შვილი
See also: -შვილი
Georgian
[edit]Etymology
[edit]From Old Georgian შვილი (švili); see below for more.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]შვილი • (švili) (plural შვილები)
- child
- offspring of an animal
- (figuratively) child (one born in, or considered a product of the culture of, a place)
Usage notes
[edit]Unlike English child, the Georgian word შვილი does not show age at all, it only indicates parent-child ties. Therefore, one cannot use an expression equivalent to he's only a child using this particular word, ბავშვი should be used instead.
Inflection
[edit]| Declension of შვილი (see Georgian declension) | |||
|---|---|---|---|
| singular | plural | archaic plural | |
| nominative | შვილი (švili) | შვილები (švilebi) | შვილნი (švilni) |
| ergative | შვილმა (švilma) | შვილებმა (švilebma) | შვილთ(ა) (švilt(a)) |
| dative | შვილს(ა) (švils(a)) | შვილებს(ა) (švilebs(a)) | შვილთ(ა) (švilt(a)) |
| genitive | შვილის(ა) (švilis(a)) | შვილების(ა) (švilebis(a)) | შვილთ(ა) (švilt(a)) |
| instrumental | შვილით(ა) (švilit(a)) | შვილებით(ა) (švilebit(a)) | |
| adverbial | შვილად(ა) (švilad(a)) | შვილებად(ა) (švilebad(a)) | |
| vocative | შვილო (švilo) | შვილებო (švilebo) | შვილნო (švilno) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
| Postpositional inflection of შვილი (see Georgian postpositions) | ||
|---|---|---|
| postpositions taking the dative case | singular | plural |
| -ზე (-ze, “on”) | შვილზე (švilze) | შვილებზე (švilebze) |
| -თან (-tan, “near”) | შვილთან (šviltan) | შვილებთან (švilebtan) |
| -ში (-ši, “in”) | შვილში (švilši) | შვილებში (švilebši) |
| -ვით (-vit, “like”) | შვილივით (švilivit) | შვილებივით (švilebivit) |
| postpositions taking the genitive case | singular | plural |
| -თვის (-tvis, “for”) | შვილისთვის (švilistvis) | შვილებისთვის (švilebistvis) |
| -ებრ (-ebr, “like”) | შვილისებრ (švilisebr) | შვილებისებრ (švilebisebr) |
| -კენ (-ḳen, “towards”) | შვილისკენ (švilisḳen) | შვილებისკენ (švilebisḳen) |
| -გან (-gan, “from/of”) | შვილისგან (švilisgan) | შვილებისგან (švilebisgan) |
| -ადმი (-admi, “in relation to”) | შვილისადმი (švilisadmi) | შვილებისადმი (švilebisadmi) |
| postpositions taking the instrumental case | singular | plural |
| -დან (-dan, “from/since”) | შვილიდან (švilidan) | შვილებიდან (švilebidan) |
| -ურთ (-urt, “together with”) | შვილითურთ (šviliturt) | შვილებითურთ (švilebiturt) |
| postpositions taking the adverbial case | singular | plural |
| -მდე (-mde, “up to”) | შვილამდე (švilamde) | შვილებამდე (švilebamde) |
Synonyms
[edit]- (offspring of an animal): ნაშიერი (našieri)
Hyponyms
[edit]Coordinate terms
[edit]Georgian kinship terminology
| First step | Second step | Third step | Result |
|---|---|---|---|
| any [1] | - | - | ნათესავი (natesavi) |
| father/mother | - | - | მშობელი (mšobeli) |
| father | - | პაპა (ṗaṗa), ბაბუა (babua) | |
| sister | პაპიდა (ṗaṗida), ბაბუდა (babuda) | ||
| father | დიდი ბაბუა (didi babua), დიდი პაპა (didi ṗaṗa) | ||
| mother | დიდი ბებია (didi bebia) | ||
| mother | - | ბებია (bebia), დიდედა (dideda), ბაბო (babo) | |
| brother | - | ბიძა (biʒa) | |
| son/daughter | ბიძაშვილი (biʒašvili) | ||
| son/daughter | - | - | შვილი (švili) |
| son/daughter | - | შვილიშვილი (švilišvili) | |
| son/daughter | შვილთაშვილი (šviltašvili) | ||
| wife/husband | father/mother | მძახალი (mʒaxali) | |
| father | - | - | მამა (mama) |
| brother | wife | ბიცოლა (bicola), ძალუა (ʒalua), ძალო (ʒalo) | |
| sister | - | მამიდა (mamida) | |
| son/daughter | მამიდაშვილი (mamidašvili) | ||
| mother | - | - | დედა (deda) |
| sister | - | დეიდა (deida) | |
| sister | son/daugher | დეიდაშვილი (deidašvili) | |
| wife | - | - | ცოლი (coli) |
| sister | - | ცოლისდა (colisda) | |
| husband | ქვისლი (kvisli) | ||
| brother | - | ცოლისძმა (colisʒma) | |
| father | - | სიმამრი (simamri) | |
| mother | - | სიდედრი (sidedri) | |
| husband | - | - | ქმარი (kmari) |
| brother | - | მაზლი (mazli) | |
| wife | შილი (šili) | ||
| sister | - | მული (muli) | |
| mother | - | დედამთილი (dedamtili) | |
| father | - | მამამთილი (mamamtili) | |
| husband/wife | - | მეუღლე (meuɣle) | |
| any | - | მოყვარე (moq̇vare) | |
| son/brother | wife | - | რძალი (rʒali) [2] |
| daughter/sister | husband | - | სიძე (siʒe) [3] |
| daughter | - | - | ასული (asuli) |
| son | - | - | ძე (ʒe) |
| sister | - | - | და (da) |
| brother | - | - | ძმა (ʒma) |
Derived terms
[edit]Derived terms
- სიკვდილის შვილი (siḳvdilis švili)
- ცოდვის შვილი (codvis švili)
- შვილიანი (šviliani)
- შვილიშვილი (švilišvili)
- შვილდარი (švildari)
- უშვილო (ušvilo)
- ნაშვილები (našvilebi)
- ცოდვის შვილი (codvis švili)
- შვილო (švilo)
- მთის შვილი (mtis švili)
- უბედურის შვილი (ubeduris švili)
- ადამის შვილი (adamis švili)
- კანონიერი შვილი (ḳanonieri švili)
Old Georgian
[edit]Alternative forms
[edit]- შჳლი (šwili)
Etymology
[edit]From Proto-Georgian-Zan *šw-il-, derived from Proto-Kartvelian verbal stem *šew- ~ *šw- (“to give birth”) by adding the participate affix *-il, hence, it can be viewed as a past participle of შობს (šobs), where root ვ (v) is deleted due to the following ო (o). See the reconstructions for more.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]შვილი • (švili)
- child, son, daughter
- 476 CE – 483 CE, Iaḳob Curṭaveli, C̣amebay c̣midisa šušaniḳisi dedoplisay [Martyrdom of the Holy Queen Shushanik] Chapter XI:
- და მიერითგან განითქუა ყოველსა ქართლსა საქმჱ მისი. და მოვიდოდეს მამანი და დედანი აღნათქუემთა შეწირვად და, რაჲ ვის უჴმდა, მიემადლებოდა წმიდითა ლოცვითა ნეტარისა შუშანიკისითა, რომელსა მოსცემდა მას კაცთ-მოყუარე ღმერთი: უშვილოთა შვილი, სნეულთა კურნებაჲ, ბრმათა თუალთა ახილვაჲ.
- da mieritgan ganitkua q̇ovelsa kartlsa sakmē misi. da movidodes mamani da dedani aɣnatkuemta šec̣irvad da, ray vis uqmda, miemadleboda c̣midita locvita neṭarisa šušaniḳisita, romelsa moscemda mas ḳact-moq̇uare ɣmerti: ušvilota švili, sneulta ḳurnebay, brmata tualta axilvay.
- And from then on, her holy deeds were beknownst to the whole Kartli. And came men and women to give offerings, and those who had a need would ask through holy prayers of Saint Shushanik, whom would give the magnanimous God: child to childless, cure to illnesses, vision to the blind.
- და მიერითგან განითქუა ყოველსა ქართლსა საქმჱ მისი. და მოვიდოდეს მამანი და დედანი აღნათქუემთა შეწირვად და, რაჲ ვის უჴმდა, მიემადლებოდა წმიდითა ლოცვითა ნეტარისა შუშანიკისითა, რომელსა მოსცემდა მას კაცთ-მოყუარე ღმერთი: უშვილოთა შვილი, სნეულთა კურნებაჲ, ბრმათა თუალთა ახილვაჲ.
Derived terms
[edit]Descendants
[edit]- Georgian: შვილი (švili)
See also
[edit]References
[edit]- Fähnrich, Heinz, Sarǯvelaʒe, Zurab (2000) Kartvelur enata eṭimologiuri leksiḳoni [Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages] (in Georgian), 2nd edition, Tbilisi: University Press, page 548
- Fähnrich, Heinz (2007) Kartwelisches Etymologisches Wörterbuch [Kartvelian Etymological Dictionary] (Handbuch der Orientalistik; VIII.18) (in German), Leiden, Boston: Brill, page 525
- Klimov, G. A. (1998) Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages (Trends in linguistics. Documentation; 16), New York, Berlin: Mouton de Gruyter, page 251
- Abulaʒe, Ilia (1973) “შვილი”, in Ʒveli kartuli enis leksiḳoni (masalebi) [Dictionary of Old Georgian (Materials)][1] (in Georgian), Tbilisi: Metsniereba, page 500
- Orbeliani, Sulxan-Saba (1685–1716) “შვილი”, in S. Iordanišvili, editor, Siṭq̇vis ḳona kartuli, romel ars leksiḳoni [Collection of Georgian words, that is a dictionary][2], Tbilisi: Georgian SSR print, published 1949, page 416
Categories:
- Georgian terms inherited from Old Georgian
- Georgian terms derived from Old Georgian
- Georgian terms with IPA pronunciation
- Georgian lemmas
- Georgian nouns
- Georgian countable nouns
- ka:Family
- Old Georgian terms inherited from Proto-Georgian-Zan
- Old Georgian terms derived from Proto-Georgian-Zan
- Old Georgian terms derived from Proto-Kartvelian
- Old Georgian past participles
- Old Georgian terms with IPA pronunciation
- Old Georgian lemmas
- Old Georgian nouns
- Old Georgian terms with quotations