द्युम्न
Appearance
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- দ্যুম্ন (Assamese script)
- ᬤ᭄ᬬᬸᬫ᭄ᬦ (Balinese script)
- দ্যুম্ন (Bengali script)
- 𑰟𑰿𑰧𑰲𑰦𑰿𑰡 (Bhaiksuki script)
- 𑀤𑁆𑀬𑀼𑀫𑁆𑀦 (Brahmi script)
- ဒျုမ္န (Burmese script)
- દ્યુમ્ન (Gujarati script)
- ਦ੍ਯੁਮ੍ਨ (Gurmukhi script)
- 𑌦𑍍𑌯𑍁𑌮𑍍𑌨 (Grantha script)
- ꦢꦾꦸꦩ꧀ꦤ (Javanese script)
- 𑂠𑂹𑂨𑂳𑂧𑂹𑂢 (Kaithi script)
- ದ್ಯುಮ್ನ (Kannada script)
- ទ្យុម្ន (Khmer script)
- ທ຺ຍຸມ຺ນ (Lao script)
- ദ്യുമ്ന (Malayalam script)
- ᡩᠶᡠᠮᠨᠠ (Manchu script)
- 𑘟𑘿𑘧𑘳𑘦𑘿𑘡 (Modi script)
- ᢑᠶ᠋ᠤᠮᠨᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦿𑧠𑧇𑧔𑧆𑧠𑧁 (Nandinagari script)
- 𑐡𑑂𑐫𑐸𑐩𑑂𑐣 (Newa script)
- ଦ୍ଯୁମ୍ନ (Odia script)
- ꢣ꣄ꢫꢸꢪ꣄ꢥ (Saurashtra script)
- 𑆢𑇀𑆪𑆶𑆩𑇀𑆤 (Sharada script)
- 𑖟𑖿𑖧𑖲𑖦𑖿𑖡 (Siddham script)
- ද්යුම්න (Sinhalese script)
- 𑩭 𑪙𑩻𑩒𑩴 𑪙𑩯 (Soyombo script)
- 𑚛𑚶𑚣𑚰𑚢𑚶𑚝 (Takri script)
- த்³யும்ந (Tamil script)
- ద్యుమ్న (Telugu script)
- ทฺยุมฺน (Thai script)
- དྱུ་མྣ (Tibetan script)
- 𑒠𑓂𑒨𑒳𑒧𑓂𑒢 (Tirhuta script)
- 𑨛𑩇𑨪𑨃𑨢𑩇𑨝 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]From Proto-Indo-Iranian *dyumnám, from *dyā́wš (“sky, heaven”), from Proto-Indo-European *dyḗws. Cognate with Avestan 𐬛𐬌𐬎𐬎𐬀𐬨𐬥𐬀 (diuuamna).
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]द्युम्न • (dyumná) stem, n
- splendour, glory, majesty, power, strength
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 8.19.15:
- तद॑ग्ने द्यु॒म्नमा भ॑र॒ यत्सा॒सह॒त्सद॑ने॒ कं चि॑द॒त्रिण॑म्।
म॒न्युं जन॑स्य दू॒ढ्य॑:॥- tádagne dyumnámā́ bhara yátsāsáhatsádane káṃ cidatríṇam.
manyúṃ jánasya dūḍhyà:. - Bestow upon us, Agni, that power which may overcome any cannibal entering into our abode and the wrath of any malignant being.
- tádagne dyumnámā́ bhara yátsāsáhatsádane káṃ cidatríṇam.
- तद॑ग्ने द्यु॒म्नमा भ॑र॒ यत्सा॒सह॒त्सद॑ने॒ कं चि॑द॒त्रिण॑म्।
- enthusiasm, inspiration
- wealth, possession (= धन (dhana) Naigh. ii, 10) (Daś.)
- name of a सामन् (sāman) (ĀrshBr.)
Declension
[edit]Neuter a-stem declension of द्युम्न (dyumná) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | द्युम्नम् dyumnám |
द्युम्ने dyumné |
द्युम्नानि / द्युम्ना¹ dyumnā́ni / dyumnā́¹ |
Vocative | द्युम्न dyúmna |
द्युम्ने dyúmne |
द्युम्नानि / द्युम्ना¹ dyúmnāni / dyúmnā¹ |
Accusative | द्युम्नम् dyumnám |
द्युम्ने dyumné |
द्युम्नानि / द्युम्ना¹ dyumnā́ni / dyumnā́¹ |
Instrumental | द्युम्नेन dyumnéna |
द्युम्नाभ्याम् dyumnā́bhyām |
द्युम्नैः / द्युम्नेभिः¹ dyumnaíḥ / dyumnébhiḥ¹ |
Dative | द्युम्नाय dyumnā́ya |
द्युम्नाभ्याम् dyumnā́bhyām |
द्युम्नेभ्यः dyumnébhyaḥ |
Ablative | द्युम्नात् dyumnā́t |
द्युम्नाभ्याम् dyumnā́bhyām |
द्युम्नेभ्यः dyumnébhyaḥ |
Genitive | द्युम्नस्य dyumnásya |
द्युम्नयोः dyumnáyoḥ |
द्युम्नानाम् dyumnā́nām |
Locative | द्युम्ने dyumné |
द्युम्नयोः dyumnáyoḥ |
द्युम्नेषु dyumnéṣu |
Notes |
|
Derived terms
[edit]- अभिष्टिद्युम्न (abhiṣṭidyumna)
- तुविद्युम्न (tuvidyumna)
- त्वेषद्युम्न (tveṣadyumna)
- द्युम्निन् (dyumnin)
- धृष्टद्युम्न (dhṛṣṭadyumna)
- प्रद्युम्न (pradyumna)
Descendants
[edit]- → Malayalam: ദ്യുമ്നം (dyumnaṁ)
Proper noun
[edit]द्युम्न • (dyumná) stem, m
- name of an author of the 5th Mandala of the Rigveda, of a सामन् (sāman) (ĀrshBr.)
- name of the author of RV. v, 53
- name of a son of Manu and Naḍvalā (BhP..)
Declension
[edit]Masculine a-stem declension of द्युम्न (dyumná) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | द्युम्नः dyumnáḥ |
द्युम्नौ / द्युम्ना¹ dyumnaú / dyumnā́¹ |
द्युम्नाः / द्युम्नासः¹ dyumnā́ḥ / dyumnā́saḥ¹ |
Vocative | द्युम्न dyúmna |
द्युम्नौ / द्युम्ना¹ dyúmnau / dyúmnā¹ |
द्युम्नाः / द्युम्नासः¹ dyúmnāḥ / dyúmnāsaḥ¹ |
Accusative | द्युम्नम् dyumnám |
द्युम्नौ / द्युम्ना¹ dyumnaú / dyumnā́¹ |
द्युम्नान् dyumnā́n |
Instrumental | द्युम्नेन dyumnéna |
द्युम्नाभ्याम् dyumnā́bhyām |
द्युम्नैः / द्युम्नेभिः¹ dyumnaíḥ / dyumnébhiḥ¹ |
Dative | द्युम्नाय dyumnā́ya |
द्युम्नाभ्याम् dyumnā́bhyām |
द्युम्नेभ्यः dyumnébhyaḥ |
Ablative | द्युम्नात् dyumnā́t |
द्युम्नाभ्याम् dyumnā́bhyām |
द्युम्नेभ्यः dyumnébhyaḥ |
Genitive | द्युम्नस्य dyumnásya |
द्युम्नयोः dyumnáyoḥ |
द्युम्नानाम् dyumnā́nām |
Locative | द्युम्ने dyumné |
द्युम्नयोः dyumnáyoḥ |
द्युम्नेषु dyumnéṣu |
Notes |
|
References
[edit]- Monier Williams (1899) “द्युम्न”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 500.
Categories:
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit nouns
- Sanskrit nouns in Devanagari script
- Sanskrit neuter nouns
- Sanskrit terms with quotations
- Sanskrit a-stem nouns
- Sanskrit proper nouns
- Sanskrit proper nouns in Devanagari script
- Sanskrit masculine nouns