ciężar

Polish

Etymology

From ciążyć +‎ -ar, originally from the Masovian dialect, or possibly inherited from Proto-Slavic *tęžarъ. First attested in 1551.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈt͡ɕɛw̃.ʐar/, /ˈt͡ɕɛn.ʐar/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈt͡ɕɛ̃.ʐɒr/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛw̃ʐar
• Syllabification: cię‧żar

Noun

ciężar m inan (related adjective ciężarowy)

1. (uncountable) weight (force an object exerts on the object it is on due to gravitation)

   Synonyms: ciężkość, waga

2. (chiefly in the plural) weight, load, burden (something that weighs much)

   Synonym: brzemię

3. (uncountable) burden, load (cause of worry; that which is grievous, wearisome, or oppressive)

   Synonyms: brzemię, troska, udręka

4. (countable) burden (difficult obligations)

   Synonyms: brzemię, powinność, trud

5. (chiefly in the plural, literary) charge, burden, duty (legally regulated need to fulfill specific obligations, most often financial, towards the state or some institution)

   Synonyms: obowiązek, powinność

6. (in the plural, colloquial, sports) weightlifting

   Synonym: podnoszenie ciężarów

7. (obsolete, countable) burden, duty (moral obligation)
8. (obsolete, uncountable) worry, concern

   Synonym: zmartwienie

9. (Middle Polish) weight; Further details are uncertain.
   • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎^[1], page 464b:

     Gravitas ‒ Cżięząr.

     [Gravitas ‒ ciężar.]

Declension

Declension of ciężar

	singular	plural
nominative	ciężar	ciężary
genitive	ciężaru	ciężarów
dative	ciężarowi	ciężarom
accusative	ciężar	ciężary
instrumental	ciężarem	ciężarami
locative	ciężarze	ciężarach
vocative	ciężarze	ciężary

Derived terms

adjectives

• ciężarny

 

nouns

• ciężar atomowy
• ciężar cząsteczkowy
• ciężar gatunkowy
• ciężar właściwy
• ciężarek
• ciężarowiec
• ciężarówka
• podnoszenie ciężarów

 

prepositions

• w ciężar

 

verbs

• być ciężarem impf
• podnosić ciężary impf
• przenieść ciężar ciała pf, przenosić ciężar ciała impf
• stać się ciężarem pf, stawać się ciężarem impf
• upaść pod ciężarem pf, upadać pod ciężarem impf
• zrzucić ciężar z serca pf

 

Related terms

adjectives

• ciążowy
• ciężarny
• ciężkawy
• ciężki

 

adverb

• ciężko

 

nouns

• ciąża
• ciążówka
• ciężarek
• ciężarna
• ciężkość

 

verbs

• ciążyć impf

 

Descendants

• → Kashubian: cãżôr
• → Silesian: ciynżŏr
• → Slovincian: cãżor

Further reading

• ciężar in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• ciężary in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• ciężar in Polish dictionaries at PWN
• “CIĘŻAR”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 07.05.2010
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “ciężar”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “ciężar”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “ciężar”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 335