walczyć

See also: wałczyć

Old Polish

Etymology

From walka +‎ -yć. First attested in the 15th century. Compare Old Czech válčiti.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /valʲt͡ʃʲɨt͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /valʲt͡ʃʲɨt͡ɕ/

Verb

walczyć impf

1. (intransitive or reflexive with się, attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca, Greater Poland) to fight with a weapon [with za (+ accusative) ‘for whom/what’] [with za (+ instrumental) ‘for whom’] [with z (+ instrumental) ‘with whom/what’] [with naprzeciw or przeciw (+ dative) ‘against whom’]
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[1], Krakow, page gl. 170a:

     Nam ouis pugnauit, valczyla szø, cum lupo

     [Nam ouis pugnauit, walczyła się, cum lupo]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[2], Krakow, page gl. 155a:

     Apostoli pro fide pugnarunt valczyly

     [Apostoli pro fide pugnarunt walczyli]

   • 1930 [c. 1455], “Jud”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[3], 11, 9:

     Gestly eszescye wyernye ku mnye prziszly, abich walczil (ut pugnem) za was przecyw sinom Amonowim

     [Jestli[e]żeście wiernie ku mnie przyszli, abych walczył (ut pugnem) za was przeciw synom Amonowym]

   • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎^[4], Krakow, Brodnia, page 43a:

     Day pokoy, myli panie..., bocz nye iest gynszi, ktorj bi walczil za namy jedno ti, boze nas

     [Daj pokoj, miły Panie..., boć nie jest jinszy, ktory by walczył za nami, jedno ty, Boże nasz]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[5], Krakow, page 173a:

     A presto, gdisczy ktory clouek svim neprzygaczelem che szø valcicz, tedycz vøcz on szebe dludze odzene sdrucy

     [A przezto gdyżci ktory człowiek z swym nieprzyjacielem chce się walczyć, tedyć więc on z siebie długie odzienie zdruci]

   • 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej‎^[6], Modlitewnik Nawojki, page 169:

     Day my, myly panye Crysthe, mocz z nyeba, yzbych przewyczyązyla dvschnego nyeprzyyaczyelya czvyaczego y walczaczego naprzeczyw mnye

     [Daj mi, miły Panie Kryste, moc z nieba, iżbych przewiciężyła dusznego nieprzyjaciela czującego i walczącego naprzeciw mnie]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 26v:

     Certare kempfen streyten oder fechten valczycz

     [Certare kempfen streyten oder fechten walczyć]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 105r:

     Preliari id est bellare prelium committere fechten oder streyten vąlczycz

     [Preliari id est bellare prelium committere fechten oder streyten walczyć]

2. to fight for (to strive for)
   • 1885-2024 [c. 1450], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[7], volume IV, page 577:

     Valczi laborat

     [Walczy laborat]

   • 1977 [End of the 15th century], “Vergili Georgicorum schedae Gnesnenses”, in Bogdanus Bolz, Wanda Żurowska-Górecka, editors, Symbolae Philologorum Posnaniensium, volume 3, page 77:

     Nec cellis ideo contende, nye walcz, Falernis, muszkatella

     [Nec cellis ideo contende, nie walcz, Falernis, muszkatela]

Derived terms

nouns

• walczenie

 

verbs

• zwalczyć pf

 

Related terms

adjectives

• waleczny

 

nouns

• walecznica
• walecznik
• walka
• zwalczenie

 

Descendants

• Polish: walczyć
• Silesian: walczyć

References

• Boryś, Wiesław (2005) “walka”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “walka”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “walczyć (się)”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “walczyć”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish walczyć. By surface analysis, walka +‎ -yć. Compare Czech válčit.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈval.t͡ʂɘt͡ɕ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈval.t͡ʂɨt͡ɕ/, /vɒl.t͡ʂɨt͡ɕ/

• Audio 1:

  (file)

• Audio 2:

  (file)

• Rhymes: -alt͡ʂɘt͡ɕ
• Syllabification: wal‧czyć

Verb

walczyć impf

1. (intransitive) to fight (to use force or weapons against persons or large groups of people who also use force or weapons in order to cause them to give up resistance) [with przeciw (+ dative) ‘against whom’] [with z (+ instrumental) ‘with whom’] [with o (+ accusative) ‘for/over what’] [with za (+ accusative) ‘for (the benefit) whom/what’]
2. (intransitive) to fight with (to participate in a sports competition or competition conducted for someone else's entertainment) [with z (+ instrumental) ‘with whom’]

   Synonym: rywalizować

3. (intransitive) to fight with (to strive to defeat an opponent in some dispute or rivalry) [with z (+ instrumental) ‘with whom’]

   Synonyms: bić się, wojować, zmagać się

4. (intransitive) to fight for (to strive to eliminate; to strive to to obtain something) [with o (+ accusative) ‘for whom/what’] [with z (+ instrumental) ‘with what’]
5. (intransitive) to fight for (to try to win the favor of some people) [with o (+ accusative) ‘for what’]
6. (intransitive, literary, of forces of nature etc.) to fight (to oppose one another) [with z (+ instrumental) ‘with what’]

   Synonym: sprzeciwiać się

7. (intransitive) to fight against (to counteract)

   Synonym: sprzeciwiać się

8. (intransitive) to fight oneself (to resist ones needs)
9. (intransitive) to fight for (to strive to achieve)
10. (intransitive) to fight for (to defend) [with o (+ accusative) ‘for what’]

    Synonym: bronić

11. (intransitive, obsolete) to fight off, to overcome (to succeed in fighting)

    Synonym: zwalczać

Conjugation

Conjugation of walczyć impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		walczyć
present tense	1st	walczę			walczymy
	2nd	walczysz			walczycie
	3rd	walczy			walczą
	impersonal	walczy się
past tense	1st	walczyłem, -(e)m walczył	walczyłam, -(e)m walczyła	walczyłom, -(e)m walczyło	walczyliśmy, -(e)śmy walczyli	walczyłyśmy, -(e)śmy walczyły
	2nd	walczyłeś, -(e)ś walczył	walczyłaś, -(e)ś walczyła	walczyłoś, -(e)ś walczyło	walczyliście, -(e)ście walczyli	walczyłyście, -(e)ście walczyły
	3rd	walczył	walczyła	walczyło	walczyli	walczyły
	impersonal	walczono
future tense	1st	będę walczył, będę walczyć	będę walczyła, będę walczyć	będę walczyło, będę walczyć	będziemy walczyli, będziemy walczyć	będziemy walczyły, będziemy walczyć
	2nd	będziesz walczył, będziesz walczyć	będziesz walczyła, będziesz walczyć	będziesz walczyło, będziesz walczyć	będziecie walczyli, będziecie walczyć	będziecie walczyły, będziecie walczyć
	3rd	będzie walczył, będzie walczyć	będzie walczyła, będzie walczyć	będzie walczyło, będzie walczyć	będą walczyli, będą walczyć	będą walczyły, będą walczyć
	impersonal	będzie walczyć się
conditional	1st	walczyłbym, bym walczył	walczyłabym, bym walczyła	walczyłobym, bym walczyło	walczylibyśmy, byśmy walczyli	walczyłybyśmy, byśmy walczyły
	2nd	walczyłbyś, byś walczył	walczyłabyś, byś walczyła	walczyłobyś, byś walczyło	walczylibyście, byście walczyli	walczyłybyście, byście walczyły
	3rd	walczyłby, by walczył	walczyłaby, by walczyła	walczyłoby, by walczyło	walczyliby, by walczyli	walczyłyby, by walczyły
	impersonal	walczono by
imperative	1st	niech walczę			walczmy
	2nd	walcz			walczcie
	3rd	niech walczy			niech walczą
active adjectival participle		walczący	walcząca	walczące	walczący	walczące
contemporary adverbial participle		walcząc
verbal noun		walczenie

Derived terms

verbs

• powalczyć pf
• przewalczyć pf, przewalczać impf
• współwalczyć impf
• wywalczyć pf, wywalczać impf
• zawalczyć pf
• zwalczyć pf, zwalczać impf

 

verbs

• walczyć o lepsze impf
• walczyć wręcz impf
• walczyć z wiatrakami impf
• walczyć ze śmiercią impf

 

Related terms

adjectives

• waleczny

 

adverbs

• walecznie

 

nouns

• walczerz
• waleczność
• walka

 

Descendants

• → Kashubian: walczëc

Further reading

• walczyć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• walczyć in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “walczyć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Paweł Kupiszewski (19.05.2021) “WALCZYĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “walczyć”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “walczyć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “walczyć”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 447
• walczyć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish walczyć. By surface analysis, walka +‎ -yć.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈval.t͡ʂɪt͡ɕ/
• Rhymes: -alt͡ʂɪt͡ɕ
• Syllabification: wal‧czyć

Verb

walczyć impf

1. (intransitive) to fight (to be involved in a physical confrontation)

Conjugation

Conjugation of walczyć impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		walczyć
present tense	1st	walczã			walczymy
	2nd	walczysz			walczycie
	3rd	walczy			walczōm
past tense	1st	walczōłch, walczōłech, walczōł żech	walczyłach walczyła żech	walczyłoch1) walczyło żech1)	walczylimy, walczylichmy	walczyłymy, walczyłychmy
	2nd	walczōłś, walczōłeś, walczōł żeś	walczyłaś walczyła żeś	walczyłoś1) walczyło żeś1)	walczyliście, walczyli żeście	walczyłyście, walczyły żeście
	3rd	walczōł	walczyła	walczyło	walczyli	walczyły
future tense	1st	bydã walczōł, bydã walczyć	bydã walczyła, bydã walczyć	bydã walczyło,1) bydã walczyć	bydymy walczyli, bydymy walczyć	bydymy walczyły, bydymy walczyć
	2nd	bydziesz walczōł, bydziesz walczyć	bydziesz walczyła, bydziesz walczyć	bydziesz walczyło,1) bydziesz walczyć	bydziecie walczyli, bydziecie walczyć	bydziecie walczyły, bydziecie walczyć
	3rd	bydzie walczōł, bydzie walczyć	bydzie walczyła, bydzie walczyć	bydzie walczyło, bydzie walczyć	bydōm walczyli, bydōm walczyć	bydōm walczyły, bydōm walczyć
pluperfect tense2)	1st	bōłch walczōł, bōłech walczōł, bōł żech walczōł	byłach walczyła była żech walczyła	byłoch walczyło1) było żech walczyło1)	byli my walczyli, bylichmy walczyli	były my walczyły, byłychmy walczyły
	2nd	bōłś walczōł, bōłeś walczōł, bōł żeś walczōł	byłaś walczyła była żeś walczyła	byłoś walczyło1) było żeś walczyło1)	byliście walczyli, byli żeście walczyli	byłyście walczyły, były żeście walczyły
	3rd	bōł walczōł	była walczyła	było walczyło1)	były my walczyli, byłychmy walczyli	były walczyły
conditional	1st	bych walczōł	bych walczyła	byście walczyli	by my walczyły, bychmy walczyły
	2nd	byś walczōł	byś walczyła	byście walczyli	byście walczyły
	3rd	by walczōł	by walczyła	by walczyło	by walczyli	by walczyły
imperative	1st	niych walczã			walczmy
	2nd	walcz			walczcie
	3rd	niych walczy			niych walczōm
active adjectival participle		walczōncy	walczōncŏ	walczōnce	walczōncy	walczōnce
passive adjectival participle		walczōny	walczōnŏ	walczōne	walczyni	walczōne
verbal noun		walczynie
1) Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms. 2) The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past.

Further reading

• Henryk Jaroszewicz (2022) “walczyć”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 148