słowo
Lower Sorbian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *slovo.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]słowo n (diminutive słowko)
Declension
[edit]- Alternative genitive plural: słow
Derived terms
[edit]Further reading
[edit]- Muka, Arnošt (1921, 1928) “słowo”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
- Starosta, Manfred (1999) “słowo”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag
Old Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *slovo. First attested in the 14th century.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]słowo n (diminutive słówko, augmentative słówce or słówsko)
- (attested in Lesser Poland) word (unit of speech)
- c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie[1], Miechów, page br 4:
- Zmouil sin bozi sloua uelmy znamenita, gimis casdø dusø zbosnø pobuda
- [Zmowił Syn Boży słowa wielmi znamienita, jimiż każdą duszę zbożną pobudza]
- speech, sermon
- 1853 [1450], Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Piśmiennictwo polskie od czasów najdawniejszych aż do roku 1830, volume 4, page 120:
- Na poczathku slova mego prosza szobye na pomocz boga uszyechmocznyego..., by my raczyl szeszlacz dzysz dar ducha swathego
- [Na początku słowa mego proszę sobie na pomoc Boga Wszechmocnego..., by mi raczył zesłać dziś dar Ducha Świętego]
- (in some collocations, attested in Greater Poland) insult; slander
- 1967 [1398], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 40, Kościan:
- Jacom ne gonil To[to]mislawa anys[m] gy slymi slowi gabal
- [Jakom nie gonił Tomisława aniś[m] ji złymi słowy gabał]
- 1959 [1401], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 709, Poznań:
- Czszo Moroslaw vczinil, to vczinil Maczeyowim poczant[e]kem y besla (pro besal) na yego dom y vsdawal mu zla slowa
- [Cso Mirosław uczynił, to uczynił Maciejowym począt[e]kiem i bieżał na jego dom i wzdawał mu zła słowa]
- proverb
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[2], page 249:
- V tem yest slovo prawdzyve (verbum verum Jo 4, 37), yze yny yest, ktory zyvye (pro szyeye), a yny, ktory znye
- [W tem jest słowo prawdziwe (verbum verum Jo 4, 37), iże iny jest, ktory sieje, a iny, ktory żnie]
- letter (unit of writing)
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[3], page 129:
- Przez to slovo rozvmy szyą ya szam s moym oyczem, bo el po zydowsku myeny szye bog
- [Przez to słowo rozumi się ja sam s moim ojcem, bo el po żydowsku mieni sie Bog]
- etymology (study of the origin of terms)
- 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 108:
- Slowo ethimoloia (Dan prol.)
- [Słowo ethimoloia (Dan prol.)]
Derived terms
[edit]- być dobrego słowa impf
- przyć w słowo pf
Descendants
[edit]Further reading
[edit]- Boryś, Wiesław (2005) “słowo”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “słowo”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish słowo.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]słowo n (diminutive słówko)
- word (sequence of sounds or letters within a language carrying meaning)
- Synonym: wyraz
- word (short oral or written statement) [with od (+ genitive) ‘from whom/what’ and o (+ locative) ‘about whom/what’]
- Synonym: wypowiedź
- text; lyric (words of a scientific, literary, or musical work) [with do (+ genitive) ‘for what’]
- word (promise, oath, guarantee)
- Synonym: obietnica
- (computing) word (fixed-size group of bits handled as a unit by a machine and which can be stored in or retrieved from a typical register so that it has the same size as such a register)
- (grammar, dated) verb (word that indicates an action, event, or state of being)
- Synonym: czasownik
- (obsolete) say (chance to speak; the right or power to speak)
- Synonym: głos
- (in the plural) lyrics (words of a text, especially a song)
- Synonym: tekst
Declension
[edit]The instrumental form słowy is obsolete and survives only in set phrases (innymi słowy).
Particle
[edit]słowo
- (colloquial) used to make a promise; word; you have my word
- Synonym: słowo harcerza
- Near-synonyms: jak babcię kocham, jak Boga kocham, słowo daję, słowo honoru
- (colloquial) used to claim that one is trustworthy, wherein which the first noun may be substituted to match the person's role; (Scout's) honor
Derived terms
[edit]- słowić impf
- być po słowie impf
- dać słowo pf, dawać słowo impf
- liczyć się ze słowami impf
- mieć ostatnie słowo impf
- nie być ostatnim słowem impf
- nie pisnąć słowa pf
- nie powiedzieć jeszcze ostatniego słowa pf, nie mówić jeszcze ostatniego słowa impf
- nie powiedzieć złego słowa pf, nie mówić złego słowa impf
- nie przebierać w słowach impf
- nie usłyszeć złego słowa pf, nie słyszeć złego słowa impf
- nie znaleźć słów pf, nie znajdować słów impf
- przejść od słów do czynów pf, przechodzić od słów do czynów impf
- rzucić słowa na wiatr pf, rzucać słowa na wiatr impf
- skończyć się na słowach pf, kończyć się na słowach impf
- spijać słowa z ust impf
- szukać słów impf
- trzymać za słowo impf
- uwierzyć na słowo pf, wierzyć na słowo impf
- wejść w słowo pf, wchodzić w słowo impf
- wspomnieć moje słowa pf
- zabraknąć słów pf, brakować słów impf
- zwrócić słowo pf, zwracać słowo impf
Related terms
[edit]Trivia
[edit]According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), słowo is one of the most used words in Polish, appearing 39 times in scientific texts, 22 times in news, 31 times in essays, 105 times in fiction, and 57 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 254 times, making it the 205th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
[edit]Further reading
[edit]- słowo in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- słowo in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “słowo”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “SŁOWO”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2022 May 9
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “słowo”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “słowo”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “słowo”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 219
- słowo in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
- Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “słowo”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN
Silesian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish słowo.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]słowo n
- word (unit of speech)
- Synonym: wyrŏz
- word (promise)
- Synonyms: przisiynga, przirzeczynie
Declension
[edit]Derived terms
[edit]Further reading
[edit]Upper Sorbian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *slȍvo.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]słowo n (diminutive słowčko)
Declension
[edit]Derived terms
[edit]- blabla-słowo n
- dosłowo n
- krótkosłowo n
- njesłowo n
- předsłowo n
- přisłowo n
- słowčkar m pers
- Słowo n
- słowohra f
- słowoskład m inan
- słowoslěd m inan
- słowospyt m inan
- słowotwor m inan
- słowotwórba f
- wusłowo n
References
[edit]- “słowo” in Soblex
- Lower Sorbian terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Lower Sorbian terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Lower Sorbian terms derived from Proto-Indo-European
- Lower Sorbian terms inherited from Proto-Indo-European
- Lower Sorbian terms inherited from Proto-Slavic
- Lower Sorbian terms derived from Proto-Slavic
- Lower Sorbian terms with IPA pronunciation
- Lower Sorbian lemmas
- Lower Sorbian nouns
- Lower Sorbian neuter nouns
- dsb:Semantics
- Old Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Old Polish terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Old Polish terms inherited from Proto-Indo-European
- Old Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Slavic
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish nouns
- Old Polish neuter nouns
- Lesser Poland Old Polish
- Old Polish terms with quotations
- Greater Poland Old Polish
- zlw-opl:Semantics
- Polish terms derived from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Polish terms inherited from Proto-Indo-European
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish 2-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/ɔvɔ
- Rhymes:Polish/ɔvɔ/2 syllables
- Polish lemmas
- Polish nouns
- Polish neuter nouns
- pl:Computing
- pl:Grammar
- Polish dated terms
- Polish terms with obsolete senses
- Polish particles
- Polish colloquialisms
- pl:Semantics
- pl:Language
- Silesian terms derived from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Slavic
- Silesian terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Silesian terms derived from Proto-Indo-European
- Silesian terms inherited from Proto-Indo-European
- Silesian terms inherited from Old Polish
- Silesian terms derived from Old Polish
- Silesian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Silesian/ɔvɔ
- Rhymes:Silesian/ɔvɔ/2 syllables
- Silesian lemmas
- Silesian nouns
- Silesian neuter nouns
- szl:Semantics
- szl:Talking
- Upper Sorbian terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Upper Sorbian terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Upper Sorbian terms derived from Proto-Indo-European
- Upper Sorbian terms inherited from Proto-Indo-European
- Upper Sorbian terms inherited from Proto-Slavic
- Upper Sorbian terms derived from Proto-Slavic
- Upper Sorbian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Upper Sorbian/ɔwɔ
- Rhymes:Upper Sorbian/ɔwɔ/2 syllables
- Upper Sorbian terms with homophones
- Upper Sorbian lemmas
- Upper Sorbian nouns
- Upper Sorbian neuter nouns
- Upper Sorbian neuter hard stem nouns
- hsb:Semantics