głos
Kashubian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *golsъ.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]głos m inan (diminutive głosk or głosëk, related adjective głosowi)
- voice (sound uttered by the mouth)
- (figuratively) voice (sound given by an instrument or other objects)
- part (melodic line of an instrument or song)
- voice, say (right to speak)
- statement
- say, opinion
- vote (act of submitting one's opinion in official matters)
Derived terms
[edit]Related terms
[edit]Further reading
[edit]- Stefan Ramułt (1893) “głos”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 41
- Jan Trepczyk (1994) “głos”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volume 1, page 177
- Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “głos”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi[1], volume 1, page 441
- “głos”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022
Lower Sorbian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *golsъ.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]głos m inan (diminutive głosk)
Declension
[edit]Further reading
[edit]- Muka, Arnošt (1921, 1928) “głos”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
- Starosta, Manfred (1999) “głos”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag
Old Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *golsъ. First attested in the 14th century.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]głos m animacy unattested
- (attested in Lesser Poland, Silesia, Greater Poland) voice (sound uttered by the mouth)
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[2], Krakow, page 5a:
- A glosz sz nebosz gestcy on (sc. cesarz) then to bil vslysal nebesky a rzekøcz mu... tako
- [A głos z niebios jestci on (sc. cesarz) ten to był usłyszał niebieski a rzekąc mu... tako]
- 1885-2024 [End of the 15th century], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[6], volume III, Wrocław, page 290:
- Si rubeum vinum nimium quandoque probatur, venter stipatur, vox limpida raucificatur ostry glosz *omyenyawa
- [Si rubeum vinum nimium quandoque probatur, venter stipatur, vox limpida raucificatur ostry głos omieniewa]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[7], page 552:
- Spytal yego svyąthy Ian lyekyem glosem (submissa voce): Gospodnye, ktory yest, yen czyą ma zdradzycz? Ktoremv odpovyedzyal myly Iesus tesch lyekkyem glossem
- [Spytał jego święty Jan lekiem głosem (submissa voce): „Gospodnie, ktory jest, jen cię ma zdradzić?” Ktoremu odpowiedział miły Jesus też lekkiem głosem]
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[8], Krakow, page 4a:
- A tako vøcz ona (sc. Gebal) velikiim gloszem gest bila bogu chualø dala
- [A tako więc ona (sc. Gebal) wielikim głosem jest była Bogu chwałę dała]
- (attested in Lesser Poland) voice; speech (act of talking)
- c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie[9], Miechów, page br 24:
- Cu glosu sina bozego
- [Ku głosu Syna Bożego]
- 1930 [c. 1455], “Is”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[10], 48, 20:
- Winydzcye z Babylona, vcyeczcye od Kaldeyskich, w glosv radost[ne]nem zwyastvycye (in voce exultationis annuntiate), sliszecz daycye a ogloszcye to asz na krage szemye
- [Wynidźcie z Babiłona, ucieczcie od Kaldejskich, w głosu radostne[ne]m zwiastujcie (in voce exultationis annuntiate), słyszeć dajcie a ogłoście to aż na kraje ziemie]
- c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie[11], Miechów, page cr 9:
- Vistøpaiøch z masta Corrozaim, nepriiacele, to sø dyably, urocy cloueca gresnego, gloz sø... scrvsena vslisely
- [Wystąpając z miasta Korrozaim nieprzyjaciele, to są dyjabli, wrodzy człowieka grzesznego, głos są... skruszenia usłyszeli]
- prescription, order, instruction, bidding, mandate
- 1930 [c. 1455], “I Esdr”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[12], 10, 7:
- Y rozezslan glos asz do Ivdowa pokolena y do Ierusalem wszitkim sinom przewyedzenya (missa est vox in Juda et in Jerusalem omnibus filiis transmigrationis), abi syø sebraly do Ierusalem
- [I rozesłan głos aż do Judowa pokolenia i do Jerusalem wszytkim synom przewiedzenia (missa est vox in Juda et in Jerusałem omnibus filiis transmigrationis), aby się sebrali do Jerusalem]
- (attested in Lesser Poland) request
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[13], Krakow, page gl. 156a:
- Quanto enim plures pro aliquo petunt yse gimcy vøce glosof
- [Quanto enim plures pro aliquo petunt iże jim ci więce głosow]
- (figuratively) voice (sound given by an instrument or other objects)
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][14], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 46, 5:
- Wstøpil iest bog w penu, a gospodzin w glosse trøbi (in voce tubae)
- [Wstąpił jest Bog w pieniu a Gospodzin w głosie trąby (in voce tubae)]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][15], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 41, 9:
- Gløbocoscz gløbocoscz wziwa w glosse oken twogich (abyssus abyssum invocat in voce cataractarum tuarum)
- [Głębokość głębokość wzywa w głosie okien twojich (abyssus abyssum invocat in voce cataractarum tuarum)]
- 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[16], 4, 10:
- Czsosz vczynyl? Glos twego... brata krwye ku mnye krzyczy z zemye (vox sanguinis fratris tui clamat ad me de terra), przeto bødzesz przeklyøti na szemy
- [Csoś uczynił? Głos twego... brata krwie ku mnie krzyczy z ziemie (vox sanguinis fratris tui clamat ad me de terra), przeto będziesz przeklęty na ziemi]
Derived terms
[edit]Related terms
[edit]Descendants
[edit]References
[edit]- Boryś, Wiesław (2005) “głos”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “głos”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Mańczak, Witold (2017) “głos”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “głos”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “głos”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “głos”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish głos.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]głos m inan (diminutive głosik, related adjective głosowy)
- (countable) voice (sound uttered by the mouth)
- Hypernym: dźwięk
- (countable) voice (sound given by an object, particularly by an instrument)
- Hypernym: dźwięk
- (uncountable) speech (ability to talk)
- (uncountable) voice (ability to sing, of a singer)
- Synonym: talent
- (countable) voice; say (opinion)
- Synonym: pogląd
- (uncountable) voice; say, floor (right to talk)
- Hypernym: prawo
- (countable) vote (act of submitting one's opinion in official matters)
- Hypernym: decyzja
- głos za ― vote for
- głos przeciwko ― vote against
- (uncountable) voice (internal thoughts, opinions, etc.)
- (countable) voice (human voice as an instrument)
- (countable) part (musician's melodic line)
- Hypernym: partia
- (countable, music) voice (in harmony, an independent vocal or instrumental part in a piece of composition)
- (countable, music) voice (set of organ pipes that produce sounds of similar timbre)
- (countable, obsolete) piece of news; rumor
- (countable, obsolete) exhortation; piece of advice, tip, prompt; warning, admonishment
- (countable, obsolete, law) written defense or application
- (countable, Middle Polish, phonetics) phone (speech segment)
- Synonym: głoska
- (Middle Polish) The meaning of this term is uncertain.
- 1564, M. Bielski, Kronika[17], page 118v:
- PO vdręcżeniu Zydowſkim od Antyochá/ wſzcżęły ſie ſekty troiákie v Żydow/ to ieſt/ byli Fáryzei/ Sáducei/ y Eſſei Fáryzei rzecżeni od Fares/ iż byli od tego głoſu oddzyeleni
- [Po udręczeniu Żydowskim od Antiocha/ wszczęły się sekty trojakie u Żydów/ to jest/ byli Faryzei/ Saducei/ y Essei Faryzei rzecżeni od Fares/ iż byli od tego głosu oddzieleni]
Declension
[edit]Derived terms
[edit]- być przy głosie impf
- dać głos pf, dawać głos impf
- dojść do głosu pf, dochodzić do głosu impf
- dopuścić do głosu pf, dopuszczać do głosu impf
- głos się załamał pf, głos się załamuje impf
- oddać głos pf, oddawać głos impf
- odezwały się głosy pf, odzywają się głosy impf
- podnieść głos pf, podnosić głos impf
- pójść za głosem serca pf, iść za głosem serca impf
- przemówić jednym głosem pf, mówić jednym głosem impf
- przemówić własnym głosem pf, przemawiać własnym głosem impf
- udzielić głosu pf, udzielać głosu impf
- wstrzymać się od głosu pf, wstrzymywać się od głosu impf
- zabrać głos pf, zabierać głos impf
- zawiesić głos pf, zawieszać głos impf
Related terms
[edit]Trivia
[edit]According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), głos is one of the most used words in Polish, appearing 8 times in scientific texts, 35 times in news, 51 times in essays, 65 times in fiction, and 21 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 180 times, making it the 318th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
[edit]Further reading
[edit]- głos in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- głos in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “głos”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Magdalena Majdak (06.05.2019) “GŁOS”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “głos”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “głos”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “głos”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 274
Silesian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish głos.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]głos m inan
- voice (sound uttered by the mouth)
- voice, say (right to speak)
- vote (act of submitting one's opinion in official matters)
Declension
[edit]Derived terms
[edit]Further reading
[edit]- Kashubian terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Kashubian terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Kashubian terms derived from Proto-Indo-European
- Kashubian terms inherited from Proto-Indo-European
- Kashubian terms inherited from Proto-Slavic
- Kashubian terms derived from Proto-Slavic
- Kashubian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Kashubian/ɔs
- Rhymes:Kashubian/ɔs/1 syllable
- Kashubian lemmas
- Kashubian nouns
- Kashubian masculine nouns
- Kashubian inanimate nouns
- csb:Sound
- Lower Sorbian terms inherited from Proto-Slavic
- Lower Sorbian terms derived from Proto-Slavic
- Lower Sorbian terms with IPA pronunciation
- Lower Sorbian lemmas
- Lower Sorbian nouns
- Lower Sorbian masculine nouns
- Lower Sorbian inanimate nouns
- Old Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Old Polish terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Old Polish terms inherited from Proto-Indo-European
- Old Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Slavic
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish nouns
- Old Polish masculine nouns
- Lesser Poland Old Polish
- Silesia Old Polish
- Greater Poland Old Polish
- Old Polish terms with quotations
- zlw-opl:Sound
- Polish terms derived from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Polish terms inherited from Proto-Indo-European
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish 1-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/ɔs
- Rhymes:Polish/ɔs/1 syllable
- Polish terms with homophones
- Polish lemmas
- Polish nouns
- Polish masculine nouns
- Polish inanimate nouns
- Polish countable nouns
- Polish uncountable nouns
- Polish terms with collocations
- pl:Music
- Polish terms with obsolete senses
- pl:Law
- Middle Polish
- pl:Phonetics
- Polish terms with uncertain meaning
- Polish terms with quotations
- pl:Sound
- Silesian terms derived from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Slavic
- Silesian terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Silesian terms derived from Proto-Indo-European
- Silesian terms inherited from Proto-Indo-European
- Silesian terms inherited from Old Polish
- Silesian terms derived from Old Polish
- Silesian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Silesian/ɔs
- Rhymes:Silesian/ɔs/1 syllable
- Silesian lemmas
- Silesian nouns
- Silesian masculine nouns
- Silesian inanimate nouns
- szl:Sound