dostać
Old Polish
[edit]Etymology 1
[edit]From do- + stać (“to get up”). First attested in 1396. Compare Old Czech dostati and Old Slovak dostáť.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]dostać pf (imperfective dostawać)
- (attested in Masovia) to get, to receive; to acquire, to gain, to obtain
- 1950 [1422], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 30, Warsaw:
- Jacom ne dosz[t]al v Laszarza *dzewiczinacze grosszy sza czarzanye po c[r]ziwdze
- [Jakom nie dos[t]ał u Łazarza dziewięcinacie groszy za ciążanie po k[r]zywdzie]
- (reflexive with się, attested in Greater Poland) to fall to one's lot [with dative ‘to whose’]
- 1887, 1889 [1396], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume I, number 2188, Poznań:
- Sandziwoy ne dodal dzeszanczora scotu a szesczoronascze swini, czo sø na starostø dostalo
- [Sędziwoj nie dodał dziesięciora skotu a sześcioranaście świni, co się na starostę dostało]
- 1888 [1399], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[1], Greater Poland, page 108:
- Czocoli sø ge ran dostalo, to sø ge dostalo za ge poczantkem
- [Cokoli się je ran dostało, to się je dostało za je początkiem]
- (reflexive with się, attested in Lesser Poland) to get somewhere (to arrive, to start being at a destination)
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[2], Krakow, page 172a:
- Pres tocz szø gest on do krolefstwa nebeszkego byl dostal
- [Przeztoć się jest on do krolewstwa niebieskiego był dostał]
Derived terms
[edit]adjectives
Descendants
[edit]Etymology 2
[edit]From do- + stać (“to stand”). First attested in the fifteenth century.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]dostać pf
- to keep standing; to remain, to last, to outlast, to withstand
- 1930 [c. 1455], “II Esdr”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[3], 9, 11:
- Ale isze gest sebranye wyelyke lyvda, a czas zimni gest, a nye mozem mi nyedostateczny dostacz (quoniam multitudo magna est et tempus hybernum, et non possumus insubsidiati stare), a ten vzitek nye moze syø skonacz w genem dnyv any we dwu
- [Ale iże jest sebranie wielikie luda, a czas zimny jest, a nie możem[m]y niedostateczni dostać (quoniam multitudo magna est et tempus hybernum, et non possumus insubsidiati stare), a ten użytek nie może się skonać w jenem dniu ani we dwu]
Derived terms
[edit]adjectives
verbs
- dostać roku pf
Related terms
[edit]adverbs
nouns
Descendants
[edit]References
[edit]- Sławski, Franciszek (1958-1965) “dostać”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Bańkowski, Andrzej (2000) “dostać 1”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- Bańkowski, Andrzej (2000) “dostać 2”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “1. dostać, dostać się”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “2. dostać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “dostać”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
[edit]Etymology 1
[edit]Inherited from Old Polish dostać (“to get”). By surface analysis, do- + stać (“to happen”)
Pronunciation
[edit]- (Middle Polish) IPA(key): /ˈdɔs.tat͡ɕ/
- (Lesser Poland):
Verb
[edit]dostać pf (imperfective dostawać)
- (transitive) to get (to begin to own or be able to use a particular item as a result of it being transferred from the person to whom it previously belonged) [with od (+ genitive) ‘from whom’]
- Synonym: otrzymać
- (transitive) to get (to be in a situation where something a person wanted has become available to them as a result of someone else's decision and they can use it according to their needs)
- Synonym: otrzymać
- Dostałam e-mail od mojego przyszłego pracodawcy. ― I got an e-mail from my future employer.
- (transitive) to get (to become the recipient of someone else's action)
- Synonym: otrzymać
- (transitive) to get (to be named in a specific way so that a given name is now assigned to a given object)
- (transitive) to get (to buy or rent something for a certain amount of money) [with za (+ accusative) ‘for how much’]
- (transitive) to get (to contract, to develop, to catch; to start to experience something bothersome and unpleasant) [with genitive]
- (transitive) to get (to begin to be characterized by some trait) [with genitive]
- (transitive) to get (to receive treatment or medicine from a doctor)
- (transitive) to get (to be the recipient of something negative or harmful, i.e. a punishment or fee) [with za (+ accusative) ‘for what’]
- Synonym: oberwać
- (transitive) to get (to be the recipient of i.e. teaching, care, etc.) [with accusative ‘what person is performing the teaching, care, etc.’]
- (transitive, colloquial) to get (to detain someone that has done something wrong)
- (transitive, colloquial or dialectal, Przemyśl) to get hit (to be the recipient of hits or blows) [with instrumental ‘by what’, along with w (+ accusative) or po (+ locative) ‘where, what part of the body’, along with od (+ genitive) ‘by whom’]
- (intransitive, dated) to reach out (to extend a body part towards something) [with instrumental ‘with what part of the body’ and do (+ genitive) ‘to what’]
- Synonym: dosięgnąć
- (transitive, dated) to get out (to cause something to go out of something from the inside)
- Synonym: wydobyć
- (intransitive) to last, to suffice, to be enough
- Synonym: wystarczyć
- (transitive, Middle Polish) to get (to become)
- (transitive, Middle Polish) to get (to produce, to gain)
- (Middle Polish) to get; Further details are uncertain.
- 1564, J. Mączyński, Lexicon[4], page 280a:
- Comparare item Aquirere, Doſtáć.
- [Comparare item Aquirere, Dostać.]
- (Middle Polish) The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
- instead of dostać się
- 1553, Zapiski i roty polskie[5], page 2685:
- isz ia dopvsczam mierzacz ląke przecziwko Roliam tak iako z rozdzialv dostalo
- [iż ja dopuszczam mierzać ląkę przecziwko Roliam tak jako z rozdzialu dostalo]
- instead of dostać się
- (reflexive with się) to get; to get in (to arrive, to start being at a destination)
- (reflexive with się) to get; to get in (to obtain some status or the ability to use some services)
- Markiewicz nie dostał się na studia. ― Markiewicz didn't get into college.
- (reflexive with się) to be gotten (to be obtained; especially if unexpected and beneficial) [with dative ‘(by) whom’]
Conjugation
[edit]Verb
[edit]dostać pf (imperfective dostawać)
- (reflexive with się, impersonal) to get what's coming to one (to face negative consequences for one's actions) [with dative ‘subject’ and za (+ accusative) ‘for what’ and od (+ genitive) ‘from whom’]
Conjugation
[edit]| Conjugation of dostać | |
|---|---|
| infinitive | dostać |
| future indicative | dostanie |
| past indicative | dostało |
| conditional | dostałoby by dostało |
| imperative | niech dostanie |
Derived terms
[edit]nouns
verbs
- przedostać pf, przedostawać impf
- wydostać pf, wydostawać impf
verbs
- dostać kopa w dupę pf, dostawać kopa w dupę impf
- dostać kosza pf, dostawać kosza impf
- dostać kota pf, dostawać kota impf
- dostać małpiego rozumu pf, dostawać małpiego rozumu impf
- dostać nóg pf, dostawać nóg impf
- dostać obuchem w głowę pf, dostawać obuchem w głowę impf
- dostać po kieszen pf, dostawać po kieszeni impf
- dostać się na języki pf, dostawać się na języki impf
- dostać skrzydeł pf, dostawać skrzydeł impf
- dostać w kość pf, dostawać w kość impf
- dostać w łapę pf, dostawać w łapę impf
- dostać w skórę pf, dostawać w skórę impf
- dostać wycisk pf, dostawać wycisk impf
- dostać za swoje pf, dostawać za swoje impf
Trivia
[edit]According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), dostać is one of the most used words in Polish, appearing 0 times in scientific texts, 5 times in news, 8 times in essays, 23 times in fiction, and 66 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 102 times, making it the 615th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
Etymology 2
[edit]Inherited from Old Polish dostać (“to stand”). By surface analysis, do- + stać (“to stand”).
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]dostać pf (imperfective dostawać)
- (intransitive) to keep standing until a some moment [with do (+ genitive) ‘until what’]
- Starsza pani nie dostała do końca mszy i zemdlała podczas modlitwy. ― The old lady didn't stand until the end of the mass and fainted while praying.
- (intransitive, obsolete) to keep standing (to continue to stand despite difficulties)
- (intransitive or in Middle Polish, reflexive with się, obsolete, typically of plants) to age, to mature
- (reflexive with się, obsolete, expressive) to keep standing until a some moment [with do (+ genitive) ‘until what’]
- (Middle Polish) The meaning of this term is uncertain.
- 1564, J. Mączyński, Lexicon[6], page 278b:
- Parere, Doſtáć/ nágotowáć.
- [Parere, Dostać/ nagotować.]
- (reflexive with się, Middle Polish) to happen; to work out
Conjugation
[edit]Derived terms
[edit]adjectives
References
[edit]Further reading
[edit]- dostać sie in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- dostać in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “1. dostać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “2. dostać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “1. dostać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “2. dostać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “DOSTAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 07.04.2015
- “DOSTAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 15.01.2015
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “dostać”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “dostać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “dostać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 525
- dostać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
- Aleksander Saloni (1899) “dostać”, in “Lud wiejski w okolicy Przeworska”, in M. Arct, E. Lubowski, editors, Wisła : miesięcznik gieograficzno-etnograficzny (in Polish), volume 13, Warsaw: Artur Gruszecki, page 237
Anagrams
[edit]Categories:
- Old Polish terms prefixed with do-
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish verbs
- Old Polish perfective verbs
- Masovia Old Polish
- Old Polish terms with quotations
- Old Polish reflexive verbs
- Greater Poland Old Polish
- Lesser Poland Old Polish
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish terms prefixed with do-
- Polish 2-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/ɔstat͡ɕ
- Rhymes:Polish/ɔstat͡ɕ/2 syllables
- Polish lemmas
- Polish verbs
- Polish perfective verbs
- Polish transitive verbs
- Polish terms with usage examples
- Polish colloquialisms
- Polish dialectal terms
- Przemyśl Polish
- Polish intransitive verbs
- Polish dated terms
- Middle Polish
- Polish terms with uncertain meaning
- Polish terms with quotations
- Polish reflexive verbs
- Polish impersonal verbs
- Polish terms with obsolete senses
- Polish expressive terms