Jump to content

सामन्

From Wiktionary, the free dictionary
See also: सामने, सुम्न, समान, सामना, सामान, and सम्मान

Sanskrit

[edit]
English Wikipedia has an article on:
Wikipedia

Etymology 1

[edit]

From Proto-Indo-European *sh₂óm-n̥, from *sh₂em- (“to sing”). Cognate with Hittite 𒅖𒄩𒈠𒄿 (/⁠išḫamai⁠/, “to sing”).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

सामन् • (sā́man) stem, n

  1. any song or tune (sacred or profane, also the hum of bees)
    • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 2.43.2:
      उ॒द्गा॒तेव॑ शकुने॒ साम॑ गायसि ब्रह्मपु॒त्र इ॑व॒ सव॑नेषु शंससि।
      वृषे॑व वा॒जी शिशु॑मतीर॒पीत्या॑ स॒र्वतो॑ नः शकुने भ॒द्रमा व॑द वि॒श्वतो॑ नः शकुने॒ पुण्य॒मा व॑द॥
      udgātéva śakune sā́ma gāyasi brahmaputrá iva sávaneṣu śaṃsasi.
      vṛ́ṣeva vājī́ śíśumatīrapī́tyā sarváto naḥ śakune bhadrámā́ vada viśváto naḥ śakune púṇyamā́ vada.
      Thou like the chanter-priest chantest the holy song, O Bird; thou singest at libations like a Brahman's son.
      Even as a vigorous horse when he comes near the mare, announce to us good fortune, Bird, on every side, proclaim in all directions happy luck, O Bird.
  2. the faculty of uttering sounds
Declension
[edit]
Neuter an-stem declension of सामन्
singular dual plural
nominative साम (sā́ma) साम्नी (sā́mnī)
सामनी (sā́manī) 		सामानि (sā́māni)
साम¹ (sā́ma¹)
सामा¹ (sā́mā¹)
vocative सामन् (sā́man)
साम (sā́ma) 		साम्नी (sā́mnī)
सामनी (sā́manī) 		सामानि (sā́māni)
साम¹ (sā́ma¹)
सामा¹ (sā́mā¹)
accusative साम (sā́ma) साम्नी (sā́mnī)
सामनी (sā́manī) 		सामानि (sā́māni)
साम¹ (sā́ma¹)
सामा¹ (sā́mā¹)
instrumental साम्ना (sā́mnā) सामभ्याम् (sā́mabhyām) सामभिः (sā́mabhiḥ)
dative साम्ने (sā́mne) सामभ्याम् (sā́mabhyām) सामभ्यः (sā́mabhyaḥ)
ablative साम्नः (sā́mnaḥ) सामभ्याम् (sā́mabhyām) सामभ्यः (sā́mabhyaḥ)
genitive साम्नः (sā́mnaḥ) साम्नोः (sā́mnoḥ) साम्नाम् (sā́mnām)
locative साम्नि (sā́mni)
सामनि (sā́mani)
सामन्¹ (sā́man¹) 		साम्नोः (sā́mnoḥ) सामसु (sā́masu)
  • ¹Vedic

Etymology 2

[edit]

From the root सन् (san, “to gain, acquire”).

Noun

[edit]

सामन् • (sā́man) stem, n

  1. acquisition, possession, property, wealth, abundance
Declension
[edit]
Neuter an-stem declension of सामन्
singular dual plural
nominative साम (sā́ma) साम्नी (sā́mnī)
सामनी (sā́manī) 		सामानि (sā́māni)
साम¹ (sā́ma¹)
सामा¹ (sā́mā¹)
vocative सामन् (sā́man)
साम (sā́ma) 		साम्नी (sā́mnī)
सामनी (sā́manī) 		सामानि (sā́māni)
साम¹ (sā́ma¹)
सामा¹ (sā́mā¹)
accusative साम (sā́ma) साम्नी (sā́mnī)
सामनी (sā́manī) 		सामानि (sā́māni)
साम¹ (sā́ma¹)
सामा¹ (sā́mā¹)
instrumental साम्ना (sā́mnā) सामभ्याम् (sā́mabhyām) सामभिः (sā́mabhiḥ)
dative साम्ने (sā́mne) सामभ्याम् (sā́mabhyām) सामभ्यः (sā́mabhyaḥ)
ablative साम्नः (sā́mnaḥ) सामभ्याम् (sā́mabhyām) सामभ्यः (sā́mabhyaḥ)
genitive साम्नः (sā́mnaḥ) साम्नोः (sā́mnoḥ) साम्नाम् (sā́mnām)
locative साम्नि (sā́mni)
सामनि (sā́mani)
सामन्¹ (sā́man¹) 		साम्नोः (sā́mnoḥ) सामसु (sā́masu)
  • ¹Vedic
Descendants
[edit]

Etymology 3

[edit]

Probably connected with सान्त्वयति (sāntvayati, “to console, comfort, soothe”); according to some from सनति (sánati, “to gain, acquire”).

Declension

[edit]
Neuter an-stem declension of सामन्
singular dual plural
nominative साम (sā́ma) साम्नी (sā́mnī)
सामनी (sā́manī) 		सामानि (sā́māni)
साम¹ (sā́ma¹)
सामा¹ (sā́mā¹)
vocative सामन् (sā́man)
साम (sā́ma) 		साम्नी (sā́mnī)
सामनी (sā́manī) 		सामानि (sā́māni)
साम¹ (sā́ma¹)
सामा¹ (sā́mā¹)
accusative साम (sā́ma) साम्नी (sā́mnī)
सामनी (sā́manī) 		सामानि (sā́māni)
साम¹ (sā́ma¹)
सामा¹ (sā́mā¹)
instrumental साम्ना (sā́mnā) सामभ्याम् (sā́mabhyām) सामभिः (sā́mabhiḥ)
dative साम्ने (sā́mne) सामभ्याम् (sā́mabhyām) सामभ्यः (sā́mabhyaḥ)
ablative साम्नः (sā́mnaḥ) सामभ्याम् (sā́mabhyām) सामभ्यः (sā́mabhyaḥ)
genitive साम्नः (sā́mnaḥ) साम्नोः (sā́mnoḥ) साम्नाम् (sā́mnām)
locative साम्नि (sā́mni)
सामनि (sā́mani)
सामन्¹ (sā́man¹) 		साम्नोः (sā́mnoḥ) सामसु (sā́masu)
  • ¹Vedic

Noun

[edit]

सामन् • (sā́man) stem, n or m

  1. calming, tranquillizing, (especially) kind or gentle words for winning an adversary, conciliation, negotiation (one of the 4 उपाय (upāyas) or means of success against an enemy, the other 3 being दान (dāna), भेद (bheda), and दण्ड (daṇḍa))
  2. (in the beginning of a compound or instrumental singular and plural) "by friendly means or in a friendly way, willingly, voluntarily"
Declension
[edit]
Masculine an-stem declension of सामन्
singular dual plural
nominative सामा (sā́mā) सामानौ (sā́mānau)
सामाना¹ (sā́mānā¹) 		सामानः (sā́mānaḥ)
vocative सामन् (sā́man) सामानौ (sā́mānau)
सामाना¹ (sā́mānā¹) 		सामानः (sā́mānaḥ)
accusative सामानम् (sā́mānam) सामानौ (sā́mānau)
सामाना¹ (sā́mānā¹) 		साम्नः (sā́mnaḥ)
instrumental साम्ना (sā́mnā) सामभ्याम् (sā́mabhyām) सामभिः (sā́mabhiḥ)
dative साम्ने (sā́mne) सामभ्याम् (sā́mabhyām) सामभ्यः (sā́mabhyaḥ)
ablative साम्नः (sā́mnaḥ) सामभ्याम् (sā́mabhyām) सामभ्यः (sā́mabhyaḥ)
genitive साम्नः (sā́mnaḥ) साम्नोः (sā́mnoḥ) साम्नाम् (sā́mnām)
locative साम्नि (sā́mni)
सामनि (sā́mani)
सामन्¹ (sā́man¹) 		साम्नोः (sā́mnoḥ) सामसु (sā́masu)
  • ¹Vedic
Neuter an-stem declension of सामन्
singular dual plural
nominative साम (sā́ma) साम्नी (sā́mnī)
सामनी (sā́manī) 		सामानि (sā́māni)
साम¹ (sā́ma¹)
सामा¹ (sā́mā¹)
vocative सामन् (sā́man)
साम (sā́ma) 		साम्नी (sā́mnī)
सामनी (sā́manī) 		सामानि (sā́māni)
साम¹ (sā́ma¹)
सामा¹ (sā́mā¹)
accusative साम (sā́ma) साम्नी (sā́mnī)
सामनी (sā́manī) 		सामानि (sā́māni)
साम¹ (sā́ma¹)
सामा¹ (sā́mā¹)
instrumental साम्ना (sā́mnā) सामभ्याम् (sā́mabhyām) सामभिः (sā́mabhiḥ)
dative साम्ने (sā́mne) सामभ्याम् (sā́mabhyām) सामभ्यः (sā́mabhyaḥ)
ablative साम्नः (sā́mnaḥ) सामभ्याम् (sā́mabhyām) सामभ्यः (sā́mabhyaḥ)
genitive साम्नः (sā́mnaḥ) साम्नोः (sā́mnoḥ) साम्नाम् (sā́mnām)
locative साम्नि (sā́mni)
सामनि (sā́mani)
सामन्¹ (sā́man¹) 		साम्नोः (sā́mnoḥ) सामसु (sā́masu)
  • ¹Vedic
Descendants
[edit]
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=सामन्&oldid=82348123"