apu

See also: APU, apʉ, apu-, apú, and ấp ủ

Batui

Etymology

From Proto-Celebic *apuy, from Proto-Malayo-Polynesian *hapuy, from Proto-Austronesian *Sapuy.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈʔapu/

Noun

apu

1. fire

Further reading

• David Mead, Edy Pasanda, An Initial Appreciation of the Dialect Situation in Saluan and Batui (Eastern Sulawesi, Indonesia) (2015)

Borong

Noun

apu

1. water

References

• Kaija Olkkonen, Soini Olkkonen, Somba-Siawari (Burum Mindik)—English dictionary (2007) (mentioned in the entry o)

Chamorro

Etymology

From Pre-Chamorro *ʔapu, from Proto-Malayo-Polynesian *qabu, from Proto-Austronesian *qabu.

Noun

apu

1. ash (solid remains of a fire)

Finnish

Etymology

From Proto-Finnic *apu.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈɑpu/, [ˈɑ̝pu]
• Rhymes: -ɑpu
• Hyphenation^(key): apu

Noun

apu

1. help, aid, assistance, relief, succour

   Apua! ― Help!

   jonkin avulla ― with the help of something / using something

2. (in expressions) helping hand, one who helps
3. remedy, relief (something that provides a removal of stress or discomfort)
4. (in compounds) auxiliary, additional, accessory

   apukone ― auxiliary engine

Declension

Inflection of apu (Kotus type 1*E/valo, p-v gradation)
nominative		apu	avut
genitive		avun	apujen
partitive		apua	apuja
illative		apuun	apuihin
		singular	plural
nominative		apu	avut
accusative	nom.	apu	avut
	gen.	avun
genitive		avun	apujen
partitive		apua	apuja
inessive		avussa	avuissa
elative		avusta	avuista
illative		apuun	apuihin
adessive		avulla	avuilla
ablative		avulta	avuilta
allative		avulle	avuille
essive		apuna	apuina
translative		avuksi	avuiksi
abessive		avutta	avuitta
instructive		—	avuin
comitative		See the possessive forms below.

Possessive forms of apu (Kotus type 1*E/valo, p-v gradation)

first-person singular possessor singular plural nominative apuni apuni accusative nom. apuni apuni gen. apuni genitive apuni apujeni partitive apuani apujani inessive avussani avuissani elative avustani avuistani illative apuuni apuihini adessive avullani avuillani ablative avultani avuiltani allative avulleni avuilleni essive apunani apuinani translative avukseni avuikseni abessive avuttani avuittani instructive — — comitative — apuineni second-person singular possessor singular plural nominative apusi apusi accusative nom. apusi apusi gen. apusi genitive apusi apujesi partitive apuasi apujasi inessive avussasi avuissasi elative avustasi avuistasi illative apuusi apuihisi adessive avullasi avuillasi ablative avultasi avuiltasi allative avullesi avuillesi essive apunasi apuinasi translative avuksesi avuiksesi abessive avuttasi avuittasi instructive — — comitative — apuinesi first-person plural possessor singular plural nominative apumme apumme accusative nom. apumme apumme gen. apumme genitive apumme apujemme partitive apuamme apujamme inessive avussamme avuissamme elative avustamme avuistamme illative apuumme apuihimme adessive avullamme avuillamme ablative avultamme avuiltamme allative avullemme avuillemme essive apunamme apuinamme translative avuksemme avuiksemme abessive avuttamme avuittamme instructive — — comitative — apuinemme second-person plural possessor singular plural nominative apunne apunne accusative nom. apunne apunne gen. apunne genitive apunne apujenne partitive apuanne apujanne inessive avussanne avuissanne elative avustanne avuistanne illative apuunne apuihinne adessive avullanne avuillanne ablative avultanne avuiltanne allative avullenne avuillenne essive apunanne apuinanne translative avuksenne avuiksenne abessive avuttanne avuittanne instructive — — comitative — apuinenne third-person possessor singular plural nominative apunsa apunsa accusative nom. apunsa apunsa gen. apunsa genitive apunsa apujensa partitive apuaan apuansa apujaan apujansa inessive avussaan avussansa avuissaan avuissansa elative avustaan avustansa avuistaan avuistansa illative apuunsa apuihinsa adessive avullaan avullansa avuillaan avuillansa ablative avultaan avultansa avuiltaan avuiltansa allative avulleen avullensa avuilleen avuillensa essive apunaan apunansa apuinaan apuinansa translative avukseen avuksensa avuikseen avuiksensa abessive avuttaan avuttansa avuittaan avuittansa instructive — — comitative — apuineen apuinensa

Derived terms

• ammattiapu
• apua
• apuaine
• apuharvennus
• apujoukko
• apukassa
• apukinos
• apukone
• apukoulu
• apukuski
• apukäynnistin
• apumatti
• apumuisti
• apumuuttuja
• apupaketti
• apupeili
• apupuolue
• apupäätös
• apuraha
• apurahasto
• apuvalmentaja
• apuviiva
• apuvirtakaapeli
• aseapu
• asiantuntija-apu
• asiantuntijanapu
• avunantaja
• avunanto
• avunhuuto
• avunpyyntö
• avunpyytäjä
• avunsaaja
• avuntarjous
• avuntarve
• avuntarvitsija
• elatusapu
• elintarvikeapu
• ensiapu
• hautausapu
• henkilöapu
• huoltoapu
• hätäapu
• itseapu
• katastrofiapu
• kehitysapu
• kodinhoitoapu
• kotiapu
• kriisiapu
• kuolinapu
• köyhäinapu
• lääkärinapu
• materiaaliapu
• naapuriapu
• oikeusapu
• oma apu paras apu
• oma-apuryhmä
• pohjeapu
• ruoka-apu
• sijaisapu
• talkooapu
• talousapu
• tilapäisapu
• työapu
• ulkomaanapu
• vaateapu
• vaatetusapu
• valtionapu
• vetoapu
• virka-apu

 

adjectives

• apuinen
• avulias
• avullinen
• avuton

 

nouns

• apulainen
• apuri

 

verbs

• auttaa
• avustaa

 

Related terms

• aulis
• avittaa

Further reading

• “apu”, in Kielitoimiston sanakirja [Dictionary of Contemporary Finnish]‎^[1] (in Finnish) (online dictionary, continuously updated), Kotimaisten kielten keskuksen verkkojulkaisuja 35, Helsinki: Kotimaisten kielten tutkimuskeskus (Institute for the Languages of Finland), 2004–, retrieved 2023-07-02

Anagrams

• -pua

Hungarian

Etymology

From apa (“father”) +‎ -u (diminutive suffix).

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈɒpu]
• Hyphenation: apu
• Rhymes: -pu

Noun

apu

1. dad

Declension

Inflection (stem in long/high vowel, back harmony)
	singular	plural
nominative	apu	apuk
accusative	aput	apukat
dative	apunak	apuknak
instrumental	apuval	apukkal
causal-final	apuért	apukért
translative	apuvá	apukká
terminative	apuig	apukig
essive-formal	apuként	apukként
essive-modal	—	—
inessive	apuban	apukban
superessive	apun	apukon
adessive	apunál	apuknál
illative	apuba	apukba
sublative	apura	apukra
allative	apuhoz	apukhoz
elative	apuból	apukból
delative	apuról	apukról
ablative	aputól	apuktól
non-attributive possessive - singular	apué	apuké
non-attributive possessive - plural	apuéi	apukéi

Possessive forms of apu
possessor	single possession	multiple possessions
1st person sing.	apum	apuim
2nd person sing.	apud	apuid
3rd person sing.	apuja	apui
1st person plural	apunk	apuink
2nd person plural	aputok	apuitok
3rd person plural	apujuk	apuik

Derived terms

• apuka

 

Further reading

• apu in Bárczi, Géza and László Országh. A magyar nyelv értelmező szótára (“The Explanatory Dictionary of the Hungarian Language”, abbr.: ÉrtSz.). Budapest: Akadémiai Kiadó, 1959–1962. Fifth ed., 1992: →ISBN
• apu in Nóra Ittzés, editor, A magyar nyelv nagyszótára [A Comprehensive Dictionary of the Hungarian Language] (Nszt.), Budapest: Akadémiai Kiadó, 2006–2031 (work in progress; published a–ez as of 2024).

Ingrian

Etymology

From Proto-Finnic *apu. Cognates include Finnish apu and Veps abu.

Pronunciation

• (Ala-Laukaa) IPA^(key): /ˈɑpu/, [ˈɑpu]
• (Soikkola) IPA^(key): /ˈɑpu/, [ˈɑb̥u]
• (Hevaha) IPA^(key): /ˈɑpu/, [ˈɑb̥u]
• Rhymes: -ɑpu
• Hyphenation: a‧pu

Noun

apu

1. Synonym of api
   • 1937, N. A. Iljin, Lukukirja: Inkeroisia alkușkouluja vart (kolmas osa), Leningrad: Riikin Ucebno-pedagogiceskoi Izdateljstva, page 109:

     Hää oli prostoist vanhemmist, varraa jäi vanhemmist i suureel vaivaal vanhemman veljän avul sai itsellee obrazovanjan.

     He had simple parents, lost [his] parents early on and with big difficulty with the help of his older brother got himself an education.

Declension

Declension of apu (type 4/koivu, p-v gradation, gemination)
	singular	plural
nominative	apu	avut
genitive	avun	appuin, apuloin
partitive	appua	apuja, apuloja
illative	appuu	appui, apuloihe
inessive	avus	avuis, apulois
elative	avust	avuist, apuloist
allative	avulle	avuille, apuloille
adessive	avul	avuil, apuloil
ablative	avult	avuilt, apuloilt
translative	avuks	avuiks, apuloiks
essive	apunna, appuun	apuinna, apuloinna, appuin, apuloin
exessive1)	apunt	apuint, apuloint
1) obsolete *) the accusative corresponds with either the genitive (sg) or nominative (pl) **) the comitative is formed by adding the suffix -ka? or -kä? to the genitive.

Derived terms

• apulain
• apusana
• avuttaa
• rantaapu

 

References

• Ruben E. Nirvi (1971) Inkeroismurteiden Sanakirja, Helsinki: Suomalais-Ugrilainen Seura, page 2
• Arvo Laanest (1997) Isuri keele Hevaha murde sõnastik, Eesti Keele Instituut, page 15

Kapampangan

Etymology

From Proto-Malayo-Polynesian *ampu, from Proto-Austronesian *apu. Compare Ilocano apo, Tagalog apo, Cebuano apu, Malay empu, and Cebuano umpu. Also possibly from Hokkien 阿婆 (a-pô, “paternal grandmother”).

Pronunciation

• IPA^(key): (“grandparent”) /ˈapuʔ/ [ˈäː.puʔ]
• IPA^(key): (“grandparent”) /ˈapu/ [ˈäː.pu]
• IPA^(key): (“grandchild”) /əˈpu/ [əˈpu]
• Hyphenation: a‧pu

Noun

ápû or ápu

1. grandparent
   1. term of address for one's grandparents
2. term of reference for one's grandmother
3. title added to saint's names

   Apu Lusya

   Saint Lucy

See also

• impu
• ingkung
• nunu

 

Noun

apu

1. grandchild

References

• Michael L. Forman (2019) Kapampangan Dictionary‎^[2], University of Hawaii Press, →ISBN, archived from the original on 29 June 2021, page 11

Karelian

Regional variants of apu

North Karelian (Viena)	apu
South Karelian (Tver)	abu

Etymology

From Proto-Finnic *apu. Cognates include Finnish apu and Veps abu.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈɑpu/
• Hyphenation: a‧pu

Noun

apu (genitive avun, partitive apuo)

1. (North Karelian) help

Declension

Viena Karelian declension of apu (type 1/tyttö, p-v gradation)
	singular	plural
nominative	apu	avut
genitive	avun	apujen
partitive	apuo	apuja
illative	apuh	apuloih
inessive	avušša	apuloissa
elative	avušta	apuloista
adessive	avulla	apuloilla
ablative	avulta	apuloilta
translative	avukši	apuloiksi
essive	apuna	apuloina
comitative	—	apuloineh
abessive	avutta	apuloitta

Possessive forms of apu
1st person	apuni
2nd person	apuš
3rd person	apuh
*) Possessive forms are very rare for adjectives and only used in substantivised clauses.

References

• P. M. Zaykov et al. (2015) “помощь”, in Venäjä-Viena Šanakirja [Russian-Viena Karelian Dictionary], →ISBN

Limos Kalinga

Noun

apú

1. grandchild
2. grandparent

Megleno-Romanian

Etymology

From Latin aqua. Compare Romanian apă, Aromanian apã, Istro-Romanian åpe.

Noun

apu

1. water

References

• Theodor Capidan, Dicționar meglenoromân (Megleno-Romanian dictionary)

Meriam

Noun

apu

1. mother or paternal aunt

Pamona

Noun

apu

1. fire

References

• Donald F. and Sharon G. Barr and C. Salombe, Languages of Central Sulawesi: checklist, preliminary classification, language maps, wordlists, Ujung Pandang: Hasanuddin University (1979), page 98

Pitjantjatjara

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈɐpʊ]

Noun

apu

1. stone, rock
2. mountain, hill
3. stone tool

Synonyms

• puḻi

Quechua

Ausangate or Awsanqa tiy: a well-known powerful apu, guardian of Cuzco.

Etymology

Proto-Quechuan *apu

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈa.pʊ/

Noun

apu

1. (archaic) powerful lord
2. an earthly guardian deity, represented by a mountain or which lives atop a mountain.

Declension

declension of apu

	singular	plural
nominative	apu	apukuna
accusative	aputa	apukunata
dative	apuman	apukunaman
genitive	apup	apukunap
locative	apupi	apukunapi
terminative	apukama	apukunakama
ablative	apumanta	apukunamanta
instrumental	apuwan	apukunawan
comitative	apuntin	apukunantin
abessive	apunnaq	apukunannaq
comparative	apuhina	apukunahina
causative	apurayku	apukunarayku
benefactive	apupaq	apukunapaq
associative	apupura	apukunapura
distributive	apunka	apukunanka
exclusive	apulla	apukunalla

possessive forms of apu

ñuqap - first-person singular

ñuqap (my)	singular	plural
nominative	apuy	apuykuna
accusative	apuyta	apuykunata
dative	apuyman	apuykunaman
genitive	apuypa	apuykunap
locative	apuypi	apuykunapi
terminative	apuykama	apuykunakama
ablative	apuymanta	apuykunamanta
instrumental	apuywan	apuykunawan
comitative	apuynintin	apuykunantin
abessive	apuyninnaq	apuykunannaq
comparative	apuyhina	apuykunahina
causative	apuyrayku	apuykunarayku
benefactive	apuypaq	apuykunapaq
associative	apuypura	apuykunapura
distributive	apuyninka	apuykunanka
exclusive	apuylla	apuykunalla

qampa - second-person singular

qampa (your)	singular	plural
nominative	apuyki	apuykikuna
accusative	apuykita	apuykikunata
dative	apuykiman	apuykikunaman
genitive	apuykipa	apuykikunap
locative	apuykipi	apuykikunapi
terminative	apuykikama	apuykikunakama
ablative	apuykimanta	apuykikunamanta
instrumental	apuykiwan	apuykikunawan
comitative	apuykintin	apuykikunantin
abessive	apuykinnaq	apuykikunannaq
comparative	apuykihina	apuykikunahina
causative	apuykirayku	apuykikunarayku
benefactive	apuykipaq	apuykikunapaq
associative	apuykipura	apuykikunapura
distributive	apuykinka	apuykikunanka
exclusive	apuykilla	apuykikunalla

paypa - third-person singular

paypa (his/her/its)	singular	plural
nominative	apun	apunkuna
accusative	apunta	apunkunata
dative	apunman	apunkunaman
genitive	apunpa	apunkunap
locative	apunpi	apunkunapi
terminative	apunkama	apunkunakama
ablative	apunmanta	apunkunamanta
instrumental	apunwan	apunkunawan
comitative	apunintin	apunkunantin
abessive	apunninnaq	apunkunannaq
comparative	apunhina	apunkunahina
causative	apunrayku	apunkunarayku
benefactive	apunpaq	apunkunapaq
associative	apunpura	apunkunapura
distributive	apuninka	apunkunanka
exclusive	apunlla	apunkunalla

ñuqanchikpa - first-person inclusive plural

ñuqanchikpa (our(incl))	singular	plural
nominative	apunchik	apunchikkuna
accusative	apunchikta	apunchikkunata
dative	apunchikman	apunchikkunaman
genitive	apunchikpa	apunchikkunap
locative	apunchikpi	apunchikkunapi
terminative	apunchikkama	apunchikkunakama
ablative	apunchikmanta	apunchikkunamanta
instrumental	apunchikwan	apunchikkunawan
comitative	apunchiknintin	apunchikkunantin
abessive	apunchikninnaq	apunchikkunannaq
comparative	apunchikhina	apunchikkunahina
causative	apunchikrayku	apunchikkunarayku
benefactive	apunchikpaq	apunchikkunapaq
associative	apunchikpura	apunchikkunapura
distributive	apunchikninka	apunchikkunanka
exclusive	apunchiklla	apunchikkunalla

ñuqaykup - first-person exclusive plural

ñuqaykup (our(excl))	singular	plural
nominative	apuyku	apuykukuna
accusative	apuykuta	apuykukunata
dative	apuykuman	apuykukunaman
genitive	apuykupa	apuykukunap
locative	apuykupi	apuykukunapi
terminative	apuykukama	apuykukunakama
ablative	apuykumanta	apuykukunamanta
instrumental	apuykuwan	apuykukunawan
comitative	apuykuntin	apuykukunantin
abessive	apuykunnaq	apuykukunannaq
comparative	apuykuhina	apuykukunahina
causative	apuykurayku	apuykukunarayku
benefactive	apuykupaq	apuykukunapaq
associative	apuykupura	apuykukunapura
distributive	apuykunka	apuykukunanka
exclusive	apuykulla	apuykukunalla

qamkunap - second-person plural

qamkunap (your(pl))	singular	plural
nominative	apuykichik	apuykichikkuna
accusative	apuykichikta	apuykichikkunata
dative	apuykichikman	apuykichikkunaman
genitive	apuykichikpa	apuykichikkunap
locative	apuykichikpi	apuykichikkunapi
terminative	apuykichikkama	apuykichikkunakama
ablative	apuykichikmanta	apuykichikkunamanta
instrumental	apuykichikwan	apuykichikkunawan
comitative	apuykichiknintin	apuykichikkunantin
abessive	apuykichikninnaq	apuykichikkunannaq
comparative	apuykichikhina	apuykichikkunahina
causative	apuykichikrayku	apuykichikkunarayku
benefactive	apuykichikpaq	apuykichikkunapaq
associative	apuykichikpura	apuykichikkunapura
distributive	apuykichikninka	apuykichikkunanka
exclusive	apuykichiklla	apuykichikkunalla

paykunap - third-person plural

paykunap (their)	singular	plural
nominative	apunku	apunkukuna
accusative	apunkuta	apunkukunata
dative	apunkuman	apunkukunaman
genitive	apunkupa	apunkukunap
locative	apunkupi	apunkukunapi
terminative	apunkukama	apunkukunakama
ablative	apunkumanta	apunkukunamanta
instrumental	apunkuwan	apunkukunawan
comitative	apunkuntin	apunkukunantin
abessive	apunkunnaq	apunkukunannaq
comparative	apunkuhina	apunkukunahina
causative	apunkurayku	apunkukunarayku
benefactive	apunkupaq	apunkukunapaq
associative	apunkupura	apunkukunapura
distributive	apunkunka	apunkukunanka
exclusive	apunkulla	apunkukunalla

Saluan

Etymology

From Proto-Celebic *apuy, from Proto-Malayo-Polynesian *hapuy, from Proto-Austronesian *Sapuy.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈʔapuː/

Noun

apu

1. fire

Further reading

• David Mead, Edy Pasanda, An Initial Appreciation of the Dialect Situation in Saluan and Batui (Eastern Sulawesi, Indonesia) (2015)

Tokelauan

Te apu (1).

Te apu (2).

Etymology

Borrowed from English apple.

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈa.pu]
• Hyphenation: a‧pu

Noun

apu

1. apple
2. apple tree (Malus domestica)

References

• R. Simona, editor (1986), Tokelau Dictionary‎^[3], Auckland: Office of Tokelau Affairs, page 17

Uma

Etymology

From Proto-Celebic *apuy, from Proto-Malayo-Polynesian *hapuy, from Proto-Austronesian *Sapuy.

Noun

apu

1. fire