گذشتن

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Persian

[edit]

Etymology

[edit]

From Middle Persian [script needed] (wtštn' /⁠widaštan⁠/), [script needed] (wtltn' /⁠widardan⁠/, “pass, cross, die”),[1] from Proto-Iranian *witárHati (“to pass by”), from Proto-Indo-Iranian *wí + Proto-Indo-Iranian *tárHati (“to cross over”), the prefix ultimately from Proto-Indo-European *wi (“apart”).[2] Cognate with Northern Kurdish bihurîn (“to pass”), Central Kurdish بووردن (biwurdin, “to pass”) and Zazaki viyartene (“to pass”).

Pronunciation

[edit]
 

Readings
Classical reading? guḏaštan
Dari reading? guzaštan
Iranian reading? gozaštan
Tajik reading? guzaštan

Verb

[edit]
Dari گذشتن
Iranian Persian
Tajik гузаштан

گُذَشتَن • (gozaštan) (present stem گُذَر (gozar)) (intransitive)

  1. to pass, to pass away (especially of time)
    این نیز بگذرد ― in niz bogzorad ― this too shall pass
    • c. 1100, Omar Khayyam, translated by Ahmad Saidi, Rubaiyat of Omar Khayyam:
      از دی که گذشت هیچ از آن یاد مکن
      فردا که نیامده است فریاد مکن.
      az dī ki guzašt hēč az ān yād ma-kun
      fardā ki nay-āmada ast faryād ma-kun
      The yesterday that's gone, you must forget what it was
      For the tomorrow not come, don't flitter and fuss.
      (Classical Persian transliteration)
    • c. 1789, Wajīh al-Dīn Ashraf, بحرِ زخّار:
      چنانچه بعد از نماز چهار روز گذشت و باران نبارید […]
      čunānči ba'd az namāz čahār rōz guzašt u bārān na-bārīd […]
      when four days passed after the prayer and it did not rain […]
      (Classical Persian transliteration)
  2. to pass away; to die
    Synonym: درگذشتن (dargozaštan)
  3. to cross over
    از این رودخانه گذشتم.
    az in rudxâne gozaštam.
    I crossed over this river.
  4. to overlook; to pardon (a wrong, a sin)
  5. to surpass, to excel
    • c. 1260s, Jalāl ad-Dīn Mohammad Rūmī, translated by Reynold A. Nicholson, مثنوی معنوی, volume I, verse 3054:
      ز آن که در الاست او از لا گذشت / هر که در الاست او فانی نگشت
      za ân ki dar alâ-st ô az lâ guzašt / har ki dar alâ-st ô fâni na-gašt
      Because he is in except, he has transcended nonentity: whosoever is in except has not passed away.

Usage notes

[edit]
  • گذشتن (gozaštan) is intransitive, and in senses that are equivalent to English transitive verbs, از (az) is used for what in English would be the direct object.

Conjugation

[edit]
Conjugation of گذشتن
Note: Hover mouse over Arabic for Latin-alphabet transliterations.
Infinitive گذشتن
Past Stem گذشت
Present Stem گذر
Past Participle گذشته
Present Participle گذرنده
Singular Plural
1st Person 2nd Person 3rd Person 1st Person 2nd Person 3rd Person
من تو او / وی / آن ما شما ایشان / آنان / آنها
Indicative Mood Past گذشتم گذشتی گذشت گذشتیم گذشتید گذشتند
Durative Past می‌گذشتم می‌گذشتی می‌گذشت می‌گذشتیم می‌گذشتید می‌گذشتند
Perfect گذشته‌ام گذشته‌اﯼ گذشته‌است گذشته‌ایم گذشته‌اید گذشته‌اند
Durative Perfect می‌گذشته‌ام می‌گذشته‌اﯼ می‌گذشته‌است می‌گذشته‌ایم می‌گذشته‌اید می‌گذشته‌اند
Pluperfect گذشته بودم گذشته بودی گذشته بود گذشته بودیم گذشته بودید گذشته بودند
Durative Pluperfect می‌گذشته بودم می‌گذشته بودی می‌گذشته بود می‌گذشته بودیم می‌گذشته بودید می‌گذشته بودند
Future خواهم گذشت خواهی گذشت خواهد گذشت خواهیم گذشت خواهید گذشت خواهند گذشت
Aorist گذرم گذری گذرد گذریم گذرید گذرند
Present می‌گذرم می‌گذری می‌گذرد می‌گذریم می‌گذرید می‌گذرند
Present Progressive دارم می‌گذرم داری می‌گذری دارد می‌گذرد داریم می‌گذریم دارید می‌گذرید دارند می‌گذرند
Preterite Progressive داشتم می‌گذشتم داشتی می‌گذشتی داشت می‌گذشت داشتیم می‌گذشتیم داشتید می‌گذشتید داشتند می‌گذشتند
Subjunctive Mood Present بگذرم بگذری بگذرد بگذریم بگذرید بگذرند
Past گذشته باشم گذشته باشی گذشته باشد گذشته باشیم گذشته باشید گذشته باشند
Durative Past می‌گذشته باشم می‌گذشته باشی می‌گذشته باشد می‌گذشته باشیم می‌گذشته باشید می‌گذشته باشند
Pluperfect گذشته بوﺩه باشم گذشته بوﺩه باشی گذشته بوﺩه باشد گذشته بوﺩه باشیم گذشته بوﺩه باشید گذشته بوﺩه باشند
Durative Pluperfect می‌گذشته بوﺩه باشم می‌گذشته بوﺩه باشی می‌گذشته بوﺩه باشد می‌گذشته بوﺩه باشیم می‌گذشته بوﺩه باشید می‌گذشته بوﺩه باشند
Imperative Mood Affirmative بگذر بگذریم بگذرید
Negative نگذر نگذریم نگذرید
Optative Mood گذراد

Derived terms

[edit]
[edit]

References

[edit]
  1. ^ MacKenzie, D. N. (1971) “widardan”/“widaštan”, in A concise Pahlavi dictionary, London, New York, Toronto: Oxford University Press, page 90
  2. ^ Cheung, Johnny (2007) “pages-380-2”, in Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN

Hayyim, Sulayman (1934) “گذشتن”, in New Persian–English dictionary, Teheran: Librairie-imprimerie Béroukhim

Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=گذشتن&oldid=80635019"