | khəjau | məbaŋ | mabaŋ | baŋ | baŋa; bra | baŋa |
| 279 | above | ʔodɹu | thaŋjuŋ | thajoŋ | thaŋiu | tʃado; tʃajoŋ | tʃajoŋ |
| 280 | below | xam | phumum | phumu | phumu | məmə; tʃama | tʃama |
| 281 | far | ʔəxə | mərən | maraŋ | arən | mərən | mərən |
| 282 | near | ʔəɲisə | məni | məni | aɲiŋ | məroi | məroi |
| 283 | right | tʃədʒə | sidʒən | sidʒən | sidʒiŋ | ɕədʒen | ɕədʒen |
| 284 | left | ɸovo | sivijo | sivijo | savijo | sivijo | sivijo |
| 285 | black | gju | momo | momo | amu | momo | momo |
| 286 | white | gro | mugram | magəran | adraŋ | məgijaŋ | mugram |
| 287 | red | tʃu | mətʃu | matʃə | atʃu | mətʃi | mətʃi |
| 288 | green | dʒju | məlo | məlo | alu | məlo | məlo |
| 289 | yellow | dʒju | gesilo | madʒro | gətsilo | kəʃoilo | mədʒo |
| 290 | when (near future) | khe | kukhrin | kukhrin | kekhren | kukhrin | kukhrin |
| 291 | where | hagə | khija | khija | khəjo | khroi | khək |
| 292 | who | dʒu | tʃhu | tʃiu | tʃiu | təə | təə |
| 293 | what | ha | then | tan | tin | tən | tən |
| 294 | how many | khəɲja | kiɲo | kənio | kiniu | khəɲja | khəɲja |
| 295 | this thing | heji | huŋlo | huŋji | ɬo | huŋlo | hə̃ŋ ai |
| 296 | that thing | those | paitʃəlo | phetʃoi | phetʃilo | paitʃəlo | paitʃia |
| 297 | these things | henaji | huŋlona | huŋmuhuŋhi | aheŋlo | huŋlona | haŋmihoŋ |
| 298 | those things | thosana | paitʃolona | phetʃorenai | ano; loŋtʃianalo | paitʃolona | pitʃimihõŋ |
| 299 | 1st sg. (I) | no | ɲijan | nijaŋ | nijaŋ | ɲijan | ɲijan |
| 300 | 2nd sg. (familiar) | bha | ni | ni | ni | ni | ni |
| 301 | 2nd sg. (honorific) | bha | ni | ni | ni | ni | ni |
| 302 | 3rd sg. (generic/male) | ʔi | i | i | phetʃu | ai | ai |
| 303 | 3rd sg. (female) | ʔi | i | tʃoi | phetʃu | ai | ai |
| 304 | 1st pl. | ɲi | ani | ani | aɲijaahuŋ | ani | animihõŋ |
| 305 | 2nd pl. (familiar) | dʒo | dʒiməʃuŋ | ina | dʒi | dʒei | dʒmihõŋ |
| 306 | 2nd pl. (honorific) | dʒo | dʒiməʃuŋ | ina | dʒi | dʒei | dʒihõŋ |
| 307 | 3rd pl. | na | phaina | inamehijaŋ | airaahuŋ | aira | aira |
References
[edit]- Abraham, Binny, Kara Sako, Elina Kinny, Isapdaile Zeliang. 2018. Sociolinguistic Research among Selected Groups in Western Arunachal Pradesh: Highlighting Monpa. SIL Electronic Survey Reports 2018-009.
- Bodt, Timotheus Adrianus; Lieberherr, Ismael (2015). "First notes on the phonology and classification of the Bangru language of India". Linguistics of the Tibeto-Burman Area. 38 (1): 66–123.
