գիր

Armenian

Etymology

Inherited from Old Armenian գիր (gir).

Pronunciation

(Eastern Armenian) IPA^(key): /ɡiɾ/, [ɡiɾ]
(Western Armenian) IPA^(key): /kiɾ/, [kʰiɾ]
Audio (Eastern Armenian): (file)

Noun

գիր • (gir)

letter (symbol in an alphabet)
Synonym: տառ (taṙ)
(often in the plural) script, writing system
հայոց գրերը ― hayocʻ grerə ― the Armenian script
document
tail (of a coin)

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	գիր (gir)	գրեր (grer)
dative	գրի (gri)	գրերի (greri)
ablative	գրից (gricʻ)	գրերից (grericʻ)
instrumental	գրով (grov)	գրերով (grerov)
locative	գրում (grum)	գրերում (grerum)
	definite forms
nominative	գիրը/գիրն (girə/girn)	գրերը/գրերն (grerə/grern)
dative	գրին (grin)	գրերին (grerin)
	1^st person possessive forms (my)
nominative	գիրս (girs)	գրերս (grers)
dative	գրիս (gris)	գրերիս (greris)
ablative	գրիցս (gricʻs)	գրերիցս (grericʻs)
instrumental	գրովս (grovs)	գրերովս (grerovs)
locative	գրումս (grums)	գրերումս (grerums)
	2^nd person possessive forms (your)
nominative	գիրդ (gird)	գրերդ (grerd)
dative	գրիդ (grid)	գրերիդ (grerid)
ablative	գրիցդ (gricʻd)	գրերիցդ (grericʻd)
instrumental	գրովդ (grovd)	գրերովդ (grerovd)
locative	գրումդ (grumd)	գրերումդ (grerumd)

Derived terms

ենթագիր (entʻagir)
երաշխավորագիր (erašxavoragir)
հռչակագիր (hṙčʻakagir)
պայմանագիր (paymanagir)
վերջնագիր (verǰnagir)

Old Armenian

Etymology

Inherited from Proto-Indo-European *wēr-, from *wer- (“to cut, scratch, tear, sketch an outline”). Cognate with Sanskrit व्रण (vraṇa), Proto-Slavic *ràna, Albanian varrë (“wound”), Ancient Greek ῥινός (rhinós, “skin”), Proto-Germanic *wrītaną (“to scratch; to engrave, write”). For the sense development compare Ancient Greek γράφω (gráphō, “to scratch; to write”). First etymologized by Ačaṙean (1935).

Noun

գիր • (gir)

letter (symbol in an alphabet)
writing, document, something written; letter, epistle
գիր/թուղթ մեկնելոյ ― gir/tʻułtʻ mekneloy ― act of divorce

գիր առնել, հանել ― gir aṙnel, hanel ― to publish, to write

գիր հաստատել ― gir hastatel ― to post up or stake on the wall a bill, writing or advertisement

ի գիր, ընդ գրով անկանել, լինել ― i gir, ənd grov ankanel, linel ― to be written or registered

ի գիր արկանել, հանել, դրոշմել, արձանացուցանել, ի գրի առնել, զգրի հարկանել ― i gir arkanel, hanel, drošmel, arjanacʻucʻanel, i gri aṙnel, zgri harkanel ― to write, to write down, to registrate; to treat a subject; to circumscribe
(often in the plural) book, volume, manuscript
զգրով/զգրովք գալ ― zgrov/zgrovkʻ gal ― to dedicate oneself to reading
(often in the plural) holy scripture, Bible

Declension

o-type

	singular	plural
nominative	գիր (gir)	գիրք (girkʻ)
genitive	գրոյ (groy)	գրոց (grocʻ)
dative	գրոյ (groy)	գրոց (grocʻ)
accusative	գիր (gir)	գիրս (girs)
ablative	գրոյ (groy)	գրոց (grocʻ)
instrumental	գրով (grov)	գրովք (grovkʻ)
locative	գիր (gir)	գիրս (girs)

Derived terms

անգիր (angir)
անգծագիր (angcagir)
անդարձագիր (andarjagir)
անդրագիր (andragir)
անիրաւագիր (anirawagir)
անյարմարագիր (anyarmaragir)
աննկարագիր (annkaragir)
անչափագիր (ančʻapʻagir)
անպակասագիր (anpakasagir)
անպարագիր (anparagir)
անստուերագիր (anstueragir)
անվերագիր (anveragir)
անվերնագիր (anvernagir)
աշխարհագիր (ašxarhagir)
ապականագիր (apakanagir)
առակագիր (aṙakagir)
առասպելագիր (aṙaspelagir)
առստուերագիր (aṙstueragir)
աստուածագիր (astuacagir)
արագագիր (aragagir)
արարչագիր (ararčʻagir)
արձանագիր (arjanagir)
արուեստագիր (aruestagir)
աւետագիր (awetagir)
աւետարանագիր (awetaranagir)
բազմագիր (bazmagir)
բանագիր (banagir)
բառագիրք (baṙagirkʻ)
բառգիրք (baṙgirkʻ)
բնագիր (bnagir)
գեղեցկագիր (gełecʻkagir)
գլխագիր (glxagir)
գծագիր (gcagir)
գրաբանական (grabanakan)
գրագէտ (gragēt)
գրագիծ (gragic)
գրագիտութիւն (gragitutʻiwn)
գրագիր (gragir)
գրագիր (gragir)
գրագիւտ (gragiwt)
գրագրութիւն (gragrutʻiwn)
գրադարձ (gradarj)
գրադարձութիւն (gradarjutʻiwn)
գրադեղ (gradeł)
գրազարդ (grazard)
գրախեց (graxecʻ)
գրակ (grak)
գրակալ (grakal)
գրական (grakan)
գրականութիւն (grakanutʻiwn)
գրակապ (grakap)
գրակարդաց (grakardacʻ)
գրակարդացութիւն (grakardacʻutʻiwn)
գրակարդացումն (grakardacʻumn)
գրակէս (grakēs)
գրահայեաց (grahayeacʻ)
գրաձեւ (grajew)
գրանոց (granocʻ)
գրապահ (grapah)
գրապան (grapan)
գրապանակ (grapanak)
գրասէր (grasēr)
գրարար (grarar)
գրարարութիւն (grararutʻiwn)
գրաւոր (grawor)
գրաւորաբար (graworabar)
գրաւորական (graworakan)
գրաւորիմ (graworim)
գրաւորութիւն (graworutʻiwn)
գրեա (grea)
գրեան (grean)
գրեանք (greankʻ)
գրեթէ (gretʻē)
գրեղէն (grełēn)
գրեմ (grem)
գրիչ (gričʻ)
գրող (groł)
գրոց (grocʻ)
գրումն (grumn)
գրչագիր (grčʻagir)
գրչագիր (grčʻagir)
գրչակ (grčʻak)
գրչաման (grčʻaman)
գրչաւոր (grčʻawor)
գրչաւորութիւն (grčʻaworutʻiwn)
գրչութիւն (grčʻutʻiwn)
գրպակաս (grpakas)
դատաստանագիրք (datastanagirkʻ)
դիւանագիր (diwanagir)
դստերագիր (dsteragir)
դստրագիր (dstragir)
երագագիր (eragagir)
երգագիր (ergagir)
երեսագիր (eresagir)
երկաթագիր (erkatʻagir)
զարդարագիր (zardaragir)
ընթերցուածագիր (əntʻercʻuacagir)
ընքնագիր (ənkʻnagir)
թագաւորագիր (tʻagaworagir)
թղթագիր (tʻłtʻagir)
ժամագիրք (žamagirkʻ)
ժամանակագիր (žamanakagir)
ինքնագիր (inkʻnagir)
լարագիր (laragir)
լուսագիր (lusagir)
լուսնագիր (lusnagir)
խմբագիր (xmbagir)
խոշորագիր (xošoragir)
խորանագիր (xoranagir)
խրատագիր (xratagir)
ծրագիր (cragir)
կայսերագիր (kayseragir)
կանխագիր (kanxagir)
կանոնագիր (kanonagir)
կարգագիր (kargagir)
կարմրագիր (karmragir)
կենդանագիր (kendanagir)
կիսագիր (kisagir)
կտակագիր (ktakagir)
կրկնագիր (krknagir)
համառօտագիր (hamaṙōtagir)
համարագիր (hamaragir)
հայրագիր (hayragir)
հարճորդէգիր (harčordēgir)
հելլենագիր (hellenagir)
հնագիր (hnagir)
ձեռագիր (jeṙagir)
ձեռնագիր (jeṙnagir)
ճակատագիր (čakatagir)
ճառագիր (čaṙagir)
մատենագիր (matenagir)
մարգարէագիր (margarēagir)
մեհենագիրք (mehenagirkʻ)
միագիր (miagir)
մովսիսագիր (movsisagir)
մուրհակագիր (murhakagir)
մրագիր (mragir)
յառաջագիր (yaṙaǰagir)
յարմարագիր (yarmaragir)
յիշատակագիր (yišatakagir)
նախագիր (naxagir)
նամակագիր (namakagir)
նանրագիր (nanragir)
ներքնագիր (nerkʻnagir)
նկարագիր (nkaragir)
նշանագիր (nšanagir)
շարագիր (šaragir)
շնորհագիր (šnorhagir)
ոսկեգիր (oskegir)
ոսկէգիր (oskēgir)
որդեգիր (ordegir)
որդեգրեմ (ordegrem)
որդեգրութիւն (ordegrutʻiwn)
որդէգիր (ordēgir)
ուղղագիր (ułłagir)
պատգամագիր (patgamagir)
պատկանագիր (patkanagir)
պատկերագիր (patkeragir)
պատմագիր (patmagir)
պիւթագիր (piwtʻagir)
ջնջագիր (ǰnǰagir)
սեմագիր (semagir)
սեւագիր (sewagir)
սպիտակագիր (spitakagir)
ստագիր (stagir)
ստորագիր (storagir)
ստուգագիր (stugagir)
ստուերագիր (stueragir)
սրբագիր (srbagir)
վարազագիր (varazagir)
վերագիր (veragir)
վերնագիր (vernagir)
վիպագիր (vipagir)
տարագիր (taragir)
տեառնագիր (teaṙnagir)
տոհմագիրք (tohmagirkʻ)
տրամագիր (tramagir)
քառագիր (kʻaṙagir)
քարագիր (kʻaragir)
քոյրգիր (kʻoyrgir)
օրինակագիր (ōrinakagir)

Descendants

Armenian: գիր (gir), գիրք (girkʻ)

References

Ačaṙean, Hračʻeay (1935) “գիր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary]‎^[1] (in Armenian), volume VII, Yerevan: State Press (PetHrat), pages 115–116 = Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “գիր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, pages 561–562
Meillet, Antoine (1936) “Arménien gir, grel”, in Bulletin de la Société de linguistique de Paris (in French), volume 37, page 12
Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “գիր”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Petrosean, Matatʻeay (1879) “գիր”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy