Jump to content

nieść

From Wiktionary, the free dictionary

Old Polish

[edit]

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /ɲɛɕt͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /ɲɛɕt͡ɕ/

Etymology 1

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *nesti. First attested in the 14th century.

Verb

[edit]

nieść impf (determinate, indeterminate nosić)

  1. (transitive, attested in Greater Poland, Masovia, usually of people, exceptionally of things) to carry; to bring (to move holding something)
    • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 23:
      Ysze brzemyą, nawyącyey kthore wszystkych tycze, myedzi wyelymy roszdzelyonee, lekczey bywa nieszono
      [Iże brzemię, nawięcej ktore wszystkich tycze, miedzy wielimi rozdzielone lekczej bywa niesiono]
    • 1887, 1889 [1395], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume II, number 1736, Pyzdry, Gniezno, Kościan:
      Iaco Bartholomegowi rzeczy ne nesony do Stascowa domu
      [Jako Bartołomiejowy rzeczy nie niesiony do Staszkowa domu]
    • 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[1], 14, 25:
      Y podwroczyl kola wozow, neszona bily w *globyø
      [I podwrocił koła wozow [i] niesiona były w głębią]
    1. (figuratively) to carry
      • 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[2], 15, 13:
        Wodz bil gesz... ludu twemu..., ktorysz wikupyl y nyosl gesz gi w szyle twey do przebitka szwyøtego twego
        [Wodz był jeś... [ludu twemu]..., ktoryś wykupił i niosł jeś ji w sile twej do przebytka świętego twego]
  2. to give, to surrender, to present, to offer
    • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[3], 24, 9:
      Y wiwolano gest... w Ierusalemye, abi wszitci nyesly plat panu, ktori vstauil Moyses
      [I wywołano jest... w Jerusalemie, aby wszytcy nieśli płat Panu, ktory ustawił Mojszesz]
  3. to lay; to give birth (of birds; to bring into the world)
    • 1874-1891 [1436], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[4], [5], [6], volume XXIII, page 278:
      Nesze yaycza ovificat
      [Niesie jajca ovificat]
Derived terms
[edit]
verbs
verbs
Descendants
[edit]
  • Polish: nieść, niść (Przemyśl)
  • Silesian: niyś

Etymology 2

[edit]

See nieć.

Noun

[edit]

nieść m animacy unattested

  1. Alternative form of nieć

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “nieść”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Mańczak, Witold (2017) “nieść”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “nieść”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “1. nieść”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “2. nieść cf. nieć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish nieść.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ˈɲɛɕt͡ɕ/
  • Audio 1; nieść:(file)
  • Audio 2; nieść się:(file)
  • Rhymes: -ɛɕt͡ɕ
  • Syllabification: nieść

Verb

[edit]

nieść impf (determinate, indeterminate nosić)

  1. (transitive) to carry (to transport by lifting)
  2. (transitive, of a river or wind, etc.) to carry away
  3. (transitive) to cause or contain
  4. (transitive) to bear (to feel in a strong way)
  5. (transitive, of emotions) to compel
  6. (transitive) to offer, to give away
  7. (transitive) to lay eggs
  8. (transitive) to shoot
    Synonym: strzelać
    Synonyms: see Thesaurus:bić
  9. (reflexive with się) to spread, to cover more space
  10. (reflexive with się) to travel some distance

Conjugation

[edit]
Conjugation of nieść impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive nieść
present tense 1st niosę niesiemy
2nd niesiesz niesiecie
3rd niesie niosą
impersonal niesie się
past tense 1st niosłem,
-(e)m niósł
niosłam,
-(e)m niosła
niosłom,
-(e)m niosło
nieśliśmy,
-(e)śmy nieśli
niosłyśmy,
-(e)śmy niosły
2nd niosłeś,
-(e)ś niósł
niosłaś,
-(e)ś niosła
niosłoś,
-(e)ś niosło
nieśliście,
-(e)ście nieśli
niosłyście,
-(e)ście niosły
3rd niósł niosła niosło nieśli niosły
impersonal niesiono
future tense 1st będę niósł,
będę nieść
będę niosła,
będę nieść
będę niosło,
będę nieść
będziemy nieśli,
będziemy nieść
będziemy niosły,
będziemy nieść
2nd będziesz niósł,
będziesz nieść
będziesz niosła,
będziesz nieść
będziesz niosło,
będziesz nieść
będziecie nieśli,
będziecie nieść
będziecie niosły,
będziecie nieść
3rd będzie niósł,
będzie nieść
będzie niosła,
będzie nieść
będzie niosło,
będzie nieść
będą nieśli,
będą nieść
będą niosły,
będą nieść
impersonal będzie nieść się
conditional 1st niósłbym,
bym niósł
niosłabym,
bym niosła
niosłobym,
bym niosło
nieślibyśmy,
byśmy nieśli
niosłybyśmy,
byśmy niosły
2nd niósłbyś,
byś niósł
niosłabyś,
byś niosła
niosłobyś,
byś niosło
nieślibyście,
byście nieśli
niosłybyście,
byście niosły
3rd niósłby,
by niósł
niosłaby,
by niosła
niosłoby,
by niosło
nieśliby,
by nieśli
niosłyby,
by niosły
impersonal niesiono by
imperative 1st niech niosę nieśmy
2nd nieś nieście
3rd niech niesie niech niosą
active adjectival participle niosący niosąca niosące niosący niosące
passive adjectival participle niesiony niesiona niesione niesieni niesione
contemporary adverbial participle niosąc
verbal noun niesienie

Derived terms

[edit]
verbs

Further reading

[edit]
  • nieść in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • nieść in Polish dictionaries at PWN