बुध
Appearance
Hindi
[edit]Etymology
[edit]Learned borrowing from Sanskrit बुध (budha). Cognate with Assamese বুধ (budh), Bengali বুধ (budh), Gujarati બુધ (budh), Konkani बुध (budh), Marathi बुध (budh), Nepali बुध (budh) Punjabi ਬੁਧ (budh).
Pronunciation
[edit]Proper noun
[edit]बुध • (budh) m (Urdu spelling بدھ)
Declension
[edit]Declension of बुध (sg-only masc cons-stem)
singular | |
---|---|
direct | बुध budh |
oblique | बुध budh |
vocative | बुध budh |
See also
[edit]Solar System in Hindi · सौरमंडल (saurmaṇḍal) (layout · text) | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Star | सूर्य (sūrya) | |||||||||||||||||
IAU planets and notable dwarf planets |
बुध (budh) | शुक्र (śukra) | पृथ्वी (pŕthvī) | मंगल (maṅgal) | बृहस्पति (bŕhaspati) | शनि (śani) | अरुण (aruṇ) | वरुण (varuṇ) | यम (yam) | |||||||||
Notable moons |
— | — | चंद्रमा (candramā) | — |
Marathi
[edit]Etymology
[edit]From Sanskrit बुध (budha). Cognate with Assamese বুধ (budh), Bengali বুধ (budh), Gujarati બુધ (budh), Hindi बुध (budh), Konkani बुध (budh), Nepali बुध (budh) Punjabi ਬੁਧ (budh).
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]बुध • (budh) m
See also
[edit]Solar System in Marathi · सूर्यमाला (sūryamālā) (layout · text) | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Star | सूर्य (sūrya) | |||||||||||||||||
IAU planets and notable dwarf planets |
बुध (budh) | शुक्र (śukra) | पृथ्वी (pŕthvī) | मंगळ (maṅgaḷ) | [Term?] | गुरू (gurū) | शनी (śanī) | युरेनस (yurenas) | नेपच्यून (nepacyūn) | प्लूटो (plūṭo) | [Term?] | |||||||
Notable moons |
— | — | चंद्र (candra) | [Term?] [Term?] |
— | [Term?] [Term?] [Term?] [Term?] |
[Term?] [Term?] [Term?] [Term?] [Term?] [Term?] [Term?] |
[Term?] [Term?] [Term?] [Term?] [Term?] |
[Term?] | [Term?] | [Term?] |
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- বুধ (Assamese script)
- ᬩᬸᬥ (Balinese script)
- বুধ (Bengali script)
- 𑰤𑰲𑰠 (Bhaiksuki script)
- 𑀩𑀼𑀥 (Brahmi script)
- ဗုဓ (Burmese script)
- બુધ (Gujarati script)
- ਬੁਧ (Gurmukhi script)
- 𑌬𑍁𑌧 (Grantha script)
- ꦧꦸꦣ (Javanese script)
- 𑂥𑂳𑂡 (Kaithi script)
- ಬುಧ (Kannada script)
- ពុធ (Khmer script)
- ພຸຘ (Lao script)
- ബുധ (Malayalam script)
- ᠪᡠᢡᠠ (Manchu script)
- 𑘤𑘳𑘠 (Modi script)
- ᠪᠤᢑᠾᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧄𑧔𑧀 (Nandinagari script)
- 𑐧𑐸𑐢 (Newa script)
- ବୁଧ (Odia script)
- ꢨꢸꢤ (Saurashtra script)
- 𑆧𑆶𑆣 (Sharada script)
- 𑖤𑖲𑖠 (Siddham script)
- බුධ (Sinhalese script)
- 𑩲𑩒𑩮 (Soyombo script)
- 𑚠𑚰𑚜 (Takri script)
- பு³த⁴ (Tamil script)
- బుధ (Telugu script)
- พุธ (Thai script)
- བུ་དྷ (Tibetan script)
- 𑒥𑒳𑒡 (Tirhuta script)
- 𑨠𑨃𑨜 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]From बुध् (budh).
Pronunciation
[edit]- (Classical Sanskrit) IPA(key): /ˈbu.d̪ʱɐ/
Proper noun
[edit]बुध • (budha) stem, m
- Mercury (planet)
Declension
[edit]Masculine a-stem declension of बुध (budha) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | बुधः budhaḥ |
बुधौ / बुधा¹ budhau / budhā¹ |
बुधाः / बुधासः¹ budhāḥ / budhāsaḥ¹ |
Vocative | बुध budha |
बुधौ / बुधा¹ budhau / budhā¹ |
बुधाः / बुधासः¹ budhāḥ / budhāsaḥ¹ |
Accusative | बुधम् budham |
बुधौ / बुधा¹ budhau / budhā¹ |
बुधान् budhān |
Instrumental | बुधेन budhena |
बुधाभ्याम् budhābhyām |
बुधैः / बुधेभिः¹ budhaiḥ / budhebhiḥ¹ |
Dative | बुधाय budhāya |
बुधाभ्याम् budhābhyām |
बुधेभ्यः budhebhyaḥ |
Ablative | बुधात् budhāt |
बुधाभ्याम् budhābhyām |
बुधेभ्यः budhebhyaḥ |
Genitive | बुधस्य budhasya |
बुधयोः budhayoḥ |
बुधानाम् budhānām |
Locative | बुधे budhe |
बुधयोः budhayoḥ |
बुधेषु budheṣu |
Notes |
|
Noun
[edit]बुध • (budha) stem, m
Adjective
[edit]बुध • (budha) stem
Declension
[edit]Masculine a-stem declension of बुध (budha) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | बुधः budhaḥ |
बुधौ / बुधा¹ budhau / budhā¹ |
बुधाः / बुधासः¹ budhāḥ / budhāsaḥ¹ |
Vocative | बुध budha |
बुधौ / बुधा¹ budhau / budhā¹ |
बुधाः / बुधासः¹ budhāḥ / budhāsaḥ¹ |
Accusative | बुधम् budham |
बुधौ / बुधा¹ budhau / budhā¹ |
बुधान् budhān |
Instrumental | बुधेन budhena |
बुधाभ्याम् budhābhyām |
बुधैः / बुधेभिः¹ budhaiḥ / budhebhiḥ¹ |
Dative | बुधाय budhāya |
बुधाभ्याम् budhābhyām |
बुधेभ्यः budhebhyaḥ |
Ablative | बुधात् budhāt |
बुधाभ्याम् budhābhyām |
बुधेभ्यः budhebhyaḥ |
Genitive | बुधस्य budhasya |
बुधयोः budhayoḥ |
बुधानाम् budhānām |
Locative | बुधे budhe |
बुधयोः budhayoḥ |
बुधेषु budheṣu |
Notes |
|
Feminine ā-stem declension of बुधा (budhā) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | बुधा budhā |
बुधे budhe |
बुधाः budhāḥ |
Vocative | बुधे budhe |
बुधे budhe |
बुधाः budhāḥ |
Accusative | बुधाम् budhām |
बुधे budhe |
बुधाः budhāḥ |
Instrumental | बुधया / बुधा¹ budhayā / budhā¹ |
बुधाभ्याम् budhābhyām |
बुधाभिः budhābhiḥ |
Dative | बुधायै budhāyai |
बुधाभ्याम् budhābhyām |
बुधाभ्यः budhābhyaḥ |
Ablative | बुधायाः / बुधायै² budhāyāḥ / budhāyai² |
बुधाभ्याम् budhābhyām |
बुधाभ्यः budhābhyaḥ |
Genitive | बुधायाः / बुधायै² budhāyāḥ / budhāyai² |
बुधयोः budhayoḥ |
बुधानाम् budhānām |
Locative | बुधायाम् budhāyām |
बुधयोः budhayoḥ |
बुधासु budhāsu |
Notes |
|
Neuter a-stem declension of बुध (budha) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | बुधम् budham |
बुधे budhe |
बुधानि / बुधा¹ budhāni / budhā¹ |
Vocative | बुध budha |
बुधे budhe |
बुधानि / बुधा¹ budhāni / budhā¹ |
Accusative | बुधम् budham |
बुधे budhe |
बुधानि / बुधा¹ budhāni / budhā¹ |
Instrumental | बुधेन budhena |
बुधाभ्याम् budhābhyām |
बुधैः / बुधेभिः¹ budhaiḥ / budhebhiḥ¹ |
Dative | बुधाय budhāya |
बुधाभ्याम् budhābhyām |
बुधेभ्यः budhebhyaḥ |
Ablative | बुधात् budhāt |
बुधाभ्याम् budhābhyām |
बुधेभ्यः budhebhyaḥ |
Genitive | बुधस्य budhasya |
बुधयोः budhayoḥ |
बुधानाम् budhānām |
Locative | बुधे budhe |
बुधयोः budhayoḥ |
बुधेषु budheṣu |
Notes |
|
Descendants
[edit]- Assamese: বুধ (budh)
- Bengali: বুধ (budh)
- Gujarati: બુધ (budh)
- Hindi: बुध (budh)
- Konkani: बुध (budh)
- Marathi: बुध (budh)
- Nepali: बुध (budh)
- Punjabi: ਬੁਧ (budh)
- → Burmese: ဗုဒ္ဓဟူး (buddha.hu:)
- → Tamil: புதன் (putaṉ)
See also
[edit]Solar System in Sanskrit · सूर्य-मण्डल (sūrya-maṇḍala) (layout · text) | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Star | सूर्य (sūrya), रवि (ravi), आदित्य (āditya), Thesaurus:सूर्य | |||||||||||||||||
IAU planets and notable dwarf planets |
बुध (budha) | शुक्र (śukra), भार्गव (bhārgava), भृगु (bhṛgu) |
भूमि (bhūmi), पृथ्वी (pṛthvī), Thesaurus:भू |
मङ्गल (maṅgala), अङ्गार (aṅgāra), Thesaurus:मङ्गल |
बृहस्पति (bṛhaspati), गौर (gaura) |
शनि (śani) | अरुण (aruṇa) | वरुण (varuṇa) | यम (yama) | |||||||||
Notable moons |
— | — | चन्द्र (candra), इन्दु (indu), Thesaurus:चन्द्र |
प्रथम मङ्गलस्य द्वितीय मङ्गलस्य |
— |
References
[edit]- Monier Williams (1899) “बुध”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 734/1.
Categories:
- Hindi terms borrowed from Sanskrit
- Hindi learned borrowings from Sanskrit
- Hindi terms derived from Sanskrit
- Hindi terms with IPA pronunciation
- Hindi lemmas
- Hindi proper nouns
- Hindi masculine nouns
- Hindi short forms
- Hindi uncountable nouns
- Hindi masculine consonant-stem nouns
- hi:Planets of the Solar System
- Marathi terms derived from Sanskrit
- Marathi terms with IPA pronunciation
- Marathi lemmas
- Marathi nouns
- Marathi nouns in Devanagari script
- Marathi masculine nouns
- Marathi short forms
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit proper nouns
- Sanskrit proper nouns in Devanagari script
- Sanskrit masculine nouns
- Sanskrit a-stem nouns
- Sanskrit nouns
- Sanskrit nouns in Devanagari script
- Sanskrit adjectives
- Sanskrit adjectives in Devanagari script
- Sanskrit a-stem adjectives
- sa:Planets of the Solar System