tartmak

Turkish

Etymology

From Ottoman Turkish طارتمق (tartmak, “to weigh, ponder in mind, estimate”), from Proto-Turkic *tart- (“to pull; to hang”).

Cognate with Old Turkic [script needed] (tart-, “to pull, weigh”), Azerbaijani dartmaq (“to tow, tug, pull”), Bashkir тартыу (tartıw, “to pull, weigh”), Chuvash туртма (turtma, “to pull, drag, carry, weigh”), Kazakh тарту (tartu, “to pull”), Khakas тартарға (tartarğa, “to pull, carry”), Kyrgyz тартуу (tartuu, “to pull, draw”), Turkmen tartmak (“to pull, stretch”), Uyghur تارتماق (tartmaq, “to pull, weigh”), Uzbek tortmoq (“to pull, weigh”), Yakut тарт (tart, “to pull”). Perhaps also related to Mongolian татах (tatax, “to pull”), either from a common source, or as a borrowing from Turkic.^[1]

Verb

tartmak (third-person singular simple present tartar)

(transitive) to weigh, weigh out
(transitive) to weigh (one's words); to consider the effects, size up, evaluate
(transitive) to sound out, feel out
(transitive) to push and pull on (a door) hard

Conjugation

Conjugation of tartmak (aorist in -V²r)

Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.

Positive declarative

infinitive			tartmak
impersonal participle	imperfective		tartan
	perfective		tartmış
	prospective		tartacak
personal participle	non-prospective		tarttığım	tarttığın	tarttığı	tarttığımız	tarttığınız	tarttıkları
personal participle	prospective		tartacağım	tartacağın	tartacağı	tartacağımız	tartacağınız	tartacakları
verbal noun			tartma
way of doing			tartış
			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	tartarım	tartarsın	tartar	tartarız	tartarsınız	tartarlar
	present	imperfective	tartıyorum	tartıyorsun	tartıyor	tartıyoruz	tartıyorsunuz	tartıyorlar
	past	perfective	tarttım	tarttın	tarttı	tarttık	tarttınız	tarttılar
	past	imperfective	tartıyordum	tartıyordun	tartıyordu	tartıyorduk	tartıyordunuz	tartıyorlardı (or tartıyordular)
	future		tartacağım	tartacaksın	tartacak	tartacağız	tartacaksınız	tartacaklar
	future-in-the-past	definite	tartacaktım	tartacaktın	tartacaktı	tartacaktık	tartacaktınız	tartacaklardı
	future-in-the-past	indefinite	tartardım	tartardın	tartardı	tartardık	tartardınız	tartarlardı
inferential	perfective		tartmışım	tartmışsın	tartmış	tartmışız	tartmışsınız	tartmışlar
	aorist		tartarmışım	tartarmışsın	tartarmış	tartarmışız	tartarmışsınız	tartarlarmış (or tartarmışlar)
	imperfective		tartıyormuşum	tartıyormuşsun	tartıyormuş	tartıyormuşuz	tartıyormuşsunuz	tartıyorlarmış
conditional	simple		tartsam	tartsan	tartsa	tartsak	tartsanız	tartsalar
conditional	perfective		tartsaydım	tartsaydın	tartsaydı	tartsaydık	tartsaydınız	tartsaydılar
optative			tartayım	tartasın	tarta	tartalım	tartasınız	tartalar
progressive			tartmaktayım	tartmaktasın	tartmakta	tartmaktayız	tartmaktasınız	tartmaktalar
necessitative			tartmalıyım	tartmalısın	tartmalı	tartmalıyız	tartmalısınız	tartmalılar
imperative				tart	tartsın		tartın	tartsınlar

Positive interrogative

			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	tartar mıyım?	tartar mısın?	tartar mı?	tartar mıyız?	tartar mısınız?	tartarlar mı?
	present	imperfective	tartıyor muyum?	tartıyor musun?	tartıyor mu?	tartıyor muyuz?	tartıyor musunuz?	tartıyorlar mı?
	past	perfective	tarttım mı?	tarttın mı?	tarttı mı?	tarttık mı?	tarttınız mı?	tarttılar mı?
	past	imperfective	tartıyor muydum?	tartıyor muydun?	tartıyor muydu?	tartıyor muyduk?	tartıyor muydunuz?	tartıyorlar mıydı?
	future		tartacak mıyım?	tartacak mısın?	tartacak mı?	tartacak mıyız?	tartacak mısınız?	tartacaklar mı?
inferential	perfective		tartmış mıyım?	tartmış mısın?	tartmış mı?	tartmış mıyız?	tartmış mısınız?	tartmışlar mı?
	aorist		tartar mıymışım?	tartar mıymışsın?	tartar mıymış?	tartar mıymışız?	tartar mıymışsınız?	tartarlar mıymış?
	imperfective		tartıyor muymuşum?	tartıyor muymuşsun?	tartıyor muymuş?	tartıyor muymuşuz?	tartıyor muymuşsunuz?	tartıyorlar mıymış?
conditional	simple		tartsam mı?	tartsan mı?	tartsa mı?	tartsak mı?	tartsanız mı?	tartsalar mı?
conditional	perfective		tartsa mıydım?	tartsa mıydın?	tartsa mıydı?	tartsa mıydık?	tartsa mıydınız?	tartsalar mıydı?
progressive			tartmakta mıyım?	tartmakta mısın?	tartmakta mı?	tartmakta mıyız?	tartmakta mısınız?	tartmaktalar mı?
necessitative			tartmalı mıyım?	tartmalı mısın?	tartmalı mı?	tartmalı mıyız?	tartmalı mısınız?	tartmalılar mı?

Negative declarative

infinitive			tartmamak
impersonal participle	imperfective		tartmayan
	perfective		tartmamış
	prospective		tartmayacak
personal participle	non-prospective		tartmadığım	tartmadığın	tartmadığı	tartmadığımız	tartmadığınız	tartmadıkları
personal participle	prospective		tartmayacağım	tartmayacağın	tartmayacağı	tartmayacağımız	tartmayacağınız	tartmayacakları
verbal noun			tartmama
way of doing			tartmayış
			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	tartmam	tartmazsın	tartmaz	tartmayız	tartmazsınız	tartmazlar
	present	imperfective	tartmıyorum	tartmıyorsun	tartmıyor	tartmıyoruz	tartmıyorsunuz	tartmıyorlar
	past	perfective	tartmadım	tartmadın	tartmadı	tartmadık	tartmadınız	tartmadılar
	past	imperfective	tartmıyordum	tartmıyordun	tartmıyordu	tartmıyorduk	tartmıyordunuz	tartmıyorlardı
	future		tartmayacağım	tartmayacaksın	tartmayacak	tartmayacağız	tartmayacaksınız	tartmayacaklar
inferential	perfective		tartmamışım	tartmamışsın	tartmamış	tartmamışız	tartmamışsınız	tartmamışlar
	aorist		tartmazmışım	tartmazmışsın	tartmazmış	tartmazmışız	tartmazmışsınız	tartmazlarmış
	imperfective		tartmıyormuşum	tartmıyormuşsun	tartmıyormuş	tartmıyormuşuz	tartmıyormuşsunuz	tartmıyorlarmış
conditional	simple		tartmasam	tartmasan	tartmasa	tartmasak	tartmasanız	tartmasalar
conditional	perfective		tartmasaydım	tartmasaydın	tartmasaydı	tartmasaydık	tartmasaydınız	tartmasaydılar
optative			tartmayayım	tartmayasın	tartmaya	tartmayalım	tartmayasınız	tartmayalar
progressive			tartmamaktayım	tartmamaktasın	tartmamakta	tartmamaktayız	tartmamaktasınız	tartmamaktalar
necessitative			tartmamalıyım	tartmamalısın	tartmamalı	tartmamalıyız	tartmamalısınız	tartmamalılar
imperative				tartma	tartmasın		tartmayın	tartmasınlar

Negative interrogative

			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	tartmaz mıyım?	tartmaz mısın?	tartmaz mı?	tartmaz mıyız?	tartmaz mısınız?	tartmazlar mı?
	present	imperfective	tartmıyor muyum?	tartmıyor musun?	tartmıyor mu?	tartmıyor muyuz?	tartmıyor musunuz?	tartmıyorlar mı?
	past	perfective	tartmadım mı?	tartmadın mı?	tartmadı mı?	tartmadık mı?	tartmadınız mı?	tartmadılar mı?
	past	imperfective	tartmıyor muydum?	tartmıyor muydun?	tartmıyor muydu?	tartmıyor muyduk?	tartmıyor muydunuz?	tartmıyorlar mıydı?
	future		tartmayacak mıyım?	tartmayacak mısın?	tartmayacak mı?	tartmayacak mıyız?	tartmayacak mısınız?	tartmayacaklar mı?
inferential	perfective		tartmamış mıyım?	tartmamış mısın?	tartmamış mı?	tartmamış mıyız?	tartmamış mısınız?	tartmamışlar mı?
	aorist		tartmaz mıymışım?	tartmaz mıymışsın?	tartmaz mıymış?	tartmaz mıymışız?	tartmaz mıymışsınız?	tartmazlar mıymış?
	imperfective		tartmıyor muymuşum?	tartmıyor muymuşsun?	tartmıyor muymuş?	tartmıyor muymuşuz?	tartmıyor muymuşsunuz?	tartmıyorlar mıymış?
conditional	simple		tartmasam mı?	tartmasan mı?	tartmasa mı?	tartmasak mı?	tartmasanız mı?	tartmasalar mı?
conditional	perfective		tartmasa mıydım?	tartmasa mıydın?	tartmasa mıydı?	tartmasa mıydık?	tartmasa mıydınız?	tartmasalar mıydı?
progressive			tartmamakta mıyım?	tartmamakta mısın?	tartmamakta mı?	tartmamakta mıyız?	tartmamakta mısınız?	tartmamaktalar mı?
necessitative			tartmamalı mıyım?	tartmamalı mısın?	tartmamalı mı?	tartmamalı mıyız?	tartmamalı mısınız?	tartmamalılar mı?

Derived terms

Related terms

tartışmak

References

^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*tert`a”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill

[1] Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*tert`a”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill

[1]