उठ्नु

See also: उठना and उठाना

Nepali

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *úd

Proto-Indo-Iranian *ud-

Sanskrit उद्- (ud-)

Proto-Indo-European *steh₂-

Sanskrit स्था (sthā)

Sanskrit -आपयति (-āpayati)

Sanskrit स्थापयति (sthāpayati)

Sanskrit उत्था॑पयति (útthāpayati)

Prakrit 𑀉𑀝𑁆𑀞𑀸𑀯𑁂𑀇 (uṭṭhāvei)bf.

Prakrit 𑀉𑀝𑁆𑀞𑀇 (uṭṭhaï)

Nepali उठ्नु (uṭhnu)

Inherited from Prakrit 𑀉𑀝𑁆𑀞𑀇 (uṭṭhaï), a back-formation from 𑀉𑀝𑁆𑀞𑀸𑀯𑁂𑀇 (uṭṭhāvei), from Sanskrit उत्था॑पयति (útthāpayati), from उद्- (ud-) + स्थापयति (sthāpayati).

Pronunciation

• IPA^(key): [uʈʰɳu]
• Phonetic Devanagari: उठ्नु

Verb

उठ्नु • (uṭhnu)

1. to get up; to wake up
2. to stand up
3. to come out

Conjugation

Conjugation of उठ्नु [uʈʰnu]

Information
Stem			उठ्- [uʈʰ-]
Conjugation type			1st conjugation: consonant-ending stem, regular.
Derivatives
I-stem (Passive)			उठिनु [uʈʰinu]
A-stem (Causative/Denominative)			उठाउनु [uʈʰäu̯nu]
Non-finite forms
Infinitives			उठ्नु [uʈʰnu] उठ्न‍ [uʈʰnʌ]
Participles			Affirmative (+)	Negative (–)
	Conjunctive		उठेर [uʈʰeɾʌ] उठी [uʈʰi] उठीकन‍ [uʈʰikʌnʌ]	नउठेर‍ [nʌ ͜ uʈʰeɾʌ] नउठी [nʌ ͜ uʈʰi] नउठीकन‍ [nʌ ͜ uʈʰikʌnʌ]
	1st Perfect	m. sing.	उठेको [uʈʰeko]	नउठेको [nʌ ͜ uʈʰeko]
		f. sing.	उठेकी [uʈʰeki]	नउठेकी [nʌ ͜ uʈʰeki]
		pl.	उठेका [uʈʰekä]	नउठेका [nʌ ͜ uʈʰekä]
		high-resp.	उठ्नुभएको [uʈʰnu ͜ bʱʌeko]	नउठ्नुभएको [nʌ ͜ uʈʰnu ͜ bʱʌeko]
	2nd Perfect	normal	उठे [uʈʰe]	नउठे [nʌ ͜ uʈʰe]
		high-resp.	उठ्नुभए [uʈʰnu ͜ bʱʌe]	नउठ्नुभए [nʌ ͜ uʈʰnu ͜ bʱʌe]
	Imperfect	normal	उठ्दा [uʈʰ̚d̪ä] उठ्दै [uʈʰ̚d̪ʌi̯] उठ्दो [uʈʰ̚d̪o]	नउठ्दा [nʌ ͜ uʈʰ̚d̪ä] नउठ्दै [nʌ ͜ uʈʰ̚d̪ʌi̯] नउठ्दो [nʌ ͜ uʈʰ̚d̪o]
		high-resp.	उठ्नुहुँदा [uʈʰnuɦũd̪ä] उठ्नुहुँदै [uʈʰnuɦũd̪ʌi̯] उठ्नुहुँदो [uʈʰnuɦũd̪o]	नउठ्नुहुँदा [nʌ ͜ uʈʰnuɦũd̪ä] नउठ्नुहुँदै [nʌ ͜ uʈʰnuɦũd̪ʌi̯] नउठ्नुहुँदो [nʌ ͜ uʈʰnuɦũd̪o]
	Infinitival	normal	उठ्ने [uʈʰne]	नउठ्ने [nʌ ͜ uʈʰne]
		high-resp.	उठ्नुहुने [uʈʰnuɦune]	नउठ्नुहुने [nʌ ͜ uʈʰnuɦune]
	Absolutive		उठि [uʈʰi]

Finite forms of उठ्नु [uʈʰnu]
Person			1st				2nd				3rd				2nd & 3rd
Pronoun			म SING.		हामी PL.		तँ LOW-RESP. SING.		तिमी MID-RESP.		ऊ LOW-RESP. SING.		उनी MID-RESP.		तपाईं / ऊहाँ HIGH-RESP.
			m	f	m	f	m	f	m	f	m	f	m	f
Present		+	उठ्छु [uʈʰ̚t͡sʰu]		उठ्छौं [uʈʰ̚t͡sʰʌ̃ũ̯]		उठ्छस् [uʈʰ̚t͡sʰʌs]	उठ्छेस् [uʈʰ̚t͡sʰes]	उठ्छौ [uʈʰ̚t͡sʰʌu̯]	उठ्छ्यौ [uʈʰ̚t͡sʰeu̯]	उठ्छ [uʈʰ̚t͡sʰʌʌ]	उठ्छे [uʈʰ̚t͡sʰe]	उठ्छन् [uʈʰ̚t͡sʰʌn]	उठ्छिन् [uʈʰ̚t͡sʰin]	उठ्नुहुन्छ [uʈʰnuɦunt͡sʰʌ]
		–	उठ्दिनँ [uʈʰ̚d̪inʌ̃]		उठ्दैनौं [uʈʰ̚d̪ʌi̯nʌ̃ũ̯]		उठ्दैनस् [uʈʰ̚d̪ʌi̯nʌs]	उठ्दिनेस् [uʈʰ̚d̪ines]	उठ्दैनौ [uʈʰ̚d̪ʌi̯nʌu̯]	उठ्दिनौ [uʈʰ̚d̪inʌu̯]	उठ्दैन [uʈʰ̚d̪ʌi̯nʌ]	उठ्दिने [uʈʰ̚d̪ine]	उठ्दैनन् [uʈʰ̚d̪ʌi̯nʌn]	उठ्दिनन् [uʈʰ̚d̪inʌn]	उठ्नुहुँदैन [uʈʰnuɦũd̪ʌi̯nʌ]
Past	Simple	+	उठें [uʈʰẽ]		उठ्यौं [uʈʰẽũ̯]		उठिस् [uʈʰis]		उठ्यौ [uʈʰeu̯]		उठ्यो [uʈʰjo]	उठी [uʈʰi]	उठे [uʈʰe]	उठिन् [uʈʰin]	उठ्नुभयो [uʈʰnu ͜ bʱʌjo]
		–	उठिनँ [uʈʰinʌ̃]		उठेनौं [uʈʰenʌ̃ũ̯]		उठेनस् [uʈʰenʌs]	उठिनेस् [uʈʰines]	उठेनौ [uʈʰenʌu̯]		उठेन [uʈʰenʌ]	उठिने [uʈʰine]	उठेनन् [uʈʰenʌn]	उठिनन् [uʈʰinʌn]	उठ्नुभएन [uʈʰnu ͜ bʱʌenʌ]
	Habitual	+	उठ्थें [uʈʰ̚t̪ʰẽ]		उठ्थ्यौं [uʈʰ̚t̪ʰẽũ̯]		उठ्थिस् [uʈʰ̚t̪ʰis]		उठ्थ्यौ [uʈʰ̚t̪ʰeu̯]		उठ्थ्यो [uʈʰ̚t̪ʰjo]	उठ्थी [uʈʰ̚t̪ʰi]	उठ्थे [uʈʰ̚t̪ʰe]	उठ्थिन् [uʈʰ̚t̪ʰin]	उठ्नुहुन्थ्यो [uʈʰnuɦun̪t̪ʰjo]
		–	उठ्दिनथें [uʈʰ̚d̪inʌt̪ʰẽ]		उठ्दैनथ्यौं [uʈʰ̚d̪ʌi̯nʌt̪ʰẽũ̯]		उठ्दैनथिस् [uʈʰ̚d̪ʌi̯nʌt̪ʰis]	उठ्दिनथिस् [uʈʰ̚d̪inʌt̪ʰis]	उठ्दैनथ्यौ [uʈʰ̚d̪ʌi̯nʌt̪ʰeu̯]	उठ्दिनथ्यौ [uʈʰ̚d̪inʌt̪ʰeu̯]	उठ्दैनथ्यो [uʈʰ̚d̪ʌi̯nʌt̪ʰjo]	उठ्दैनथी [uʈʰ̚d̪ʌi̯nʌt̪ʰi]	उठ्दैनथे [uʈʰ̚d̪ʌi̯nʌt̪ʰe]	उठ्दिनथिन् [uʈʰ̚d̪inʌt̪ʰin]	उठ्नुहुँदैनथ्यो [uʈʰnuɦũd̪ʌi̯nʌt̪ʰjo]
	Unknown	+	उठेछु [uʈʰet͡sʰu]	उठिछु [uʈʰit͡sʰu]	उठेछौं [uʈʰet͡sʰʌ̃ũ̯]		उठेछस् [uʈʰet͡sʰʌs]	उठिछेस् [uʈʰit͡sʰes]	उठेछौ [uʈʰet͡sʰʌu̯]		उठेछ [uʈʰet͡sʰʌ]	उठिछे [uʈʰit͡sʰe]	उठेछन् [uʈʰet͡sʰʌn]	उठिछिन् [uʈʰit͡sʰin]	उठ्नुभएछ [uʈʰnu ͜ bʱʌet͡sʰʌ]
		–	उठेनछु [uʈʰenʌt͡sʰu]	उठिनछु [uʈʰinʌt͡sʰu]	उठेनछौं [uʈʰenʌt͡sʰʌ̃ũ̯]		उठेनछस् [uʈʰenʌt͡sʰʌs]	उठिनछेस् [uʈʰinʌt͡sʰes]	उठेनछौ [uʈʰenʌt͡sʰʌu̯]		उठेनछ [uʈʰenʌt͡sʰʌ]	उठिनछे [uʈʰinʌt͡sʰe]	उठेनछन् [uʈʰenʌt͡sʰʌn]	उठिनछिन् [uʈʰinʌt͡sʰin]	उठ्नुभएनछ [uʈʰnu ͜ bʱʌenʌt͡sʰʌ]
Future	Definite	+	उठ्नेछु [uʈʰnet͡sʰu]		उठ्नेछौं [uʈʰnet͡sʰʌ̃ũ̯]		उठ्नेछस् [uʈʰnet͡sʰʌs]	उठ्नेछेस् [uʈʰnet͡sʰes]	उठ्नेछौ [uʈʰnet͡sʰʌu̯]	उठ्नेछ्यौ [uʈʰnet͡sʰeu̯]	उठ्नेछ [uʈʰnet͡sʰʌ]	उठ्नेछे [uʈʰnet͡sʰe]	उठ्नेछन् [uʈʰnet͡sʰʌn]	उठ्नेछिन् [uʈʰnet͡sʰin]	उठ्नुहुनेछ [uʈʰnuɦunet͡sʰʌ]
		–	उठ्नेछैनँ [uʈʰnet͡sʰʌi̯nʌ̃]		उठ्नेछैनौं [uʈʰnet͡sʰʌi̯nʌ̃ũ̯]		उठ्नेछैनस् [uʈʰnet͡sʰʌi̯nʌs]	उठ्नेछैनेस् [uʈʰnet͡sʰʌi̯nes]	उठ्नेछैनौ [uʈʰnet͡sʰʌi̯nʌu̯]		उठ्नेछैन [uʈʰnet͡sʰʌi̯nʌ]		उठ्नेछैनन् [uʈʰnet͡sʰʌi̯nʌn]		उठ्नुहुनेछैन [uʈʰnuɦunet͡sʰʌi̯nʌ]
	Indefinite	+	उठुँला [uʈʰũlä]	उठुँली [uʈʰũli]	उठौंला [uʈʰʌ̃ũ̯lä]		उठ्लास् [uʈʰläs]	उठ्लिस् [uʈʰlis]	उठौला, उठ्लाउ [uʈʰʌu̯lä, uʈʰläu̯]	उठौली, उठ्लेउ [uʈʰʌu̯li, uʈʰleu̯]	उठ्ला [uʈʰlä]	उठ्ली [uʈʰli]	उठ्लान्, उठ्नन् [uʈʰlän, uʈʰnʌn]	उठ्लिन्, उठ्निन् [uʈʰlin, uʈʰnin]	उठ्नुहोला [uʈʰnuɦolä]
		–	उठोइनँ [uʈʰoi̯nʌ̃]		उठोइनौं [uʈʰoi̯nʌ̃ũ̯]		उठोइनस् [uʈʰoi̯nʌs]		उठोइनौ [uʈʰoi̯nʌu̯]		उठोइन [uʈʰoi̯nʌ]		उठोइनन् [uʈʰoi̯nʌn]		उठ्नुहोओइन [uʈʰnuɦooi̯nʌ]
			नउठुँला [nʌ ͜ uʈʰũlä]	नउठुँली [nʌ ͜ uʈʰũli]	नउठौंला [nʌ ͜ uʈʰʌ̃ũ̯lä]		नउठ्लास् [nʌ ͜ uʈʰläs]	नउठ्लिस् [nʌ ͜ uʈʰlis]	नउठौला, नउठ्लाउ [nʌ ͜ uʈʰʌu̯lä, nʌ ͜ uʈʰläu̯]	नउठौली, नउठ्लेउ [nʌ ͜ uʈʰʌu̯li, nʌ ͜ uʈʰleu̯]	नउठ्ला [nʌ ͜ uʈʰlä]	नउठ्ली [nʌ ͜ uʈʰli]	नउठ्लान्, नउठ्नन् [nʌ ͜ uʈʰlän, nʌ ͜ uʈʰnʌn]	नउठ्लिन्, नउठ्निन् [nʌ ͜ uʈʰlin, nʌ ͜ uʈʰnin]	नउठ्नुहोला [nʌ ͜ uʈʰnuɦolä]
Injunctive		+	उठूँ [uʈʰũ]		उठौं, उठूँ [uʈʰʌ̃ũ̯, uʈʰũ]		उठ्, उठेस्, उठे [uʈʰ, uʈʰes, uʈʰe]		उठ, उठे [uʈʰʌ, uʈʰe]		उठोस् [uʈʰos]		उठून् [uʈʰun]		उठ्नुहोओस् [uʈʰnuɦoos]
		–	नउठूँ [nʌ ͜ uʈʰũ]		नउठौं, नउठूँ [nʌ ͜ uʈʰʌ̃ũ̯, nʌ ͜ uʈʰũ]		नउठ्, नउठेस्, नउठे [nʌ ͜ uʈʰ, nʌ ͜ uʈʰes, nʌ ͜ uʈʰe]		नउठ, नउठे [nʌ ͜ uʈʰʌ, nʌ ͜ uʈʰe]		नउठोस् [nʌ ͜ uʈʰos]		नउठून् [nʌ ͜ uʈʰun]		नउठ्नुहोओस् [nʌ ͜ uʈʰnuɦoos]
Imperative		+	—		—		उठ् [uʈʰ]		उठ [uʈʰʌ]		—		—		उठ्नुहोस्, उठ्नोस् [uʈʰnuɦos, uʈʰnos]
		–	—		—		नउठ् [nʌ ͜ uʈʰ]		नउठ [nʌ ͜ uʈʰʌ]		—		—		नउठ्नुहोस्, नउठ्नोस् [nʌuʈʰnuɦos, nʌuʈʰnos]

References

• Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “*ut_sthāti”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press