आदित्य

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit आदित्य (āditya).

Noun

आदित्य • (āditya) m

1. (Hinduism) Aditya, one of various deities, the sons of Aditi and Kashyapa
2. (astronomy, rare) the sun

   Synonyms: see Thesaurus:सूरज

Derived terms

• आदित्यवार (ādityavār)
• आदित्य-मंडल (āditya-maṇḍal)

Proper noun

आदित्य • (āditya) m

1. a male given name from Sanskrit

References

• McGregor, Ronald Stuart (1993) “आदित्य”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• আদিত্য (Assamese script)
• ᬆᬤᬶᬢ᭄ᬬ (Balinese script)
• আদিত্য (Bengali script)
• 𑰁𑰟𑰰𑰝𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
• 𑀆𑀤𑀺𑀢𑁆𑀬 (Brahmi script)
• အာဒိတျ (Burmese script)
• આદિત્ય (Gujarati script)
• ਆਦਿਤ੍ਯ (Gurmukhi script)
• 𑌆𑌦𑌿𑌤𑍍𑌯 (Grantha script)
• ꦄꦴꦢꦶꦠꦾ (Javanese script)
• 𑂄𑂠𑂱𑂞𑂹𑂨 (Kaithi script)
• ಆದಿತ್ಯ (Kannada script)
• អាទិត្យ (Khmer script)
• ອາທິຕ຺ຍ (Lao script)
• ആദിത്യ (Malayalam script)
• ᠠ᠎᠊ᠠᡩᡳᢠᠶᠠ (Manchu script)
• 𑘁𑘟𑘱𑘝𑘿𑘧 (Modi script)
• ᠠᢗᢑᠢᢐᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
• 𑦡𑦿𑧒𑦽𑧠𑧇 (Nandinagari script)
• 𑐁𑐡𑐶𑐟𑑂𑐫 (Newa script)
• ଆଦିତ୍ଯ (Odia script)
• ꢃꢣꢶꢡ꣄ꢫ (Saurashtra script)
• 𑆄𑆢𑆴𑆠𑇀𑆪 (Sharada script)
• 𑖁𑖟𑖰𑖝𑖿𑖧 (Siddham script)
• ආදිත්‍ය (Sinhalese script)
• 𑩐𑩛𑩭𑩑𑩫 𑪙𑩻 (Soyombo script)
• 𑚁𑚛𑚮𑚙𑚶𑚣 (Takri script)
• ஆதி³த்ய (Tamil script)
• ఆదిత్య (Telugu script)
• อาทิตฺย (Thai script)
• ཨཱ་དི་ཏྱ (Tibetan script)
• 𑒂𑒠𑒱𑒞𑓂𑒨 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨊𑨛𑨁𑨙𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology

Vṛddhi derivative of अदिति (áditi) with a -य (-ya) extension.

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɑː.dit.jɐ́/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ɑː.d̪it̪.jɐ/

Noun

आदित्य • (ādityá) stem, m

1. (Vedic religion, Hinduism) one of the various deities of the heavenly sphere, described as the sons of Aditi and Kashyapa.
   • c. 1500 BCE – 1000 BCE, Ṛgveda 7.44.1:

     द॒धि॒क्रां वः॑ प्रथ॒मम॒श्विनो॒षस॑म॒ग्निं समि॑द्धं॒ भग॑मू॒तये॑ हुवे ।
     इन्द्रं॒ विष्णुं॑ पू॒षणं॒ ब्रह्म॑ण॒स्पति॑म्आदि॒त्यान्द्यावा॑पृथि॒वी अ॒पः स्वः॑ ॥

     dadhikrā́ṃ vaḥ prathamámaśvínoṣásamagníṃ sámiddhaṃ bhágamūtáye huve.
     índraṃ víṣṇuṃ pūṣáṇaṃ bráhmaṇaspátimādityā́ndyā́vāpṛthivī́ apáḥ svàḥ.

     I call on Dadhikrās, the first, to give you aid, the Aśvins, Bhaga, Dawn, and the well kindled Agni,
     Indra, and Viṣṇu, Pūṣan, Brahmaṇaspati, Ādityas, Heaven and Earth, the Waters, and the Sun.

   • c. 1200 BCE – 800 BCE, Kṛṣṇa-Yajurveda (Taittirīya Saṃhitā) I.5.3.3:

     लेकः सलेकः सुलेकस् ते न आदित्या आज्यं जुषाणा वियन्तु केतः सकेतः सुकेतस् ते न आदित्या आज्यं जुषाणा वियन्तु विवस्वाꣳ अदितिर् देवजूतिस् ते न आदित्या आज्यं जुषाणा वियन्तु ॥

     lekaḥ salekaḥ sulekas te na ādityā ājyaṃ juṣāṇā viyantu ketaḥ saketaḥ suketas te na ādityā ājyaṃ juṣāṇā viyantu vivasvāṃ aditir devajūtis te na ādityā ājyaṃ juṣāṇā viyantu.

     Leka, Saleka, Suleka, may these Adityas rejoicing partake of our oblation; Keta, Saketa, Suketa, may these Adityas rejoicing partake of our oblation; Vivasvan, Aditi, Devajuti, may these Adityas rejoicing partake of our oblation.

Proper noun

आदित्य • (ādityá) stem, m

1. (particularly) a name of Surya

Adjective

आदित्य • (ādityá) stem

1. belonging to or coming from Aditi

Declension

Masculine a-stem declension of आदित्य

	singular	dual	plural
nominative	आदित्यः (ādityáḥ)	आदित्यौ (ādityaú) आदित्या¹ (ādityā́¹)	आदित्याः (ādityā́ḥ) आदित्यासः¹ (ādityā́saḥ¹)
accusative	आदित्यम् (ādityám)	आदित्यौ (ādityaú) आदित्या¹ (ādityā́¹)	आदित्यान् (ādityā́n)
instrumental	आदित्येन (ādityéna)	आदित्याभ्याम् (ādityā́bhyām)	आदित्यैः (ādityaíḥ) आदित्येभिः¹ (ādityébhiḥ¹)
dative	आदित्याय (ādityā́ya)	आदित्याभ्याम् (ādityā́bhyām)	आदित्येभ्यः (ādityébhyaḥ)
ablative	आदित्यात् (ādityā́t)	आदित्याभ्याम् (ādityā́bhyām)	आदित्येभ्यः (ādityébhyaḥ)
genitive	आदित्यस्य (ādityásya)	आदित्ययोः (ādityáyoḥ)	आदित्यानाम् (ādityā́nām)
locative	आदित्ये (ādityé)	आदित्ययोः (ādityáyoḥ)	आदित्येषु (ādityéṣu)
vocative	आदित्य (ā́ditya)	आदित्यौ (ā́dityau) आदित्या¹ (ā́dityā¹)	आदित्याः (ā́dityāḥ) आदित्यासः¹ (ā́dityāsaḥ¹)

• ¹Vedic

Feminine ā-stem declension of आदित्या

	singular	dual	plural
nominative	आदित्या (ādityā́)	आदित्ये (ādityé)	आदित्याः (ādityā́ḥ)
accusative	आदित्याम् (ādityā́m)	आदित्ये (ādityé)	आदित्याः (ādityā́ḥ)
instrumental	आदित्यया (ādityáyā) आदित्या¹ (ādityā́¹)	आदित्याभ्याम् (ādityā́bhyām)	आदित्याभिः (ādityā́bhiḥ)
dative	आदित्यायै (ādityā́yai)	आदित्याभ्याम् (ādityā́bhyām)	आदित्याभ्यः (ādityā́bhyaḥ)
ablative	आदित्यायाः (ādityā́yāḥ) आदित्यायै² (ādityā́yai²)	आदित्याभ्याम् (ādityā́bhyām)	आदित्याभ्यः (ādityā́bhyaḥ)
genitive	आदित्यायाः (ādityā́yāḥ) आदित्यायै² (ādityā́yai²)	आदित्ययोः (ādityáyoḥ)	आदित्यानाम् (ādityā́nām)
locative	आदित्यायाम् (ādityā́yām)	आदित्ययोः (ādityáyoḥ)	आदित्यासु (ādityā́su)
vocative	आदित्ये (ā́ditye)	आदित्ये (ā́ditye)	आदित्याः (ā́dityāḥ)

• ¹Vedic
• ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of आदित्य

	singular	dual	plural
nominative	आदित्यम् (ādityám)	आदित्ये (ādityé)	आदित्यानि (ādityā́ni) आदित्या¹ (ādityā́¹)
accusative	आदित्यम् (ādityám)	आदित्ये (ādityé)	आदित्यानि (ādityā́ni) आदित्या¹ (ādityā́¹)
instrumental	आदित्येन (ādityéna)	आदित्याभ्याम् (ādityā́bhyām)	आदित्यैः (ādityaíḥ) आदित्येभिः¹ (ādityébhiḥ¹)
dative	आदित्याय (ādityā́ya)	आदित्याभ्याम् (ādityā́bhyām)	आदित्येभ्यः (ādityébhyaḥ)
ablative	आदित्यात् (ādityā́t)	आदित्याभ्याम् (ādityā́bhyām)	आदित्येभ्यः (ādityébhyaḥ)
genitive	आदित्यस्य (ādityásya)	आदित्ययोः (ādityáyoḥ)	आदित्यानाम् (ādityā́nām)
locative	आदित्ये (ādityé)	आदित्ययोः (ādityáyoḥ)	आदित्येषु (ādityéṣu)
vocative	आदित्य (ā́ditya)	आदित्ये (ā́ditye)	आदित्यानि (ā́dityāni) आदित्या¹ (ā́dityā¹)

• ¹Vedic

Descendants

• Pali: ādicca
• Prakrit: 𑀆𑀇𑀘𑁆𑀘 (āicca​)
  • Bengali: আইচ (aic)
• → Bengali: আদিত্য (aditto)
• → Gujarati: આદિત્ય (āditya)
• → Hindi: आदित्य (āditya)
• → Kannada: ಆದಿತ್ಯ (āditya)
• → Khmer: អាទិត្យ (ʼaatɨt)
• → Lao: ອາທິດ (ʼā thit)
• → Malayalam: ആദിത്യ (āditya)
• → Marathi: आदित्य (āditya)
• → Old Javanese: āditya
• → Tamil: ஆதித்தியன் (ātittiyaṉ), ஆதித்தன் (ātittaṉ)
• → Thai: อาทิตย์ (aa-tít)

References

• Monier Williams (1899) “आदित्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0137.