กว่า

Thai

Etymology

Ultimately from Middle Chinese 過 (MC kwa|kwaH, “to surpass, to exceed; than”). Cognate with Lao ກວ່າ (kuā, “than, more than”), Shan ၵႂႃႇ (kwàa, “to go”), Vietnamese quá (“to exceed; very, excessive”).

Pronunciation

Orthographic/Phonemic		กว่า k w ˋ ā
Romanization	Paiboon	gwàa
	Royal Institute	kwa
(standard) IPA^(key)		/kwaː˨˩/^(R)

Adverb

กว่า • (gwàa)

(archaic) away; off.
Synonym: ไป (bpai)
- 1292, แผนกตรวจรักษาของโบราณ, “หลักที่ ๑ (จารึกพ่อขุนรามคำแหง)”, in ประชุมจารึกสยาม ภาคที่ ๑, พระนคร: โรงพิมพ์พระจันทร์, published 1934, pages 8–9:
  
  ผู้ใด...หายกว่าเหย้าเรือน...ไว้แก่ลูก มัน สิ้น
  pûu-dai ... hǎai gwàa yâo-rʉʉan ... wái gɛ̀ɛ lûuk man sîn
  Whoever...passed away [shall have his] household...devolve upon his children in its entirety.
more; in a superior or inferior extent; to a superior or inferior degree.
- 1950, สุมนชาติ สวัสดิกุล, หม่อมราชวงศ์, “เรื่อง "เงินตราสยาม"”, in บันทึกรับสั่งสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ประทานหม่อมราชวงศ์สุมนชาติ สวัสดิกุล, พระนคร: โรงพิมพ์รุ่งนคร, page 9:
  
  เหรียญ ตรา โบราณ ที่ดง ศรี มหา โพธิ...ขนาด เท่า เงิน บาท แต่บางกว่า
  rǐian dtraa boo-raan tîi dong sǐi má-hǎa pôot ... kà-nàat tâo ngən bàat · dtɛ̀ɛ baang gwàa
  The ancient currency coins at Si Maha Phot Jungle...were equal in size to the baht coins but thinner.

Preposition

กว่า • (gwàa)

than.
Synonym: เกิน (gəən)
- 1940, กระทรวงมหาดไทย, “ปัจฉิมภาค เปรียบเทียบการปกครองอินโดจีนฝรั่งเศสกับไทย”, in การปกครองแคว้นลาวและเขมรของฝรั่งเศส, พระนคร: โรงพิมพ์กรมรถไฟ, page 67:
  
  ใน อินโดจีน ชาว อินโดจีน ไม่มี สิทธิ ครอง ตำแหน่ง สูง ไปกว่าเสมียน
  nai in-doo-jiin · chaao in-doo-jiin mâi mii sìt-tí krɔɔng dtam-nɛ̀ng sǔung bpai gwàa sà-mǐian
  In Indochina, the Indochinese people have no right to hold higher positions than clerks.
- 1991 March 1, “ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช ๒๕๓๔”, in ราชกิจจานุเบกษา, volume 108, number 40, page 3:
  
  สภานิติบัญญัติ แห่งชาติ ประกอบ ด้วย สมาชิก จำนวน ไม่น้อยกว่าสอง ร้อย คน...
  sà-paa-ní-dtì-ban-yàt hɛ̀ng-châat bprà-gɔ̀ɔp dûai sà-maa-chík jam-nuuan mâi nɔ́ɔi gwàa sɔ̌ɔng rɔ́ɔi kon ...
  The National Legislative Assembly consists of Members numbering not less than two hundred...
more than; over; beyond.
Synonym: เกิน (gəən)
- 1944, ดำรงราชานุภาพ, สมเด็ดพระเจ้าบรมวงส์เทอ กรมพระยา, “นิทานที่ ๒ เรื่อง พระครูวัดฉลอง”, in นิทานโบรานคดี, พระนคร: กรมสิลปากร, page 10:
  
  รวม คน ได้กว่าร้อย คน
  ruuam kon dâai gwàa rɔ́ɔi kon
  could gather over a hundred people
until; up to; by.
Synonyms: จน (jon), ตราบ (dtràap), กระทั่ง, ถึง (tʉ̌ng), คุง (kung), ยัน (yan), ลุ (lú)
- 1895, “พระธรรมนูญศาลหัวเมือง ร.ศ. ๑๑๔”, in ประกาศพระราชบัญญัติและพระราชกำหนดต่าง ๆ รัชกาลที่ ๕ เล่ม ๑, กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์บำรุงนุกูลกิจ, page 74:
  
  ผู้บัญชาการ เมือง ฤๅ อธิบดี ผู้พิพากษา...จะ จัด ให้ผู้ใด ทำ การ แทน...กว่าผู้เปน ตำแหน่ง จะ กลับ มา...
  pûu-ban-chaa-gaan mʉʉang rʉʉ à-típ-bɔɔ-dii pûu-pí-pâak-sǎa ... jà jàt hâi pûu-dai tam gaan tɛɛn ... gwàa pûu bpen dtam-nɛ̀ng jà glàp maa ...
  the commander of the town or the chief judge...may arrange for anyone to carry the business out instead...until the person holding the position shall return to...

Pronoun

กว่า • (gwàa)

a bit over; an additional amount or degree that is uncertain or unspecified.
ร้อยกว่าบาท
rɔ́ɔi gwàa bàat
a hundred baht and change

สามสิบกว่า
sǎam-sìp gwàa
thirty something; thirty-odd