błąd

See also: blad, Błąd, blað, and blæd

Kashubian

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *bʰlendʰ-

Proto-Balto-Slavic *blandás

Proto-Slavic *blǫ̑dъ

Kashubian błąd

Inherited from Proto-Slavic *blǫ̑dъ.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈbwɔ̃t/
• Rhymes: -ɔ̃t
• Syllabification: błąd

Noun

błąd m inan

1. error, mistake (state, quality, or condition of being wrong)
2. error, mistake (something that brings undesired effects)

Further reading

• Stefan Ramułt (1993) [1893] “błąd”, in Jerzy Trepczyk, editor, Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), 3 edition
• Sychta, Bernard (1967) “błǫd”, in Słownik gwar kaszubskich [Dictionary of Kashubian dialects] (in Polish), volumes 1 (A – Ǵ), Wrocław: Ossolineum, page 45
• Jan Trepczyk (1994) “błąd”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
• Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “błąd”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi‎^[1]
• “błąd”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022

Old Polish

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *bʰlendʰ-

Proto-Balto-Slavic *blandás

Proto-Slavic *blǫ̑dъ

Old Polish błąd

Inherited from Proto-Slavic *blǫ̑dъ. First attested in the 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /bɫɑ̃t/
• IPA^(key): (15^th CE) /bɫɑ̃t/

Noun

błąd m inan

1. (attested in Lesser Poland, Masovia) error, mistake
   • 1885-2024 [1431], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[2], volume V, Kurów (Bochnia), page 63:

     Blød dubium

     [Błąd dubium]

   • 1874-1891 [XV med.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[3], [4], [5]}, volume XXIII, page 279:

     Nasladowyen gest błąd consequens est error

     [Nasladowyen gest błąd consequens est error]

   • 1461-1467, Sermones. Rękopiśmienne ekscerpty pochodzące z rkpsu Archiwum i Biblioteki Krakowskiej Kapituły Katedralnej o sygn. 230 (dawna sygn. 1421/108 Mns) z roku 1461-1467, page 249r:

     Blandu erroris

     [Błędu erroris]

   • 1874-1891 [XV p. post.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[6], [7], [8]}, volume XXV, page 173:

     Od mocznego bladu de ingenti errore

     [Od mocznego błędu de ingenti errore]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[9], page 765:

     Księgi stare miały Jozefat prophetą, ale błędem pisarskim położono w Izajaszu, iże nie wiedzieli, ktory to był Jozefat

     [Księgi stare miały «[Jozefat] [w Azaf] profecie», ale błędem pisarskim położono w Izaijaszu, iże nie wiedzieli, ktory to był [Jozefat] ‹Azaf›]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[10], Krakow, page gl. 70b:

     Blød nedouarkof i kaczerzof gest tøpyla errorem infidelium confunderet

     [Błąd niedowiarkow i kacerzow jest tępiła errorem infidelium confunderet]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[11], Krakow, page gl. 75a:

     Blød cecitatem cordis

     [Błąd cecitatem cordis]

   • 1876-1929 [1413-1414], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎^[12], volume XIV, Iłża, page 503:

     S blądu greczkego de secta grecorum

     [Z blądu greckiego de secta grecorum]

   • 1930 [c. 1455], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[13], 30, 17:

     Blødem søøcz oklaman, klanyacz syø bødzesz bogom czvdzim

     [Błędem sąc okłaman, kłaniać się będziesz bogom cudzym]

   • 1930 [c. 1455], “Jos”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[14], 23, 12:

     Gestli bødzecze chczecz tich narodow […] blødow syø przidzirzecz

     [Jestli będziecie chcieć tych narodow […] błędow się przydzirżeć]

   • 1930 [c. 1455], “IV Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[15], 17, 19:

     Iuda... chodził w blødzech israhelskego lyvda

     [Iuda... chodził w blędziech izrahelskiego luda]

   • 1461-1467, Sermones. Rękopiśmienne ekscerpty pochodzące z rkpsu Archiwum i Biblioteki Krakowskiej Kapituły Katedralnej o sygn. 230 (dawna sygn. 1421/108 Mns) z roku 1461-1467, page 114r:

     Ten oley ossveczayanczi blandi hoc est oleum illuminans errores

     [Ten olej oświecający błędy hoc est oleum illuminans errores]

   • 1461-1467, Sermones. Rękopiśmienne ekscerpty pochodzące z rkpsu Archiwum i Biblioteki Krakowskiej Kapituły Katedralnej o sygn. 230 (dawna sygn. 1421/108 Mns) z roku 1461-1467, page 322v:

     Dom nowi, schercze, yyara a myloscza oth starosczi bladow domus noya, cor, fide et gracia a yetustate erroris

     [Dom nowi, schercze, yyara a myloscza oth starosczi bladow domus noya, cor, fide et gracia a yetustate erroris]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[16], page 483:

     Boć wstaną Iżywi ancykristowie... i będą dawać znamiona wielikie […] tako, by to po­ dobno mogło być, iż i święci będą w błąd wwiedzieni

     [Boć wstaną Iżywi ancykristowie... i będą dawać znamiona wielikie […] tako, by to po­ dobno mogło być, iż i święci będą w błąd wwiedzieni]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[17], page 674:

     Napirwej niewiasta zjawia Piotra..., aby błąd starego grzecha niewieściem plemieniem był zgładzon

     [Napirwej niewiasta zjawia Piotra..., aby błąd starego grzecha niewieściem plemieniem był zgładzon]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[18], page 795:

     A oni […] poczęli... wołać...: Pobudził lud nauczając po wszytkiej żydowskiej ziemi..., nie ostał ni jeden, który by nie był w b[ł]ędzie

     [A oni […] poczęli... wołać...: Pobudził lud nauczając po wszytkiej żydowskiej ziemi..., nie ostał ni jeden, który by nie był w b[ł]ędzie]

   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 95:

     Chczancz... nyepokoye i blandi o rzeczach nyzey vipyssanich myane oddalicz, vstawyami, ze gdikole i kyelkokrocz nyektori barthnyk […] nye chczyalbi […] albo […] vimawal syąn barcy […] sprawyacz […] v swego pana, tegdi onemu panu […] rzeczonąn barcz ma […] oblicznye wsdacz

     [Chcąc […] niepokoje i błędy o rzeczach niżej wypisanych miane oddalić, ustawiamy, że gdykole i kielkokroć niektory bartnik […] nie chciałby […] albo […] wymawiał się barci […] sprawiać […] u swego pana, tegdy onemu panu... rzeczoną barć ma... oblicznie wzdać]

   • 1874-1891 [XV med.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[19], [20], [21]}, volume XXIV, page 359:

     Blød horror

     [Błąd error]

2. (hapax) deception, deceit, fraud, guile, treachery, trickery
   • 1895 [XV med.], Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici‎^[22], volume I, page 233:

     Nobilis Nicolaus... compos racionis, sanus et corpore validus, non coactus nec aliqua doli delusione any kthorym bladem seductus... villam suam... nobili Iohanni... se vendidisse recognovit

     [Nobilis Nicolaus... compos racionis, sanus et corpore validus, non coactus nec aliqua doli delusione ani ktorym błędem seductus... villam suam... nobili Iohanni... se vendidisse recognovit]

3. (hapax) madness, insanity
   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 108:

     Blandą vesanie

     [Błędu vesanie]

4. (hapax) wasteland, wilderness impassable terrain
   • 1874-1891 [XV in.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[23], [24], [25]}, volume XXV, page 267:

     Blandy deuia

     [Błędy devia]

Derived terms

(adjectives):

• błędny

(verbs):

• błędzić impf

Related terms

(adjectives):

• obłędny

(adverbs):

• błędnie

(nouns):

• błądzenie
• błędność
• obłęd

(verbs):

• zabłędzić pf, zabłędzać impf
• zbłędzić pf

Descendants

• Polish: błąd
• Silesian: błōnd

References

• Boryś, Wiesław (2005) “błąd”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “błąd”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “błąd”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “błąd”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Brückner, Aleksander (1927) “błąd”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
• Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “błąd”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN
• K. Nitsch, editor (1953), “błąd”, in Słownik staropolski‎^[26] (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 106
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “błąd”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *bʰlendʰ-

Proto-Balto-Slavic *blandás

Proto-Slavic *blǫ̑dъ

Old Polish błąd

Polish błąd

Inherited from Old Polish błąd.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈbwɔnt/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈbɫɔ̃t/
• (Greater Poland):
  • (Central Greater Poland) IPA^(key): /ˈbwɔnt/
• (Masovia):
  • (Podlachia) IPA^(key): [ˈbɫɔnt]
• (Borderlands):
  • (Southern Borderlands) IPA^(key): [ˈbɫɔnt]

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔnt
• Syllabification: błąd
• Homophones: Błąd, Błond

Noun

błąd m inan

1. error, mistake (state, quality, or condition of being wrong)

   Synonym: pomyłka

2. error, mistake (something that brings undesired effects)

   Synonym: (colloquial) babol

   1. (software) software bug (error, flaw, or fault in the design, development, or operation of computer software that causes it to produce an incorrect or unexpected result, or to behave in unintended ways)

      Synonym: bug

3. error, mistake (wrong action, move; bad habit)
   1. (Middle Polish) Synonym of grzech
4. (mathematics) error (measure of the deviation of an approximate value from an exact value)
5. (obsolete or dialectal, Southern Borderlands) Synonym of błądzenie
6. (Middle Polish) apostasy, heresy (erroneous understanding of religious matters)
7. (Middle Polish) Synonym of bezdroża
8. (Middle Polish) Synonym of oszustwo
9. (Middle Polish or dialectal, Central Greater Poland, Kalisz) Synonym of szaleństwo
10. (Middle Polish or dialectal, Podlachia) Synonym of obłęd
11. (Middle Polish) Synonym of nieszczęście

Declension

Declension of błąd

	singular	plural
nominative	błąd	błędy
genitive	błędu	błędów
dative	błędowi	błędom
accusative	błąd	błędy
instrumental	błędem	błędami
locative	błędzie	błędach
vocative	błędzie	błędy

Derived terms

(adjectives):

• błędnawy
• błędny

(adverbs):

• błędnie

(nouns):

• błąd antropologiczny
• błąd krytyczny
• błąd materialny
• błąd rzeczowy
• błąd w sztuce
• błędne koło
• błędnica
• błędnik
• błędny ognik
• błędny rycerz
• czeski błąd
• metoda prób i błędów
• nerw błędny

(proverbs):

• błądzić jest rzeczą ludzką
• człowiek uczy się na błędach

(verbs):

• błądzić impf

(verbs):

• być w błędzie impf
• wprowadzić w błąd pf, wprowadzać w błąd impf

Collocations

Collocations

• dopuszczalny błąd ― an acceptable error
• drobny błąd ― a small mistake
• elementarny/podstawowy błąd ― a basic error
• istotny błąd ― a significant error/a material mistake
• ewidentny błąd ― an obvious error
• poważny błąd ― a serious mistake
• rażący błąd ― a gross error
• szkolny błąd ― a schoolboy error/a rookie mistake
• typowy błąd ― a common error/mistake
• błąd gramatyczny ― a grammatical error
• błąd interpunkcyjny ― a punctiation error
• błąd językowy ― a language error/mistake
• błąd literowy/ortograficzny ― a spelling error
• błąd stylistyczny ― a stylistic error
• błąd lekarski ― a medical error
• błąd ludzki ― a human error/mistake
• błąd poznawczy ― a cognitive bias
• błąd psychologiczny ― a psychocological error
• błąd wychowawczy ― a pedagogic error
• błąd drukarski ― misprint/a clerical/typographical/printing error
• błąd formalny ― an error of form
• błąd konstrukcyjny ― design flaw
• błąd komunikacyjny ― miscommunication
• błąd metodologiczny ― a methodological error
• błąd legislacyjny ― a legislative error
• błąd logiczny ― logical error/fallacy
• błąd pomiarowy ― measuring/measurement error
• błąd prawny ― a legal error
• błąd proceduralny ― a procedural error
• błąd rachunkowy ― a calculation error
• błąd taktyczny ― a tactical error/mistake
• błąd techniczny ― a technical error/failure
• błąd strategiczny ― a strategic error
• błąd systemowy ― system error/bug
• błąd statystyczny ― a statistical error
• błąd żywieniowy ― a nutritional defect
• błąd maszyny ― a machine error
• błąd systemu ― a system error/failure/a glitch
• błąd pomiaru ― measuring error/error of measurement/measurement error
• błąd wymowy ― a pronunciation error
• błąd w dyktandzie ― a dictation error
• błąd w obliczeniach ― a calculation error
• pełen/pełny błędów ― riddled with errors
• błąd tkwi gdzieś ― a mistake is somewhere
• szukać błędu ― to look for an error
• popełnić błąd ― to make a huge mistake
• zrobić błąd ― to make a mistake
• dostrzec błąd ― to pick out an error
• odkryć błąd ― to discover an error
• wychwycić błąd ― to detect an error
• zauważyć błąd ― to notice an error
• znaleźć błąd ― to find an error
• poprawić/skorygować błąd ― to correct an error/mistake
• usunąć błąd ― to remove/resolve an error
• wyeliminować błąd ― to eliminate an error
• wytykać błąd ― to point an error
• błąd antropologiczny ― an anthropological error
• błąd krytyczny ― a critical error
• błąd materialny ― a material error
• błąd rzeczowy ― a factual error
• błąd w sztuce ― an error in art
• fatalny błąd ― a fatal error/flaw/mistake/a tragic mistake
• katastrofalny błąd ― a catastrophic mistake
• koszmarny błąd ― a terrible/horrible mistake
• kosztowny błąd ― a costly/expensive error
• niewybaczalny błąd ― an unforgivable mistake
• tragiczny błąd ― a tragic error/mistake
• fundamentalny/zasadniczy błąd ― a fundamental error/mistake
• gruby błąd ― a big mistake
• kardynalny błąd ― a fatal error
• kolosalny błąd ― a colossal mistake
• olbrzymi błąd ― a giant mistake
• wielki błąd ― a huge mistake
• powszechny błąd ― a common error/mistake/misconception
• głupi błąd ― a foolish/stupid/silly/dumb mistake
• oczywisty błąd ― an obvious /manifest error/an obvious mistake
• błąd polityczny ― a political mistake
• błąd życiowy ― a life mistake
• błąd kierowcy ― driver error
• błąd pilota ― pilot error
• błąd pracownika ― employee error
• błąd projektanta ― designer error
• błąd urzędnika ― a clerical error
• błąd arbitra ― an arbiter's mistake
• błąd bramkarza ― a goalie's error/mistake
• błąd defensywy/obrony ― the defence's error
• błąd obrońców ― the defenders' error
• błąd zaniechania ― error of omission
• błędy młodości ― the mistakes of youth
• uniknąć błędu/zapobiegać/zapobiec błędom ― to avoid an error
• popełnić błąd ― to make a mistake
• naprawić błąd ― to fix a mistake
• wykorzystać czyjś błąd ― to take advantage of someone's mistake
• wytykać błąd ― to point out a mistake
• przeanalizować błędy ― to analyze a mistake
• przyznać się do błędu ― to admit a mistake/that one was wrong

Further reading

• błąd in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• błąd in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “błąd”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Barbara Rykiel-Kempf (03.06.2020) “BŁĄD”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “błąd”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “błąd”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “błąd”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 172
• Jan Karłowicz (1900) “błąd”, in Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 1: A do E, Kraków: Akademia Umiejętności, page 91
• błąd in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego