büyümek

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Turkish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Ottoman Turkish بیومك (biyümek)[1][2][3] or بویمك (büyümek, “to increase in size, grow, to rise in rank or importance”), from Proto-Turkic *bedü- (“to become bigger, grow”).[4][5][6]

Cognates with Crimean Tatar büyümek, Gagauz büümää, Karakhanid بَدُماكْ (beδümek, “to grow up”), Old Uyghur [script needed] (bedü-, “to grow, increase”), Azerbaijani böyümək (“to grow up”), Tuvan бедиир (bediir, “to rise, go up”).

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /by.jyˈmec/
  • Hyphenation: bü‧yü‧mek

Verb

[edit]

büyümek (third-person singular simple present büyür)

  1. (intransitive) To grow, to increase in size, to expand.
    Synonyms: irileşmek, genişlemek, serpilmek
    Antonym: küçülmek
  2. (intransitive) To grow up, to be brought up.
    Synonym: yetişmek
  3. (intransitive) To grow in age, to age.
    Synonym: yaşlanmak
  4. (intransitive) To increase in severity or intensity.
    Synonym: şiddetlenmek
  5. (intransitive) To increase in number or amount.
    Synonyms: artmak, çoğalmak
    Antonym: azalmak
  6. (intransitive) To become more important

Conjugation

[edit]
The template Template:tr-conj-v does not use the parameter(s): 
4=büyür
5=ü
Please see Module:checkparams for help with this warning.

Conjugation of büyümek

Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.

Positive declarative
infinitive büyümek
impersonal participle imperfective büyüyen
perfective büyümüş
prospective büyüyecek
personal participle non-prospective büyüdüğüm büyüdüğün büyüdüğü büyüdüğümüz büyüdüğünüz büyüdükleri
prospective büyüyeceğim büyüyeceğin büyüyeceği büyüyeceğimiz büyüyeceğiniz büyüyecekleri
verbal noun büyüme
way of doing büyüyüş
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist büyürüm büyürsün büyür büyürüz büyürsünüz büyürler
imperfective büyüyorum büyüyorsun büyüyor büyüyoruz büyüyorsunuz büyüyorlar
past perfective büyüdüm büyüdün büyüdü büyüdük büyüdünüz büyüdüler
imperfective büyüyordum büyüyordun büyüyordu büyüyorduk büyüyordunuz büyüyorlardı
future büyüyeceğim büyüyeceksin büyüyecek büyüyeceğiz büyüyeceksiniz büyüyecekler
inferential perfective büyümişim büyümişsin büyümiş büyümişiz büyümişsiniz büyümişler
aorist büyürmişim büyürmişsin büyürmiş büyürmişiz büyürmişsiniz büyürmişler
imperfective büyüyormuşum büyüyormuşsun büyüyormuş büyüyormuşuz büyüyormuşsunuz büyüyormuşlar
conditional simple büyüsem büyüsen büyüse büyüsek büyüseniz büyüseler
perfective büyüseydim büyüseydin büyüseydi büyüseydik büyüseydiniz büyüseydiler
optative büyüyeyim büyüyesin büyüye büyüyelim büyüyesiniz büyüyeler
progressive büyümekteyim büyümektesin büyümekte büyümekteyiz büyümektesiniz büyümekteler
necessitative büyümeliyim büyümelisin büyümeli büyümeliyiz büyümelisiniz büyümeliler
imperative büyü büyüsün büyüyün büyüsünler
Positive interrogative
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist büyür müyüm? büyür müsün? büyür mü? büyür müyüz? büyür müsünüz? büyürler mi?
imperfective büyüyor muyum? büyüyor musun? büyüyor mu? büyüyor muyuz? büyüyor musunuz? büyüyorlar mı?
past perfective büyüdüm mü? büyüdün mü? büyüdü mü? büyüdük mü? büyüdünüz mü? büyüdüler mü?
imperfective büyüyor muydum? büyüyor muydun? büyüyor muydu? büyüyor muyduk? büyüyor muydunuz? büyüyorlar mıydı?
future büyüyecek miyim? büyüyecek misin? büyüyecek mi? büyüyecek miyiz? büyüyecek misiniz? büyüyecekler mi?
inferential perfective büyümiş miyim? büyümiş misin? büyümiş mi? büyümiş miyiz? büyümiş misiniz? büyümişler mi?
aorist büyür müymişüm? büyür müymişsün? büyür müymiş? büyür müymişüz? büyür müymişsünüz? büyürler miymiş?
imperfective büyüyor muymuşum? büyüyor muymuşsun? büyüyor muymuş? büyüyor muymuşuz? büyüyor muymuşsunuz? büyüyorlar mıymış?
conditional simple büyüsem mi? büyüsen mi? büyüse mi? büyüsek mi? büyüseniz mi? büyüseler mi?
perfective büyüse miydim? büyüse miydin? büyüse miydi? büyüse miydik? büyüse miydiniz? büyüseler miydi?
progressive büyümekte miyim? büyümekte misin? büyümekte mi? büyümekte miyiz? büyümekte misiniz? büyümekteler mi?
necessitative büyümeli miyim? büyümeli misin? büyümeli mi? büyümeli miyiz? büyümeli misiniz? büyümeliler mi?
Negative declarative
infinitive büyümemek
impersonal participle imperfective büyümeyen
perfective büyümemiş
prospective büyümeyecek
personal participle non-prospective büyümediğim büyümediğin büyümediği büyümediğimiz büyümediğiniz büyümedikleri
prospective büyümeyeceğim büyümeyeceğin büyümeyeceği büyümeyeceğimiz büyümeyeceğiniz büyümeyecekleri
verbal noun büyümeme
way of doing büyümeyüş
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist büyümem büyümezsin büyümez büyümeyiz büyümezsiniz büyümezler
imperfective büyümüyorum büyümüyorsun büyümüyor büyümüyoruz büyümüyorsunuz büyümüyorlar
past perfective büyümedim büyümedin büyümedi büyümedik büyümediniz büyümediler
imperfective büyümüyordum büyümüyordun büyümüyordu büyümüyorduk büyümüyordunuz büyümüyordular
future büyümeyeceğim büyümeyeceksin büyümeyecek büyümeyeceğiz büyümeyeceksiniz büyümeyecekler
inferential perfective büyümemişim büyümemişsin büyümemiş büyümemişiz büyümemişsiniz büyümemişler
aorist büyümezmişim büyümezmişsin büyümezmiş büyümezmişiz büyümezmişsiniz büyümezmişler
imperfective büyümüyormuşum büyümüyormuşsun büyümüyormuş büyümüyormuşuz büyümüyormuşsunuz büyümüyormuşlar
conditional simple büyümesem büyümesen büyümese büyümesek büyümeseniz büyümeseler
perfective büyümeseydim büyümeseydin büyümeseydi büyümeseydik büyümeseydiniz büyümeseydiler
optative büyümeyeyim büyümeyesin büyümeye büyümeyelim büyümeyesiniz büyümeyeler
progressive büyümemekteyim büyümemektesin büyümemekte büyümemekteyiz büyümemektesiniz büyümemekteler
necessitative büyümemeliyim büyümemelisin büyümemeli büyümemeliyiz büyümemelisiniz büyümemeliler
imperative büyüme büyümesin büyümeyin büyümesinler
Negative interrogative
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist büyümez miyim? büyümez misin? büyümez mi? büyümez miyiz? büyümez misiniz? büyümezler mi?
imperfective büyümüyor muyum? büyümüyor musun? büyümüyor mu? büyümüyor muyuz? büyümüyor musunuz? büyümüyorlar mı?
past perfective büyümedim mi? büyümedin mi? büyümedi mi? büyümedik mi? büyümediniz mi? büyümediler mi?
imperfective büyümüyor muydum? büyümüyor muydun? büyümüyor muydu? büyümüyor muyduk? büyümüyor muydunuz? büyümüyorlar mıydı?
future büyümeyecek miyim? büyümeyecek misin? büyümeyecek mi? büyümeyecek miyiz? büyümeyecek misiniz? büyümeyecekler mi?
inferential perfective büyümemiş miyim? büyümemiş misin? büyümemiş mi? büyümemiş miyiz? büyümemiş misiniz? büyümemişler mi?
aorist büyümez miymişim? büyümez miymişsin? büyümez miymiş? büyümez miymişiz? büyümez miymişsiniz? büyümezler miymiş?
imperfective büyümüyor muymuşum? büyümüyor muymuşsun? büyümüyor muymuş? büyümüyor muymuşuz? büyümüyor muymuşsunuz? büyümüyorlar mıymış?
conditional simple büyümesem mi? büyümesen mi? büyümese mi? büyümesek mi? büyümeseniz mi? büyümeseler mi?
perfective büyümese miydim? büyümese miydin? büyümese miydi? büyümese miydik? büyümese miydiniz? büyümeseler miydi?
progressive büyümemekte miyim? büyümemekte misin? büyümemekte mi? büyümemekte miyiz? büyümemekte misiniz? büyümemekteler mi?
necessitative büyümemeli miyim? büyümemeli misin? büyümemeli mi? büyümemeli miyiz? büyümemeli misiniz? büyümemeliler mi?

Derived terms

[edit]

References

[edit]
  1. ^ Redhouse, James W. (1890) “بیومك”, in A Turkish and English Lexicon‎[1], Constantinople: A. H. Boyajian, page 428
  2. ^ Kélékian, Diran (1911) “بیومك”, in Dictionnaire turc-français‎[2], Constantinople: Mihran, page 307
  3. ^ Şemseddin Sâmi (1899–1901) “بیومك”, in قاموس تركی [kamus-ı türki] (in Ottoman Turkish), Constantinople: İkdam Matbaası, page 336
  4. ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*bEdü-k”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
  5. ^ Clauson, Gerard (1972) “beḏü-”, in An Etymological Dictionary of pre-thirteenth-century Turkish, Oxford: Clarendon Press, page 299
  6. ^ Nişanyan, Sevan (2002–) “büyü-”, in Nişanyan Sözlük

Further reading

[edit]
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=büyümek&oldid=78164924"