अश्वत्थ

Sanskrit

अश्वत्थः ― aśvatthaḥ ― ashvattha tree

Alternative forms

Alternative scripts

• অশ্বত্থ (Assamese script)
• ᬅᬰ᭄ᬯᬢ᭄ᬣ (Balinese script)
• অশ্বত্থ (Bengali script)
• 𑰀𑰫𑰿𑰪𑰝𑰿𑰞 (Bhaiksuki script)
• 𑀅𑀰𑁆𑀯𑀢𑁆𑀣 (Brahmi script)
• အၐွတ္ထ (Burmese script)
• અશ્વત્થ (Gujarati script)
• ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥ (Gurmukhi script)
• 𑌅𑌶𑍍𑌵𑌤𑍍𑌥 (Grantha script)
• ꦄꦯ꧀ꦮꦠ꧀ꦡ (Javanese script)
• 𑂃𑂬𑂹𑂫𑂞𑂹𑂟 (Kaithi script)
• ಅಶ್ವತ್ಥ (Kannada script)
• អឝ្វត្ថ (Khmer script)
• ອຨ຺ວຕ຺ຖ (Lao script)
• അശ്വത്ഥ (Malayalam script)
• ᠠᡧᠣᠸᠠᢠᡨᠠ (Manchu script)
• 𑘀𑘫𑘿𑘪𑘝𑘿𑘞 (Modi script)
• ᠠᠱᢦᢐᠲᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦠𑧋𑧠𑧊𑦽𑧠𑦾 (Nandinagari script)
• 𑐀𑐱𑑂𑐰𑐟𑑂𑐠 (Newa script)
• ଅଶ୍ଵତ୍ଥ (Odia script)
• ꢂꢯ꣄ꢮꢡ꣄ꢢ (Saurashtra script)
• 𑆃𑆯𑇀𑆮𑆠𑇀𑆡 (Sharada script)
• 𑖀𑖫𑖿𑖪𑖝𑖿𑖞 (Siddham script)
• අශ‍්වත්‍ථ (Sinhalese script)
• 𑩐𑩿 𑪙𑩾𑩫 𑪙𑩬 (Soyombo script)
• 𑚀𑚧𑚶𑚦𑚙𑚶𑚚 (Takri script)
• அஶ்வத்த² (Tamil script)
• అశ్వత్థ (Telugu script)
• อศฺวตฺถ (Thai script)
• ཨ་ཤྭ་ཏྠ (Tibetan script)
• 𑒁𑒬𑓂𑒫𑒞𑓂𑒟 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨮𑩇𑨭𑨙𑩇𑨚 (Zanabazar Square script)

Etymology

Uncertain. The plausible etymologies proposed in the literature are:

• Per Turner, from a substrate term that has been Sanskritised + -त्थ (-ttha, “wood”), a suffix also found in कपित्थ (kapittha, “bael tree”), डित्थ (ḍittha, “wooden elephant”), and डवित्थ (ḍavittha, “wooden antelope”). In this case, the first element is probably not अश्व (aśva, “horse”).
• Per Mayrhofer, compare Proto-Iranian *HacwaHastiš (“alfalfa, lucerne”, literally “horse food”). If truly cognate, the Sanskrit term must have originally been *अश्व-द्-थ (aśva-d-tha), but it is not easy to reconcile the suffix with expected Proto-Indo-European *h₁éd-t-is (“food”), nor is the ashvattha tree typically used as horse food. The expected cognate of the Iranic term would be *अश्वत्ति (aśvatti).

Mayrhofer lists some other attempted Indo-European etymologies, none of which are convincing:

• Per Adalbert Kuhn and quoted by Uhlenbeck, a Prakritism from अश्व (aśva, “horse”) +‎ स्थ (stha, “stand”). This etymology arises from a story in the Brāhmaṇas about the tree being a receptacle for the horse-form of the god अग्नि (agni), and thus probably a post-hoc explanation.
• Per Fay, a compound from Proto-Indo-European *h₂ékʷeh₂ (“water”) + *dh₃tós (“given”).
• Per Lassen, a Prakritism from अ- (a-) +‎ स्वस्थ (svastha), i.e. "not self-dependent", referring to the continual shivering of its leaves. Emeneau supports this etymology but rather in reference to the tree's epiphytism; he later withdrew his support and instead favoured a substrate borrowing.

The given name अश्वत्थामन् (aśvatthāman) is unrelated according to Mayrhofer.

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɐɕ.ʋɐt.tʰɐ́/, [ɐɕ.ʋɐt̚.tʰɐ́]
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ɐɕˈʋɐt̪.t̪ʰɐ/, [ɐɕˈʋɐt̪̚.t̪ʰɐ]

Noun

अश्वत्थ • (aśvatthá) stem, m (Vedic, Classical Sanskrit)

1. ashvattha, sacred fig (a tree of species Ficus religiosa)

   Synonyms: पिप्पल (pippala), प्लक्ष (plakṣa)

   • c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda
   • c. 700 BCE, Śatapatha Brāhmaṇa
2. a vessel made from ashvattha wood
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.135.8:

     अत्राह॒ तद्व॑हेथे॒ मध्व॒ आहु॑तिं॒ यम॑श्व॒त्थमु॑प॒तिष्ठ॑न्त जा॒यवो॒ऽस्मे ते स॑न्तु जा॒यवः॑
     सा॒कं गावः॒ सुव॑ते॒ पच्य॑ते॒ यवो॒ न ते॑ वाय॒ उप॑ दस्यन्ति धे॒नवो॒ नाप॑ दस्यन्ति धे॒नवः॑

     átrā́ha tádvahethe mádhva ā́hutiṃ yámaśvatthámupatíṣṭhanta jāyávoʼsmé té santu jāyávaḥ
     sākáṃ gā́vaḥ súvate pácyate yávo ná te vāya úpa dasyanti dhenávo nā́pa dasyanti dhenávaḥ

     • 1890 translation by R. T. H. Griffith

       Ride hither to the offering of the pleasant juice, the holy Fig-tree which victorious priests surround: victorious be they still for us. At once the cows yield milk, the barleymeal is dressed. For thee, O Vâyu, never shall the cows grow thin, never for thee shall they be dry.

   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 10.97.5
3. the upper अरणि (araṇi) made of ashvattha wood
   • c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda 6.2.1
   • c. 700 BCE, Śatapatha Brāhmaṇa 11
   • c. 300 BCE, Kātyāyana, Kātyāyana-śrauta-sūtra
4. (astronomy) Synonym of श्रोणा (śroṇā, “name of a नक्षत्र (nakṣatra)”)
   • c. 600 BCE – 400 BCE, Pāṇini, Aṣṭādhyāyī 4.2.5:

     संज्ञायां श्रवणाश्वत्थाभ्याम्

     saṃjñāyāṃ śravaṇāśvatthābhyām

5. a name of the sun
   • c. 400 BCE, Mahābhārata 3.151
6. name of a people
   • 550 CE, Varāhamihira, Bṛhat Saṃhitā

Declension

Masculine a-stem declension of अश्वत्थ (aśvatthá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अश्वत्थः aśvattháḥ	अश्वत्थौ / अश्वत्था¹ aśvatthaú / aśvatthā́¹	अश्वत्थाः / अश्वत्थासः¹ aśvatthā́ḥ / aśvatthā́saḥ¹
Vocative	अश्वत्थ áśvattha	अश्वत्थौ / अश्वत्था¹ áśvatthau / áśvatthā¹	अश्वत्थाः / अश्वत्थासः¹ áśvatthāḥ / áśvatthāsaḥ¹
Accusative	अश्वत्थम् aśvatthám	अश्वत्थौ / अश्वत्था¹ aśvatthaú / aśvatthā́¹	अश्वत्थान् aśvatthā́n
Instrumental	अश्वत्थेन aśvatthéna	अश्वत्थाभ्याम् aśvatthā́bhyām	अश्वत्थैः / अश्वत्थेभिः¹ aśvatthaíḥ / aśvatthébhiḥ¹
Dative	अश्वत्थाय aśvatthā́ya	अश्वत्थाभ्याम् aśvatthā́bhyām	अश्वत्थेभ्यः aśvatthébhyaḥ
Ablative	अश्वत्थात् aśvatthā́t	अश्वत्थाभ्याम् aśvatthā́bhyām	अश्वत्थेभ्यः aśvatthébhyaḥ
Genitive	अश्वत्थस्य aśvatthásya	अश्वत्थयोः aśvattháyoḥ	अश्वत्थानाम् aśvatthā́nām
Locative	अश्वत्थे aśvatthé	अश्वत्थयोः aśvattháyoḥ	अश्वत्थेषु aśvatthéṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Prakrit: 𑀅𑀲𑁆𑀲𑀢𑁆𑀣 (assattha), 𑀆𑀲𑀢𑁆𑀣 (āsattha), 𑀅𑀲𑁆𑀲𑁄𑀢𑁆𑀣 (assŏttha), 𑀅𑀁𑀲𑁄𑀢𑁆𑀣 (aṃsŏttha), 𑀆𑀲𑁄𑀢𑁆𑀣 (āsŏttha)
  • Assamese: আঁহত (ãhot)
• Pali: assattha
• ⇒ Bengali: অশোত (ośōt), আশোত (aśōt)
• → Bengali: অশ্বত্থ (ośśottho) (learned)
• → Sinhalese: අශ්වත්ථ (aśwattha) (learned)

Adjective

अश्वत्थ • (aśvattha) stem (Classical Sanskrit)

1. relating to the नक्षत्र (nakṣatra) of the same name

Declension

Masculine a-stem declension of अश्वत्थ (aśvattha)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अश्वत्थः aśvatthaḥ	अश्वत्थौ / अश्वत्था¹ aśvatthau / aśvatthā¹	अश्वत्थाः / अश्वत्थासः¹ aśvatthāḥ / aśvatthāsaḥ¹
Vocative	अश्वत्थ aśvattha	अश्वत्थौ / अश्वत्था¹ aśvatthau / aśvatthā¹	अश्वत्थाः / अश्वत्थासः¹ aśvatthāḥ / aśvatthāsaḥ¹
Accusative	अश्वत्थम् aśvattham	अश्वत्थौ / अश्वत्था¹ aśvatthau / aśvatthā¹	अश्वत्थान् aśvatthān
Instrumental	अश्वत्थेन aśvatthena	अश्वत्थाभ्याम् aśvatthābhyām	अश्वत्थैः / अश्वत्थेभिः¹ aśvatthaiḥ / aśvatthebhiḥ¹
Dative	अश्वत्थाय aśvatthāya	अश्वत्थाभ्याम् aśvatthābhyām	अश्वत्थेभ्यः aśvatthebhyaḥ
Ablative	अश्वत्थात् aśvatthāt	अश्वत्थाभ्याम् aśvatthābhyām	अश्वत्थेभ्यः aśvatthebhyaḥ
Genitive	अश्वत्थस्य aśvatthasya	अश्वत्थयोः aśvatthayoḥ	अश्वत्थानाम् aśvatthānām
Locative	अश्वत्थे aśvatthe	अश्वत्थयोः aśvatthayoḥ	अश्वत्थेषु aśvattheṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of अश्वत्था (aśvatthā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अश्वत्था aśvatthā	अश्वत्थे aśvatthe	अश्वत्थाः aśvatthāḥ
Vocative	अश्वत्थे aśvatthe	अश्वत्थे aśvatthe	अश्वत्थाः aśvatthāḥ
Accusative	अश्वत्थाम् aśvatthām	अश्वत्थे aśvatthe	अश्वत्थाः aśvatthāḥ
Instrumental	अश्वत्थया / अश्वत्था¹ aśvatthayā / aśvatthā¹	अश्वत्थाभ्याम् aśvatthābhyām	अश्वत्थाभिः aśvatthābhiḥ
Dative	अश्वत्थायै aśvatthāyai	अश्वत्थाभ्याम् aśvatthābhyām	अश्वत्थाभ्यः aśvatthābhyaḥ
Ablative	अश्वत्थायाः / अश्वत्थायै² aśvatthāyāḥ / aśvatthāyai²	अश्वत्थाभ्याम् aśvatthābhyām	अश्वत्थाभ्यः aśvatthābhyaḥ
Genitive	अश्वत्थायाः / अश्वत्थायै² aśvatthāyāḥ / aśvatthāyai²	अश्वत्थयोः aśvatthayoḥ	अश्वत्थानाम् aśvatthānām
Locative	अश्वत्थायाम् aśvatthāyām	अश्वत्थयोः aśvatthayoḥ	अश्वत्थासु aśvatthāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of अश्वत्थ (aśvattha)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अश्वत्थम् aśvattham	अश्वत्थे aśvatthe	अश्वत्थानि / अश्वत्था¹ aśvatthāni / aśvatthā¹
Vocative	अश्वत्थ aśvattha	अश्वत्थे aśvatthe	अश्वत्थानि / अश्वत्था¹ aśvatthāni / aśvatthā¹
Accusative	अश्वत्थम् aśvattham	अश्वत्थे aśvatthe	अश्वत्थानि / अश्वत्था¹ aśvatthāni / aśvatthā¹
Instrumental	अश्वत्थेन aśvatthena	अश्वत्थाभ्याम् aśvatthābhyām	अश्वत्थैः / अश्वत्थेभिः¹ aśvatthaiḥ / aśvatthebhiḥ¹
Dative	अश्वत्थाय aśvatthāya	अश्वत्थाभ्याम् aśvatthābhyām	अश्वत्थेभ्यः aśvatthebhyaḥ
Ablative	अश्वत्थात् aśvatthāt	अश्वत्थाभ्याम् aśvatthābhyām	अश्वत्थेभ्यः aśvatthebhyaḥ
Genitive	अश्वत्थस्य aśvatthasya	अश्वत्थयोः aśvatthayoḥ	अश्वत्थानाम् aśvatthānām
Locative	अश्वत्थे aśvatthe	अश्वत्थयोः aśvatthayoḥ	अश्वत्थेषु aśvattheṣu
Notes	¹Vedic

Further reading

• Monier Williams (1899) “अश्वत्थ”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 115.