เชิญ
Appearance
Thai
[edit]Alternative forms
[edit]Alternative forms
Etymology
[edit]From Old Khmer *jeñ (“to meet; to join”), which is extended as Old Khmer prajeñ (“to meet; to confront; etc”), from which Thai ประเชิญ (bprà-chəən) and เผชิญ (pà-chəən) are derived, and as Middle Khmer añjeñ (“to seek to meet; to invite; to request formally; etc”), from which Thai อัญเชิญ (an-chəən) is derived; or from aphaeresis of Middle Khmer ʼañjeñ (idem). Perhaps cognate with Lao ເຊີນ (sœ̄n), Khmer ជើញ (cəəñ). Compare Middle Chinese 請 (MC dzjeng|tshjengX|dzjengH, “to request”).
Pronunciation
[edit]Orthographic | เชิญ e d͡ʑ i ɲ | |
Phonemic | เชิน e d͡ʑ i n | |
Romanization | Paiboon | chəən |
Royal Institute | choen | |
(standard) IPA(key) | /t͡ɕʰɤːn˧/(R) |
Verb
[edit]เชิญ • (chəən) (abstract noun การเชิญ)
- to invite; to request.
- (of a sacred object or person) to bring; to take; to carry.
- 1869, เจ้าพระยาทิพากรวงศมหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค), “๑๒๗. พระยาสุเรนทรราชเสนาเชิญศุภอักษรไปเชียงใหม่”, in พระราชพงศาวดาร กรุงรัตนโกสินทร์ รัชชกาลที่ ๓ ฉะบับเจ้าพระยาทิพากรวงศ์[1], Bangkok: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, published 1938, retrieved 2019-07-13:
- ลุศักราช ๑๒๐๑ ปีกุน เอกศก เป็นปีที่ ๑๖ ณ วันเดือน ๕ ขึ้น ๓ ค่ำ โปรดให้พระยาสุเรนทรราชเสนา นายพลพ่าย มหาดเล็ก เป็นข้าหลวงเชิญศุภอักษรขึ้นไปถึงพระยาเชียงใหม่ พระยาละคร พระยาลำพูน ให้ชำระเงินคืนให้แก่ลูกค้าพวกอังกฤษ
- lú sàk-gà-ràat · pan sɔ̌ɔng rɔ́ɔi èt · bpii gun · èek-gà-sòk · bpen bpii tîi · sìp hòk · ná · wan dʉʉan · hâa · kʉ̂n · sǎam · kâm · bpròot hâi prá-yaa sù-reen râat-chá sěe-naa · naai pon-lá pâai · má-hàat-lék · bpen kâa-lǔuang chəən sùp-pá-àk-sɔ̌ɔn kʉ̂n bpai tʉ̌ng prá-yaa chiiang-mài · prá-yaa lá-kɔɔn · prá-yaa lam-puun · hâi cham-rá ngən kʉʉn hâi gɛ̀ɛ lûuk-káa pûuak ang-grìt
- [Once it] reached the year 1201, the Year of the Pig, Year One, being the 16th year [of this reign]; on the 3rd day of the waxing moon of the 5th month, [His Majesty] kindly appointed Phraya Suren Ratchasena and Nai Phonlaphai the page as royal officials carrying a letter of prosperity up to [the] Phraya [of] Chiang Mai, [the] Phraya [of] La-khon, [and the] Phraya [of] Lamphun, [which] ordered them to pay the money back to the merchants [from] the English faction.
- ลุศักราช ๑๒๐๑ ปีกุน เอกศก เป็นปีที่ ๑๖ ณ วันเดือน ๕ ขึ้น ๓ ค่ำ โปรดให้พระยาสุเรนทรราชเสนา นายพลพ่าย มหาดเล็ก เป็นข้าหลวงเชิญศุภอักษรขึ้นไปถึงพระยาเชียงใหม่ พระยาละคร พระยาลำพูน ให้ชำระเงินคืนให้แก่ลูกค้าพวกอังกฤษ
- 1869, เจ้าพระยาทิพากรวงศมหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค), “๗๗. เชิญพระพุทธสิหิงก์มากรุงเทพฯ”, in พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๑[2], 6th edition, Bangkok: กองวรรณคดีและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร, published 1988, →ISBN, retrieved 2019-07-13:
- เมืองสุโขทัยร้าง สมเด็จพระรามาธิบดีจึงให้เชิญพระพุทธสิหิงค์ลงมาไว้ในกรุงศรีอยุธยา
- mʉʉang sù-kǒo-tai ráang · sǒm-dèt prá raa-maa-típ-bɔɔ-dii jʉng hâi chəən prá pút-tá sì-hǐng long maa wái nai grung sǐi à-yút-tá-yaa
- The Town of Sukhothai was abandoned. Somdet Phra Ramathipbodi then had Phra Phuttha Sihing [a Buddha image] taken down to be kept in the Realm of Sri Ayutthaya.
- เมืองสุโขทัยร้าง สมเด็จพระรามาธิบดีจึงให้เชิญพระพุทธสิหิงค์ลงมาไว้ในกรุงศรีอยุธยา
- (auxiliary) used to express a request, command, or permission.
Adverb
[edit]เชิญ • (chəən)
- used as a polite addition to a request, command, or permission.
Interjection
[edit]เชิญ • (chəən)
- used to express a request, command, or permission; used to express an invitation.
Derived terms
[edit]Categories:
- Thai terms borrowed from Old Khmer
- Thai terms derived from Old Khmer
- Thai terms borrowed from Middle Khmer
- Thai terms derived from Middle Khmer
- Rhymes:Thai/ɤːn
- Thai terms with IPA pronunciation
- Thai 1-syllable words
- Thai lemmas
- Thai verbs
- Thai terms with usage examples
- Thai auxiliary verbs
- Thai adverbs
- Thai interjections
- Thai contractions
- Thai responses