Jump to content

सत्य

From Wiktionary, the free dictionary

Hindi

[edit]
Hindi Wikipedia has an article on:
Wikipedia hi

Etymology

[edit]

Borrowed from Sanskrit सत्य (satyá, true; truth, reality). Doublet of सच (sac), a tadbhava.

Pronunciation

[edit]
  • (Delhi) IPA(key): /sət̪.jᵊ/, [sɐt̪.jᵊ]
  • Audio:(file)

Adjective

[edit]

सत्य (satya) (indeclinable, Urdu spelling ستیہ)

  1. true, real
    Synonym: सच्चा (saccā)
    Antonyms: मिथ्या (mithyā), झूठा (jhūṭhā)
  2. sincere, honest, righteous
    Synonym: सच्चा (saccā)

Derived terms

[edit]

Noun

[edit]

सत्य (satyam (Urdu spelling ستیہ)

  1. truth
    Synonym: सच्चाई (saccāī)
    Antonyms: मिथ्या (mithyā), झूठ (jhūṭh)
  2. reality, actuality
    Synonyms: वास्तविकता (vāstaviktā), हक़ीक़त (haqīqat)
  3. sincerity, righteousness

Declension

[edit]
[edit]

Marathi

[edit]

Etymology

[edit]

Borrowed from Sanskrit सत्य (satyá)

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

सत्य (satyam

  1. truth
    Synonym: खरे (khare)

References

[edit]
  • Berntsen, Maxine (1982–1983) “सत्य”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies

Sanskrit

[edit]
Sanskrit Wikipedia has an article on:
Wikipedia sa

Alternative scripts

[edit]

Etymology

[edit]

    From Proto-Indo-Iranian *Hsatyás (true), from Proto-Indo-European *h₁sn̥t-yó-s, from *h₁sónts, from *h₁es- (to be). Cognate with Avestan 𐬵𐬀𐬌𐬚𐬌𐬌𐬀 (haiθiia), Old Persian 𐏃𐏁𐎡𐎹 (h-š-i-y /⁠hašiya⁠/), Gothic 𐍃𐌿𐌽𐌾𐌹𐍃 (sunjis).

    Pronunciation

    [edit]

    Adjective

    [edit]

    सत्य (satyá)

    1. true, real, actual, genuine
      • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 6.22.01:
        य एक इद्धव्यश्चर्षणीनामिन्द्रं तं गीर्भिरभ्यर्च आभिः।
        यः पत्यते वृषभो वृष्ण्यावान्सत्यः सत्वा पुरुमायः सहस्वान्॥
        ya eka iddhavyaścarṣaṇīnāmindraṃ taṃ gīrbhirabhyarca ābhiḥ.
        yaḥ patyate vṛṣabho vṛṣṇyāvānsatyaḥ satvā purumāyaḥ sahasvān.
        WITH these my hymns I glorify that Indra who is alone to be invoked by mortals,
        The Lord, the Mighty One, of manly vigour, victorious, Hero, true, and full of wisdom.
    2. sincere, honest, truthful, faithful
    3. pure, virtuous, good
    4. successful, effectual, valid

    Declension

    [edit]
    Masculine a-stem declension of सत्य (satyá)
    Singular Dual Plural
    Nominative सत्यः
    satyáḥ
    सत्यौ / सत्या¹
    satyaú / satyā́¹
    सत्याः / सत्यासः¹
    satyā́ḥ / satyā́saḥ¹
    Vocative सत्य
    sátya
    सत्यौ / सत्या¹
    sátyau / sátyā¹
    सत्याः / सत्यासः¹
    sátyāḥ / sátyāsaḥ¹
    Accusative सत्यम्
    satyám
    सत्यौ / सत्या¹
    satyaú / satyā́¹
    सत्यान्
    satyā́n
    Instrumental सत्येन
    satyéna
    सत्याभ्याम्
    satyā́bhyām
    सत्यैः / सत्येभिः¹
    satyaíḥ / satyébhiḥ¹
    Dative सत्याय
    satyā́ya
    सत्याभ्याम्
    satyā́bhyām
    सत्येभ्यः
    satyébhyaḥ
    Ablative सत्यात्
    satyā́t
    सत्याभ्याम्
    satyā́bhyām
    सत्येभ्यः
    satyébhyaḥ
    Genitive सत्यस्य
    satyásya
    सत्ययोः
    satyáyoḥ
    सत्यानाम्
    satyā́nām
    Locative सत्ये
    satyé
    सत्ययोः
    satyáyoḥ
    सत्येषु
    satyéṣu
    Notes
    • ¹Vedic
    Feminine ā-stem declension of सत्या (satyā́)
    Singular Dual Plural
    Nominative सत्या
    satyā́
    सत्ये
    satyé
    सत्याः
    satyā́ḥ
    Vocative सत्ये
    sátye
    सत्ये
    sátye
    सत्याः
    sátyāḥ
    Accusative सत्याम्
    satyā́m
    सत्ये
    satyé
    सत्याः
    satyā́ḥ
    Instrumental सत्यया / सत्या¹
    satyáyā / satyā́¹
    सत्याभ्याम्
    satyā́bhyām
    सत्याभिः
    satyā́bhiḥ
    Dative सत्यायै
    satyā́yai
    सत्याभ्याम्
    satyā́bhyām
    सत्याभ्यः
    satyā́bhyaḥ
    Ablative सत्यायाः / सत्यायै²
    satyā́yāḥ / satyā́yai²
    सत्याभ्याम्
    satyā́bhyām
    सत्याभ्यः
    satyā́bhyaḥ
    Genitive सत्यायाः / सत्यायै²
    satyā́yāḥ / satyā́yai²
    सत्ययोः
    satyáyoḥ
    सत्यानाम्
    satyā́nām
    Locative सत्यायाम्
    satyā́yām
    सत्ययोः
    satyáyoḥ
    सत्यासु
    satyā́su
    Notes
    • ¹Vedic
    • ²Brāhmaṇas
    Neuter a-stem declension of सत्य (satyá)
    Singular Dual Plural
    Nominative सत्यम्
    satyám
    सत्ये
    satyé
    सत्यानि / सत्या¹
    satyā́ni / satyā́¹
    Vocative सत्य
    sátya
    सत्ये
    sátye
    सत्यानि / सत्या¹
    sátyāni / sátyā¹
    Accusative सत्यम्
    satyám
    सत्ये
    satyé
    सत्यानि / सत्या¹
    satyā́ni / satyā́¹
    Instrumental सत्येन
    satyéna
    सत्याभ्याम्
    satyā́bhyām
    सत्यैः / सत्येभिः¹
    satyaíḥ / satyébhiḥ¹
    Dative सत्याय
    satyā́ya
    सत्याभ्याम्
    satyā́bhyām
    सत्येभ्यः
    satyébhyaḥ
    Ablative सत्यात्
    satyā́t
    सत्याभ्याम्
    satyā́bhyām
    सत्येभ्यः
    satyébhyaḥ
    Genitive सत्यस्य
    satyásya
    सत्ययोः
    satyáyoḥ
    सत्यानाम्
    satyā́nām
    Locative सत्ये
    satyé
    सत्ययोः
    satyáyoḥ
    सत्येषु
    satyéṣu
    Notes
    • ¹Vedic

    Descendants

    [edit]

    Noun

    [edit]

    सत्य (satyá) stemn

    1. truth
    2. reality

    Inflection

    [edit]
    Neuter a-stem declension of सत्य (satyá)
    Singular Dual Plural
    Nominative सत्यम्
    satyám
    सत्ये
    satyé
    सत्यानि / सत्या¹
    satyā́ni / satyā́¹
    Vocative सत्य
    sátya
    सत्ये
    sátye
    सत्यानि / सत्या¹
    sátyāni / sátyā¹
    Accusative सत्यम्
    satyám
    सत्ये
    satyé
    सत्यानि / सत्या¹
    satyā́ni / satyā́¹
    Instrumental सत्येन
    satyéna
    सत्याभ्याम्
    satyā́bhyām
    सत्यैः / सत्येभिः¹
    satyaíḥ / satyébhiḥ¹
    Dative सत्याय
    satyā́ya
    सत्याभ्याम्
    satyā́bhyām
    सत्येभ्यः
    satyébhyaḥ
    Ablative सत्यात्
    satyā́t
    सत्याभ्याम्
    satyā́bhyām
    सत्येभ्यः
    satyébhyaḥ
    Genitive सत्यस्य
    satyásya
    सत्ययोः
    satyáyoḥ
    सत्यानाम्
    satyā́nām
    Locative सत्ये
    satyé
    सत्ययोः
    satyáyoḥ
    सत्येषु
    satyéṣu
    Notes
    • ¹Vedic

    Derived terms

    [edit]

    References

    [edit]
    • Monier Williams (1899) “सत्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, [], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1135.
    • Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎[1] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 690-691