lixeiro

Galician

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *h₁lengʷʰ-

Proto-Indo-European *-us

Proto-Indo-European *h₁léngʰusder.

Proto-Indo-European *mreǵʰ-

Proto-Indo-European *-us

Proto-Indo-European *mréǵʰusder.

Proto-Italic *breɣʷisinflu.?

Proto-Italic *leɣʷis

Latin levis

Vulgar Latin *levius

Proto-Indo-European *-yósder.

Proto-Italic *-āsios

Latin -ārius

Vulgar Latin *leviārius

Old French legierbor.

Old Galician-Portuguese ligeyro

Galician lixeiro

From Old Galician-Portuguese ligeiro (13th century, Cantigas de Santa Maria), from Old French legier, from Vulgar Latin *leviarius, from levis (“light”). Compare Portuguese ligeiro, Spanish ligero.

Pronunciation

• IPA^(key): /liˈʃejɾo/ [liˈʃej.ɾʊ]
• Rhymes: -ejɾo

Adjective

lixeiro (feminine lixeira, masculine plural lixeiros, feminine plural lixeiras)

1. light (of low weight)

   Synonyms: leve, livián

   Antonym: pesado

   • 2007 [2004 December 17], Nicolás Gómez, “Material técnico cinematográfico”, in Xosé López, Mamen Quintas, Susana Pego, editors, Actas do II Congreso Galego Audiovosial, Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega; A Coruña: Academia Galega do Audiovisual, →ISBN, Encontros, page 371:

     O nivel de ruído é lixeiramente alto para o son en directo, 27 decibelios, pero é utilizable segundo as condicións e segundo que tipo de rodaxe, fotómetro directo con lectura a través do propio obxectivo, e ten un peso razoablemente lixeiro, 7 quilos, para ser unha cámara de estudio en 16 milímetros.

     (please add an English translation of this quotation)

   • 2024 June 27, Maria del Carmen Echevarría Figueroa, “O UM24 ao descuberto: chasis máis lixeiro, aerodinámica máis eficiente e motor cun novo sistema de refrixeración”, in Universidade de Vigo‎^[1], Vigo
2. light (gentle)

   Synonyms: maino, suave

3. fast, swift

   Synonym: rápido

   Andemos con paso lixeiro ― Let's walk at a fast pace

   • 1933, Álvaro Cunqueiro, chapter 11, in Cantiga nova que se chama riveira; republished as Obra en galego completa, Vigo: Editorial Galaxia, 1980, →ISBN, page 54:

     Rompéu seu andar lixeiro / e a mar longa da súa cola, / ai amor!

     (please add an English translation of this quotation)

4. slight (small in amount)
   • 1999, Fernando F. Ramallo, “Caracterización sociolingüística do empregado público galego”, in Rosario Álvarez, Dolores Vilavedra, editors, Cinguidos por unha arela común: homenaxe ó profesor Xesús Alonso Montero, volume 1, Santiago de Compostela: USC, →ISBN, page 845:

     Esta porcentaxe é moi similar en cada unha das categorías profesionais, cun lixeiro aumento en B, C e D.

     (please add an English translation of this quotation)

5. frivolous

   Synonym: frívolo

6. (of soil) shallow; dry

Derived terms

• Peligeiro (literally “Swiftfoot”) (surname)
• lixeiramente

Adverb

lixeiro

1. quickly, swiftly

   Synonym: rápido

   Andemos lixeiro. ― Let's walk swiftly.

References

• Ernesto Xosé González Seoane, María Álvarez de la Granja, Ana Isabel Boullón Agrelo (2006–2022) “ligeiro”, in Dicionario de Dicionarios do galego medieval (in Galician), Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega
• Ernesto Xosé González Seoane, María Álvarez de la Granja, Ana Isabel Boullón Agrelo (2006–2022) “ligeyro”, in Dicionario de Dicionarios do galego medieval (in Galician), Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega
• “ligeiro” in Xavier Varela Barreiro & Xavier Gómez Guinovart: Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval. SLI / Grupo TALG / ILG, 2006-2016.
• Antón Luís Santamarina Fernández, editor (2006–2013), “lixeiro”, in Dicionario de Dicionarios da lingua galega [Dictionary of Dictionaries of the Galician language] (in Galician), Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega
• Antón Luís Santamarina Fernández, Ernesto Xosé González Seoane, María Álvarez de la Granja, editors (2003–2018), “lixeiro”, in Tesouro informatizado da lingua galega (in Galician), Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega
• Rosario Álvarez Blanco, editor (2014–2024), “lixeiro”, in Tesouro do léxico patrimonial galego e portugués (in Galician), Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega, →ISSN

Portuguese

Etymology

From lixo (“garbage”) +‎ -eiro (“-eer”).

Pronunciation

 

• (Brazil) IPA^(key): /liˈʃe(j).ɾu/ [liˈʃe(ɪ̯).ɾu]

• (Brazil) IPA^(key): /liˈʃe(j).ɾu/ [liˈʃe(ɪ̯).ɾu]
  • (Southern Brazil) IPA^(key): /liˈʃe(j).ɾo/ [liˈʃe(ɪ̯).ɾo]

 

• (Portugal) IPA^(key): /liˈʃɐj.ɾu/

• (Portugal) IPA^(key): /liˈʃɐj.ɾu/
  • (Northern Portugal) IPA^(key): /liˈʃej.ɾu/
  • (Central Portugal) IPA^(key): /liˈʃej.ɾu/
  • (Southern Portugal) IPA^(key): /liˈʃe.ɾu/

• Rhymes: -ejɾu
• Hyphenation: li‧xei‧ro

Noun

lixeiro m (plural lixeiros, feminine lixeira, feminine plural lixeiras)

1. garbage collector (person who collects and disposes of waste)
2. rubbish bin (small container for waste)

   Synonyms: lixo, lixeira

Further reading

• “lixeiro” in Dicionário Aberto based on Novo Diccionário da Língua Portuguesa de Cândido de Figueiredo, 1913