Jump to content

գամ

From Wiktionary, the free dictionary

Armenian

[edit]

Etymology

[edit]

From Old Armenian գամ (gam).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

գամ • (gam)

  1. nail, spike, rivet
    Synonym: մեխ (mex)

Declension

[edit]
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative գամ (gam) գամեր (gamer)
dative գամի (gami) գամերի (gameri)
ablative գամից (gamicʻ) գամերից (gamericʻ)
instrumental գամով (gamov) գամերով (gamerov)
locative գամում (gamum) գամերում (gamerum)
definite forms
nominative գամը/գամն (gamə/gamn) գամերը/գամերն (gamerə/gamern)
dative գամին (gamin) գամերին (gamerin)
1st person possessive forms (my)
nominative գամս (gams) գամերս (gamers)
dative գամիս (gamis) գամերիս (gameris)
ablative գամիցս (gamicʻs) գամերիցս (gamericʻs)
instrumental գամովս (gamovs) գամերովս (gamerovs)
locative գամումս (gamums) գամերումս (gamerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative գամդ (gamd) գամերդ (gamerd)
dative գամիդ (gamid) գամերիդ (gamerid)
ablative գամիցդ (gamicʻd) գամերիցդ (gamericʻd)
instrumental գամովդ (gamovd) գամերովդ (gamerovd)
locative գամումդ (gamumd) գամերումդ (gamerumd)

Old Armenian

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Indo-European *weh₂(-dʰ)-mi, from *weh₂dʰ-.[1][2][3]

The verb is suppletive: part of the conjugation is filled by the root եկ- (ek-), inherited from Proto-Indo-European *gʷem-. The 3rd person singular aorist եկն (ekn) reflects the original root aorist *h₁é-gʷem-t. The Armenian aorist augment ե- (e-) had spread throughout the paradigm and became a part of the root. See also եկ (ek).

Verb

[edit]

գամ • (gam)

  1. to come; to arrive, to attain; to behave, to demean oneself, to act; to be inclined; to apply oneself with ardour
    յառաջ գալ ― yaṙaǰ gal ― to spring, to proceed, to emanate, to rise, to derive, to result
    գալ ի միտս, յինքն ― gal i mits, yinkʻn ― to recover one's senses
    գալ ի լաւութիւն ― gal i lawutʻiwn ― to amend, to reform
    գալ ի յոռութիւն ― gal i yoṙutʻiwn ― to grow worse
    ընդ արհամարհանս գալ ― ənd arhamarhans gal ― to be despised
    եկն ի վախճանել ― ekn i vaxčanel ― he was near death
    գալ աւուր ― gal awur ― it is getting light
    ի գալ աւուրն ― i gal awurn ― at the break of day, at dawn
    ի գալ երեկոյին ― i gal erekoyin ― towards evening
    գալ ի վտանգ ― gal i vtang ― to run into danger or peril
    գալ ի զարմացումն ― gal i zarmacʻumn ― to admire
    գալ ի հարցումն ― gal i harcʻumn ― to interrogate
    յերկիւղ գալ ― yerkiwł gal ― to fear
    գալ յողորմութիւն ― gal yołormutʻiwn ― to have pity
    գալ ի զղջումն ― gal i złǰumn ― to repent
    գալ յիմն ― gal yimn ― to undertake
    ի քնին գալ ― i kʻnin gal ― to examine
    գալ ի կարծիս ուրուք ― gal i karcis urukʻ ― to consent
    յաղերս գալ ― yałers gal ― to grant, to become compassionate
    ընդ ձեռամբ գալ ― ənd jeṙamb gal ― to fall into the hands of
    գալ ընդ աղբ/ապաւառ ― gal ənd ałb/apawaṙ ― to stain, to soil oneself
    գալ ընդ ծուխ, ընդ փոշի ― gal ənd cux, ənd pʻoši ― to be smoked; to cover with dust
    գալ ընդ կուսական արգանդ ― gal ənd kusakan argand ― to be born of a virgin
    ընդ ուրուք կեանս գալ ― ənd urukʻ keans gal ― to examine the life of someone
    գալ ըստ կամաց/ըստ բանի ուրուք ― gal əst kamacʻ/əst bani urukʻ ― to listen, to give attention
    ըստ կարծեաց ուրուք գալ ― əst karceacʻ urukʻ gal ― to speak according to the opinion of some one
    սիրով գալ զմատնչաւ ― sirov gal zmatnčʻaw ― to love traitors
    գալ զայլ արամբ ― gal zayl aramb ― to love another person's husband
    գալ զտամբ իւրով ― gal ztamb iwrov ― to take care of one's own household
    զերկրաւ գալ ― zerkraw gal ― to turn, to travel round the world
    գալ զիւիք ― gal ziwikʻ ― to applicate oneself, to give oneself to
    գինւոյ գալ զակամբ ― ginwoy gal zakamb ― to see double from wine
    զօրինօք գալ ― zōrinōkʻ gal ― to keep the laws
    զանառակութեամբ գալ ― zanaṙakutʻeamb gal ― to be inclined to debauchery
    գալ զարբեցութեամբլ ― gal zarbecʻutʻeambl ― to give oneself to drink
    զընչիւք գալ ― zənčʻiwkʻ gal ― to give oneself to avarice
    զբանիւք գալ ― zbaniwkʻ gal ― to chatter, to tattle
    որքան գալ է քեզ ― orkʻan gal ē kʻez ― according to your strength
    որչափ իւր գալ էր ― orčʻapʻ iwr gal ēr ― as much as he could
    գալ ի վերայ ― gal i veray ― to assail, to come upon; to happen some misfortune
    ե՛կ ― ék ― come on! come now!

Conjugation

[edit]
The template Template:xcl-conj-գամ does not use the parameter(s): 
mp=on
Please see Module:checkparams for help with this warning.

active
infinitive գալ (gal) participle եկեալ (ekeal)
causative — aorist stem եկ- (ek-)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative
present գամ (gam) գաս (gas) գայ (gay) գամք (gamkʻ) գայք (gaykʻ) գան (gan)
imperfect գայի (gayi) գայիր (gayir) գայր (gayr) գայաք (gayakʻ) գայիք (gayikʻ) գային (gayin)
aorist եկի (eki) եկիր (ekir) եկն (ekn) եկաք (ekakʻ) եկիք (ekikʻ) եկին (ekin)
subjunctive
present գայցեմ (gaycʻem) գայցես (gaycʻes) գայցէ (gaycʻē) գայցեմք (gaycʻemkʻ) գայցէք (gaycʻēkʻ) գայցեն (gaycʻen)
aorist եկից (ekicʻ) եկեսցես, եկեցես (ekescʻes, ekecʻes) եկեսցէ, եկեցէ (ekescʻē, ekecʻē) եկեսցուք (ekescʻukʻ) եկեսջիք (ekesǰikʻ) եկեսցեն, եկեցեն (ekescʻen, ekecʻen)
imperatives
imperative — ե՛կ (ék) — — եկա՛յք (ekáykʻ) —
cohortative — եկեսջի՛ր (ekesǰír) — — եկեսջի՛ք (ekesǰíkʻ) —
prohibitive — մի՛ գար (mí gar) — — մի՛ գայք (mí gaykʻ) —

the conjugation is irregular!
The verb is suppletive: part of the conjugation is filled by եկ (ek).

Derived terms

[edit]

Descendants

[edit]
  • Armenian: գալ (gal)

References

[edit]
  1. ^ Ačaṙyan, Hračʻya (1940) Hayocʻ lezvi patmutʻyun [History of the Armenian Language] (in Armenian), volume I, Yerevan: University Press, pages 42–43
  2. ^ Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “գալ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
  3. ^ Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 196

Further reading

[edit]
  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “գամ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “գամ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Abrahamyan, Ašot (1976) Grabari jeṙnark [A Handbook of Old Armenian]‎[1] (in Armenian), 4th edition, Yerevan: Luys
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=գամ&oldid=83412403"