góra

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Kalasha

[edit]

Etymology

[edit]

From Sanskrit गौर (gaura).

Adjective

[edit]

góra

  1. white

Noun

[edit]

góra

  1. white

Kashubian

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *gora.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ˈɡwo.ra/
  • Rhymes: -ora
  • Syllabification: gó‧ra

Noun

[edit]

góra f

  1. mountain
  2. attic; upstairs

Further reading

[edit]
  • Stefan Ramułt (1893) “gòra”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 42
  • Jan Trepczyk (1994) “góra”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volume 1, page 185
  • Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “góra”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi[1], volume 1, page 463
  • góra”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022

Lower Sorbian

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *gora.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ˈɡɨra/, /ˈɡɛra/, (dated) /ˈɡʊra/

Noun

[edit]

góra f inan (diminutive górka)

  1. mountain

Declension

[edit]

Further reading

[edit]
  • Muka, Arnošt (1921, 1928) “góra”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
  • Starosta, Manfred (1999) “góra¹”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *gora with unexpected lengthening of -o-. First attested in the 15th century.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /ɡɔːra/
  • IPA(key): (15th CE) /ɡora/

Noun

[edit]

góra f (diminutive górka, related adjective górny)

  1. (attested in Lesser Poland) mountain
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 2, 6:
      Ale ia postawon iesm crol od nego na Syon, gorze swøtey (super Sion, montem sanctum) iego
      [Ale ja postawion jeśm krol od niego na Syjon, gorze świętej (super Sion, montem sanctum) jego]
    • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 124:
      Valem, gorą, przekopem vallo (quia venient dies in te et circumdabunt te inimici tui vallo, et circumdabunt te Luc 19, 43)
      [Wałem, gorą, przekopem vallo (quia venient dies in te et circumdabunt te inimici tui vallo, et circumdabunt te Luc 19, 43)]
  2. mountainside forest (woodland on the slope of a mountain)
    • 1856-1870 [1400], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki[3], volume VIII, number 9693:
      Pro silua dicta gora in Dobronouice
      [Pro silua dicta gora in Dobronowice]
  3. (attested in Silesia) top; up (higher part of something; upward direction)
    • 1956 [Middle of the 15th century], Jerzy Woronczak, editor, Teksty polskie w rękopisie nr 43 Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu z połowy XV wieku[4], Silesia, page 33v:
      Statuerunt eum super pynaculum, u gor[o]y, templi (Mat 4, 5)
      [Statuerunt eum super pynaculum, u gory, templi (Mat 4, 5)]
  4. (attested in Lesser Poland) upper hand, advantage (condition, circumstance, opportunity or means, particularly favorable or chance to success, or to any desired end)
    • 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I[5], Lesser Poland, page 33:
      Ale ysze taczy zlosnyczy kv odpyranyv swey zlosczy wząly sobye w obyczay myeszkacz w myesczech abo we wsyach, gdzesz to by syą nyemyeczskym prawem odpyraly, a tako cząstokrocz swą chytrosczą od smyerczy wychodzą, przeto chczem, aby zly gori nye myal, ale wszady potąpyon
      [Ale iże tacy złośnicy ku odpiraniu swej złości wzięli sobie w obyczaj mieszkać w mieściech abo we wsiach, gdzież to by się niemiecskim prawem odpirali, a tako częstokroć swą chytrością od śmierci wychodzą, przeto chcem, aby zły gory nie miał, ale wszędy potępion.]

Derived terms

[edit]
adjectives
adverbs
nouns

Descendants

[edit]
  • Polish: góra
  • Silesian: gōra

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “góra”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Sławski, Franciszek (1958-1965) “góra”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
  • Mańczak, Witold (2017) “góra”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “góra”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “góra”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]
Polish Wikipedia has an article on:
Wikipedia pl
góra

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish góra. Sense 5 is preserved in terms such as górnik and was displaced by kopalnia.

Pronunciation

[edit]
 
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -ura
  • Syllabification: gó‧ra
  • Homophones: Góra, Gura

Noun

[edit]

góra f (diminutive górka, abbreviation g.)

  1. (countable) mountain (elevation of land of considerable dimensions rising more or less abruptly, forming a conspicuous figure in the landscape, usually having a small extent of surface at its summit)
    Klasztor znajdował się na szczycie wysokiej góry.The monastery was situated on the top of a high mountain.
  2. (uncountable) top (higher part of some object; upmost part of something)
    Antonym: dół
    Góra strony powinna być pusta.The top of the page should be empty.
    1. (uncountable) upstairs; attic
    2. (colloquial) higher-ups
      Synonym: władza
      Nie pomogę wam w tym projekcie, dopóki góra go nie przyklepie.I won't help you with this project until the higher-ups sign off on it.
    3. (uncountable, music) upper range of a singer
    4. (countable, obsolete) upper course of a river
      Hypernym: bieg
    5. (countable, Middle Polish) beginning, start (first part of something; top of a piece of text)
      Synonym: początek
  3. (countable) pile (collection of things one on top of the other)
    Synonyms: kopiec, kupa, sterta, stos
  4. (in the plural) mountains, mountain range
  5. (countable, obsolete) mine (place for extracting resources)
    Synonym: kopalnia
    obiecać złote góry/obiecywać złote góryto promise the moon (literally, “to promise golden mines”)
  6. (countable, obsolete, except in set phrases) upper hand, advantage (condition, circumstance, opportunity or means, particularly favorable or chance to success, or to any desired end)
    Synonym: przewaga
    wziąć górę/brać góręto get the better of
  7. (countable, Middle Polish, geography) cape (piece or point of land, extending beyond the adjacent coast into a sea or lake)
    Synonym: przylądek
  8. (Middle Polish) surface (external part of something)
    Synonym: wierzch
  9. (Middle Polish) The meaning of this term is uncertain.
    • 1501-1558, Zapiski i roty polskie[6], page 1505 nr 2000:
      Iakosz thy nam czlovyekya [] sz gory szvrzadem wszyal wszwoya cząscz crą czyreyowska thamo wgorze podla poszw gwalthem.
      [Jakoś ty nam człowiekia [] z góry szurzadem usiał w szwoja cześć crą czyrejowska tamo w górze podla poszw gwałtem.]
    • 1528, J. Murmelius, Dictionarius[7], page 21:
      Mons pharetratus [] Der Kocherſberg. Sárczaná gorá.
      [Mons pharetratus [] Der Kocherſberg. Siarczana góra.]

Declension

[edit]

Derived terms

[edit]
adjectives
adverbs
interjections
nouns
particles
    phrases
    prepositions
    proverbs
    verbs
    verbs

    Trivia

    [edit]

    According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), góra is one of the most used words in Polish, appearing 46 times in scientific texts, 10 times in news, 16 times in essays, 66 times in fiction, and 34 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 172 times, making it the 334th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

    Particle

    [edit]

    góra

    1. at most, tops
      Synonym: najwyżej
      Skończę za dwa, góra trzy dni.I'll finish in two, three days at most.

    References

    [edit]
    1. ^ Ida Kurcz (1990) “góra”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 135

    Further reading

    [edit]
    • góra I in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
    • góra II in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
    • góra in Polish dictionaries at PWN
    • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “gora”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
    • Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], (Can we date this quote?)
    • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “góra”, in Słownik języka polskiego
    • Aleksander Zdanowicz (1861) “góra”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
    • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “góra”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 887

    Slovincian

    [edit]

    Etymology

    [edit]

    Inherited from Proto-Slavic *gora.

    Pronunciation

    [edit]
    • IPA(key): /ˈɡo.ra/
    • Rhymes: -a
    • Syllabification: gó‧ra

    Noun

    [edit]

    góra f (diminutive górka, related adjective górny or górzëszczô)

    1. mountain (elevation of land of considerable dimensions rising more or less abruptly, forming a conspicuous figure in the landscape, usually having a small extent of surface at its summit)

    Further reading

    [edit]