brać
Old Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *bьrati. First attested in 1392.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]brać impf
- (attested in Lesser Poland) to take (to grab with the hands)
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[1], page 821:
- A kiedym uźrała, iże już biorą miotłę, ja ku pirwemu razu jako sercem urażonem odwiedziona jestem od rozumow, ... a po małej chwili ocuciwszy sie uźrałam ciało jego wszytko zedrane
- [A kiedym uźrała, iże już biorą miotłę, ja ku pirwemu razu jako sercem urażonem odwiedziona jestem od rozumow, ... a po małej chwili ocuciwszy sie uźrałam ciało jego wszytko zedrane]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 54, 15:
- Iensze po spolu se mnø slotke bral ies karme
- [Jenże pospołu se mną słodkie brał jeś karmie]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][3], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 81, 2:
- Dokød sødzicze lichotø y oblicze grzesznich byerzecze
- [Dokąd sądzicie lichotę i oblicze grzesznych bierzecie?]
- (attested in Lesser Poland) to gather
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][4], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 79, 13:
- Winniczø z Egipta przenosl ies... i czemu, bosze, zkazyl ies sczanø iey, y byorø iø wszistczi
- [Winnicę z Ejipta przeniosł jeś... i czemu, Boże, skaził jeś ścianę jej i biorą ją wszystcy]
- (attested in Greater Poland) to take furtively, to skim off, to pilfer
- 1888 [1411], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[5], Greater Poland, page 90:
- Stanislaw czso bral pczoly, to bral na prawem swem, yako na przywileyu ma
- [Stanisław czso brał pczoły, to brał na prawem swem, jako na przywileju ma]
- (attested in Masovia) to extract
- 1920 [1402], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 170, Płońsk:
- O chtorø wodø zalowal na mø Iasek, tøm ya bral s yego wolø, eze mi otpusczil s gego studney
- [O chtorą wodę żałował na mię Jaszek, tę-m ja brał s jego wolą, eże mi otpuścił s jego studniej]
- (attested in Kuyavia) to pass long [with na (+ accusative) ‘to whom’]
- 1897 [1418], Teki Adolfa Pawińskiego[6], volume VII, number 129, Brześć Kujawski Voivodeship:
- Oczecz twoy ne prza sya o ty dzedzine any byerzą na szachoczcza podlug prawa zemskego, dal na sya roku stacz
- [Ociec twoj nie prza się o ty dziedzinie ani bierzę na zachoćcę podług prawa ziemskiego, dał na się roku stać]
- (attested in Greater Poland) to pass responsibility [with na (+ accusative) or ku (+ dative) ‘what reponsibility’]
- 1888 [1405], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[7], Greater Poland, page 112:
- Byerzø to kv mey duszy y ku mey prawdze, yako tamo dzeszancz grziwen, czso przidze na Stachnicowø czanscz y na Stachnynø
- [Bierzę to ku mej duszy i ku mej prawdzie, jako tamo dziesięć grzywien, czso przydzie na Stachnikowę część i na Stachninę]
- to conclude; to infer
- 1885-2024 [XV ex.], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[8], volume V, page 19:
- Bracz v. przypusczacz admittere
- [Brać vel przypuszczać admittere]
- (transitive, attested in Greater Poland, Masovia) to charge [with od (+ genitive) or u (+ genitive) or z (+ genitive) ‘whom’, along with za (+ accusative) or genitive ‘for what’]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][9], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 14, 6:
- Iensze dobra swego ne dal iest na lichfø y darow na przezwinnich ne bral iest
- [Jenże dobra swego nie dał jest na lichwę i darow na przezwinnych nie brał jest]
- 1895 [1419], Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici[10], volume VIII, page 44:
- Iaco Boguslaw ne bral po mey sestrze Swachne nygeney pusczini
- [Jako Bogusław nie brał po mej siestrze Święchnie nijenej puściny]
- 1884 [c. 1455-1460], “Die Magdeburger Urtheile. Ein Deutschen Rechtes in polnischer Sprache aus der Mitte des XV Jahrhunderts”, in Aleksander Brückner, editor, Archiv für slavische Philologie, volume VI, page 355:
- Tho raczcze magą na nyem bracz nye patrzacz gynego prawa
- [To radźce mogą na niem brać nie patrząc jinego prawa]
- 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 112:
- Ot ludzy... xanząnth mazowesskich..., ot ktorichkoly rzeczi kupy..., targowego braacz nye mayąn, myanso a ribi telko viyąwschi, ot ktorich, to yest myąnsza a rib, podlug starego obiczaya targowe ma bicz brano i dzwygano
- [Ot ludzi... książąt mazoweskich..., ot ktorychkoli rzeczy kupi..., targowego brać nie mają, mięso a ryby telko wyjąwszy, ot ktorych, to jest mięsa a ryb, podług starego obyczaja targowe ma być brano i dźwigano]
- 1920 [1406], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 723, Płońsk:
- Iaco v mne Iacup nosza za polczwarta grosza ne cupil anim ia v nego penødzi bral
- [Jako u mnie Jakub noża za połczwarta grosza nie kupił anim ja u niego pieniędzy brał]
- 1950 [1426], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 152, Warsaw:
- Marczin nye mal vmowy z Passzkem, aby myal zitho bracz za oborzne, ale penandze
- [Marcin nie miał umowy z Paszkiem, aby miał żyto brać za oborzne, ale pieniądze]
- (attested in Greater Poland) to take, to occupy (to deprive of ownership)
- 1888 [1392], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[14], Greater Poland, page 66:
- Iaco o tho, czso zalowal Wyssoczin kmecz na Dzerska, bi bral o gego rzecz iego rankoymø, o to gy pothwarza
- [Jako o to, czso żałował Wysoczyn kmieć na Dzierżka, by brał o jego rzecz jego rękojmię, o to ji potwarza]
- 1887, 1889 [1397], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume I, number 2556, Poznań:
- Lupu pomagal bracz iako dwe griwne
- [Łupu pomagał brać, jako dwie grzywnie]
- 1856-1870 [1399], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki[15], volume VIII, number 8448:
- Climonth ne byl Clary meczowa glowicza... ani yey penandzi bral
- [Klimont nie bił Klary mieczową głowicą... ani jej pieniędzy brał]
- 1886 [c. 1455-1460], Emil Kałużniacki, editor, Die polnische Recension der Magdeburger Urtheile und die einschlägigen deutschen, lateinischen und czechischen Sammlungen, page 191:
- Gdy kto komv byerze gego gymyenye
- [Gdy kto komu bierze jego jimienie]
- (attested in Greater Poland) to occupy
- 1888 [1394], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[16], Greater Poland, page 68:
- Iaco gest Paszek ne bral Colowske ani vz[y]tka ma, a to stogø s nim w roczech
- [Jako jest Paszek nie brał Kołowskie ani uż[y]tka ma, a to stoję s nim w rocech]
- (attested in) to confiscate
- 1888 [1403], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[17], Greater Poland, page 104:
- Iaco vemi..., eze czso Tomek bral pana Benika o sszina, to s prawa bral, ez sø yemu poddal poth czøzø
- [Jako wiemy..., eże czso Tomek brał pana Bońka o syna, to z prawa brał, eż się jemu poddał pod ciążą]
- 1920 [1400], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 12, Płońsk:
- Iacom ia v Strzechni ne bral bidla ani szita szilø
- [Jakom ja u Strzechny nie brał bydła ani żyta siłą]
- 1950 [1428], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 2902, Warsaw:
- Jacom ya o thø krziwdø oth Arnoltha wstal, eze mi gego szona gwalthem møkø brala s mego sola
- [Jakom ja o tę krzywdę ot Arnołta wstał, eże mi jego żona gwałtem mąkę brała s mego soła]
- 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 44:
- A my baczącz, yszby nykth nye myal czvdzych rzeczy bracz przes dząky pana gych
- [A my bacząc, iżby nikt nie miał cudzych rzeczy brać przez dzięki pana jich]
- (attested in Greater Poland, Masovia) to choose
- 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 44:
- Ysz pryszyasznyczy maya gynne przyszyasznyky wybyeracz, tho yesth nam dobrze pamyąthno a yesth podlug... prawa..., thedy yeszlysczye wy thakowy brany y poszthawyeny podlug waszego stharego obyczaya, mozeczye dobrze w lawyczy na szadzye szyedzyecz y prawo wyrzecz
- [Iż przysiężnicy mają jinne przysiężniki wybierać, to jest nam dobrze pamiętno a jest podług... prawa..., tedy jesliście wy takowy brani i postawieni podług waszego starego obyczaja, możecie dobrze w ławicy na sądzie siedzieć i prawo wyrzec]
- 1884 [c. 1455-1460], “Die Magdeburger Urtheile. Ein Deutschen Rechtes in polnischer Sprache aus der Mitte des XV Jahrhunderts”, in Aleksander Brückner, editor, Archiv für slavische Philologie, volume VI, page 356:
- A gest nam tesz k themv podtrzebyen y vzytheczen, wybyeramy go w radą y byerzemy k szobye w szedzaczą radą
- [A jest[li] nam też k temu po[d]trzebien i użyteczen, wybieramy go w radę ibierzemy k sobie w siedzącą radę]
- (reflexive with się, attested in Greater Poland) to leave, to go
- 1930 [c. 1455], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[18], 1, 51:
- Gdisz bracz syą bødø, seymø slvgy stanowe stan
- [Gdyż brać się będą, sejmą sługi stanowe stan]
- 1930 [c. 1455], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[19], 22, 39:
- Y bralasta syø spolv do myasta, ktoresto na poslednich krayoch bilo gego krolewstwa
- [I brałasta się społu do miasta, ktoreż to na poślednich krajoch było jego krolewstwa]
- 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[20], 27, 43:
- Ach, tocz Ezau, twoy brat [grozi-ć], chce czyø zabycz. A ti posluchay myø. Byerz syø ku Labanowy, bratu memu, do Aram
- [Ach toć Ezau twoj brat [grozi-ć], chcę cię zabić. A ty posłuchaj mię, bierz się ku Labanowi bratu memu do Aram]
- 1451-1455, Legenda o świętym Aleksym[21], line 66:
- Jvthrocz sza byerzą od czebye... A gdycz wszythky stoly osządą, thedycz ya ivsch w drodze bandą
- [Jutroć się bierzę od ciebie... A gdyć wszytki stoły osiędą, tedyć ja już w drodze będę]
- 1880-1894 [XV p. pr.], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności[22], volume I, page 301:
- Dixitque ei vir: Recesserunt de loco isto braly sszyą s tego
- [Dixitque ei vir: Recesserunt de loco isto brali się z tego]
- (reflexive with się, law) to appeal to a higher court
- 1884 [c. 1455-1460], “Die Magdeburger Urtheile. Ein Deutschen Rechtes in polnischer Sprache aus der Mitte des XV Jahrhunderts”, in Aleksander Brückner, editor, Archiv für slavische Philologie, volume VI, page 365:
- Rzekl szwym rzekznykyem: po wthore ten ortel gest nysprawyedlywy..., y bral szye o tho do krolewszkego dwora
- [Rzekł swym rzecznikiem po wtore: Ten ortel jest ni[e]sprawiedliwy..., i brał sie o to do krolewskiego dwora]
- 1884 [c. 1455-1460], “Die Magdeburger Urtheile. Ein Deutschen Rechtes in polnischer Sprache aus der Mitte des XV Jahrhunderts”, in Aleksander Brückner, editor, Archiv für slavische Philologie, volume VI, page 356:
- Czlowyek z woythowszkey wssy z gedna nyewyasta z Opawy [stali] przed nymy szyedzaczą radą o pyenądze a braly szye na gych wysznane: tako to ma bycz gysczono, yako szyedzaczą radą wysznala
- [Człowiek z wojtowskiej wsi z jedną niewiastą z Opawy przed nimi, siedzącą radą, o pieniądze, a brali sie na jich wyznanie, tako to ma być jiszczono, jako siedząca rada wyznała]
- (reflexive with się) to get prepared
- 1853 [XV ex.], Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Piśmiennictwo polskie od czasów najdawniejszych aż do roku 1830, volume 4, page 137:
- Mamj wszyczy k themu szą dzysz bracz, biszmy mogli laszką u bogą zyskacz
- [Mamy wszyć[c]y k temu się dziś brać, bysmy mogli łaskę u Boga zyskać]
- (reflexive with się, attested in Sieradz-Łęczyca) to personate
- (reflexive with się) to resist
- 1930 [c. 1455], “Jos”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[24], 8, 20:
- Møzowye myesczczi, ktorzisto gonili Iozve, osrzafszy syø y vsrzeli dim w myescze az kv nyebv wzchadzayøczi, nye mogøcz daley ani szam ani tam vczecz, a nawyøczey przeto, gdysz cy, gesto byli iako pobyegly, chczøøcz syø na pvsczø wroczicz, potem obrocziwszy syø przesylnye syø brali
- [Mężowie mieśćcy, ktorzyż to gonili Jozue, oźrzawszy się i uźrzeli dym w mieście aż ku niebu wschadzający, nie mogąc dalej ani sam ani tam uciec, a nawięcej przeto, gdyż ci, jeż to byli jako pobiegli chcąc się na puszczą wrocić, potem obrociwszy się przesilnie się brali]
Derived terms
[edit]nouns
verbs
verbs
- brać impf
- brać bydlenie impf
- brać cierpienie impf
- brać imię impf
- brać moc impf
- brać na się zbroje impf
- brać nocną rzeczą impf
- brać prawo impf
- brać prze Bóg impf
- brać przyczynę impf
- brać przykład impf
- brać przysięgi impf
- brać radę impf
- brać w dziedzictwo impf
- brać w prawo impf
- brać w się impf
- brać wolę impf
- brać wstecz impf
- brać z jęctwa impf
- brać z świata impf
- brać ślub impf
Related terms
[edit]nouns
Descendants
[edit]References
[edit]- Boryś, Wiesław (2005) “brać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “brać”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Mańczak, Witold (2017) “brać”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “brać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “brać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
[edit]Etymology 1
[edit]Inherited from Old Polish brać. Cognate with English bear.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]brać impf (perfective wziąć)
- (transitive) to take (to grab with the hands) [with instrumental ‘with what’ and za (+ accusative) ‘by what part’]
- (transitive) to take (grabbing with one's hands, to place somewhere)
- (transitive) to take in (to agree to take care of)
- (transitive) to take (to allow to join)
- (transitive) to take (to ensure that one has something with them when they depart)
- (transitive) to take, to charge (to ask for or demand a certain amount of money for something) [with za (+ accusative) ‘for what’]
- (transitive) to take (to have temporarily, e.g. a room at a hotel)
- (transitive) to take (to hire a particular person for a job or task)
- (transitive) to take; to get (to gain from a particular source, e.g. a resource)
- brać pomysł ― to get an idea
- (transitive) to take, to take away (to deprive of) [with dative ‘from whom’]
- Synonym: zabrać
- (transitive) to take (to force someone to go somewhere, e.g. to the police)
- (transitive) to take (to ingest e.g. medicine)
- (transitive) to take (to conquer, to gain e.g. a city)
- (transitive, vulgar, of men) to take (to have sexual relations with a woman)
- Synonyms: see Thesaurus:uprawiać seks
- (transitive, colloquial) to take (to pass on the road while driving)
- Synonym: wyprzedzać
- (transitive) to take (to consider someone or something to be something, especially unfairly) [with za (+ accusative) ‘for what’]
- (transitive) to get someone to do something (to convince someone to taking a particular action) [with na (+ accusative) ‘to what’]
- (transitive) to take; to get (as a light verb, to be the performer or subject of an action)
- brać prysznic ― to take a shower
- brać masaż ― to get a massage
- brać ślub ― to get married
- (transitive, of emotions, diseases, etc.) to take (to appear in someone's body or psyche)
- (transitive, fishing) to bite; to take (to attach to a hook on a rod; to be caught) [with na (+ accusative) ‘with what bait’]
- (transitive) to take on (to accept a position or function)
- (transitive) to take (to defeat someone or something)
- (transitive) to put on (to begin wearing some article of clothing) [with w (+ accusative) ‘what clothing’]
- (transitive, colloquial) to take (to interest, to grab someone's attention)
- (intransitive, of weather) to build up
- (transitive) to get (to understand somehow)
- (transitive) to take (to get hit)
- Synonym: dostawać
- (transitive) to take after, to get from (to inherit some traits)
- (transitive) to take, to choose, to select
- Synonym: wybrać
- (reflexive with się) to take oneself (to grab oneself by something) [with pod (+ accusative) or za (+ accusative) ‘by what’]
- (reflexive with się) to take each other (to grab each other by something) [with pod (+ accusative) or w (+ accusative) or za (+ accusative) ‘by what’]
- (reflexive with się) to get to (to begin to do some activity) [with do (+ genitive) or (proscribed) za (+ accusative) ‘to what’]
- brać się do roboty ― to get to work
- (reflexive with się) to be convinced (to allow oneself to be convinced to doing something) [with na (+ accusative) ‘to what’]
- (reflexive with się, colloquial) to take on (to begin to deal intensively with matters related to a specific person) [with za (+ accusative) ‘whom’]
- (reflexive with się, colloquial) to come from (to have a source from)
- (reflexive with się, obsolete) to be deceived
- (reflexive with się, obsolete) to get to (to arrive, to go to)
Conjugation
[edit]Verb
[edit]brać impf (perfective wziąć)
- (intransitive, impersonal, colloquial) to get the urge, to get a hankering (to feel a strong need or want to do something to the point where one cannot help themself) [with accusative ‘subject’ and na (+ accusative) ‘for what’]
Conjugation
[edit]| Conjugation of brać | |
|---|---|
| infinitive | brać |
| present indicative | bierze |
| past indicative | brało |
| future indicative | będzie brać będzie brało |
| conditional | brałoby by brało |
| imperative | niech bierze |
Derived terms
[edit]adjectives
adverbs
nouns
verbs
- dobrać pf, dobierać impf
- nabrać pf, nabierać impf
- obrać pf, obierać impf
- odebrać pf, odbierać impf
- pobrać pf, pobierać impf
- podebrać pf, podbierać impf
- pozbierać pf
- przebrać pf, przebierać impf
- [przedsięwziąć pf], przedsiębrać impf
- przybrać pf, przybierać impf
- rozebrać pf, rozbierać impf
- ubrać pf, ubierać impf
- webrać pf, wbierać impf
- wezbrać pf, wzbierać impf
- wybrać pf, wybierać impf
- zabrać pf, zabierać impf
- zebrać pf, zbierać impf
verbs
- brać azymut pf, wziąć azymut impf
- brać do galopu pf, wziąć do galopu impf
- brać do kieszeni pf, wziąć do kieszeni impf
- brać do ręki pf, wziąć do ręki impf
- brać do siebie pf, wziąć do siebie impf
- brać dupę w troki pf, wziąć dupę w troki impf
- brać górę pf, wziąć górę impf
- brać górę pf, wziąć górę impf
- brać i zrobić pf, wziąć i robić impf
- brać na ambit pf, wziąć na ambit impf
- brać na bajer pf, wziąć na bajer impf
- brać na cel pf, wziąć na cel impf
- brać na języki pf, wziąć na języki impf
- brać na kieł pf, wziąć na kieł impf
- brać na klatę pf, wziąć na klatę impf
- brać na lep pf, wziąć na lep impf
- brać na rozum pf, wziąć na rozum impf
- brać na spytki pf, wziąć na spytki impf
- brać na swoje barki pf, wziąć na swoje barki impf
- brać na swoje sumienie pf, wziąć na swoje sumienie impf
- brać na tapet pf, wziąć na tapet impf
- brać na warsztat pf, wziąć na warsztat impf
- brać na widelec pf, wziąć na widelec impf
- brać na wstrzymanie pf, wziąć na wstrzymanie impf
- brać nogi za pas pf, wziąć nogi za pas impf
- brać odpowiedzialność pf, wziąć odpowiedzialność impf
- brać po pysku pf, wziąć po pysku impf
- brać początek pf, wziąć początek impf
- brać pod fleki pf, wziąć pod fleki impf
- brać pod lupę pf, wziąć pod lupę impf
- brać pod uwagę pf, wziąć pod uwagę impf
- brać pod włos pf, wziąć pod włos impf
- brać poprawkę pf, wziąć poprawkę impf
- brać przykład pf, wziąć przykład impf
- brać się do rzeczy pf, wziąć się do rzeczy impf
- brać się na sposób pf, wziąć się na sposób impf
- brać się w garść pf, wziąć się w garść impf
- brać się za bary pf, wziąć się za bary impf
- brać się za łby pf, wziąć się za łby impf
- brać sobie do serca pf, wziąć sobie do serca impf
- brać sprawy w swoje ręce pf, wziąć sprawy w swoje ręce impf
- brać stronę pf, wziąć stronę impf
- brać udział pf, wziąć udział impf
- brać w jednej koszuli pf, wziąć w jednej koszuli impf
- brać w karby pf, wziąć w karby impf
- brać w łapę pf, wziąć w łapę impf
- brać w łeb pf, wziąć w łeb impf
- brać w nawias pf, wziąć w nawias impf
- brać w obroty pf, wziąć w obroty impf
- brać w pacht pf, wziąć w pacht impf
- brać w rachubę pf, wziąć w rachubę impf
- brać w swoje ręce pf, wziąć w swoje ręce impf
- brać z sufitu pf, wziąć z sufitu impf
- brać za dobrą monetę pf, wziąć za dobrą monetę impf
- brać za frak pf, wziąć za frak impf
- brać za mordę pf, wziąć za mordę impf
- brać za złe pf, wziąć za złe impf
- cholera bierze pf, cholera wzięła impf
- diabli biorą pf, diabli wzięli impf
- nie brać do ust pf, nie wziąć do ust impf
Trivia
[edit]According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), brać is one of the most used words in Polish, appearing 25 times in scientific texts, 38 times in news, 26 times in essays, 32 times in fiction, and 42 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 162 times, making it the 355th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
Etymology 2
[edit]Back-formation from bracia.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]brać f
- (collective, dated) company; band (group of people associating with each other)
Declension
[edit]Declension of brać
References
[edit]Further reading
[edit]- brać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- brać in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “brać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “brać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “BRAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2023 March 23
- “BRAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 02.09.2010
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “brać”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “brać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “brać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 198
- brać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
Silesian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish brać.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]brać impf (perfective wziōńś)
- (transitive) to take
- (reflexive with sie) This term needs a translation to English. Please help out and add a translation, then remove the text
{{rfdef}}.
Conjugation
[edit]Related terms
[edit]nouns
Further reading
[edit]Categories:
- Old Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Old Polish terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Old Polish terms inherited from Proto-Indo-European
- Old Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Slavic
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish verbs
- Old Polish imperfective verbs
- Lesser Poland Old Polish
- Old Polish terms with quotations
- Greater Poland Old Polish
- Masovia Old Polish
- Kuyavia Old Polish
- Old Polish transitive verbs
- Old Polish reflexive verbs
- zlw-opl:Law
- Sieradz-Łęczyca Old Polish
- Polish terms derived from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Polish terms inherited from Proto-Indo-European
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish 1-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/at͡ɕ
- Rhymes:Polish/at͡ɕ/1 syllable
- Polish lemmas
- Polish verbs
- Polish imperfective verbs
- Polish transitive verbs
- Polish terms with collocations
- Polish vulgarities
- Polish colloquialisms
- pl:Fishing
- Polish intransitive verbs
- Polish reflexive verbs
- Polish terms with obsolete senses
- Polish impersonal verbs
- Polish back-formations
- Polish nouns
- Polish feminine nouns
- Polish collective nouns
- Polish dated terms
- Polish singularia tantum
- pl:Collectives
- pl:People
- Silesian terms derived from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Slavic
- Silesian terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Silesian terms derived from Proto-Indo-European
- Silesian terms inherited from Proto-Indo-European
- Silesian terms inherited from Old Polish
- Silesian terms derived from Old Polish
- Silesian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Silesian/at͡ɕ
- Rhymes:Silesian/at͡ɕ/1 syllable
- Silesian lemmas
- Silesian verbs
- Silesian imperfective verbs
- Silesian transitive verbs
- Silesian reflexive verbs