blizna

See also: blizną

Czech

Etymology

Borrowed from Polish blizna, from Proto-Slavic *blizna.

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈblɪzna]
• Hyphenation: bliz‧na

Noun

blizna f (relational adjective bliznový)

1. (botany) stigma (the sticky part of a flower that receives pollen during pollination)
2. (offensive) stupid woman

Declension

Declension of blizna (hard feminine reducible)

	singular	plural
nominative	blizna	blizny
genitive	blizny	blizen
dative	blizně	bliznám
accusative	bliznu	blizny
vocative	blizno	blizny
locative	blizně	bliznách
instrumental	bliznou	bliznami

Further reading

• “blizna”, in Příruční slovník jazyka českého (in Czech), 1935–1957
• “blizna”, in Slovník spisovného jazyka českého (in Czech), 1960–1971, 1989
• “blizna”, in Internetová jazyková příručka (in Czech), 2008–2025

Old Polish

Alternative forms

• bluzna

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *blizna. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /blʲizna/
• IPA^(key): (15^th CE) /blʲizna/

Noun

blizna f

1. (attested in Lesser Poland, Pomerania, Greater Poland, Sieradz-Łęczyca) scar (permanent mark on the skin, sometimes caused by the healing of a wound)
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[1], Krakow, page gl.105b:

     Blisna, rana nullam cicatricem in eo inyenientes

     [Blizna, rana nullam cicatricem in eo inyenientes]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[2], Krakow, page gl. 143b:

     Blyszni cycatrices

     [Blizny cycatrices]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[3], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 37, 5:

     Sprochnali sø y zkazili se sø blyzny moie od oblicza gluposci moiey

     [Sprochniały są i skaziły sie są blizny moje od oblicza głupości mojej]

   • 1874-1891 [XV in.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[4], [5], [6]}, volume XXIII, page 281:

     Blisni cicatrices

     [Blizny cicatrices]

   • 1874-1891 [XV in.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[7], [8], [9]}, volume XXIV, Grochów, West Pomeranian Voivodeship, Kcynia, page 69:

     Blisni cicatrices

     [Blizny cicatrices]

   • 1877-1881 [1437], Władysław Wisłocki, editor, Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, number 228, page 85:

     Blisna cicatrix

     [Blizna cicatrix]

   • 1874-1891 [1444], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[10], [11], [12]}, volume XXIII, page 305:

     Przes wielebne blisny per alma vulnera

     [Przes wielebne blizny per alma vulnera]

   • 1874-1891 [XV med.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[13], [14], [15]}, volume XXV, page 156:

     Bliszny propter cica­ trices

     [Blizny propter cica­ trices]

   • 1876-1929 [c. 1455], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎^[16], volume XIV, Miechów, Kruchowo, page 489:

     Pagą blysną cicatrix

     [Pagą blizna cicatrix]

   • 1875 [c. 1455-1460], Zygmunt Celichowski, editor, Słowniczek łacińsko- polski wyrazów prawa magdeburskiego z wieku XV. Przedruk homograficzny z kodeksu kórnickiego‎^[17], page 2:

     Cicatricem id est factum wlnus vlg. blyzna

     [Cicatricem id est factum wlnus vlg. blizna]

   • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[18], [19], [20]}, volume XXII, Łęczyca, page 10:

     Blyszną cicatrix

     [Blizna cicatrix]

   • 1874-1891 [1471], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[21], [22], [23]}, volume XXIV, page 379:

     Bluszny cicatrices

     [Bluzna cicatrices]

   • 1893 [1497], Konstanty Górski, editor, Historia piechoty polskiej‎^[24], page 205:

     Walach gnyady ma na przędnym pieczy blyzną

     [Walach gnyady ma na przędnym pieczy blizna]

   • 1874-1891 [XV p. post.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[25], [26], [27]}, volume XXV, page 182:

     Blysny cicatrices

     [Blizny cicatrices]

   • 1908 [c. 1500], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490‎^[28], Lubiń, page 4:

     Blyszną cicatrix

     [Blizna cicatrix]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[29], page 368:

     W ciele śmiertelnem ukazał bog swą sławę nieśmiertelności... jako i po wstanie s martwych w ciele nieśmiertelnym blizny

     [W ciele śmiertelnem ukazał bog swą sławę nieśmiertelności... jako i po wstaniu s martwych w ciele nieśmiertelnym blizny]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[30], page 480:

     W jego ciału ukażą sie blizny jego pięci ran

     [W jego ciału ukażą sie blizny jego pięci ran]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 27r:

     Cicatrix ein wundenzeychen oder ein narbe blvszną

     [Cicatrix ein wundenzeychen oder ein narbe blvszną]

2. (by extension, attested in Pomerania, Greater Poland) scar; stigma (mark on the skin)
   • 1874-1891 [XV in.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[31], [32], [33]}, volume XXIV, Grochów, West Pomeranian Voivodeship, Kcynia, page 68:

     S blisnami cum stigmatibus

     [Z bliznami cum stigmatibus]

   • 1874-1891 [1444], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[34], [35], [36]}, volume XXIII, page 310:

     Blizni stigmata

     [Blizny stigmata]

   • 1930 [c. 1455], “Lev”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[37], 19, 28:

     Nad vmarlimi nye *bodzecze rzazacz czala swego any zadnego znamyenya blyszn nye cincze wam

     [Nad umarłymi nie będziecie rzazać ciała swego ani żadnego znamienia a blizn nie czyńcie wam]

   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 129:

     Rany, bluzny stigmata

     [Rany, bluzny stigmata]

   • 1908 [c. 1500], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490‎^[38], Lubiń, page 4:

     Blyzną vel pyąthno stigma

     [Blizna vel pyąthno stigma]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 130r:

     Stigma eyn narbe et est signum cicatricis caracter coctura inustio que fit calido ferro blyzną vel pyąthno

     [Stigma eyn narbe et est signum cicatricis caracter coctura inustio que fit calido ferro blizna vel piętno]

3. (by extension) scar (defect, blemish)
   • 1877-1881 [1437], Władysław Wisłocki, editor, Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, number 228, page 88:

     Blisna menda

     [Blizna menda]

   • 1900 [1472], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2‎^[39], number 1508:

     Blysną menda

     [Blizna menda]

Descendants

• Polish: blizna, blizma (Podhale)
  • → Yiddish: בליזנע (blizne)

References

• Boryś, Wiesław (2005) “blizna”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “blizna”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “blizna”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “blizna”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• K. Nitsch, editor (1953), “blizna”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 103
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “blizna”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “blizna”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Alternative forms

• blizma (Podhale)

Etymology

Inherited from Old Polish blizna.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈbliz.na/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈbliz.na/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -izna
• Syllabification: bliz‧na

Noun

blizna f (diminutive blizenka)

1. scar (permanent mark on the skin, sometimes caused by the healing of a wound)

   cały w bliznach ― entirely covered in scars

2. (botany) scar (trace of a fallen leaf or fallen scales on the shoots of woody plants)
3. scar (defect of a raw casting surface resembling branched depressions)
4. scar (fabric defect in the form of a localized lack of warp threads)
5. (botany) stigma (sticky part of a flower that receives pollen during pollination)
6. (obsolete, anatomy) corpus luteum

   Synonym: ciałko żółte

7. (obsolete, firearms) rear groove (groove on the barrel of a rear bolt)
8. (Middle Polish) eye blemish; film, cataract
9. (Middle Polish) weakness, vice, sin; disgrace, shame
10. (Middle Polish) suffering, pain, sacrifice

Declension

Declension of blizna

	singular	plural
nominative	blizna	blizny
genitive	blizny	blizn
dative	bliźnie	bliznom
accusative	bliznę	blizny
instrumental	blizną	bliznami
locative	bliźnie	bliznach
vocative	blizno	blizny

Related terms

adjectives

• bliski
• bliziuteńki
• bliziutki
• bliznowaty
• bliznowy
• bliźni
• bliźniaczy
• bliźnięcy

adverbs

• blisko
• bliziuteńko
• bliziutko
• bliźniaczo
• bliźnięco

noun

• bliskość
• bliznowiec
• bliźniactwo
• bliźniaczek
• bliźniaczka
• bliźniaczość
• bliźniak
• bliźniczka
• bliźnię
• bliższość

Collocations

Collocations

• duża blizna ― a large/big scar
• kilkucentymetrowa blizna ― a scar a few centimeters long
• mała/niewielka blizna ― a small scar
• rozległa blizna ― extensive scarring
• cienka blizna ― a thin scar
• głęboka blizna ― a deep scar
• gruba blizna ― a thick scar
• podłużna blizna ― a long scar
• szeroka blizna ― a wide scar
• czerwona blizna ― a red scar
• różowa blizna ― a pink scar
• zaczerwieniona blizna ― a reddened scar
• przerośnięta blizna ― an overgrown scar
• twarda blizna ― a hard scar
• zgrubiała blizna ― a thickened scar
• brzydka blizna ― an ugly scar
• paskudna blizna ― a nasty scar
• szpecąca blizna ― an unsightly scar
• charakterystyczna blizna ― a characteristic scar
• widoczna blizna ― a visible scar
• wyraźna blizna ― a clear scar
• nowa blizna ― a new scar
• stara blizna ― an old scar
• bolesna blizna ― a painful scar
• swędząca blizna ― an itchy scar
• pooperacyjna blizna ― a post-operation scar
• potrądzikowa blizna ― an acne scar
• przerostowa blizna ― a hypertrophic scar
• rytualna blizna ― a ritual scar
• blizny skóry ― skin scars
• blizny twarzy ― face scars
• blizna od oparzenia/po oparzeniu ― a burn scar
• blizna od skaleczenia ― a scar from a cut
• blizna na brzuchu ― a scar on one's stomach
• blizna na ciele ― a scar on one's body
• blizna na czole ― a scar on one's forehead
• blizna na głowie ― a scar on one's head
• blizna na nodze ― a scar on one's leg
• blizna na piersi ― a scar on one's breast/chest
• blizna na policzku ― a scar on one's cheek
• blizna na skórze ― a scar on one's skin
• blizna na twarzy ― a scar on one's face
• blizna po cesarskim cięciu ― a C-section scar
• blizna po ospie ― a (small/chicken)pox scar
• blizna po ranie ― a scar from an injury/wound
• blizna po samookaleczeniu ― a self-harm scar
• blizna po szczepieniu ― a vaccination scar
• blizna po tatuażu ― a tattoo scar
• blizna po wypadku ― a scar from an accident
• blizna po wyrostku ― an appendectomy scar
• znak szczególny: blizna ― an identifying mark: a scar
• kształt blizny ― the shape of a scar
• wielkość blizny ― the size of a scar
• wygląd blizny ― to look/appearance of a scar
• przerost blizny ― the hypertrophy of a scar
• zrośnięcie blizny ― scar adhesion
• dermabrazja blizny ― dermabrasion of a scar
• korekcja blizny ― scar healing
• maść na blizny ― scar ointment
• blizna blednie ― a scar fades
• blizna zagoiła się ― a scar healed
• blizna goi się ― a scar heals
• blizna zniknęła ― a scar disappeared
• blizna znika ― a scar disappears
• blizna powstała ― a scar formed
• blizna powstaje ― a scar is forming
• blizna pozostała ― a scar remained
• blizna pozostaje ― a scar remains
• mieć bliznę ― to have a scar
• ukryć/ukrywać bliznę ― to hide a scar
• pokryty bliznami ― covered in scars
• oszpecony bliznami ― scars
• poorany bliznami ― scared
• cały w bliznach ― entirely covered in scars

Descendants

• → Yiddish: בליזנע (blizne)

Further reading

• blizna in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• blizna in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “blizna”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Krystyna Siekierska (17.09.2009) “BLIZNA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “blizna”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “blizna”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “blizna”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 167
• Jan Karłowicz (1900) “blizna”, in Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 1: A do E, Kraków: Akademia Umiejętności, page 90