اٹھنا

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Punjabi

[edit]

Etymology

[edit]

    Inherited from Prakrit 𑀉𑀝𑁆𑀞𑀤𑀺 (uṭṭhadi), from Sanskrit उत्तिष्ठति (uttiṣṭhati), from Proto-Indo-Aryan *utstʰā-, from Proto-Indo-European *stísteh₂ti, from Proto-Indo-European *steh₂-.

    Pronunciation

    [edit]

    Verb

    [edit]

    اُٹّھݨا (uṭṭhṇā) (intransitive, Gurmukhi spelling ਉੱਠਣਾ)

    1. to get up, rise up (from a lying or sitting position)
    2. to wake up, become awake
    3. to go (ie. to get up and leave a place)
    4. to rise; become apparent
    5. to be risen; arise; originate (such as a question, storm, pain etc.)
    6. to be removed

    Conjugation

    [edit]
        Impersonal forms of اٹھنا
    Stem اُٹّھ (uṭṭh)
    Infinitive اُٹّھݨا (uṭṭhṇā)
    Oblique infinitive اُٹّھَݨ (uṭṭhaṇ)
    Conjunctive اُٹّھ کے (uṭṭh ke)
    Progressive اُٹّھدے اُٹّھدے (uṭṭhde uṭṭhde)
    Participles
    dir m sg m pl
    obl m sg
    f sg f pl
    Imperfective اُٹّھدا (uṭṭhdā) اُٹّھدے (uṭṭhde) اُٹّھدی (uṭṭhdī) اُٹّھدِیاں (uṭṭhdīyāṉ)
    Perfective اُٹّھیْا (uṭṭhiyā) اُٹّھے (uṭṭhe) اُٹّھی (uṭṭhī) اُٹّھِیاں (uṭṭhīyāṉ)
    Prospective agentive اُٹّھَݨ آلا (uṭṭhaṇ ālā) اُٹّھَݨ آلے (uṭṭhaṇ āle) اُٹّھَݨ آلی (uṭṭhaṇ ālī) اُٹّھَݨ آلِیاں (uṭṭhaṇ ālīyāṉ)
    Adjectival Perfective اُٹّھیْا ہویْا (uṭṭhiyā hoyā) اُٹّھے ہوئے (uṭṭhe ho'e) اُٹّھی ہوئی (uṭṭhī ho'ī) اُٹّھدِیاں ہوئِیاں
    Habitual اُٹّھدا ہویْا (uṭṭhdā hoyā) اُٹّھدے ہوئے (uṭṭhde ho'e) اُٹّھدی ہوئی (uṭṭhdī ho'ī) اُٹّھدِیاں ہوئِیاں
        Non-aspectual forms of اٹھنا
    Singular S Formal / Plural Plural / S Formal
    1st
    میں
    2nd
    تُوں
    3rd
    ایہہ / اوہ
    2nd
    تُسیں
    1st
    اسیں
    2nd f / 3rd

    ایہہ / اوہ

    Indicative Perfective m اُٹّھیْا (uṭṭhiyā) اُٹّھے (uṭṭhe)
    f اُٹّھی (uṭṭhī) اُٹّھِیاں (uṭṭhīyāṉ)
    Future m اُٹّھاں گا (uṭṭhāṉ gā) اُٹّھیْں گا (uṭṭheṉ gā) اُٹّھے گا (uṭṭhe gā) اُٹّھو گے (uṭṭho ge) اُٹّھاں گے (uṭṭhāṉ ge) اُٹّھَݨ گے (uṭṭhaṇ ge)
    f اُٹّھاں گی (uṭṭhāṉ gī) اُٹّھیْں گی (uṭṭheṉ gī) اُٹّھے گی (uṭṭhe gī) اُٹّھَݨ گِیاں (uṭṭhaṇ gīyāṉ)
    Subjunctive Future اُٹّھاں (uṭṭhāṉ) اُٹّھیْں (uṭṭheṉ) اُٹّھے (uṭṭhe) اُٹّھو (uṭṭho) اُٹّھئِیے (uṭṭh'iye) اُٹّھَݨ (uṭṭhaṇ)
    Imperative Familiar اُٹّھ (uṭṭh) اُٹّھو (uṭṭho) اُٹّھو (uṭṭho)
    Polite اُٹّھِیں (uṭṭhīṉ) اُٹّھِیو (uṭṭhīyo) اُٹّھِیو (uṭṭhīyo)
    Contrafactual Present m اُٹّھدا (uṭṭhdā) / اُٹّھَنْدا (uṭṭhandā) اُٹّھدے (uṭṭhde) / اُٹّھَنْدے (uṭṭhande)
    f اُٹّھدی (uṭṭhdī) / اُٹّھَنْدی (uṭṭhandī) اُٹّھدِیاں (uṭṭhdīyāṉ) / اُٹّھَنْدِیاں (uṭṭhandīyāṉ)
        Habitual forms of اٹھنا
    Singular S Formal / Plural Plural / S Formal
    1st
    میں
    2nd
    تُوں
    3rd
    ایہہ / اوہ
    2nd
    تُسیں
    1st
    اسیں
    2nd f / 3rd
    ایہہ / اوہ
    Indicative Present m اُٹّھدا واں (uṭṭhdā vāṉ) اُٹّھدا ایْں (uṭṭhdā eṉ) اُٹّھدا اَے (uṭṭhdā ai) اُٹّھدے او (uṭṭhdā o) اُٹّھدے آں (uṭṭhde āṉ) اُٹّھدے نیْں (uṭṭhde neṉ)
    f اُٹّھدی آں (uṭṭhdī āṉ) اُٹّھدی ایْں (uṭṭhdī eṉ) اُٹّھدی اَے (uṭṭhdī ai) اُٹّھدِیاں او (uṭṭhdīyāṉ o) اُٹّھدِیاں آں (uṭṭhdīyāṉ āṉ) اُٹّھدِیاں نیْں (uṭṭhdīyāṉ neṉ)
    Past m اُٹّھدا سی (uṭṭhdā sī) اُٹّھدے سی (uṭṭhde sī)
    اُٹّھدا ساں (uṭṭhdā sāṉ) اُٹّھدا سَیں (uṭṭhdā saiṉ) اُٹّھدا سی (uṭṭhdā ai) اُٹّھدے سو (uṭṭhde so) اُٹّھدے ساں (uṭṭhde sāṉ) اُٹّھدے سَن (uṭṭhde san)
    f اُٹّھدی سی (uṭṭhdī sī) اُٹّھدِیاں سی (uṭṭhdīyāṉ sī)
    اُٹّھدی ساں (uṭṭhdī sāṉ) اُٹّھدی سَیں (uṭṭhdī saiṉ) اُٹّھدی سی (uṭṭhdā ai) اُٹّھدِیاں سو (uṭṭhdīyāṉ so) اُٹّھدِیاں ساں (uṭṭhdīyāṉ sāṉ) اُٹّھدِیاں سَن (uṭṭhdīyāṉ san)
    Presumptive Present / Past m اُٹّھداں ہوواں گا (uṭṭhdāṉ hovāṉ gā) اُٹّھدا ہوویْں گا (uṭṭhdā hoveṉ gā) اُٹّھدا ہووے گا (uṭṭhdā hove gā) اُٹّھدے ہووو گے (uṭṭhde hovo ge) اُٹّھدے ہوواں گے (uṭṭhde hovāṉ ge) اُٹّھدے ہوݨ گا (uṭṭhde hoṇ gā)
    f اُٹّھدی ہوواں گی (uṭṭhdī hovāṉ gī) اُٹّھدی ہوویْں گی (uṭṭhdī hoveṉ gī) اُٹّھدی ہووے گی (uṭṭhdī hove gī) اُٹّھدِیاں ہووو گِیاں (uṭṭhdīyāṉ hovo gīyāṉ) اُٹّھدِیاں ہوواں گِیاں (uṭṭhdīyāṉ hovāṉ gīyāṉ) اُٹّھدِیاں ہوݨ گِیاں (uṭṭhdīyāṉ hoṇ gīyāṉ)
    Subjunctive Present m اُٹّھداں ہوواں (uṭṭhdāṉ hovāṉ) اُٹّھدا ہوویْں (uṭṭhdā hoveṉ) اُٹّھدا ہووے (uṭṭhdā hove) اُٹّھدے ہووو (uṭṭhde hovo) اُٹّھدے ہوئیے (uṭṭhde ho'iye) اُٹّھدے ہوݨ (uṭṭhde hoṇ)
    f اُٹّھدی ہوواں (uṭṭhdī hovāṉ) اُٹّھدی ہوویْں (uṭṭhdī hoveṉ) اُٹّھدی ہووے (uṭṭhdī hove) اُٹّھدِیاں ہووو (uṭṭhdīyāṉ hovo) اُٹّھدِیاں ہوئیے (uṭṭhdīyāṉ ho'iye) اُٹّھدِیاں ہوݨ (uṭṭhdīyāṉ hoṇ)
    Contrafactual Present m اُٹّھدا ہونْدا (uṭṭhdā hondā) اُٹّھدے ہونْدے (uṭṭhde honde)
    f اُٹّھدی ہونْدی (uṭṭhdī hondī) اُٹّھدِیاں ہونْدِیاں (uṭṭhdīyāṉ hondīyāṉ)

    Further reading

    [edit]
    • Iqbal, Salah ud-Din (2002) “اُٹھّن”, in vaḍḍī panjābī lughat‎ (in Punjabi), Lahore: ʻAzīz Pablisharz
    • ਉੱਠਣਾ”, in Punjabi-English Dictionary, Patiala: Punjabi University, 2024
    • Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “*ut_sthāti”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press

    Urdu

    [edit]

    Verb

    [edit]

    اُٹْھنا (uṭhnā) (Hindi spelling उठना)

    1. to get up
    2. to rise
    3. to awaken
    4. (transitive) to raise, arise, exclaim
    5. (transitive) to be removed

    Conjugation

    [edit]
    • Note: The second-person polite form آپ (āp) uses the third-person plural conjugation.

    Derived terms

    [edit]
    [edit]