statek

Czech

Etymology

Inherited from Old Czech statek, from Proto-Slavic *statъkъ.

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈstatɛk]

• Audio:

  (file)

Noun

statek m inan

1. (economics, accounting) good, commodity

   soukromý statek ― private good

   veřejný statek ― public good

2. farm

Declension

Declension of statek (velar masculine inanimate reducible)

	singular	plural
nominative	statek	statky
genitive	statku	statků
dative	statku	statkům
accusative	statek	statky
vocative	statku	statky
locative	statku	statcích
instrumental	statkem	statky

Further reading

• “statek”, in Příruční slovník jazyka českého (in Czech), 1935–1957
• “statek”, in Slovník spisovného jazyka českého (in Czech), 1960–1971, 1989
• “statek”, in Internetová jazyková příručka (in Czech)

Old Czech

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *statъkъ.

Pronunciation

• IPA^(key): (13^th CE) /ˈstatɛk/
• IPA^(key): (15^th CE) /ˈstatɛk/

Noun

statek m inan

1. goods, property; power, strength; help, support; benefit, profit, benefit; essence

Declension

Declension of statek (hard o-stem reducible)

	singular	dual	plural
nominative	statek	statky	statci, statkové
genitive	statka, statku	statkú	statkóv
dative	statku	statkoma	statkóm
accusative	statek	statky	statky
vocative	statče	statky	statci, statkové
locative	statcě, statku	statkú	statciech
instrumental	statkem	statkoma	statky

This table shows the most common forms around the 13th century.
See also Appendix:Old Czech nouns and Appendix:Old Czech pronunciation.

Descendants

• Czech: statek

References

• Jan Gebauer (1903–1916) “statek”, in Slovník staročeský (in Czech), Prague: Česká grafická společnost "unie", Česká akademie císaře Františka Josefa pro vědy, slovesnost a umění

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *statъkъ. First attested in 1396.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /statɛk/
• IPA^(key): (15^th CE) /statɛk/

Noun

statek m inan

1. (attested in Greater Poland) personalty, chattel (movable property, especially apartment equipment, livestock)
   • 1959 [1427], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 1267, Poznań:

     Tamo yesd sdlucla yego stadky y pobrala yesd ryb

     [Tamo jest stłukła jego statki i pobrała jest ryb]

   • 1959 [1396], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 207, Poznań:

     Iako Maczey otbegll statca a Petrasz mu go ne pokradl

     [Jako Maciej otbiegł statka, a Pietrasz mu go nie pokradł]

2. (attested in Masovia) livelihood
   • 1839 [End of the 15th century], Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Pamiętniki o dziejach, piśmiennictwie i prawodawstwie Słowian, jako dodatek do historii prawodawstw słowiańskich przez siebie napisanej‎^[1], volume II, Warsaw, page 352:

     Nyeboze, proszy boga za myø, nadznyka, o sthatek wszyedni

     [Nieboże, prosi Boga za mię, nędznika, o statek wszedni]

3. (attested in Pomerania, Greater Poland) tool
   • 1874-1891 [Fifteenth century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[2], [3], [4]}, volume XXIV, Grochów, West Pomeranian Voivodeship, Kcynia, page 68:

     Est (sc. exemplum) enim de corpore humano, sicud de... instrvmento, statku, ferreo... Instrvmentum, stathek, ferreum, quando indebite exercetur, consumitur siue corrumpitur

     [Est (sc. exemplum) enim de corpore humano, sicud de... instrvmento, statku, ferreo... Instrvmentum, statek, ferreum, quando indebite exercetur, consumitur siue corrumpitur]

4. (attested in Greater Poland, Masovia) deed
   • 1885-2024 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[5], volume I, Międzyrzecz, Warsaw, page 485:

     We statek in effectu

     [We statek in effectu]

5. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) order, orderly action
   • 1874-1891 [End of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[6], [7], [8]}, volume XXV, Radom, Miłosław, page 201:

     Nye patrz lyczka rumyanego, alye vrzadu a stathku domovego

     [Nie patrz liczka rumianego, ale urzędu a statku domowego]

6. way of life, custom
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[9], page 23:

     O nyepokalana dzyevycze Marya, czyebye bog okraszyl przeslycznymy cznotamy y dobrymy statky (moribus pulchris decoravit)

     [O niepokalana dziewice Maryja! Ciebie Bog okrasił przezlicznymi cnotami i dobrymi statki (moribus pulchris decoravit)]

Derived terms

adjectives

• stateczny

 

Related terms

adverbs

• statecznie

 

nouns

• stateczność

 

verbs

• stać impf

 

Descendants

• Polish: statek
• Silesian: statek

References

• Boryś, Wiesław (2005) “statek”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “statek”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “statek”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish statek. Sense 1 is from sense 2; compare English vessel.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈsta.tɛk/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈsta.tɛk/
• (Masovia):
  • (Far Masovian) IPA^(key): /ˈsta.tɛk/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -atɛk
• Syllabification: sta‧tek

Noun

statek m inan (diminutive stateczek, related adjective statkowy)

2. ship, craft, vessel

   Synonyms: jednostka, korab, łajba, nawa

4. (archaic, now in the plural) dishes (vessels for food)
5. (obsolete) sedateness, calm; settling down; seriousness; takt
6. (obsolete) property, estate; rural personalty, chattel
7. (obsolete) cattle; pet
8. (obsolete) endurance, durability
9. (Far Masovian) Synonym of narzędzie

   Kupiółem wsystkie statki stolarskie. ― I bought all of the carpentry tools.

Declension

Declension of statek

	singular	plural
nominative	statek	statki
genitive	statku	statków
dative	statkowi	statkom
accusative	statek	statki
instrumental	statkiem	statkami
locative	statku	statkach
vocative	statku	statki

Derived terms

nouns

• statek kosmiczny
• statek liniowy
• statek powietrzny
• statek szkolny

 

verb

• ustatkować

 

Related terms

nouns

• dostatek
• ostatek

 

adjective

• stateczny

 

verb

• starczyć

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), statek is one of the most used words in Polish, appearing 28 times in scientific texts, 55 times in news, 13 times in essays, 28 times in fiction, and 10 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 134 times, making it the 451st most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• statek in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• statek in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “statek”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “STATEK”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 27.02.2009
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “statek”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “statek”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “statek”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 404

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish statek.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈsta.tɛk/
• Rhymes: -atɛk
• Syllabification: sta‧tek

Noun

statek m inan

1. property (object of ownership)

Derived terms

adjectives

• stateczny

 

verbs

• statkować impf

 

Related terms

adverbs

• statecznie

 

Further reading

• statek in silling.org