odmówić

Old Polish

Alternative forms

• otmówić

Etymology

From od- +‎ mówić. First attested in the 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɔdmɔːvit͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɔdmovit͡ɕ/

Verb

odmówić pf (imperfective odmawiać)

1. (attested in Masovia) to say no, to reject, to deny
   • 1950 [1429], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 346, Warsaw:

     Kedi Marcisz swim kmeczem w czasz pouedzal, eze o wyesz odmovil, a na penandzech oszadzil

     [Kiedy Marcisz swym kmieciem w czas powiedział, eże o wieś odmowił, a na pieniądzech osadził]

   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 39:

     Nagod... proszil... swogich sząszadow wyesznycz, aby sladem... szlodzeya... gonycz gemv pomogli. Alye wyesznycze posczygacz slodzeya othmowily szą (furem insequi recusarunt

     [Nagod... prosił... swojich sąsiadow wieśnic, aby śladem... złodzieja... gonić jemu pomogli, ale wieśnice pościgać złodzieja otmowili są (furem insequi recusarunt]

2. (attested in Greater Poland) to advise against
   • 1959 [1398], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 381, Poznań:

     Yssze Marczin ne odmouil Yana szoltisa od rok za swego pana za Wolwrama

     [Iże Marcin nie odmowił Jana sołtysza od rok[u] za swego pana za Wolframa]

3. to speak against, to resist, to protest
   • 1884 [c. 1455-1460], “Die Magdeburger Urtheile. Ein Deutschen Rechtes in polnischer Sprache aus der Mitte des XV Jahrhunderts”, in Aleksander Brückner, editor, Archiv für slavische Philologie, pages 75, 1:

     Ktho czyrpyal rok y dzyen a z strzechy albo sz rynny woda czyekla [przed] przesz gego dwor albo dom przesz prawey odmowy, szlowye ysz przeczyw temv w czasz przed prawem nye odmowyl albo zabronyl, ten mvszy tesz tho daley czyrpyecz

     [Kto cirpiał rok i dzień, aż z strzechy albo z rynny woda ciekła [przed] przez jego dwor albo dom przez prawej odmowy, słowie iż przeciw temu w czas przed prawem nie odmowił albo zabronił, ten musi też to dalej cirpieć]

4. (attested in Greater Poland) to take back, to rescind, to cancel one's words
   • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich, volume 6, Poniec, page 133:

     Thego mnye danya przed gaynym szadem nygdy nye 'odmowyl, szlowye nye odwolal, przetho ya szprawnye foldruya polowyczą tego domu

     [Tego mnie dania przed gajnym sądem nigdy nie odmowił, słowie nie odwołał, przeto ja sprawnie fołdruję połowicę tego domu]

5. (attested in Masovia) to arrange, to agree
   • 1901 [1463-1465], Jan Rozwadowski, editor, De morte prologus [Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią]‎^[1], Mierzeniec, Płock, line 349:

     Chciałbych otmowić z tobą, mogłlibych się skryć przed tobą, gdybych się w ziemi chował albo twardo zamurował

     [Chczalbych othmovycz s tobv, moglybych (leg. mogł-li-bych) szya szkrycz przeth tobv, gdybych szyą w szemy choval albo twardo szamvroval?]

Derived terms

nouns

• odmowa
• odmówienie

 

Related terms

noun

• odmawianie

 

verbs

• mówić impf

 

Descendants

• Polish: odmówić

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “odmówić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish odmówić. By surface analysis, od- +‎ mówić. Compare Polish odmówić.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ɔdˈmu.vit͡ɕ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ɔdˈmo.vit͡ɕ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -uvit͡ɕ
• Syllabification: od‧mó‧wić

Verb

odmówić pf (imperfective odmawiać)

1. (transitive or in Middle Polish, reflexive) to say no, to deny, to reject (to reject something) [with genitive ‘what’] [with dative ‘whom’]
   • 1871, Bronisław Wołowski, Polacy w rewolucyi paryzkiéj‎^[2], Drukarnia narodowa W. Manickiego, archived from the original on 2022-08-07, page 12:

     P[an] Juliusz Favre odmówił traktowania z buntownikami, choć buntownikiem było dwu-milionowe miasto, zupełnie tak samo jak car Mikołaj odmówił traktowania z Polakami.

     Mr. Jules Favre refused to negotiate with the rebels, though a city of two million people was in rebellion, entirely the same way Tsar Nicholas refused to negotiate with the Poles.

2. (transitive) to deny, to refuse (to refuse to give, grant, or recognize something to someone) [with genitive ‘what’] [with dative ‘what/whom’]

   Synonym: odsądzić

   Antonym: przyznać

3. (transitive) to say grace, to say a prayer; to recite

   Synonym: zmówić

4. (transitive, colloquial) to cancel, to negative (to invalidate, annul)

   Antonym: umówić

5. (transitive, Middle Polish) to recite (to say what one is obligated or ought to say)
6. (intransitive, Middle Polish) to reply, to answer

   Synonym: odpowiedzieć

7. (intransitive, Middle Polish) to arrange, to agree as a result of conversation

Conjugation

Conjugation of odmówić pf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		odmówić
future tense	1st	odmówię			odmówimy
	2nd	odmówisz			odmówicie
	3rd	odmówi			odmówią
	impersonal	odmówi się
past tense	1st	odmówiłem, -(e)m odmówił	odmówiłam, -(e)m odmówiła	odmówiłom, -(e)m odmówiło	odmówiliśmy, -(e)śmy odmówili	odmówiłyśmy, -(e)śmy odmówiły
	2nd	odmówiłeś, -(e)ś odmówił	odmówiłaś, -(e)ś odmówiła	odmówiłoś, -(e)ś odmówiło	odmówiliście, -(e)ście odmówili	odmówiłyście, -(e)ście odmówiły
	3rd	odmówił	odmówiła	odmówiło	odmówili	odmówiły
	impersonal	odmówiono
conditional	1st	odmówiłbym, bym odmówił	odmówiłabym, bym odmówiła	odmówiłobym, bym odmówiło	odmówilibyśmy, byśmy odmówili	odmówiłybyśmy, byśmy odmówiły
	2nd	odmówiłbyś, byś odmówił	odmówiłabyś, byś odmówiła	odmówiłobyś, byś odmówiło	odmówilibyście, byście odmówili	odmówiłybyście, byście odmówiły
	3rd	odmówiłby, by odmówił	odmówiłaby, by odmówiła	odmówiłoby, by odmówiło	odmówiliby, by odmówili	odmówiłyby, by odmówiły
	impersonal	odmówiono by
imperative	1st	niech odmówię			odmówmy
	2nd	odmów			odmówcie
	3rd	niech odmówi			niech odmówią
passive adjectival participle		odmówiony	odmówiona	odmówione	odmówieni	odmówione
anterior adverbial participle		odmówiwszy
verbal noun		odmówienie

Derived terms

noun

• odmowa

 

verbs

• odmówić posłuszeństwa pf, odmawiać posłuszeństwa impf

 

Related terms

adjective

• odmowny

 

adverb

• odmownie

 

noun

• odmowność
• odmówka

 

verbs

• mówić impf

 

Further reading

• odmówić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• odmówić in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “odmowić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “odmowić się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• “ODMÓWIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku, 15.09.2008
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “odmówić”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “odmówić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “odmówić”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 3, Warsaw, page 626
• odmówić in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego