bić
Appearance
Old Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *bìti. First attested in 1388.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]bić impf (frequentative bijać)
- (transitive, attested in Masovia, Greater Poland, Lesser Poland) to beat, to hit [with accusative ‘whom/what’; or with w (+ accusative) ‘what’; or with po (+ locative) ‘what’; or (of winds) with ku (+ dative) ‘to what’; or with instrumental ‘with what’]
- kijem bić ― to beat with a stick
- 1931 [1416], “Instytucja początku w średniowiecznym prawie mazowieckim”, in Józef Rafacz, editor, Themis Polska, volume 6, Masovia, page 19:
- Przibegly na jego *gospodo i bili
- [Przybegli na jego gospodę i bili]
- 1887, 1889 [1388], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume I, number 320, Poznań:
- Wawrzinecz ne bil Veronie
- [Wawrzyniec nie bił Weronije]
- 15th century, Spowiedź powszechna - Confessio generalis, number 5:
- Naklonczye glowy szwoye, byancz pyerszy szwoye mowczye: Boze, bancz mylosczyw
- [Nakłońcie głowy swoje, bijąc piersi swoje mowcie: Boże, bądź miłościw]
- 1950 [1427], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 2688, Warsaw:
- Jacom ya nye byla bidla Falczina samowtora silø
- [Jakom ja nie biła bydła Fałczyna samowtora siłą]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[2], page 652:
- Jęli miłego Jesucrista, ... niektorzy po szyji bijąc
- [Jęli miłego Jesukrysta, ... niektorzy po szyi bijąc]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[3], page 285:
- Spadł deszcz, przyszły potopy, vzyaly wiatrowie bijąc ku onemu domu
- [Spadł deszcz, przyszły potopy i wzwiali wiatrowie bijąc ku onemu domu]
- 1856-1870 [1399], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki[4], volume VIII, number 8448:
- Climonth ne byl Clary meczowa glowicza
- [Klimont nie bił Klary mieczową głowicą]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][5], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 101, 5:
- Byt iesm iaco syano y zeschło iest sercze moie, bo iesm zapomnal giescz chleba mego
- [Bit jeśm jaco siano i zeschło jest serce moje, bo jeśm zapomial jeść chleba mego]
- 1920 [1406], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 760, Płońsk:
- Iacom ya pomoczniczø ne bila, kedi Smislawa bita
- [Jakom ja pomocnicą nie była, kiedy Smysława bita]
- 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 10:
- Biyandzi sbytemu albo czirzpyąnczemu crzywdan ot policzka pyancz kop groschi... zaplaczicz ma
- [Bijący zbitemu albo cirzpiącemu krzywdan ot policzka pięć kop groszy... zapłacić ma]
- 1880-1894 [XV p. pr.], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności[6], volume I, page 301:
- Bythego, zarzuczonyego et nos portavimus eum leprosum et percussum a deo
- [Bitego, zarzuconego et nos portavimus eum leprosum et percussum a deo]
- 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[7], 12, 23:
- A gdiszbi uszrzal krew na swyrz[ch]nych prodzech y na obu podwoyu, mynyecz dzwyrze domowe, a nye da byyøczemu wnydz w wasze domi a uraszycz
- [A gdyśby uźrzał krew na zwirz[ch]nich prodzech y na obu podwoju, mnięć dźwirze domowe, a nie da bijącemu wnidź w wasze domy a wrazić]
- 1930 [c. 1455], “Lev”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[8], 19, 20:
- Czlowyek aczbi spal z *zon[y]a sløczenim szemyenya (coitu seminis), gesz to bi bila dzewka..., ale wiplatø nye *viplaczono..., bita bødzeta oba
- [Człowiek aczby spał z żoną słączenim siemienia (coitu seminis), jeż to by była dziewka..., ale wypłatą nie wypłacona..., bita będzieta oba]
- 1907 [c. 1470], Jakub Parkoszowic, edited by Jan Łoś, Traktat o ortografii polskiej[9], Żurawica, Świętokrzyskie Voivodeship, Krakow, page 402:
- Bith id est percussus
- [Bit id est percussus]
- 1876-1929 [c. 1500], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie[10], volume X, Trzemeszno, page 383:
- Tako okrutnye smagaly y bily
- [Tako okrutnie smagali i bili]
- 1886 [c. 1455-1460], Emil Kałużniacki, editor, Die polnische Recension der Magdeburger Urtheile und die einschlägigen deutschen, lateinischen und czechischen Sammlungen, page 182:
- Gorącza gest rzecz, gdy kogo vfaczą, a on kogo byge albo dobyya
- [Gorąca jest rzecz, gdy kogo ufacą a on kogo bije albo dobija]
- 1885-2024 [1467], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[11], volume VIII, Chęciny, page 20:
- Jakom ya Stachny... nye byl..., gdy byegla do syna swego zabytego
- [Jakom ja Stachny... nie bił..., gdy biegła do syna swego zabitego]
- 15th century, Spowiedź powszechna - Confessio generalis, number 5:
- Naklonczye glowy szwoye, byancz pyerszy szwoye, mowczye: Boze, bancz mylosczyw!
- [Nakłońcie głowy swoje, bijąc piersi swoje, mowcie: Boże, bądź milościw!]
- 1902 [1408], “Wybór zapisek sądowych grodzkich i ziemskich wielkopolskich z XV wieku”, in Franciszek Piekosiński, editor, Studia, rozprawy i materiały z dziedziny historii polskiej i prawa polskiego[12], volume 6, Poznań, Pyzdry, Kościan, Gniezno, page 363:
- Staszek kigem ne bith ot paney
- [Staszek kijem nie bit ot paniej]
- 1896 [Middle of the 15th century], Lucjan Malinowski, editor, Żywot świętego Błażeja. Zabytek języka polskiego z początku wieku XV,[13], page 321:
- Sødza przykazral gy kiymy bycz
- [Sędzia przykazał ji kijmi bycz]
- 1901 [1463-1465], Jan Rozwadowski, editor, De morte prologus [Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią][14], Mierzeniec, Płock, line 459:
- Sly mnych... nye dba, ysz go kygyem bygyv
- [Zły mnich... nie dba, iż go kijem biją]
- c. 1463, Dawid z Mirzyńca, Skarga umierającego[15], Płock, line 45:
- Mlothem moye pyrzszy bygyv, dusza nye szmye vynycz szygyv
- [Młotem moje pirzsi biją, dusza nie śmie wynić szyją]
- 1882 [XV ex.], Emil Kałużniacki, editor, Kleinere altpolnische Texte aus Handschriften des XV. und des Anfangs des XVI. Jahrhunderts[16], page 292:
- O boże, który dlya othkupyenya szwyatha chczyalesz szye narodzycz... a yako baranek nyewynny na offyarą wyeszcz..., od fałszywych szwyathkow oszkarzycz,... czyrnym ykoronowacz, poszyky bycz
- [O boże, który dla otkupienia świata chciałeś się narodzić... a jako baranek niewinny na ofiarę wieść..., od fałszywych świadków oskarżyć,... cirnim ukoronować, poszyjki bić]
- (attested in Masovia, Greater Poland, Lesser Poland) to attack, to assault [with na (+ accusative)]
- 1920 [1400], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 17, Płońsk:
- Iacom ia ne bil na Mar[czino]w dom szamotrzecz szilø
- [Jakom ja nie bił na Mar[cino]w dom samotrzeć siłą]
- 1888 [1401], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[17], Greater Poland, page 48:
- Na gego dom bil y begal
- [Na jego dom bił i begał]
- 1950 [1422], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 28, Warsaw:
- Tszom vczinil Barthlomeieui, tom vczinil sza iego poczanthkem, kedi prziszedl na mø gospodø y bil na mø pilatikem
- [Com uczynił Bartłomejewi, tom uczynił sie jego początkiem, kiedy przyszedł na mą gospodę i bił na mą piłatykiem]
- 1920 [1425], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume II, number 956, Zakroczym:
- Czo vczinil Iasszek łanowy, tho za yego poczanthkem, kedi pomocznikem byl vel fuit bratu swemv, kedi nan bil vel percussit
- [Co uczynił Jaszem lanowy, to za jego początkiem, kiedy pomocnikiem bił vel fuit bratu swemu, kiedy nań bił vel percussit]
- 1920 [1425], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume II, number 1298, Zakroczym:
- Vczinil... za yego poczanthkem, kedi yemu na striya szekyrø byl
- [Uczynił... za jego początkiem, kiedy jemu na stryja siekirą bił]
- 1885-2024 [1445], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[19], volume VIII, Chęciny, page 18:
- Luba nye zastampal Mychala any nan byl schamotrzecz szylą
- [Luba nie zastąpał Michała ani nań bił samotrzeć siłą]
- 1950 [1471], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 3036, Warsaw:
- Jakom ya przischethwschi do goszpody szamowt[o]r gwalthem dobythym myeczeem nye bilem na goscze paną pothkomorzego
- [Jakom ja przyszedwszy do gospody samowt[o]r gwałtem dobitem mieczem nie biłem na goście pana podkomorzego]
- 1950 [1472], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 3057, Warsaw:
- Jakom ya sszamopyath gwalthem przischethwschi na gimyenye Bronischowo ssz ostra bronya nye bilem na zoną gego anym gey szwoyka na glowye przeczam
- [Jakom ja samopiąt gwałtem przyszedwszy na jimienie Broniszowo s ostrą bronią nie biłem na żonę jego anim jej zwojka na głowie przeciął]
- 1931 [1473], “Instytucja początku w średniowiecznym prawie mazowieckim”, in Józef Rafacz, editor, Themis Polska, volume 6, Masovia, page 23:
- Thegom ya zabyl za yego *poczothkyem, gdy na mya ostra bronya byl
- [Tegom ja zabił za jego *początkiem, gdy na mię ostrą bronią bił]
- 1868 [1482], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego[21], volume XVIII, page 234:
- Hrycz violenter invadiens in molendinum Gotardi secavit hostium, ...et ad molendinatorem tetigisset al. byl
- [Hrycz violenter invadiens in molendinum Gotardi secavit hostium, ...et ad molendinatorem tetigisset al. bił]
- to kill
- 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[22], 12, 23:
- Nyszadni z was nye wichocz z domu swego asz do zayutrka, bocz pan poydze byyøcz Egipskye
- [Niżadny z was nie wychodź z domu swego aż do zajutrka, boć Pan pojdzie bijąc Ejipskie]
- to slaughter
- 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[26], 29, 22:
- Przeto zbyly biki y wzøly kaplany krew gich y przelyaly iø na oltarzv y byly takesz skopi, a tich krew na oltarzu przelyaly
- [Przeto zbili byki i wzięli kapłani krew jich, i przelali ją na ołtarzu, i bili takież skopy a tych krew na ołtarzu przelali]
- (attested in Masovia, Lesser Poland) to fasten, to fix
- 1874-1891 [XV ex.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[28], [29], [30], volume XXV, Zator, Lesser Poland Voivodeship, page 146:
- Palye *byyyą pali fundantur
- [Pale *biją pali fundantur]
- (reflexive with się, attested in Greater Poland, Masovia) to fight [with z (+ instrumental) ‘with whom’]
- 1885-2024 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[31], volume I, Międzyrzecz, Warsaw, page 485:
- Dlugo bywsszy szę sz nym, assz podal thyl dyu pugnando convertit in fugam
- [Długo biwszy się z nim, aż podał tył dyu pugnando convertit in fugam]
- 1856-1870 [1443], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki[35], volume II, number 3153:
- Romey byl sza jako dobrj czlowek podluk jego sziku, a gego odgechanim ne stala [się] skoda panu Komorowskye]mu]
- [Romiej bił się jako dobry człowiek podlug jego szyku, a jego odjechanim nie stała [się[ szkoda panu Komorowskie[mu]]
- 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[36], 32, 24:
- Tu syø gest s nym bil møz aze do yutra
- [Tu się jest s nim bił mąz aże do jutra]
- 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 34:
- Byly schą certaverunt
- [Bili się certaverunt]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[37], page 780:
- -
- [Miły Cristus ...rzekł: Królowie świeccy mają sługi, którzy za nie biją sie, ale wy widzicie, iże za mię nijeden człowiek świecki nie bojuje]
- (attested in Sieradz-Łęczyca) to argue
- 1897 [1388], Teki Adolfa Pawińskiego[38], volume III, number 1107, Łęczyca Land:
- Meus pater cum Alexio fratre habent rzond diuisiue, quod non debuit bicz sø ad Glandzanouo, quem frater exemit
- [Meus pater cum Alexio fratre habent rząd diuisiue, quod non debuit bić się ad Ględzianowo, quem frater exemit]
- 1897 [1389], Teki Adolfa Pawińskiego[39], volume III, number 1411, Łęczyca Land:
- Cum Nicolao condictacionem habui, quod in die sancti Johannis ad agrum non veniet, tunc ad ipsum nichil haberet, ne mal szø bicz
- [Cum Nicolao condictacionem habui, quod in die sancti Johannis ad agrum non veniet, tunc ad ipsum nichil haberet, niemal się bić]
Derived terms
[edit]verbs
Related terms
[edit]nouns
verbs
- biczować impf
Descendants
[edit]References
[edit]- Boryś, Wiesław (2005) “bić”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “bić”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “bić”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “bić”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- K. Nitsch, editor (1953), “bić”, in Słownik staropolski[40] (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 82
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “bić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “bić”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
[edit]Pronunciation
[edit]Etymology 1
[edit]Inherited from Old Polish bić.
Verb
[edit]bić impf (frequentative bijać)
- (transitive) to beat (to strike or hit multiple times to cause pain) [with instrumental ‘with what’; or with w (+ accusative) or po (+ locative) ‘where’]
- bić kijem ― to beat with a stick
- bić po twarzy/w twarz ― to hit someone's face
- (intransitive) to beat (to strike, e.g. a surface multiple times) [with instrumental ‘with what’; or with w (+ accusative) ‘what’; or with o (+ accusative) ‘against what’]
- (transitive, cooking) to beat (to whip eggs or cream quickly and repeatedly and turn them into a stiff mass using a special tool)
- Synonym: ubijać
- bita śmietana ― whipped cream
- (transitive) to beat out; to mint (to produce by striking metal)
- bić monety ― to mint coins
- Synonym: wybijać
- (transitive) to print (to produce one or more copies of a text or image on a surface, especially by machine)
- (transitive) to beat (to be better than someone else in something) [with instrumental ‘with what’]
- Hypernym: pokonywać
- bić konkurencję ― to beat competition
- bić rekord ― to beat a record
- (transitive) to beat (to defeat in armed combat)
- (transitive, firearms) to fire (to shoot a firearm) [with z (+ genitive) or accusative ‘a firearm’]
- (intransitive, of a firearm) to fire (to be shot and produce a sound)
- (transitive) to compromise; to damage, to tarnish (to cause negative consequences or worsen a situation for someone) [with w (+ accusative) ‘what/whom’]
- bić w dobre imię ― to damage/tarnish someone's good name
- (transitive) to slaughter, to cull (to kill animals)
- (transitive) to beat out to ring (e.g. of a clock, to make noise as a signal)
- Synonym: wybijać
- Godzina bije. ― The hour strikes.
- Dzwon bije. ― The bell is ringing.
- Zegar bije. ― The clock is ticking.
- (intransitive) to beat (to produce audible or detectible otherwise rhythmic sounds) [with dative ‘for whom’]
- Synonym: pukać
- Serce bije. ― The heart is beating.
- (intransitive) to read (e.g. of an indicator to indicate an amount)
- Synonym: wybijać
- (transitive, games, card games) to take (to take a card, figure, chess piece, etc.) [with instrumental ‘with what’]
- (intransitive) to burst (to emerge from somewhere suddenly and powerfully) [with od (+ genitive) ‘from whom/what’]
- Synonym: wybijać
- (reflexive with się, Middle Polish) to burst (to emerge from somewhere suddenly and powerfully)
- (intransitive, literary) to burst (to be seen in one's behavior or appearance) [with od (+ genitive) ‘from whom’; or with z (+ genitive) ‘from what’]
- Synonyms: emanować, promieniować
- (transitive, colloquial) to beat into; to inlay (to cause to enter by beating or striking)
- Synonym: wbijać
- (transitive, mining) to drill (to dig; to pierce)
- bić studnię ― to dig out a well
- (intransitive, obsolete, of a quail) to coo (to make a characteristic sound)
- (intransitive, Middle Polish) to oppose (to act against) [with na (+ accusative) or przeciw (+ dative) or przeciwko (+ dative) or ku (+ dative) ‘against whom/what’]
- Synonym: sprzeciwiać się
- (intransitive, Middle Polish, of lighting) to strike
- Synonym: uderzać
- (intransitive, Middle Polish, of hail) to strike
- (intransitive, Middle Polish, of grain) to thresh
- Synonym: młócić
- (reflexive with się) to beat oneself (to hit one's own body) [with w (+ accusative) or po (+ locative) ‘where’]
- (reflexive with się) to beat each other (to strike one another) [with w (+ accusative) or po (+ locative) ‘where’]
- (reflexive with się) to fight (to strike one another, to have a physical conflict with) [with z (+ instrumental) ‘(with)whom’]
- (reflexive with się) to fight (to have a martial conflict, to fight during war) [with z (+ instrumental) ‘(with)whom’; or with o (+ accusative) ‘for/over what’]
- Synonym: walczyć
- (reflexive with się) to fight (to contend with someone over some goal or aim) [with z (+ instrumental) ‘(with)whom’; or with o (+ accusative) ‘for/over what’]
- Synonym: walczyć
Conjugation
[edit]Conjugation of bić impf | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
person | singular | plural | |||||||||||||||||
masculine | feminine | neuter | virile | nonvirile | |||||||||||||||
infinitive | bić | ||||||||||||||||||
present tense | 1st | biję | bijemy | ||||||||||||||||
2nd | bijesz | bijecie | |||||||||||||||||
3rd | bije | biją | |||||||||||||||||
impersonal | bije się | ||||||||||||||||||
past tense | 1st | biłem, -(e)m bił |
biłam, -(e)m biła |
biłom, -(e)m biło |
biliśmy, -(e)śmy bili |
biłyśmy, -(e)śmy biły | |||||||||||||
2nd | biłeś, -(e)ś bił |
biłaś, -(e)ś biła |
biłoś, -(e)ś biło |
biliście, -(e)ście bili |
biłyście, -(e)ście biły | ||||||||||||||
3rd | bił | biła | biło | bili | biły | ||||||||||||||
impersonal | bito | ||||||||||||||||||
future tense | 1st | będę bił, będę bić |
będę biła, będę bić |
będę biło, będę bić |
będziemy bili, będziemy bić |
będziemy biły, będziemy bić | |||||||||||||
2nd | będziesz bił, będziesz bić |
będziesz biła, będziesz bić |
będziesz biło, będziesz bić |
będziecie bili, będziecie bić |
będziecie biły, będziecie bić | ||||||||||||||
3rd | będzie bił, będzie bić |
będzie biła, będzie bić |
będzie biło, będzie bić |
będą bili, będą bić |
będą biły, będą bić | ||||||||||||||
impersonal | będzie bić się | ||||||||||||||||||
conditional | 1st | biłbym, bym bił |
biłabym, bym biła |
biłobym, bym biło |
bilibyśmy, byśmy bili |
biłybyśmy, byśmy biły | |||||||||||||
2nd | biłbyś, byś bił |
biłabyś, byś biła |
biłobyś, byś biło |
bilibyście, byście bili |
biłybyście, byście biły | ||||||||||||||
3rd | biłby, by bił |
biłaby, by biła |
biłoby, by biło |
biliby, by bili |
biłyby, by biły | ||||||||||||||
impersonal | bito by | ||||||||||||||||||
imperative | 1st | niech biję | bijmy | ||||||||||||||||
2nd | bij | bijcie | |||||||||||||||||
3rd | niech bije | niech biją | |||||||||||||||||
active adjectival participle | bijący | bijąca | bijące | bijący | bijące | ||||||||||||||
passive adjectival participle | bity | bita | bite | bici | bite | ||||||||||||||
contemporary adverbial participle | bijąc | ||||||||||||||||||
verbal noun | bicie |
Synonyms
[edit]Derived terms
[edit]adverbs
interjections
verbs
- bijać impf
- dobić pf, dobijać impf
- nadbić pf, nadbijać impf
- obić pf, obijać impf
- odbić pf, odbijać impf
- pobić pf, pobijać impf
- podbić pf, podbijać impf
- poobijać impf
- poprzybijać impf
- porozbijać impf
- powybijać impf
- pozabijać impf
- przebić pf, przebijać impf
- przybić pf, przybijać impf
- rozbić pf, rozbijać impf
- ubić pf, ubijać impf
- wbić pf, wbijać impf
- wybić pf, wybijać impf
- wzbić pf, wzbijać impf
- zabić pf, zabijać impf
- zbić pf, zbijać impf
verbs
- bić brawo impf
- bić czołem impf
- bić na alarm impf
- bić na głowę impf, pobić na głowę pf
- bić pianę impf
- bić pokłony impf
- bić się w cudze piersi impf
- bić się z myślami impf
- bić w dach impf
- bić w dach impf
- bić w oczy impf
- bić własną bronią impf, pobić własną bronią pf
- przyznawać się bez bicia impf, przyznać się bez bicia pf
Related terms
[edit]adjectives
adverbs
verbs
- biczować impf, ubiczować pf, wybiczować pf
Etymology 2
[edit]See the etymology of the corresponding lemma form.
Noun
[edit]bić n
Further reading
[edit]- bić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- bić się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- bić in Polish dictionaries at PWN
- bić in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “bić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “bić się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Jadwiga Chotkowska (06.12.2018) “BIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- “BIĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 02.12.2008
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “bić”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “bić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “bić”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 146
- bić in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
- bić się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
Silesian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish bić.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]bić impf (frequentative bijać)
- (transitive) to beat (to strike or hit multiple times to cause pain)
- (transitive) to slaughter, to cull (to kill animals)
- (transitive) to kill
- (transitive) to nail down, to tack down (to affix using nails or other sharp objects)
- (transitive, mining) to drill (to dig; to pierce)
- (transitive) to beat out to ring (e.g. of a clock, to sound)
- (reflexive with sie) to beat oneself
- (reflexive with sie) to beat each other; to fight
Conjugation
[edit]Further reading
[edit]- bic in dykcjonorz.eu
- bić in silling.org
- bić_sie in silling.org
- Bogdan Kallus (2020) “bić”, in Słownik Gōrnoślōnskij Gŏdki, IV edition, Chorzów: Pro Loquela Silesiana, →ISBN, page 245
- Henryk Jaroszewicz (2022) “bić (sie)”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 64
- Aleksandra Wencel (2023) “bić, bić śe”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 57
- Eugeniusz Kosmała (2023) “bić (1028-1048)”, in Dykcjōnôrz Polsko-Ślonskiy (in Silesian), b, pages 45-46
Upper Sorbian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *bìti.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]bić impf
- (transitive) to beat, hit, knock
- (transitive) to mint
- (transitive) to press
Conjugation
[edit]Conjugation of bić (imperfective)
person | singular | dual | plural | ||
---|---|---|---|---|---|
virile | nonvirile | ||||
infinitive | bić | ||||
transgressive | bijo | ||||
present tense | 1st | biju | bijemoj | bijemy | |
2nd | biješ | bijetaj | bijetej | bijeće | |
3rd | bije | bijetaj | bijetej | bija | |
past tense | 1st | bijach | bijachmoj | bijachmy | |
2nd | biješe | biještaj | biještej | biješće | |
3rd | biješe | biještaj | biještej | bijachu | |
imperative | 1st | — | bijmoj | bijmy | |
2nd | bij | bijtaj | bijtej | bijće | |
3rd | bij | — | |||
active participle | bijacy | ||||
passive participle | bity | ||||
ł-form | bił | ||||
verbal noun | biće |
References
[edit]- “bić” in Soblex
Categories:
- Old Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Old Polish terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Old Polish terms inherited from Proto-Indo-European
- Old Polish terms derived from the Proto-Indo-European root *bʰeyh₂- (strike)
- Old Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Slavic
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish verbs
- Old Polish imperfective verbs
- Old Polish transitive verbs
- Masovia Old Polish
- Greater Poland Old Polish
- Lesser Poland Old Polish
- Old Polish terms with collocations
- Old Polish terms with quotations
- Old Polish reflexive verbs
- Sieradz-Łęczyca Old Polish
- zlw-opl:Death
- zlw-opl:Violence
- Polish 1-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/it͡ɕ
- Rhymes:Polish/it͡ɕ/1 syllable
- Polish terms derived from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Polish terms inherited from Proto-Indo-European
- Polish terms derived from the Proto-Indo-European root *bʰeyh₂- (strike)
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish lemmas
- Polish verbs
- Polish imperfective verbs
- Polish transitive verbs
- Polish terms with collocations
- Polish intransitive verbs
- Polish terms with usage examples
- pl:Cooking
- pl:Firearms
- Polish terms with obsolete senses
- Polish reflexive verbs
- pl:Games
- pl:Card games
- Middle Polish
- Polish literary terms
- Polish colloquialisms
- pl:Mining
- Polish non-lemma forms
- Polish noun forms
- pl:Agriculture
- pl:Crime
- pl:Death
- pl:Hit
- pl:Sound
- pl:Violence
- Silesian terms derived from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Slavic
- Silesian terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Silesian terms derived from Proto-Indo-European
- Silesian terms inherited from Proto-Indo-European
- Silesian terms derived from the Proto-Indo-European root *bʰeyh₂- (strike)
- Silesian terms with IPA pronunciation
- Silesian terms with audio pronunciation
- Rhymes:Silesian/it͡ɕ
- Rhymes:Silesian/it͡ɕ/1 syllable
- Silesian lemmas
- Silesian verbs
- Silesian imperfective verbs
- Silesian transitive verbs
- szl:Mining
- Silesian reflexive verbs
- szl:Agriculture
- szl:Construction
- szl:Death
- szl:Hit
- szl:Murder
- szl:Violence
- Upper Sorbian terms derived from Proto-Indo-European
- Upper Sorbian terms inherited from Proto-Indo-European
- Upper Sorbian terms derived from the Proto-Indo-European root *bʰeyh₂- (strike)
- Upper Sorbian terms inherited from Proto-Slavic
- Upper Sorbian terms derived from Proto-Slavic
- Upper Sorbian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Upper Sorbian/it͡ʃ
- Rhymes:Upper Sorbian/it͡ʃ/1 syllable
- Upper Sorbian terms with homophones
- Upper Sorbian lemmas
- Upper Sorbian verbs
- Upper Sorbian imperfective verbs
- Upper Sorbian transitive verbs
- Upper Sorbian imperfective Ve4a verbs