ขุน

See also: ขน, ขึ้น, and ข้น

Thai

Pronunciation

Orthographic/Phonemic		ขุน kʰ u n
Romanization	Paiboon	kǔn
	Royal Institute	khun
(standard) IPA(key)		/kʰun˩˩˦/(R)

Etymology 1

From Middle Chinese 君 (MC kjun). Cognate with Northern Thai ᨡᩩᩁ, Lao ຂຸນ (khun), Lü ᦃᦳᧃ (ẋun), Shan ၶုၼ် (khǔn), Tai Nüa ᥑᥧᥢᥴ (xún), Ahom 𑜁𑜤𑜃𑜫 (khun). Compare Old Khmer ខុណ (khuṇa, “a rank of the mandarinate”), Modern Khmer ខុន (khon) and ឃុន (khun), Japanese 君 (kun), Korean 군 (gun), and Vietnamese quân.

Noun

ขุน • (kǔn)

1. (archaic) chief, lord, master, leader; ruler, administrator, person in authority, person in charge; monarch, sovereign; also used as an honorific.
   • พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาวชิราวุธ, พาหุงคำฉันท์:

     ขุนมารสหัสพหุพา หุวิชาวิชิตขลัง ขี่คีริเมขละประทัง คชเหี้ยมกระเหิมหาญ

     kǔn maan sà-hàt-sà pá-hù paa · hù wí-chaa wí-chít klǎng · kìi kii-rí-mee-kà-lá bprà-tang · ká-chá hîiam grà-hə̌əm hǎan

     The demon lord appears with a thousand arms and the magical power of victory, riding upon Girimehkala the fierce elephant.

2. (historical) the Thai noble rank above หมื่น (mʉ̀ʉn) and below หลวง (lǔuang); holder of this rank.
3. (chess) king.

Adjective

ขุน • (kǔn)

1. chief; leading; principal; main; major.

   ขุนโจร

   kǔn joon

   Chief robber.

   ขุนเขา

   kǔn kǎo

   Chief mountain.

   ขุนน้ำ

   kǔn náam

   Main river.

Derived terms

• ขุนการ
• ขุนกาล
• ขุนค้อน (kǔn-kɔ́ɔn)
• ขุนดาบ (kǔn-dàap)
• ขุนนาง (kǔn-naang)
• ขุนนางใช่พ่อแม่ หินแง่ใช่ตายาย
• ขุนน้ำ
• ขุนน้ำขุนนาง
• ขุนบาล
• ขุนแผน
• ขุนพล
• ขุนพัฒน์
• ขุนโรง
• ขุนศาล
• ขุนศึก
• ขุนสาน
• ขุนสาร
• ขุนหมื่น (kǔn-mʉ̀ʉn)
• ขุนหลวง

 

See also

• (noble ranks) บรรดาศักดิ์ (ban-daa-sàk); สมเด็จเจ้าพระยา (sǒm-dèt-jâao-prá-yaa), เจ้าพระยา (jâao-prá-yaa), พระยา (prá-yaa), พระ (prá), หลวง (lǔuang), ขุน (kǔn), หมื่น (mʉ̀ʉn), พัน (pan), นาย (naai) ^{(Category: Thai noble ranks)}

Etymology 2

Verb

ขุน • (kǔn) (abstract noun การขุน)

1. (generally used of animals) to feed.
2. (generally used of animals) to fatten.

Derived terms

• ขุนไม่ขึ้น
• ขุนไม่เชื่อง

 

See also

Chess pieces in Thai · ตัวหมากรุก (dtuua màak-rúk) (layout · text)
คิง (king) ขุน (kǔn)	ควีน (kwiin) เม็ด (mét)	เรือ (rʉʉa)	บิชอป (bì-chɔ́p) โคน (koon)	อัศวิน (àt-sà-win) ม้า (máa)	เบี้ย (bîia)