odpowiadać

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Old Polish

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

From od- +‎ powiadać. First attested in 1387.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /ɔtpɔvjadat͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /ɔtpɔvjadat͡ɕ/

Verb

[edit]

odpowiadać impf (perfective odpowiedzieć)

  1. (attested in Lesser Poland) to answer, to reply (to give a verbal response) [with k (+ dative) ‘to whom’; or with na (+ accusative) ‘to what’; or with przeciw (+ dative) ‘against what’]
  2. (law, attested in Masovia) to defend (to stand before court as the defendant)
  3. (attested in attested in Greater Poland) to make threats; to get back, to get revenge
    • 1959 [1387], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 16, Poznań:
      Przes to Miroslaw zabil Jana, ysz mu otpouadal y *krad gy
      [Przez to Mirosław zabił Jana, iż mu otpowiadał i krad[ł] ji]
  4. to speak; to announce; to tell about
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎[5], page 771:
      O, movy svyąthy Augustyn, odpovyedayczye thu zlych duchov zbavyeny[e], trądovaczy oczysczeny
      [O, mowi święty Augustyn, odpowiedajcie tu złych duchow zbawieni[e], [niemocni uzdrowieni], trędowaci oczyszczeni]
  5. (attested in Lesser Poland) to suit (to be appropriate or apt for)

Derived terms

[edit]
nouns

Derived terms

[edit]
adjective
adverb
nouns
verbs

Descendants

[edit]
  • Polish: odpowiadać
  • Silesian: ôdpowiadać

References

[edit]
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “odpowiadać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “odpowiadać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish odpowiadać. By surface analysis, od- +‎ powiadać.

Pronunciation

[edit]
 
  • IPA(key): /ɔt.pɔˈvja.dat͡ɕ/
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -adat͡ɕ
  • Syllabification: od‧po‧wia‧dać

Verb

[edit]

odpowiadać impf (perfective odpowiedzieć)

  1. (transitive, intransitive) to answer; to reply; to respond (to respond, either verbally or in written text) [with dative ‘to someone’ or na (+ accusative) ‘to what (that person said)’]
    Synonyms: odpierać, odrzekać, replikować
  2. (intransitive) to respond (to react to an action) [with na (+ accusative) ‘to what’]
    Synonym: reagować
  3. (intransitive) to answer; to reply; to respond (to give an answer in class to a teacher) [with z (+ genitive) ‘what question/subject’]
  4. (intransitive) to answer; to reply; to respond (to react to someone's action doing the same thing)
    Synonym: odwzajemniać
  5. (intransitive) to answer for; to answer to (to be responsible for something; to face the negative consequences of something; to be accountable before someone) [with przed (+ instrumental) ‘to whom’ and za (+ accusative) ‘for what’]
  6. (intransitive) to suit (to be proper or suitable) [with dative ‘someone’]
    Przedstawione warunki umowy mi nie odpowiadają. ― The presented terms of the agreement do not suit me.
  7. (intransitive) to cause, to explain, to be the reason for [with za (+ accusative) ‘for what’]
  8. (intransitive) to agree with, to match, to correspond [with dative ‘what’]
  9. (transitive, obsolete) to repeat, to say again
    Synonym: powtarzać
  10. (transitive, obsolete) to reject, to deny
    Synonym: odmawiać
  11. (intransitive, Middle Polish, law) to defend (to stand before court as the defendant)
  12. (intransitive, Middle Polish) to threaten, to make threats; to get back, to get revenge
  13. (intransitive, Middle Polish) to charge of, to accuse
    Synonym: oskarżać
  14. (intransitive, Middle Polish) to speak up (to begin speaking)
    Synonym: odzywać się
  15. (intransitive, Middle Polish) to express loyalty or subservience
  16. (transitive, Middle Polish) to explain
    Synonyms: tłumaczyć, wyjaśniać
  17. (intransitive, Middle Polish) to declare war
    Synonym: wypowiadać wojnę
  18. (intransitive, Middle Polish) to strike back, to resist (to push back against an attack or assault)

Conjugation

[edit]
Conjugation of odpowiadać impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive odpowiadać
present tense 1st odpowiadam odpowiadamy
2nd odpowiadasz odpowiadacie
3rd odpowiada odpowiadają
impersonal odpowiada się
past tense 1st odpowiadałem,
-(e)m odpowiadał 		odpowiadałam,
-(e)m odpowiadała 		odpowiadałom,
-(e)m odpowiadało 		odpowiadaliśmy,
-(e)śmy odpowiadali 		odpowiadałyśmy,
-(e)śmy odpowiadały
2nd odpowiadałeś,
-(e)ś odpowiadał 		odpowiadałaś,
-(e)ś odpowiadała 		odpowiadałoś,
-(e)ś odpowiadało 		odpowiadaliście,
-(e)ście odpowiadali 		odpowiadałyście,
-(e)ście odpowiadały
3rd odpowiadał odpowiadała odpowiadało odpowiadali odpowiadały
impersonal odpowiadano
future tense 1st będę odpowiadał,
będę odpowiadać 		będę odpowiadała,
będę odpowiadać 		będę odpowiadało,
będę odpowiadać 		będziemy odpowiadali,
będziemy odpowiadać 		będziemy odpowiadały,
będziemy odpowiadać
2nd będziesz odpowiadał,
będziesz odpowiadać 		będziesz odpowiadała,
będziesz odpowiadać 		będziesz odpowiadało,
będziesz odpowiadać 		będziecie odpowiadali,
będziecie odpowiadać 		będziecie odpowiadały,
będziecie odpowiadać
3rd będzie odpowiadał,
będzie odpowiadać 		będzie odpowiadała,
będzie odpowiadać 		będzie odpowiadało,
będzie odpowiadać 		będą odpowiadali,
będą odpowiadać 		będą odpowiadały,
będą odpowiadać
impersonal będzie odpowiadać się
conditional 1st odpowiadałbym,
bym odpowiadał 		odpowiadałabym,
bym odpowiadała 		odpowiadałobym,
bym odpowiadało 		odpowiadalibyśmy,
byśmy odpowiadali 		odpowiadałybyśmy,
byśmy odpowiadały
2nd odpowiadałbyś,
byś odpowiadał 		odpowiadałabyś,
byś odpowiadała 		odpowiadałobyś,
byś odpowiadało 		odpowiadalibyście,
byście odpowiadali 		odpowiadałybyście,
byście odpowiadały
3rd odpowiadałby,
by odpowiadał 		odpowiadałaby,
by odpowiadała 		odpowiadałoby,
by odpowiadało 		odpowiadaliby,
by odpowiadali 		odpowiadałyby,
by odpowiadały
impersonal odpowiadano by
imperative 1st niech odpowiadam odpowiadajmy
2nd odpowiadaj odpowiadajcie
3rd niech odpowiada niech odpowiadają
active adjectival participle odpowiadający odpowiadająca odpowiadające odpowiadający odpowiadające
passive adjectival participle odpowiadany odpowiadana odpowiadane odpowiadani odpowiadane
contemporary adverbial participle odpowiadając
verbal noun odpowiadanie
[edit]
adjective
nouns
phrase
verbs
[edit]
adjectives
adverbs
nouns
verbs

Trivia

[edit]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), odpowiadać is one of the most used words in Polish, appearing 28 times in scientific texts, 13 times in news, 24 times in essays, 19 times in fiction, and 5 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 89 times, making it the 713th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

[edit]
  1. ^ Ida Kurcz (1990) “odpowiadać”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 318

Further reading

[edit]
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=odpowiadać&oldid=82617289"