Jump to content

जात

From Wiktionary, the free dictionary

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Indo-Iranian *ȷ́aHtás (born, begotten), from Proto-Indo-European *ǵn̥h₁tós (begotten, produced). Cognate with Avestan 𐬰𐬁𐬙𐬀 (zāta), Latin gnātus, nātus, Old English -cund.

Pronunciation

[edit]

Adjective

[edit]

जात (jātá) stem

  1. born, produced, begotten, birthed, engendered
    • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 2.12.1:
      यो जात एव प्रथमो मनस्वान्देवो देवान्क्रतुना पर्यभूषत् ।
      यस्य शुष्माद्रोदसी अभ्यसेतां नृम्णस्य मह्ना स जनास इन्द्रः ॥
      yo jāta eva prathamo manasvāndevo devānkratunā paryabhūṣat.
      yasya śuṣmādrodasī abhyasetāṃ nṛmṇasya mahnā sa janāsa indraḥ.
      He, the chief God of lofty spirit, who by power and might became the gods’ protector just as he was born,
      Before whose hiss the earth and heavens trembled due to the greatness of his valour, He, O folks, is Indra.
  2. (with dative) destined for
  3. happened, manifest, become

Declension

[edit]
Masculine a-stem declension of जात
singular dual plural
nominative जातः (jātáḥ) जातौ (jātaú)
जाता¹ (jātā́¹)
जाताः (jātā́ḥ)
जातासः¹ (jātā́saḥ¹)
vocative जात (jā́ta) जातौ (jā́tau)
जाता¹ (jā́tā¹)
जाताः (jā́tāḥ)
जातासः¹ (jā́tāsaḥ¹)
accusative जातम् (jātám) जातौ (jātaú)
जाता¹ (jātā́¹)
जातान् (jātā́n)
instrumental जातेन (jāténa) जाताभ्याम् (jātā́bhyām) जातैः (jātaíḥ)
जातेभिः¹ (jātébhiḥ¹)
dative जाताय (jātā́ya) जाताभ्याम् (jātā́bhyām) जातेभ्यः (jātébhyaḥ)
ablative जातात् (jātā́t) जाताभ्याम् (jātā́bhyām) जातेभ्यः (jātébhyaḥ)
genitive जातस्य (jātásya) जातयोः (jātáyoḥ) जातानाम् (jātā́nām)
locative जाते (jāté) जातयोः (jātáyoḥ) जातेषु (jātéṣu)
  • ¹Vedic
Feminine ā-stem declension of जाता
singular dual plural
nominative जाता (jātā́) जाते (jāté) जाताः (jātā́ḥ)
vocative जाते (jā́te) जाते (jā́te) जाताः (jā́tāḥ)
accusative जाताम् (jātā́m) जाते (jāté) जाताः (jātā́ḥ)
instrumental जातया (jātáyā)
जाता¹ (jātā́¹)
जाताभ्याम् (jātā́bhyām) जाताभिः (jātā́bhiḥ)
dative जातायै (jātā́yai) जाताभ्याम् (jātā́bhyām) जाताभ्यः (jātā́bhyaḥ)
ablative जातायाः (jātā́yāḥ)
जातायै² (jātā́yai²)
जाताभ्याम् (jātā́bhyām) जाताभ्यः (jātā́bhyaḥ)
genitive जातायाः (jātā́yāḥ)
जातायै² (jātā́yai²)
जातयोः (jātáyoḥ) जातानाम् (jātā́nām)
locative जातायाम् (jātā́yām) जातयोः (jātáyoḥ) जातासु (jātā́su)
  • ¹Vedic
  • ²Brāhmaṇas
Neuter a-stem declension of जात
singular dual plural
nominative जातम् (jātám) जाते (jāté) जातानि (jātā́ni)
जाता¹ (jātā́¹)
vocative जात (jā́ta) जाते (jā́te) जातानि (jā́tāni)
जाता¹ (jā́tā¹)
accusative जातम् (jātám) जाते (jāté) जातानि (jātā́ni)
जाता¹ (jātā́¹)
instrumental जातेन (jāténa) जाताभ्याम् (jātā́bhyām) जातैः (jātaíḥ)
जातेभिः¹ (jātébhiḥ¹)
dative जाताय (jātā́ya) जाताभ्याम् (jātā́bhyām) जातेभ्यः (jātébhyaḥ)
ablative जातात् (jātā́t) जाताभ्याम् (jātā́bhyām) जातेभ्यः (jātébhyaḥ)
genitive जातस्य (jātásya) जातयोः (jātáyoḥ) जातानाम् (jātā́nām)
locative जाते (jāté) जातयोः (jātáyoḥ) जातेषु (jātéṣu)
  • ¹Vedic

Noun

[edit]

जात (jātá) stemm or n

  1. child, offspring, son
    Synonyms: पुत्र (putrá), सूनु (sūnú)
  2. a living being; a man, a creature
  3. birth, origin
  4. race, kind, sort, class, species

Declension

[edit]
Masculine a-stem declension of जात
singular dual plural
nominative जातः (jātáḥ) जातौ (jātaú)
जाता¹ (jātā́¹)
जाताः (jātā́ḥ)
जातासः¹ (jātā́saḥ¹)
vocative जात (jā́ta) जातौ (jā́tau)
जाता¹ (jā́tā¹)
जाताः (jā́tāḥ)
जातासः¹ (jā́tāsaḥ¹)
accusative जातम् (jātám) जातौ (jātaú)
जाता¹ (jātā́¹)
जातान् (jātā́n)
instrumental जातेन (jāténa) जाताभ्याम् (jātā́bhyām) जातैः (jātaíḥ)
जातेभिः¹ (jātébhiḥ¹)
dative जाताय (jātā́ya) जाताभ्याम् (jātā́bhyām) जातेभ्यः (jātébhyaḥ)
ablative जातात् (jātā́t) जाताभ्याम् (jātā́bhyām) जातेभ्यः (jātébhyaḥ)
genitive जातस्य (jātásya) जातयोः (jātáyoḥ) जातानाम् (jātā́nām)
locative जाते (jāté) जातयोः (jātáyoḥ) जातेषु (jātéṣu)
  • ¹Vedic
Neuter a-stem declension of जात
singular dual plural
nominative जातम् (jātám) जाते (jāté) जातानि (jātā́ni)
जाता¹ (jātā́¹)
vocative जात (jā́ta) जाते (jā́te) जातानि (jā́tāni)
जाता¹ (jā́tā¹)
accusative जातम् (jātám) जाते (jāté) जातानि (jātā́ni)
जाता¹ (jātā́¹)
instrumental जातेन (jāténa) जाताभ्याम् (jātā́bhyām) जातैः (jātaíḥ)
जातेभिः¹ (jātébhiḥ¹)
dative जाताय (jātā́ya) जाताभ्याम् (jātā́bhyām) जातेभ्यः (jātébhyaḥ)
ablative जातात् (jātā́t) जाताभ्याम् (jātā́bhyām) जातेभ्यः (jātébhyaḥ)
genitive जातस्य (jātásya) जातयोः (jātáyoḥ) जातानाम् (jātā́nām)
locative जाते (jāté) जातयोः (jātáyoḥ) जातेषु (jātéṣu)
  • ¹Vedic

Derived terms

[edit]
  • जातक (jātaka)
    • Hindi: जाया (jāyā)

Descendants

[edit]