อธิบดี

Thai

FWOTD – 20 December 2021

Alternative forms

• ธิบดี

Etymology

Borrowed from Pali adhipati (literally “overlord”), from adhi (“superior; over”) + pati (“chief; lord; master”); or from Sanskrit अधिपति (adhipati, idem), from अधि (adhi, idem) + पति (pati, idem); equivalent to Thai อธิ +‎ บดี (bɔɔ-dii). Cognate with Old Khmer °ʼadhipati, ʼādhipati (“master; chief; dean”); Burmese အဓိပတိ (a.dhi.pa.ti.); Modern Khmer អធិបតី (ʼaʼthipaʼdəy).

Pronunciation

Orthographic		อธิบดี ɒ dʰ i ɓ ɗ ī
Phonemic		อะ-ทิบ-บอ-ดี ɒ a – d i ɓ – ɓ ɒ – ɗ ī	อะ-ทิ-บอ-ดี ɒ a – d i – ɓ ɒ – ɗ ī
Romanization	Paiboon	à-típ-bɔɔ-dii	à-tí-bɔɔ-dii
	Royal Institute	a-thip-bo-di	a-thi-bo-di
(standard) IPA(key)		/ʔa˨˩.tʰip̚˦˥.bɔː˧.diː˧/(R)	/ʔa˨˩.tʰi˦˥.bɔː˧.diː˧/(R)

Noun

อธิบดี • (à-típ-bɔɔ-dii)

1. (elegant) overlord; high king; king of kings; suzerain.
2. overseer; supervisor; superior; chief executive; high administrator.
3. (Thailand government)
   1. director-general: chief executive of a governmental department, called กรม (grom).
   2. chief justice; chief judge; head (of a court or tribunal).
      • 2019 April 25, “คำพิพากษาศาลปกครองกลาง ในคดีหมายเลขดำที่ ๕๕๒/๒๕๖๒ หมายเลขแดงที่ ๔๔๐/๒๕๖๒ เรื่อง คดีพิพาทเกี่ยวกับการที่หน่วยงานทางปกครองหรือเจ้าหน้าที่ของรัฐกระทำการโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย ระหว่าง เด็กชายพีรภัทร์ พณิชสานนท์ โดยนางพรพีร์ พณิชสานนท์ หรือมกรกิจวิบูลย์ ผู้แทนโดยชอบธรรม ผู้ฟ้องคดี กับผู้อำนวยการโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ผู้ถูกฟ้องคดี ลงวันที่ ๒๕ เมษายน ๒๕๖๒”, in ศาลปกครองพิพากษาเพิกถอนคำสั่ง ร.ร. สวนกุหลาบปฏิเสธรับ นร. ๑๐ รายเข้า ม. ๑‎^[1], Bangkok: Voice TV, retrieved 2019-04-29:

        คดีนี้อธิบดีศาลปกครองกลางมีคำสั่งให้ดำเนินกระบวนพิจารณาโดยเร่งด่วนตามข้อ ๔๙/๒...

        ká-dii níi à-típ-bɔɔ-dii sǎan-bpòk-krɔɔng glaang mii kam-sàng hâi dam-nəən grà-buuan-pí-jaa-rá-naa dooi rêng-dùuan dtaam kɔ̂ɔ · sìi-sìp gâao / 2 ...

        [As for] this case, the President of the Central Administrative Court issued an order requiring the proceedings to be held urgently in accordance with Rule 49/2...

4. (astrology) auspiciousness; opportuneness; propitiousness.

Derived terms

• เกษตราธิบดี
• โกษาธิบดี
• เชษฐาธิบดี
• ทานาธิบดี
• เทพาธิบดี
• เทวาธิบดี
• ธรรมาธิบดี
• ธราธิบดี
• ประธานาธิบดี (bprà-taa-naa-típ-bɔɔ-dii)
• ราชาธิบดี
• รามาธิบดี (raa-maa-típ-bɔɔ-dii)
• โลกาธิบดี
• โหราธิบดี (hǒo-raa-típ-bɔɔ-dii)