ताष्टि

Sanskrit

Alternative scripts

তাষ্টি (Assamese script)
ᬢᬵᬱ᭄ᬝᬶ (Balinese script)
তাষ্টি (Bengali script)
𑰝𑰯𑰬𑰿𑰘𑰰 (Bhaiksuki script)
𑀢𑀸𑀱𑁆𑀝𑀺 (Brahmi script)
တာၑ္ဋိ (Burmese script)
તાષ્ટિ (Gujarati script)
ਤਾਸ਼੍ਟਿ (Gurmukhi script)
𑌤𑌾𑌷𑍍𑌟𑌿 (Grantha script)
ꦠꦴꦰ꧀ꦛꦶ (Javanese script)
𑂞𑂰𑂭𑂹𑂗𑂱 (Kaithi script)
ತಾಷ್ಟಿ (Kannada script)
តាឞ្ដិ (Khmer script)
ຕາຩ຺ຏິ (Lao script)
താഷ്ടി (Malayalam script)
ᢠᠠ᠎᠊ᠠᢢᢞᡳ (Manchu script)
𑘝𑘰𑘬𑘿𑘘𑘱 (Modi script)
ᢐᠠᢗᢔᢌᠢ (Mongolian script)
𑦽𑧑𑧌𑧠𑦸𑧒 (Nandinagari script)
𑐟𑐵𑐲𑑂𑐚𑐶 (Newa script)
ତାଷ୍ଟି (Odia script)
ꢡꢵꢰ꣄ꢜꢶ (Saurashtra script)
𑆠𑆳𑆰𑇀𑆛𑆴 (Sharada script)
𑖝𑖯𑖬𑖿𑖘𑖰 (Siddham script)
තාෂ‍්ටි (Sinhalese script)
𑩫𑩛𑪀 𑪙𑩦𑩑 (Soyombo script)
𑚙𑚭𑚶𑚔𑚮 (Takri script)
தாஷ்டி (Tamil script)
తాష్టి (Telugu script)
ตาษฺฏิ (Thai script)
ཏཱ་ཥྚི (Tibetan script)
𑒞𑒰𑒭𑓂𑒙𑒱 (Tirhuta script)
𑨙𑨊𑨯𑩇𑨔𑨁 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-European *tḗtḱ-ti ~ *tétḱ-n̥ti, from *tetḱ- (“to create, cut”). Cognate with Avestan 𐬀𐬎𐬎𐬌 𐬙𐬁𐬱𐬙𐬌 (auui tāšti). Compare also Old Armenian տաշեմ (tašem), an Iranian borrowing.

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /tɑ́ːʂ.ʈi/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈt̪ɑːʂ.ʈi/

Verb

ताष्टि • (tā́ṣṭi) third-singular indicative (class 2, type P, root तक्ष्)

to form by cutting, carve, plane, chisel, chop
to cut, split
to fashion, form (out of wood etc.), make, create
to form in the mind, invent
to make (any one young; +double accusative), make able or prepare for (+ dative)
(mathematics) to reduce by dividing
to skin

Conjugation

Present: ताष्टि (tā́ṣṭi)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	ताष्टि tā́ṣṭi	तष्टः táṣṭaḥ	तक्षति tákṣati	- -	- -	- -
Second	ताक्षि tā́kṣi	तष्ठः táṣṭhaḥ	तष्ठ táṣṭha	- -	- -	- -
First	ताक्ष्मि tā́kṣmi	तक्ष्वः tákṣvaḥ	तक्ष्मः / तक्ष्मसि¹ tákṣmaḥ / tákṣmasi¹	- -	- -	- -
Imperative
Third	ताष्टु tā́ṣṭu	तष्टाम् táṣṭām	तक्षतु tákṣatu	- -	- -	- -
Second	ताढि tā́ḍhi	तष्टम् táṣṭam	तष्ट táṣṭa	- -	- -	- -
First	तक्षाणि tákṣāṇi	तक्षाव tákṣāva	तक्षाम tákṣāma	- -	- -	- -
Optative/Potential
Third	तक्ष्यात् tákṣyāt	तक्ष्याताम् tákṣyātām	तक्ष्युः tákṣyuḥ	- -	- -	- -
Second	तक्ष्याः tákṣyāḥ	तक्ष्यातम् tákṣyātam	तक्ष्यात tákṣyāta	- -	- -	- -
First	तक्ष्याम् tákṣyām	तक्ष्याव tákṣyāva	तक्ष्याम tákṣyāma	- -	- -	- -
Subjunctive
Third	तक्षत् / तक्षति tákṣat / tákṣati	तक्षतः tákṣataḥ	तक्षन् tákṣan	- -	- -	- -
Second	तक्षः / तक्षसि tákṣaḥ / tákṣasi	तक्षथः tákṣathaḥ	तक्षथ tákṣatha	- -	- -	- -
First	तक्षाणि / तक्षा tákṣāṇi / tákṣā	तक्षाव tákṣāva	तक्षाम tákṣāma	- -	- -	- -
Participles
	तक्षत् tákṣat			- -
Notes	The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit. ¹Vedic

Imperfect: अताट् (átāṭ)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अताट् átāṭ	अतष्टाम् átaṣṭām	अतक्षुः átakṣuḥ	- -	- -	- -
Second	अताट् átāṭ	अतष्टम् átaṣṭam	अतष्ट átaṣṭa	- -	- -	- -
First	अताक्षम् átākṣam	अतक्ष्व átakṣva	अतक्ष्म átakṣma	- -	- -	- -

Related terms

तक्षति (tákṣati) (class 1 verb from the same root)

References

Monier Williams (1899) “तक्ष् 1.taksh”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 431, column 3.
Hellwig, Oliver (2010-2024) “takṣ”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.