głos

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
See also: glos, Glos, GLOs, głoś, and Glos.

Kashubian

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *golsъ.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ˈɡwɔs/
  • Rhymes: -ɔs
  • Syllabification: głos

Noun

[edit]

głos m inan (diminutive głosk or głosëk, related adjective głosowi)

  1. voice (sound uttered by the mouth)
  2. (figuratively) voice (sound given by an instrument or other objects)
  3. part (melodic line of an instrument or song)
  4. voice, say (right to speak)
  5. statement
  6. say, opinion
  7. vote (act of submitting one's opinion in official matters)

Derived terms

[edit]
adjectives
nouns
verbs
[edit]
adjective
adverb
nouns

Further reading

[edit]
  • Stefan Ramułt (1893) “głos”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 41
  • Jan Trepczyk (1994) “głos”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volume 1, page 177
  • Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “głos”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi[1], volume 1, page 441
  • głos”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022

Lower Sorbian

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *golsъ.

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

głos m inan (diminutive głosk)

  1. voice

Declension

[edit]

Further reading

[edit]
  • Muka, Arnošt (1921, 1928) “głos”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
  • Starosta, Manfred (1999) “głos”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *golsъ. First attested in the 14th century.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /ɡɫɔs/
  • IPA(key): (15th CE) /ɡɫɔs/

Noun

[edit]

głos m animacy unattested

  1. (attested in Lesser Poland, Silesia, Greater Poland) voice (sound uttered by the mouth)
    • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[2], Krakow, page 5a:
      A glosz sz nebosz gestcy on (sc. cesarz) then to bil vslysal nebesky a rzekøcz mu... tako
      [A głos z niebios jestci on (sc. cesarz) ten to był usłyszał niebieski a rzekąc mu... tako]
    • 1874-1891 [1444], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[3], [4], [5], volume XXIII, page 307:
      Brznaczy glos vox canora
      [Brzniący głos vox canora]
    • 1885-2024 [End of the 15th century], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[6], volume III, Wrocław, page 290:
      Si rubeum vinum nimium quandoque probatur, venter stipatur, vox limpida raucificatur ostry glosz *omyenyawa
      [Si rubeum vinum nimium quandoque probatur, venter stipatur, vox limpida raucificatur ostry głos omieniewa]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[7], page 552:
      Spytal yego svyąthy Ian lyekyem glosem (submissa voce): Gospodnye, ktory yest, yen czyą ma zdradzycz? Ktoremv odpovyedzyal myly Iesus tesch lyekkyem glossem
      [Spytał jego święty Jan lekiem głosem (submissa voce): „Gospodnie, ktory jest, jen cię ma zdradzić?” Ktoremu odpowiedział miły Jesus też lekkiem głosem]
    • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[8], Krakow, page 4a:
      A tako vøcz ona (sc. Gebal) velikiim gloszem gest bila bogu chualø dala
      [A tako więc ona (sc. Gebal) wielikim głosem jest była Bogu chwałę dała]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 148r:
      Vox a voco [] quia per eam vocamus glosz
      [Vox a voco [] quia per eam vocamus głos]
  2. (attested in Lesser Poland) voice; speech (act of talking)
    • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie[9], Miechów, page br 24:
      Cu glosu sina bozego
      [Ku głosu Syna Bożego]
    • 1930 [c. 1455], “Is”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[10], 48, 20:
      Winydzcye z Babylona, vcyeczcye od Kaldeyskich, w glosv radost[ne]nem zwyastvycye (in voce exultationis annuntiate), sliszecz daycye a ogloszcye to asz na krage szemye
      [Wynidźcie z Babiłona, ucieczcie od Kaldejskich, w głosu radostne[ne]m zwiastujcie (in voce exultationis annuntiate), słyszeć dajcie a ogłoście to aż na kraje ziemie]
    • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie[11], Miechów, page cr 9:
      Vistøpaiøch z masta Corrozaim, nepriiacele, to sø dyably, urocy cloueca gresnego, gloz sø... scrvsena vslisely
      [Wystąpając z miasta Korrozaim nieprzyjaciele, to są dyjabli, wrodzy człowieka grzesznego, głos są... skruszenia usłyszeli]
  3. prescription, order, instruction, bidding, mandate
    • 1930 [c. 1455], “I Esdr”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[12], 10, 7:
      Y rozezslan glos asz do Ivdowa pokolena y do Ierusalem wszitkim sinom przewyedzenya (missa est vox in Juda et in Jerusalem omnibus filiis transmigrationis), abi syø sebraly do Ierusalem
      [I rozesłan głos aż do Judowa pokolenia i do Jerusalem wszytkim synom przewiedzenia (missa est vox in Juda et in Jerusałem omnibus filiis transmigrationis), aby się sebrali do Jerusalem]
  4. (attested in Lesser Poland) request
  5. (figuratively) voice (sound given by an instrument or other objects)
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[14], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 46, 5:
      Wstøpil iest bog w penu, a gospodzin w glosse trøbi (in voce tubae)
      [Wstąpił jest Bog w pieniu a Gospodzin w głosie trąby (in voce tubae)]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[15], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 41, 9:
      Gløbocoscz gløbocoscz wziwa w glosse oken twogich (abyssus abyssum invocat in voce cataractarum tuarum)
      [Głębokość głębokość wzywa w głosie okien twojich (abyssus abyssum invocat in voce cataractarum tuarum)]
    • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[16], 4, 10:
      Czsosz vczynyl? Glos twego... brata krwye ku mnye krzyczy z zemye (vox sanguinis fratris tui clamat ad me de terra), przeto bødzesz przeklyøti na szemy
      [Csoś uczynił? Głos twego... brata krwie ku mnie krzyczy z ziemie (vox sanguinis fratris tui clamat ad me de terra), przeto będziesz przeklęty na ziemi]

Derived terms

[edit]
adjective
adverbs
verbs
[edit]
adverb

Descendants

[edit]
  • Polish: głos
  • Silesian: głos

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “głos”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Sławski, Franciszek (1958-1965) “głos”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
  • Mańczak, Witold (2017) “głos”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “głos”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “głos”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
  • Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “głos”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

[edit]
Polish Wikipedia has an article on:
Wikipedia pl

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish głos.

Pronunciation

[edit]
 
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -ɔs
  • Syllabification: głos
  • Homophone: Głos

Noun

[edit]

głos m inan (diminutive głosik, related adjective głosowy)

  1. (countable) voice (sound uttered by the mouth)
    Hypernym: dźwięk
  2. (countable) voice (sound given by an object, particularly by an instrument)
    Hypernym: dźwięk
  3. (uncountable) speech (ability to talk)
    Synonym: mowa
    Hypernym: zdolność
  4. (uncountable) voice (ability to sing, of a singer)
    Synonym: talent
  5. (countable) voice; say (opinion)
    Synonym: pogląd
  6. (uncountable) voice; say, floor (right to talk)
    Hypernym: prawo
  7. (countable) vote (act of submitting one's opinion in official matters)
    Hypernym: decyzja
    głos zavote for
    głos przeciwkovote against
  8. (uncountable) voice (internal thoughts, opinions, etc.)
  9. (countable) voice (human voice as an instrument)
  10. (countable) part (musician's melodic line)
    Hypernym: partia
  11. (countable, music) voice (in harmony, an independent vocal or instrumental part in a piece of composition)
  12. (countable, music) voice (set of organ pipes that produce sounds of similar timbre)
  13. (countable, obsolete) piece of news; rumor
  14. (countable, obsolete) exhortation; piece of advice, tip, prompt; warning, admonishment
  15. (countable, obsolete, law) written defense or application
  16. (countable, Middle Polish, phonetics) phone (speech segment)
    Synonym: głoska
  17. (Middle Polish) The meaning of this term is uncertain.
    • 1564, M. Bielski, Kronika[17], page 118v:
      PO vdręcżeniu Zydowſkim od Antyochá/ wſzcżęły ſie ſekty troiákie v Żydow/ to ieſt/ byli Fáryzei/ Sáducei/ y Eſſei Fáryzei rzecżeni od Fares/ iż byli od tego głoſu oddzyeleni
      [Po udręczeniu Żydowskim od Antiocha/ wszczęły się sekty trojakie u Żydów/ to jest/ byli Faryzei/ Saducei/ y Essei Faryzei rzecżeni od Fares/ iż byli od tego głosu oddzieleni]

Declension

[edit]

Derived terms

[edit]
adjective
adverbs
interjection
nouns
proverbs
verbs
verbs
[edit]
adjectives
adverbs
nouns

Trivia

[edit]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), głos is one of the most used words in Polish, appearing 8 times in scientific texts, 35 times in news, 51 times in essays, 65 times in fiction, and 21 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 180 times, making it the 318th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

[edit]
  1. ^ Ida Kurcz (1990) “głos”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 129

Further reading

[edit]
  • głos in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • głos in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “głos”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Magdalena Majdak (06.05.2019) “GŁOS”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “głos”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “głos”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “głos”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 274

Silesian

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish głos.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ˈɡwɔs/
  • Rhymes: -ɔs
  • Syllabification: głos

Noun

[edit]

głos m inan

  1. voice (sound uttered by the mouth)
  2. voice, say (right to speak)
  3. vote (act of submitting one's opinion in official matters)

Declension

[edit]

Derived terms

[edit]
verbs

Further reading

[edit]