Jump to content

chłop

From Wiktionary, the free dictionary

Kashubian

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *xolpъ.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ˈxwɔp/
  • Rhymes: -ɔp
  • Syllabification: chłop

Noun

[edit]

chłop m pers (diminutive chłopik or chłopina, augmentative chłopiszcze, related adjective chłopsczi)

  1. man (male human)
    Synonym: mąż
  2. husband
    Synonym: mąż

Declension

[edit]

Further reading

[edit]
  • Stefan Ramułt (1893) “Xłop”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 53
  • Jan Trepczyk (1994) “chłop”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
  • Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “chłop”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi[1]
  • chłop”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *xolpъ. First attested in the 14th century.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /xɫɔp/
  • IPA(key): (15th CE) /xɫɔp/

Noun

[edit]

chłop m animacy unattested (related adjective chłopi)

  1. (sometimes derogatory) peasant
    • 1910-2024 [1425], Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie[2], volume III, page 76:
      Zalowal Sandek... na Jarantha: Tego na tø zalugø, yszes mi prziganil... Tedi Jarant otpowedzal..., yszess ty mne pirvey rzekl, yszessz chlop, przetom tobie ja rze[k]l, isszess ti chlop
      [Żałował Sędek... na Jaranta: Tego na cię żałuję, iżeś mi przyganił... Tedy Jarant otpowiedział..., iżeś ty mnie pirwej rzekł, iżeś chłop, przetom tobie ja rze[k]ł, iżeś ty chłop]
    • 1462-1463, Wiersz o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego[3], line 3:
      A yaczy tho szly ludze myeszczanye cracovianye, zeby pana swego, wyelkyego choragyewnego, zabylyscze, chlopy, Andrzeya Thanczinskyego
      [A jacy to źli ludzie mieszczanie krakowianie, żeby pana swego, wielkiego chorągiewnego, zabiliście, chłopi, Andrzeja Tęczyńskiego!]
  2. (attested in Greater Poland) man (male human)
    Synonym: mężczyzna
    • 1881 [1460], “Wydanie krakowskie dzieła Jana z Turrekrematy Explanatio in Psalterium”, in Józef Przyborowski, editor, Przegląd Bibliograficzno-Archeologiczny. Dwutygodnik ilustrowany poświęcony bibliografii, archeologii, numizmatyce, heraldyce, historii, sztukom pięknym i literaturze, volume I, Bydgoszcz, page 187:
      Thocz boli, kyedi chlop kygyem glowa goly
      [Toć boli, kiedy chłop kijem głowę goli!]

Derived terms

[edit]
nouns

Descendants

[edit]
  • Polish: chłop
  • Silesian: chop, chłop (Southern Silesian)

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “chłop”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Sławski, Franciszek (1958-1965) “chłop”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
  • Mańczak, Witold (2017) “chłop”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “chłop”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “chłop”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]
Polish Wikipedia has an article on:
Wikipedia pl

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish chłop.

Pronunciation

[edit]
 
  • Audio 1:(file)
  • Audio 2:(file)
  • Rhymes: -ɔp
  • Syllabification: chłop

Noun

[edit]

chłop m pers (female equivalent chłopka, diminutive chłopek, related adjective chłopski)

  1. (colloquial) farmer
    Synonym: rolnik
  2. (colloquial) guy, man
  3. (colloquial) boyfriend (longterm romantic partner)
  4. (historical or dialectal, Przemyśl) peasant
    Synonym: włościanin
  5. (obsolete) simpleton
    Synonyms: cham, prostak
  6. (obsolete or dialectal, Far Masovian) husband
    Synonym: mąż
    Mój chłop to straśnie łapcywy na jadło. (Far Masovian)My man is awfully hungry for food.
  7. (obsolete) attaboy; young gay blade
    Synonyms: chojrak, chwat, junak, śmiałek, zuch
  8. (Middle Polish, heraldry) man (representation of a man in a coat of arms)
  9. (Middle Polish, expressive) boy; son (male offspring)
    Synonyms: chłopiec, syn

Usage notes

[edit]

Sense 2 sometimes uses the form chłopa with numerals larger than 5, e.g.: było tam pięciu chłopa (“there were five guys there”).

Declension

[edit]

Derived terms

[edit]
adjectives
nouns
proverbs
verbs
[edit]
adjectives
adverbs

Trivia

[edit]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), chłop is one of the most used words in Polish, appearing 4 times in scientific texts, 4 times in news, 12 times in essays, 35 times in fiction, and 29 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 84 times, making it the 755th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

[edit]
  1. ^ Ida Kurcz (1990) “chłop”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 46

Further reading

[edit]
  • chłop in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • chłop in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “chłop”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Wiesław Morawski (3.04.2023) “CHŁOP”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “chłop”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “chłop”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “chłop”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 283
  • Wojciech Grzegorzewicz (1894) “chłop”, in Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności (in Polish), volume 5, Krakow: Akademia Umiejętności, page 104
  • Aleksander Saloni (1899) “chłop”, in “Lud wiejski w okolicy Przeworska”, in M. Arct, E. Lubowski, editors, Wisła : miesięcznik gieograficzno-etnograficzny (in Polish), volume 13, Warsaw: Artur Gruszecki, page 237

Silesian

[edit]

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ˈxwɔp/
  • Rhymes: -ɔp
  • Syllabification: chłop

Noun

[edit]

chłop m pers

  1. (Southern Silesian) Alternative form of chop

Declension

[edit]

Further reading

[edit]